महत्वाचे भारतातील पहिले व्यक्ती

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा : www.yashacharajmarg.com

→ भारताचे पहिले राष्ट्रपती: 

राजेंद्र प्रसाद 

→ भारताच्या पहिल्या महिला राष्ट्रपती : 

प्रतिभाताई पाटील

→ भारताचे पहिले उपराष्ट्रपती :

सर्वपल्ली राधाकृष्णन

→ भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे पहिले अध्यक्ष : 

व्योमेश चंद्र बॅनर्जी

→ भारताचे पहिले सरन्यायाधीश : 

एच जे कानिया

→ भारताचे पहिले पंतप्रधान : 

जवाहरलाल नेहरू

→ भारताच्या पहिल्या महिला पंतप्रधान : 

इंदिरा गांधी

→ भारताचे पहिले मुख्य निवडणूक आयुक्त : 

सुकुमार सेन

→ भारताचे पहिले व्हाईसरॉय : 

लॉर्ड कॅनिंग

→ भारताचे पहिले गव्हर्नर जनरल : 

लॉर्ड विल्यम बेंटिक

→ भारतातील पहिल्या महिला राज्यपाल : 

सरोजिनी नायडू

→ पहिल्या महिला मुख्यमंत्री : 

सुचेता कृपलानी

→ लोकसभेचे पहिले सभापती : 

जी.व्ही.मावळणकर

→ भारताचे पहिले गृहमंत्री : 

सरदार  वल्लभभाई पटेल

→ भारतातील लोकपालचे पहिले अध्यक्ष : 

पिनाकी चंद्र घोष

→ भारतातील पहिल्या महिला संरक्षण मंत्री : 

निर्मला सीताराम

→ देशाच्या पंतप्रधान बनणाऱ्या जगातील पहिल्या महिला :

सिरीमाओ भंडारनायके

रॅमन मॅगसेसे पुरस्कार 2025

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा : www.yashacharajmarg.com

2025 मध्ये :

1.मालदीवच्या शाहिना अली 

2.फिलीपिन्सच्या फ्लेवियानो अँटोनियो एल. विलानुएवा आहेत.

3. एज्युकेट गर्ल्स (भारत )

एज्युकेट गर्ल्स 

हा पुरस्कार मिळवणारी महिलांची पहिली भारतीय संस्था ठरली.

या संस्थेची स्थापना 2007 मध्ये राजस्थान या ठिकाणी करण्यात आली तिचे संस्थापक सफिना हुसेन हे आहेत.

या संस्थेने 15 ते 29 वयोगटातील तरुणींना शिक्षण पूर्ण करण्याची संधी देणारा प्रगती नावाचा मुक्त शिक्षण उपक्रम सुरू केला आहे.

सफिना हुसेन 

1997 ते 2004 पर्यंत त्या सन फ्रान्सिस मधील चाइल्ड फॅमिली हेल्थ इंटरनॅशनल च्या कार्यकारी संचालक होत्या

2001 ते 2002 पर्यंत त्या इंटरनॅशनल डेव्हलपमेंट एक्सचेंजच्या बोर्डवर होत्या.

2005 मध्ये इंडिया स्टडी अब्रॉड सेंटर सुरू केले 2005 मध्ये त्या भारतात परतल्या आणि खेड्यांमध्ये राहणाऱ्या शालेय मुलींच्या शिक्षणासाठी काम करू लागले.

2007 मध्ये त्यांनी  एज्युकेशन गर्ल्स नावाची एक एनजीओ स्थापन केली.

2017 ते 2023 पर्यंत त्या चिल्ड्रेन इन्व्हेस्टमेंट फंड फाउंडेशन च्या स्वतंत्र सल्लागार होत्या.

2020 मध्ये ती लॉरियल पॅरिसच्या सल्लागार मंडळात सामील झाले.

2018 मध्ये त्या इंडिया लीडर्स फॉर सोशल सेक्टर च्या सल्लागार परिषदेची  सदस्य बनली.

2023 मध्ये त्या इंडियन स्कूल ऑफ डेव्हलपमेंट मॅनेजमेंट च्या सल्लागार परिषदेची सदस्य बनली.

७ नोव्हेंबर 2025 रोजी सफिनाच्या एनजीओने एज्युकेट गर्ल्स ला रॅमन मॅगसेसे पुरस्कार मिळाला.

