भारतातील प्रमुख नद्यांची खोरी आणि त्यांचे प्रमाण (%)

➤ खाली दिलेल्या नद्यांच्या खोरीचे क्षेत्रफळ भारतीय उपखंडाच्या एकूण भूप्रदेशात किती टक्के आहे, हे स्पष्टपणे दिले आहे:

➤ प्रमुख नद्या व त्यांच्या खोरीचे क्षेत्रफळ (प्रमाण टक्केवारीत):

➊ गंगा – २६.३%

➋ सिंधू – १०% (फक्त भारतातील भाग)

➌ गोदावरी – १०%

➍ कृष्णा – ८%

➎ ब्रह्मपुत्रा – ५.८% (फक्त भारतातील भाग)

➏ महानदी – ४%

➐ नर्मदा – ३.१%

➑ कावेरी – २.५%

➒ तापी – २.१३%

➓ पेन्नार – १.७%

⓫ माही – १.१%

⓬ साबरमती – ०.७%

🔹 टीप: वरील टक्केवारी भारतातील एकूण जलप्रवाही क्षेत्राच्या आधारावर आहे.

चालू घडामोडी

💠 भारताची हायड्रोजनवर चालणारी ट्रेन 🚂

नुकतीच याची यशस्वी चाचणी झाली

♦️ मार्ग – जींद ते सोनीपत (हरियाणा) – 89 किमी

♦️ हायड्रोजन ट्रेन तंत्रज्ञान वापरणारा भारत हा पाचवा देश (जर्मनी, फ्रान्स, स्वीडन, चीन नंतर)

♦️ इंजिन पॉवर – 1200 हॉर्सपॉवर (जगातील सर्वात शक्तिशाली हायड्रोजन ट्रेन)

♦️ प्रवासी क्षमता – 2600 प्रवासी, 10 कोच

♦️ वेग – जास्तीत जास्त 110 किमी/तास

♦️ सरकारने 2024-25 पर्यंत 35 हायड्रोजन गाड्या विकसित करण्यासाठी 2800 कोटी रुपये वाटप केले

💠 भुवनेश्वर – पहिले भारतीय शहर : एकात्मिक उष्णता व शीतकरण कृती योजना 🌡️❄️

IHCAP - Integrated Heat and Cooling Action Plan सुरू

♦️ भुवनेश्वर महानगरपालिका (BMC) + iFOREST यांच्या संयुक्त विद्यमाने

♦️ उद्देश – वाढत्या उष्णतेच्या ताणाला आणि शीतकरणाच्या मागणीला तोंड देणे

♦️ सिंगापूर-ETH सेंटर (SEC) चा सहभाग

💠 ISRO चे दुसरे प्रक्षेपण संकुल 🚀

ठिकाण – कुलशेखरपट्टिनम, तुतीकोरिन जिल्हा (तमिळनाडू)

♦️ भारताचे दुसरे प्रक्षेपण केंद्र (पहिले – सतीश धवन स्पेस सेंटर, श्रीहरीकोटा, आंध्रप्रदेश)

♦️ बांधकाम पूर्णता – डिसेंबर 2026

♦️ एकूण जागा – 2300 एकर

♦️ मुख्य वापर – स्मॉल सॅटेलाइट लॉन्च व्हेइकल (SSLV)

♦️ पायाभरणी – 28 फेब्रुवारी 2024

♦️ अंदाजे किंमत – ₹950 कोटी

💠 भारतीय पुरुष हॉकी संघाचा एशिया कप विजय 🏑

ठिकाण – राजगीर स्पोर्ट्स कॉम्प्लेक्स, बिहार (29 ऑगस्ट – 7 सप्टेंबर)

♦️ विजेता – भारत (4-1 ने दक्षिण कोरिया वर मात)

♦️ उपविजेता – दक्षिण कोरिया, एकूण संघ – 8

♦️ भारताचा कर्णधार – हरमनप्रीत सिंह

♦️ प्लेयर ऑफ द मॅच – दिलप्रीत सिंग

♦️ भारताने 8 वर्षांनी हा कप जिंकला (मागील विजय: 2003, 2007, 2017, 2025)

♦️ 2026 हॉकी विश्वचषकासाठी थेट प्रवेश मिळवला

♦️ एकूण 39 गोल करून सर्वाधिक गोल करणारा संघ

💠 उपाध्यक्ष निवडणूक  🗳️

भारताचे उपराष्ट्रपती – दुसरे सर्वोच्च घटनात्मक पद, राज्यसभेचे पदसिद्ध सभापती

♦️ निवडणूक – लोकसभा व राज्यसभेतील सर्व सदस्यांकडून, गुप्त मतदान पद्धतीने

♦️ कार्यकाळ – 5 वर्षे

♦️ इतिहासात 4 वेळा बिनविरोध निवड झालेले उपराष्ट्रपती – 

✔️डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन (1952, 1957)

✔️मोहम्मद हिदायतुल्ला (1979)

✔️शंकर दयाल शर्मा (1987)

♦️ दोनदा निवडून आलेले उपराष्ट्रपती –

✔️डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन

✔️डॉ. हमीद अन्सारी

♦️ महिला उमेदवार (दोघी पराभूत) –

✔️नजमा हेपतुल्ला

✔️मार्गारिट अल्वा

♦️ पहिले उपराष्ट्रपती – डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन (1952–1962)

