१. काशी - वाराणसी
२. कोसल - श्रावस्ती
३. अंग - चंपा
४. मगध - गिरीव्रज / राजगृह
५. वृज्जी / वज्जी - वैशाली
६. मल्ल / मालव - कुशिनार / कुशीनगर
७. चेदि - शुक्तिमती / सोध्थिवती
८. वंश / वत्स - कौशांबी
९. कुरु - इंद्रप्रस्थ / इंद्रपट्टण
१०. उत्तर पांचाल - अहिच्छत्र,
दक्षिण पांचाल -कांपिल्य
११. मत्स्य - विराटनगर
१२. शूरसेन - मथुरा
१३. अश्मक / अस्सक-पोटली / पोतन / पोदन
१४. अवंती - उज्जयिनी आणि महिष्मती
१५. गांधार - तक्षशिल
१६. कंबोज - राजपूर
हरमनप्रीत कौर आणि मोहम्मद रिझवान यांनी सप्टेंबरसाठी ICC प्लेयर ऑफ द मंथचा मुकुट जिंकला
आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषद (ICC) ने सप्टेंबर 2022 साठी ICC Player of the Month पुरस्कार विजेत्यांची घोषणा केली आहे.
भारताची प्रेरणादायी कर्णधार हरमनप्रीत कौर हिला ICC प्लेयर ऑफ द मंथ पुरस्कार प्राप्तकर्ता म्हणून घोषित करण्यात आले आहे, तर महिन्यातील पुरूष खेळाडूचा पुरस्कार पाकिस्तानचा खेळाडू मोहम्मद रिजवानने ICC वर दावा केला आहे.
अनंत नारायण गोपालकृष्णन यांनी सेबीमध्ये पूर्णवेळ सदस्य म्हणून कार्यभार स्वीकारला
माजी बँकर अनंत नारायण गोपालकृष्णन यांनी सिक्युरिटीज अँड एक्सचेंज बोर्ड ऑफ इंडिया (सेबी) मध्ये चौथे पूर्णवेळ सदस्य (WTM) म्हणून कार्यभार स्वीकारला .
सेबी आणि आरबीआयच्या विविध सल्लागार समित्यांचे सदस्य राहिलेले नारायण यांची सुरुवातीच्या तीन वर्षांच्या कालावधीसाठी नियुक्ती करण्यात आली आहे.
नियुक्ती – 1960
शासनाला अहवाल सादर – 15 मार्च 1961
शासनाने अहवाल स्वीकारला – 1 एप्रिल 1961
शिफारशीची अंमलबजावणी – 1 मे 1962
महाराष्ट्रातील पंचायतराज व्यवस्था नाईक समितीच्या शिफारशीवर आधारित आहे.
महाराष्ट्र जिल्हा परिषद व पंचायत समिती अधिनियम – 1961 हा कायदा नाईक समितीच्या शिफारशीवरून करण्यात आला.
महाराष्ट्रातील पंचायतराज व्यवस्था त्रिस्तरीय असावी अशी शिफारस नाईक समितीने केली.
ल.ना. र्बोगिरवार समिती
नियुक्ती – एप्रिल 1970
शासनाला अहवाल सादर – सप्टेंबर 1971
प्रत्येक वर्षी ग्रामसभेच्या किमान दोन बैठका व्हाव्यात अशी शिफारस या समितीने केली.
बाबूराव काळे समिती
नियुक्ती – ऑक्टो 1980
शासनास अहवाल सादर – 1981
जिल्हा परिषद व पंचायत समितीच्या पदाधिकार्‍यांच्या मानधनात वाढ करण्यात यावी अशी शिफारस या समितीने केली.
पी.बी. पाटील समिती
नियुक्ती – जून 1984
शासनास अहवाल सादर – 1986
शियफरशी
ग्रामपंचायतीची लोकसंख्येनुसार पुनर्रचना करण्यात यावी.
जिल्हा परिषदांवर खासदार व आमदार यांना सदस्यत्व असू नये.
आर्थिक विकेंद्रीकरण ग्रामपंचायतीकडे वर्ग करण्यात यावा.
ग्रामपंचायतीच्या वार्षिक अनुदानामध्ये वाढ करण्यात यावी.