रॅमन मॅगसेसे पुरस्कार 

या पुरस्काराची स्थापना रॉकफेलर ब्रदर्स फंड न्यूयॉर्क व फिलिपाईन्स सरकार मिळून 1957 मध्ये स्थापन केले.

याला आशियाचा नोबेल म्हणून ओळखले जाते.

पहिले भारतीय विजेते आचार्य विनोबा भावे.

दरवर्षी 31 ऑगस्ट रोजी रॅमन मॅगसे यांच्या जयंती निमित्त मनिला येथे हा पुरस्कार प्रदान केला जातो.

हा पुरस्कार फिलिपिन्सचे तिसरे राष्ट्रपती रॅमन मॅगसेसे यांच्या स्मरणार्थ दिला जातो.

आंतरराष्ट्रीय बुकर पुरस्कार 2025

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा : www.yashacharajmarg.com

आंतरराष्ट्रीय बुकर पुरस्कार 2025 बानू मुश्ताक यांना त्यांच्या Heart Lamp या लघुकथा संग्रहाला मिळाला आहे तर अनुवादक पुरस्कार दीपा बस्ती यांना मिळाला आहे.

आंतरराष्ट्रीय बुकर पुरस्कार विजेत्या दुसऱ्या भारतीय ठरल्यात यापूर्वी गीतांजली श्री यांना टॉम ऑफ सॅड- 2022 यासाठी मिळाला.

कन्नड भाषेतील पुस्तकाला पहिल्यांदाच बुकर पुरस्कार मिळाला.

हा पुरस्कार जिंकणारा पहिला लघुकथा संग्रह आहे.

दीपा भास्ती हा पुरस्कार जिंकणाऱ्या पहिल्या भारतीय अनुवादक ठरल्या आहेत.

बानू मुश्ताक 

त्यांचा जन्म 3 एप्रिल 1948 रोजी हसन,कर्नाटक या ठिकाणी झाला.

बंगळूर मध्ये ऑल इंडिया रेडिओ मध्ये काम केले.

त्यांना कर्नाटक साहित्य अकादमी पुरस्कार मिळाला.

2024 मध्ये त्यांना पेन ट्रान्सलेशन पुरस्कारही मिळाला आहे.

त्यांच्या करीनागारगाळू या कथेवर आधारित प्रसिद्ध कन्नड चित्रपट हसीना तयार झाला आहे.

लंकेश पत्रिके या वृत्तपत्रात पत्रकार म्हणून काम केले होते.

आंतरराष्ट्रीय बुकर पुरस्कार 

या पुरस्काराची स्थापना 2004 ला झाली असून सुरुवात 2005 मध्ये झाली.

2016 पासून दरवर्षी दिला जातो त्यापूर्वी दर दोन वर्षांनी दिला जायचा.

2023: जॉर्जी गोस्पोडिनोव्ह (बल्गेरिया )- Time Shelter.

2024: जेनी एरपेनबेक (जर्मनी )- Kairos

71 वा राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा : www.yashacharajmarg.com

🔹त्याची घोषणा 1 ऑगस्ट 2025 रोजी केली असून याचे वितरण 23 सप्टेंबर 2025 रोजी विज्ञान भवन, नवी दिल्ली या ठिकाणाहून करण्यात आले.

🔹भारतीय राष्ट्रीय चित्रपट विकास महामंडळ मार्फत दिले जाते.

◽️पुरस्कार विजेत्यांची यादी:

🔹२०२३ च्या ७१ व्या राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कारांच्या विजेत्यांची घोषणा 23 सप्टेंबर 2025 रोजी करण्यात आली.

🔹पुरस्कारांसाठी वैशिष्ट्यपूर्ण चित्रपट श्रेणीत ३३२ प्रवेशिका, नॉन-फीचर चित्रपटांमध्ये ११५, २७ पुस्तके आणि १६ समीक्षकांचे अर्ज आले.

🔹७१ व्या राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कारांमध्ये 12th fail  सर्वोत्कृष्ट वैशिष्ट्यपूर्ण चित्रपट पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे.

🔹'फ्लॉवरिंग मॅन' ला सर्वोत्कृष्ट नॉन-फीचर फिल्मचा पुरस्कार मिळाला तर 'गॉड व्हल्चर अँड ह्युमन' ला सर्वोत्कृष्ट माहितीपटाचा पुरस्कार मिळाला. दोन्ही चित्रपटांना त्यांचा पहिला राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार मिळाला.