नुकतीच प्रकाशित महत्त्वाची पुस्तके

🔹 The Great Conciliator – संजय चोप्रा

🔹 Leo: The Untold Story of Chennai Super Kings – पी.एस. रमन

🔹 March of Glory – के. अरुमुगम आणि एरोल डी’क्रूझ

🔹 The New Icon: Savarkar and the Facts – अरुण शौरी

🔹 I Am ? – गोपीचंद पी. हिंदुजा

🔹 दियासलाई – कैलाश सत्यार्थी (आत्मचरित्र)

🔹 How India Scaled Mount G-20 – अमिताभ कांत

🔹 India – 5,000 Years of History on the Subcontinent – ऑड्रे ट्रश्के

🔹 Woman! Life! FREEDOM! – चौरा मकारेमी

🔹 India’s Finance Ministers – ए.के. भट्टाचार्य

🔹 The Conscience Network – सुगत श्रीनिवासराजू

🔹 Confessions of a Shakespeare Addict

महत्त्वाच्या नवीन नियुक्ती व नेमणुका 2025

🔷 इग्लंड आणि वेल्समधील सर्वात कमी वयाची सॉलिसिटर ➤ कृशांगी मेश्राम

🔷 बॉक्सिंग फेडरेशन ऑफ इंडियाचे अध्यक्ष ➤ अजय सिंग

🔷 टाटा सन्स संचालक ➤ नोएल एन टाटा

🔷 चलनविषयक धोरण समितीचे पदसिद्ध सदस्य ➤ इंद्रनील भट्टाचार्य

🔷 पंतप्रधान मोदींचे उपराष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार ➤ अनिश दयाल सिंग

🔷 FSSAI चे नवीन CEO ➤ रजित पुन्हाणी

🔷 IMF च्या कार्यकारी संचालक ➤ उर्जित पटेल

🔷 विक्रम साराभाई अंतराळ केंद्र संचालक ➤ डॉ. ए. राजराजन

🔷 BARC (ब्रॉडकास्ट ऑडियन्स रिसर्च कौन्सिल) इंडियाचे नवीन अध्यक्ष ➤ गौरव बॅनर्जी

🔷 क्षमता निर्माण आयोग अध्यक्ष ➤ एस. राधा चौहान

🔷 NCC संचालनालय महाराष्ट्राचे अतिरिक्त महासंचालक ➤ विवेक त्यागी

🔷 दिल्ली पोलीस आयुक्त ➤ सतीश गोलचा

चालू घडामोडी :- 09 सप्टेंबर 2025

◆ 152 मतांनी विजयी होत सी.पी. राधाकृष्णन हे भारताचे 15 वे उपराष्ट्रपती बनले आहेत.

◆ 102 वर्षीय कोकिची अकुझावा हे जपान देशाचे सर्वोच्च आणि प्रतिष्ठित शिखर माउंट फुजी चढणारे सर्वात वयस्कर व्यक्ती ठरले आहेत.

◆ ‘Mother Mary Comes to Me’ हे पुस्तक अरुंधती रॉय यांनी लिहिले आहे.

◆ 2025 च्या यूएस ओपनमध्ये पुरुष एकेरीचे विजेतेपद कार्लोस अल्काराज ने जिंकले आहे. 

◆ दरवर्षी जागतिक फिजिओथेरपी दिन 8 सप्टेंबर रोजी साजरा केला जातो.

◆ जागतिक फिजिओथेरपी दिन 2025 ची थीम "निरोगी वृद्धत्व" आहे

◆ भूपेंद्र गुप्ता यांची राष्ट्रीय जलविद्युत ऊर्जा महामंडळ (NHPC) च्या अध्यक्ष आणि व्यवस्थापकीय संचालक (CMD) पदी नियुक्ती झाली आहे.

◆ भारताने पुरुष हॉकी आशिया कप 2025 चे विजेतेपद जिंकले आहे. [अंतिम सामना बिहारमधील राजगीर स्पोर्ट्स कॉम्प्लेक्समध्ये झाला]

◆ 28वी आशियाई टेबल टेनिस टीम चॅम्पियनशिप ही ओडिशा राज्यातील भुवनेश्वर येथे 11 ते 15 ऑक्टोबर 2025 दरम्यान आयोजित केली जाईल.

◆ 82 वा व्हेनिस आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सव 27 ऑगस्ट ते 6 सप्टेंबर 2025 या काळात व्हेनिस, इटली येथे पार पडला. [आयोजक :

ला बिएनाले डी व्हेनेझिया]

◆ 82 व्या व्हेनिस आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवातील प्रमुख विजेत्यांमध्ये जिम जार्मशच्या 'फादर मदर सिस्टर ब्रदर' या चित्रपटाला गोल्डन लायन (सर्वोच्च पुरस्कार) मिळाला आहे.

◆ अनुपर्णा रॉय यांनी व्हेनिस चित्रपट महोत्सवाच्या Orizzonti विभागात 'सॉन्ग्स ऑफ फॉरगॉटन ट्रीज' या चित्रपटासाठी सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शकाचा पुरस्कार जिंकला आणि त्या या पुरस्काराच्या पहिल्या भारतीय महिला चित्रपट निर्मात्या ठरल्या आहेत. 

◆ उल्लास कार्यक्रमांतर्गत भारतातील चौथे पूर्ण साक्षर राज्य हिमाचल प्रदेश बनले आहे.

━━━━━━༺༻━━━━━━