सदस्यांची निवड प्रत्यक्ष मतदारामधून करण्यात यावी.
भारतातील पंचायतराज संस्थांना 73 व्या घटनादुरुस्तीमुळे घटनात्मक दर्जा (संविधानिक दर्जा) प्राप्त झाला.
ही घटनादुरूस्ती 24 एप्रिल 1993 रोजी करण्यात आली.
73 व्या घटनादुरूस्तीनुसार करण्यात आलेल्या महत्वाच्या तरतुदी
प्रत्येक गावामध्ये सर्व प्रौढ स्त्री-पुरुषांचा समावेश असणारी ग्रामसभा व ग्रामपंचायत असणे बंधनकारक करण्यात आले.
भारतातील सर्व राज्यामध्ये त्रिस्तरीय पंचायतराज व्यवस्था स्थापन करण्यात यावी.
पंचायत व्यवस्थेच्या तिन्ही स्तरामध्ये महिलांसाठी 1/3 जागा राखीव ठेवण्याचे बंधनकारक करण्यात आले.
देशातील प्रत्येक राज्यात पंचायतराज संस्थांचा कार्यकाल 5 वर्ष करण्यात आला.
पंचयातराजच्या तिन्ही स्तरामध्ये महिला आणि अनुसूचीत जाती-जमातीसाठी पदाधिकार्‍यांची पदे राखीव ठेवण्याची तरतूद करण्यात आली.
पंचायतराज संस्थासाठी प्रत्येक राज्यामध्ये स्वतंत्र निवडणूक यंत्रणा स्थापना करण्याचे बंधन घालण्यात आले.
केंद्रीय वित्त आयोगाच्या धर्तीवर प्रत्येक राज्याने राज्य वित्त आयोगाची स्थापना करणे आवश्यक करण्यात आले.
ग्रामप्रशासन
भारतीय स्थानिक स्वराज्य संस्थेचा जनक/पितामह म्हणून लॉर्ड रिपनला ओळखले जाते.
लॉर्ड रिपनने भारतीय स्थानिक स्वराज्य संस्थेचा कायदा 12 मे 1882 रोजी केला.
स्थानिक स्वराज्य संस्था स्विकारणारे पहिले राज्य-राजस्थान स्वीकार –2 ऑक्टोंबर 1959
स्थानिक स्वराज्य संस्था स्विकारणारे दुसरे राज्य – आंध्रप्रदेश स्विकार –1 नोव्हेंबर 1959
पंचायतराज स्विकारणारे नववे राज्य – महाराष्ट्र
स्थानिक स्वराज्य संस्थेला पंडित नेहरू यांनी पंचायतराज हे नाम दिले.
बलवंतराय मेहता समिती
भारतामध्ये स्थानिक स्वराज्य संस्थेचे स्वरूप व कल्पना निश्चित करण्यासाठी सर्वात प्रथम बलवंतराय मेहता समिती नियुक्त करण्यात आली.
या समितीची नियुक्ती केंद्र शासनाने 16 जानेवारी 1957 मध्ये केली. तर समितीने आपला अहवाल शासनास 1958 मध्ये सादर केला.
या समितीमधील इतर सदस्य – ठाकुर फुलसिंग, डी.पी. सिंग, बी.जी. राव.
यासमितीने केलेल्या शिफारशी
लोकशाही विकेंद्रीकरण करण्यात यावे.
पंचायतराज व्यवस्था त्रिस्तरीय असावी. म्हणजेच गाव पातळीवर ग्रामपंचायत, तालुका पातळीवर पंचायत समिती व जिल्हा पातळीवर जिल्हा परिषद असावी.
ज्या गावाची लोकसंख्या 500 असेल तेथे ग्रामपंचायत स्थापन करण्यात यावी.
ग्रामपंचायतीच्या सदस्यांची निवड प्रत्यक्ष प्रौढ मतदान पद्धतीने व्हावी.
ग्रामपंचायतीमध्ये महिलांना किमान दोन जागा राखीव असाव्यात. तसेच अनुसूचीत जाती-जमतीच्या लोकांना प्रत्येकी एक जागा राखीव असावी.
जिल्हा परिषदेमध्ये पंचायत समितीचे अध्यक्ष तसेच जिल्ह्यातील खासदार व आमदार यांना सदस्यत्व असावे.
जिल्हा परिषदेचा अध्यक्ष हा जिल्हाधिकारी असावा.
पंचायतराजच्या तिन्ही संस्थामध्ये विकासाची कामे पंचायत समितीकडे असावेत (सर्वात जास्त महत्व पंचायत समितीला असावे.)
अशोक महेता समिती नियुक्ती – 1977. शासनास अहवाल सादर – 1978.
महत्वाच्या शिफारशी
पंचायत संस्थांच्या माध्यमातून लोकशाहीचे विकेंद्रीकरण करण्यासाठी जनतेच्या सहभागास महत्व दिले गेले पाहिजे.
पंचायत संस्थाच्या निवडणुका वेळेवर घेणे बंधनकारक करावे.
जिल्हा परिषदेच्या अध्यक्षाची निवड प्रत्यक्ष मतदारामधून करण्यात यावी.
पंचायत पद्धती व्दिस्तरीय असावी.
भारतीय स्थानिक स्वराज्य संस्थेचा जनक/पितामह म्हणून लॉर्ड रिपनला ओळखले जाते.
लॉर्ड रिपनने भारतीय स्थानिक स्वराज्य संस्थेचा कायदा 12 मे 1882 रोजी केला.
स्थानिक स्वराज्य संस्था स्विकारणारे पहिले राज्य-राजस्थान स्वीकार –2 ऑक्टोंबर 1959
स्थानिक स्वराज्य संस्था स्विकारणारे दुसरे राज्य – आंध्रप्रदेश स्विकार –1 नोव्हेंबर 1959
पंचायतराज स्विकारणारे नववे राज्य – महाराष्ट्र
स्थानिक स्वराज्य संस्थेला पंडित नेहरू यांनी पंचायतराज हे नाम दिले.
बलवंतराय मेहता समिती
भारतामध्ये स्थानिक स्वराज्य संस्थेचे स्वरूप व कल्पना निश्चित करण्यासाठी सर्वात प्रथम बलवंतराय मेहता समिती नियुक्त करण्यात आली.
या समितीची नियुक्ती केंद्र शासनाने 16 जानेवारी 1957 मध्ये केली. तर समितीने आपला अहवाल शासनास 1958 मध्ये सादर केला.
या समितीमधील इतर सदस्य – ठाकुर फुलसिंग, डी.पी. सिंग, बी.जी. राव.
CJI यु यु ललित यांनी न्यायमूर्ती डीवाय चंद्रचूड यांची भारताचे पुढील सरन्यायाधीश म्हणून शिफारस केली आहे
भारताचे सरन्यायाधीश उदय उमेश ललित यांनी न्यायमूर्ती डीवाय चंद्रचूड यांचे उत्तराधिकारी म्हणून नाव दिले आहे.
त्यांनी न्यायमूर्ती डीवाय चंद्रचूड यांना पुढील मुख्य न्यायाधीश म्हणून नियुक्त करणारे पत्र सुपूर्द केले.
सर्वोच्च न्यायालयाच्या अन्य न्यायाधीशांच्या उपस्थितीत हे पत्र सुपूर्द करण्यात आले.
कायदा मंत्रालय - प्रोटोकॉलनुसार - उत्तराधिकार्‍याचे नाव शोधण्यासाठी निवृत्तीच्या तारखेच्या सुमारे एक महिना आधी CJI ला पत्र लिहिते.रिटायरमेंटच्या तारखेच्या 28 ते 30 दिवस आधी उत्तर पाठवले जाते .
न्यायमूर्ती UU ललित निवृत्त झाल्यावर सर्वोच्च न्यायालयाला 50 वे मुख्य न्यायाधीश मिळणार आहेत.
अनंत नारायण गोपालकृष्णन यांनी सेबीमध्ये पूर्णवेळ सदस्य म्हणून कार्यभार स्वीकारला
माजी बँकर अनंत नारायण गोपालकृष्णन यांनी सिक्युरिटीज अँड एक्सचेंज बोर्ड ऑफ इंडिया (सेबी) मध्ये चौथे पूर्णवेळ सदस्य (WTM) म्हणून कार्यभार स्वीकारला .
सेबी आणि आरबीआयच्या विविध सल्लागार समित्यांचे सदस्य राहिलेले नारायण यांची सुरुवातीच्या तीन वर्षांच्या कालावधीसाठी नियुक्ती करण्यात आली आहे.
आपल्या लंबवर्तुळाकार परिभ्रमण कक्षेत पृथ्वी जेव्हा सूर्यापासून जास्तीत जास्त अंतरावर असते तेव्हा त्या स्थितीस कोणत्या संज्ञेने ओळखले जाते ?
- अपसूर्य स्थिती
पृथ्वीचा आस तिच्या कक्षाप्रतलाशी ..... कोन करतो.
- ६६ ३०'
आस कललेली पृथ्वी सूर्याभोवती फिरत असल्यामुळे पृथ्वीवरून पाहताना सूर्य दक्षिणेकडे व उत्तरेकडे सरकत असल्याचे आपणास वाटते. यास सूर्याचे भ्रमण .... असे म्हणतात.
- भासमान
सूर्य २१ जून या दिवशी दक्षिणेकडे तर २२ डिसेंबर या दिवशी उत्तरेकडे मार्गस्थ झाल्याचे भासमान होते. म्हणून या दिवसांना .... असे म्हटले जाते.
- अयनदिन
सूर्याभोवती फिरताना ज्या वेळेस आस कललेल्या पृथ्वीचे दोन्ही ध्रुव सूर्यासमोर असतात तेव्हा त्या स्थितीस .... म्हणून जाते.
- संपातस्थिती
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 11 ऑक्टोबर रोजी मध्य प्रदेशातील उज्जैन येथे महाकाल लोकांचे उद्घाटन केले. उज्जैनमधील श्री महाकालेश्वर मंदिराचा हा विस्तार प्रकल्प आहे.
महाकाल लोक: एक दृष्टी
उज्जैनमध्ये श्री महाकालेश्वर मंदिराचा विस्तार प्रकल्प आहे ज्याला महाकाल लोक असे नाव देण्यात आले आहे. महाकाल मंदिर परिसराचा महाकाल लोकमध्ये सुमारे 20 हेक्टरमध्ये विस्तार करण्यात येत आहे.
काम पूर्ण झाल्यानंतर, महाकाल कॉरिडॉर उत्तर प्रदेशातील काशी विश्वनाथ कॉरिडॉरपेक्षा जवळपास चारपट मोठा होईल. महाकाल लोकामध्ये भगवान शंकराच्या सर्व पौराणिक कथा एकाच ठिकाणी पाहायला मिळतील.
उज्जैन येथे स्थित महाकाल हे १२ ज्योतिर्लिंगांपैकी एक आहे. महाकाल लोकांमध्ये भगवान शिव, देवी सती आणि इतर धार्मिक कथांशी संबंधित शिल्पे आणि भित्तिचित्रे तयार करण्यात आली आहेत.
उज्जैन येथे स्थित महाकाल हे १२ ज्योतिर्लिंगांपैकी एक आहे. महाकाल लोकांमध्ये भगवान शिव, देवी सती आणि इतर धार्मिक कथांशी संबंधित शिल्पे आणि भित्तिचित्रे तयार करण्यात आली आहेत.
श्री महाकाल कॉरिडॉरचा अंदाजे खर्च रु. 800 कोटी आहे. योजनेच्या पहिल्या टप्प्यात 351 कोटी रुपये खर्चून महाकाल लोकाव्यतिरिक्त रुद्रसागर, हरसिद्धी मंदिर, चार धाम मंदिर आणि विक्रम टिळा बांधण्यात आला आहे.
नोबेल पारितोषिक 2022 चे विजेते:
स्टॉकहोममधील रॉयल स्वीडिश अकादमी ऑफ सायन्सेसच्या नोबेल समितीने 10 ऑक्टोबर रोजी अर्थशास्त्रातील नोबेल पुरस्कार जाहीर केला.
बेन एस. बर्नान्के, डग्लस डब्ल्यू. डायमंड (डग्लस डब्ल्यू. डायमंडला दिलेला) आणि फिलिप एच. डायबविग या तीन अमेरिकन अर्थशास्त्रज्ञांना यंदा अर्थशास्त्रातील नोबेल पारितोषिक देण्यात आले आहे. बँका आणि आर्थिक संकटांवरील संशोधनासाठी त्यांना हा पुरस्कार देण्यात आला आहे.
वैद्यकशास्त्र: स्वीडिश अनुवंशशास्त्रज्ञ स्वंते पाबो यांना या वर्षीचा वैद्यकीय विज्ञानाचा नोबेल पुरस्कार जाहीर झाला.
पॅलिओजेनोमिक्स क्षेत्रातील संशोधनासाठी स्वंते पाबो यांना हा पुरस्कार देण्यात आला आहे. पॅलिओजेनॉमिक्स म्हणजे विलुप्त पूर्वजांपासून आधुनिक युगापर्यंत मानवाच्या उत्क्रांतीचा अभ्यास.
श्री पाबोचे 67 वर्षीय वडील, स्युने बर्गस्ट्रॉम , यांना देखील 1982 चे वैद्यकशास्त्रातील नोबेल पारितोषिक मिळाले होते.
भौतिकशास्त्र:- 2022 चा भौतिकशास्त्रातील नोबेल पारितोषिक अॅलेन ऍस्पेक्ट, जॉन क्लॉजर आणि अँटोन झेलिंगर यांना देण्यात आला. क्वांटम मेकॅनिक्स क्षेत्रातील संशोधनासाठी त्यांना हा पुरस्कार देण्यात आला आहे.
रसायनशास्त्र: रसायनशास्त्रातील 2022 चे नोबेल पारितोषिक कॅरोलिन बर्टोझी (यूएसए), बॅरी शार्पलेस (यूएसए) आणि मॉर्टन मेल्डल (डेनमार्कीघ) यांना देण्यात आले. 'क्लिक केमिस्ट्री आणि बायोऑर्थोगोनल केमिस्ट्री'च्या विकासासाठी हा पुरस्कार देण्यात आला आहे. शार्पलेससाठी हे दुसरे नोबेल आहे, ज्यांनी 2001 चे रसायनशास्त्रातील नोबेल जिंकले.
साहित्य: - 2022 सालचे साहित्यातील नोबेल पारितोषिक फ्रेंच लेखिका अॅन एनॉक्स यांना देण्यात आले. ठळक क्लिनिकल एक्युटीवरील त्यांच्या अनेक लेखांसाठी त्यांना हा पुरस्कार देण्यात आला आहे.
नोबेल शांतता पारितोषिक: 2022 मध्ये बेलारशियन मानवाधिकार वकील अॅलेस बिलियात्स्की यांच्यासह दोन संस्थांना नोबेल शांतता पुरस्कार प्रदान करण्यात आला आहे. बालियात्स्की सोबतच रशियन मानवाधिकार संघटना मेमोरियल आणि युक्रेनियन मानवाधिकार संघटना सेंटर फॉर सिव्हिल लिबर्टीज यांना हा पुरस्कार मिळाला आहे.
अर्थशास्त्र: - या वर्षी अर्थशास्त्रातील नोबेल पारितोषिक तीन अमेरिकन अर्थशास्त्रज्ञांना - बेन एस. बर्नान्के, डग्लस डब्ल्यू. डायमंड (डग्लस डब्ल्यू. डायमंडला दिले गेले आहे) आणि फिलिप एच. डायबविग यांना देण्यात आले आहे. बँका आणि आर्थिक संकटांवरील संशोधनासाठी त्यांना हा पुरस्कार देण्यात आला आहे.
कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालय (MSDE) आणि अल्पसंख्याक कार्य मंत्रालयाने “बेटियां बनेन कुशल” चे आयोजन केले होते.
कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालय (MSDE) आणि अल्पसंख्याक कार्य मंत्रालयाने “बेटियां बनेन कुशल” चे आयोजन केले. आंतरराष्ट्रीय बालिका दिनानिमित्त किशोरवयीन मुलींसाठी ही अपारंपरिक उपजीविका (NTL) वरील आंतर-मंत्रालय परिषद आहे.
2015 मध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी बेटी बचाओ बेटी पढाओ अभियान सुरू केले होते.
लिंग भेदांची पर्वा न करता मुलींना त्यांच्या आवडीच्या व्यवसायाचा पाठपुरावा करण्यासाठी प्रोत्साहन आणि सक्षम करण्यासाठी सरकारने सतत प्रयत्न केले आहेत.
हिला आणि बाल विकास मंत्रालय मुलींना शालेय शिक्षणानंतर शैक्षणिक प्रवाह निवडण्यासाठी आणि बाल संगोपन संस्थांमध्ये कौशल्य संच उपलब्ध करून देण्यासाठी त्यांचे आर्थिक स्वातंत्र्य आणि सक्षमीकरण करण्यासाठी काम करेल.
8 ऑक्टोबर रोजी भारतीय हवाई दल आपला स्थापना दिवस साजरा करते. १९३२ मध्ये या दिवशी भारतीय हवाई दलाची स्थापना झाली. 8 ऑक्टोबर 2022 रोजी त्याचा 90 वा स्थापना दिवस साजरा केला.
यानिमित्ताने चंदीगडमध्ये प्रथमच एअर फोर्स डे सेलिब्रेशन परेडचे आयोजन करण्यात आले होते. यापूर्वी गाझियाबादमधील हिंडन एअर फोर्स स्टेशनवर एअर फोर्स डे सेलिब्रेशन परेडचे आयोजन करण्यात आले आहे. या समारंभाला हवाई दलाचे प्रमुख एअर चीफ मार्शल विवेक राम चौधरी यांनी संबोधित केले.
भारतीय वायुसेना: एक दृष्टी
❣भारतीय हवाई दल 8 ऑक्टोबर 1932 रोजी अस्तित्वात आले.
सुरुवातीला भारतीय हवाई दलाचे नाव रॉयल इंडियन एअर फोर्स होते. 1950 मध्ये त्याचे भारतीय वायुसेना (भारतीय वायुसेना) असे नामकरण करण्यात आले.
स्वातंत्र्यापूर्वी हवाई दलाचे नियंत्रण लष्कराच्या ताब्यात होते. भारतीय हवाई दलाचे पहिले प्रमुख सर थॉमस डब्ल्यू एल्महर्स्ट यांनी हवाई दलाला लष्करापासून वेगळे करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली. 15 ऑगस्ट 1947 ते 22 फेब्रुवारी 1950 पर्यंत ते या पदावर होते.
भारतीय हवाई दलाचे ब्रीदवाक्य "नभः स्पर्शम दीपतम" आहे. हे वाक्य गीतेच्या ११व्या अध्यायातून घेतले आहे.
एअर चीफ मार्शल कुमार सिंह भदौरिया हे सध्याचे हवाई दल प्रमुख आहेत.
भारतीय हवाई दलात पाच कमांड्स आहेत. वेस्टर्न कमांड, मुख्यालय दिल्ली, सेंट्रल कमांड अलाहाबाद, ईस्टर्न कमांड शिलाँग, दक्षिण पश्चिम कमांड जोधपूर आणि दक्षिण कमांड तिरुअनंतपुरम येथे आहे.
भारतीय हवाई दल यूएसए, चीन आणि रशियानंतर जगातील चौथ्या क्रमांकाचे सर्वात मोठे हवाई दल आहे.
देशभरात 60 वायुसेना केंद्रे आहेत. भारतीय हवाई दलाचे हिंडन स्टेशन हे आशियातील सर्वात मोठे आणि जगातील आठव्या क्रमांकाचे स्थानक आहे.
वायुसेनेचा रंग निळा असतो, त्याआधी राष्ट्रध्वज एका चतुर्थांशात बनवला जातो. मध्यभागी राष्ट्रध्वजाच्या तीनही रंगांनी (भगवा, पांढरा आणि हिरवा) बनवलेले वर्तुळ आहे. हा ध्वज 1951 मध्ये स्वीकारण्यात आला.
मोहित भाटिया यांची बँक ऑफ इंडिया म्युच्युअल फंडचे सीईओ म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे.
मोहित भाटिया यांची बँक ऑफ इंडिया इन्व्हेस्टमेंट मॅनेजर्स प्रायव्हेट लिमिटेड (बँक ऑफ इंडिया म्युच्युअल फंड) चे सीईओ म्हणून नियुक्ती सार्वजनिक करण्यात आली आहे.
मोहित भाटिया यांनी मॅनेजमेंट डेव्हलपमेंट इन्स्टिट्यूटमधून मेकॅनिकल इंजिनीअरिंगमध्ये बीई आणि एमबीए (गुडगाव) पदवी प्राप्त केली.
मोहित भाटिया यांच्याकडे असलेल्या पूर्वीच्या पदांमध्ये फ्रँकलिन टेम्पलटन AMC मधील किरकोळ सल्लागार सेवा प्रमुख, उत्तर भारतासाठी अॅक्सिस बँकेतील संपत्तीचे क्षेत्रीय प्रमुख, DSP मेरिल लिंच गुंतवणूक व्यवस्थापकांसाठी उत्तर भारताचे प्रमुख, नंतर संपूर्ण भारतासाठी बँकिंग चॅनेलचे प्रमुख या पदांचा समावेश आहे
भारतातील आघाडीचे लिची उत्पादक राज्य कोणते ?
बिहार.
देवी अहिल्याबाई होळकर आंतरराष्ट्रीय विमानतळ कोठे आहे ?
इंदौर.
ऊर्जेचा नैसर्गिक स्त्रोत कोणता आहे ?
सूर्य.
कोविड केअर अँप कोणत्या राज्याने लाॅंच केली ?
अरूणाचलप्रदेश.
डेव्हिस चषक कोणत्या खेळाशी संबंधित आहे ?
टेनिस.
साहित्य अकादमी पुरस्कार 2022
प्रसिद्ध लेखिका संगीताबर्वे यांना पियूची वही या कादंबरीकरिता मराठी भाषेसाठीचा साहित्य अकादमी बाल साहित्य पुरस्कार जाहीर झाला.
अकादमीने २२ प्रादेशिक भाषांसाठी वर्ष २०२२ च्या बाल साहित्य पुरस्कारांची घोषणा केली.
लेखिका बर्वे यांनी ‘संगीत पियूची वही’ हे बाल नाट्यही लिहिले आहे.
मध्यवर्ती चेतासंस्था (Central Nervous System):
मध्यवर्ती चेता संस्था मेंदू आणि चेतारज्जू / मेरुरज्जू यांची बनलेली असते.
मेंदू भोवती कर्पर (Cranium) कवटीच्या हाडांचे संरक्षणात्मक आवरण असते.
चेतारज्जूला कशेरुस्तंभाचे म्हणजेच पाठीच्या कण्याचे संरक्षणात्मक आवरण असते.
मध्यवर्ती चेतासंस्था आणि हाडे यांच्या पोकळीत संरक्षणात्मक आवरण असते त्यांना मस्तिष्कावरण (Meaninges) असे म्हणतात.
मध्यवर्ती चेतासंस्थेचे कार्य ऐच्छिक स्वरूपाचे असते, म्हणजेच शरीरातील सर्व क्रियांचे नियंत्रण आणि समन्वय घडवून आणणे.
2. परिघीय चेतासंस्था (Peripheral Nervous System):
परिघीय चेतासंस्थेमध्ये मध्यवर्ती चेतासंस्थेपासून निघणाऱ्या सर्व चेतांचा समावेश होतो.
या चेता शरीरातील सर्व अवयवांना मध्यवर्ती चेतासंस्थेशी जोडण्याचे कार्य करतात.
परिघीय चेतासंस्थेचे कार्य ऐच्छिक प्रकारचे असते.
मेंदूपासून निघणाऱ्या चेतांना कर्पार चेता (Cranial Nerves) म्हणतात, तर मज्जारज्जूपासून निघणाऱ्या चेतांना मेरुचेता (Spinal Nerves) म्हणतात.
मानवी शरीरात कर्पार चेतांच्या (Cranial Nerves) 12 जोड्या तर मेरुचेतांच्या (Spinal Nerves) 31 जोड्या असतात.
3. स्वायत्त चेतासंस्था (Autonomous Nervous System):
स्वायत्त चेतासंस्था हि हृदय, फुप्फुस, जठर इत्यादीं अनैच्छिक अवयवांतील चेतांची बनलेली असते.
मानवी शरीरातील अनैच्छिक क्रियांवर नियंत्रण ठेवण्याचे कार्य स्वायत्त चेतासंस्था करतात.
उदा. रक्तदाबाचे नियंत्रण, पाचकरस स्त्रावण्याची क्रिया, शरीराचे तापमान.
1) गाडगे महाराज - अमरावती
2) समर्थ रामदास- सज्जनगड
3) संत एकनाथ - पैठण
4) गजानन महाराज - शेगाव
5) संत ज्ञानेश्वर - आळंदी
6) संत गोरोबा कुंभार - ढोकी
7) संत चोखा मेळा - पंढरपूर
8) मचिन्द्रनाथ - सप्तशृंगी
9) संत तुकडोजी - मोझरी
10) संत तुकाराम - देहू
11) साईबाबा - शिर्डी
12) जनार्दन स्वामी - कोपरगाव
13) निवृत्तीनाथ - त्र्यंबककेश्वर
14) दामाजी पंत - मंगळवेढा
15) श्रीधरस्वामी - पंढरपूर
16) गुरुगोविंदसिंह - नांदेड
17) रामदासस्वामी - जांब
18) सोपानदेव - आपेगाव
19) गोविंदप्रभू - रिधपुर
20) जनाबाई - गंगाखेड
21) निवृत्तीनाथ - आपेगाव
सर फ्रेडीरिक गॉवलॅड हॉपकिन नावाच्या शास्त्रज्ञाने जिवनसत्वाचा शोध लावला.
1. सत्व – अ
शास्त्रीय नांव – रेटीनॉल
उपयोग – डोळे व त्वचा यांच्या आरोग्याकरिता
अभावी होणारे आजार – त्वचा, रोग व रात आंधळेपणा
स्त्रोत – टमाटे, अंडी, यकृत, भाज्या फळे, आवळा, सोयाबीन, मांस
2. सत्व – ब1
शास्त्रीय नांव – थायमिन
उपयोग – चेतासंस्थेचे आरोग्य
अभावी होणारे आजार – बेरीबेरी
स्त्रोत – धन्य, यीस्ट, यकृत,
3. सत्व – ब2
शास्त्रीय नांव – रायबोफ्लेविन
उपयोग – चयापचय क्रियेकरिता
अभावी होणारे आजार – पेलाग्रा
स्त्रोत – अंडी, यकृत, मांस, दूध व शेंगदाणे
4. सत्व – ब3
शास्त्रीय नांव – नायसीन
उपयोग – त्वचा व केस
अभावी होणारे आजार – त्वचारोग व केस पांढरे
स्त्रोत – दूध, टमाटे, उस, यीस्ट, अंडी
5. सत्व – ब6
शास्त्रीय नांव – पिरीडॉक्सीन
उपयोग – रक्त संवर्धनाकरिता
अभावी होणारे आजार – अॅनामिया
स्त्रोत – यकृत व पालेभाज्या
6. सत्व – ब10
शास्त्रीय नांव – फॉलीक
उपयोग – अॅसीडरक्ताचे आरोग्य राखणे
अभावी होणारे आजार – अॅनामिया
स्त्रोत – यकृत
7. सत्व – क
शास्त्रीय नांव – अॅस्कार्बिक, अॅसीड
उपयोग – दात व हिरड्यांच्या आरोग्याकरिता
अभावी होणारे आजार – स्कव्हा, हिरड्या सुजणे, हिरड्यांमधून रक्त येणे
स्त्रोत – लिंबुवगाय फळे, टोमॅटो, आवळा, संत्री, मोसंबी इत्यादि
8. सत्व – ड
शास्त्रीय नांव – कॅल्सिफेरॉल
उपयोग – दात, हिरड्या, हाडे व त्वचेचे आरोग्य
अभावी होणारे आजार – अस्थिचा मृदुपणा, दंतक्षय व त्वचा रोग
स्त्रोत – मासे, कोर्ड लिव्हर, ऑईल, अंडी सूर्याची कोवळी किरणे
9. सत्व – इ
शास्त्रीय नांव – टोकोफेरॉल
उपयोग – योग्य प्रजननासाठी
अभावी होणारे आजार – वांझपणा
स्त्रोत – अंकुरित कडधान्ये, हिरव्या पालेभाज्या
10. सत्व – के
शास्त्रीय नांव – नॅप्थोक्विनान
उपयोग – रक्त गोठण्यास मदत
अभावी होणारे आजार – रक्त गोठत नाही
स्त्रोत – पालेभाज्या व कोबी