🔹शाहरुख खान (जवान) आणि विक्रांत मेस्सी (12th fail) यांना सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्याचा पुरस्कार मिळाला आहे. शारुख खानचा हा त्याच्या कारकिर्दीतील पहिलाच राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार आहे.

🔹राणी मुखर्जीला मिसेस चॅटर्जी व्हर्सेस नॉर्वे मधील तिच्या दमदार अभिनयासाठी सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्रीचा पुरस्कार देण्यात आला. हा तिचा पहिलाच राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार आहे.

🔹ज्येष्ठ अभिनेते विजयराघवन आणि मुथुपेटाई सोमू भास्कर यांना सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक अभिनेत्याचा पुरस्कार देण्यात आला.

🔹सर्वोत्कृष्ट वैशिष्ट्यपूर्ण चित्रपट: 12 th Fail

🔹सर्वोत्तम दिग्दर्शन: सुदीप्तो सेन - द केरळ स्टोरी

🔹सर्वोत्कृष्ट अभिनेता: शाहरुख खान ( जवान ), विक्रांत मॅसी ( १२ वी नापास )

🔹सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्री : राणी मुखर्जी - श्रीमती चॅटर्जी विरुद्ध नॉर्वे.

🔹सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक अभिनेता: विजयराघवन ( पुक्कलम ), मुथुपेट्टाई भास्कर ( पार्किंग )

🔹सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक अभिनेत्री: उर्वशी ( उलोझुक्कू ), जानकी बोडीवाला ( वश )

🔹सर्वोत्कृष्ट मराठी चित्रपट :श्यामची आई.

🔹सर्वोत्कृष्ट बाल चित्रपट : नाळ 2

🔹दिग्दर्शकाचा सर्वोत्कृष्ट पदार्पण चित्रपट: आत्मपॅम्फ्लेट.

पद्मश्री

 पद्मश्री 113 व्यक्तींना देण्यात आले असून त्यातील महत्त्वाचे महाराष्ट्राचे व्यक्तिमत्व कोण कोण आहेत त्यावर प्रश्न येऊ शकतो ते पाहूया :

1. अच्युत रामचंद्र पालव- कला 

2.श्रीमती अरुंधती भट्टाचार्य- व्यापार व उद्योग 

3.अशोक लक्ष्मण सराफ- कला 

4. श्रीमती अश्विनी भिडे देशपांडे -कला 

5. चैत्रम देवचंद्र पवार -सामाजिक कार्य

6.श्रीमती जसपिंदर नरुला- कला

7.मारुती भुजंगराव चितमपल्ली- साहित्य व शिक्षण 

8.राणेद्र भानू मुजुमदार -कला  

9.श्री सुभाष खेतुलाल शर्मा- शेती  

10.वासुदेव कामत- कला 

11.विलास डांगरे -औषध .

इतर पद्मश्री विजेते :

हरविंदर सिंग पद्मश्री प्राप्त पहिला पॅरा तिरंदास ठरले.

क्रीडा क्षेत्रातील काही व्यक्तिमत्व 

सत्यपाल सिंह- पॅराॲथिक्स प्रशिक्षक

आर. अश्विन - क्रिकेट 

आय.एम. विजयन -फुटबॉल.

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा : www.yashacharajmarg.com

09 डिसेंबर 2025 चालू घडामोडी

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा : www.yashacharajmarg.com

१. ११ वा इंडिया इंटरनॅशनल सायन्स फेस्टिव्हल (IISF) २०२५ खालीलपैकी कोणत्या राज्यात आयोजित केला जात आहे? – हरियाणा

२. खालीलपैकी कोणाला पहिला FIFA शांतता पुरस्कार मिळाला आहे? – डोनाल्ड ट्रम्प

३. ९६ व्या वर्षी निधन झालेले फ्रँक गेहरी कोण होते? – आर्किटेक्ट

४. भारतीय सैन्याने त्यांची वार्षिक आयडिया आणि इनोव्हेशन स्पर्धा आणि सेमिनार, इन्नो-योधा २०२५ कोणत्या शहरात आयोजित केले होते? – नवी दिल्ली

५. खालीलपैकी कोणत्या महान भारतीयाची ६९ वी पुण्यतिथी ६ डिसेंबर २०२५ रोजी साजरी करण्यात आली? – डॉ. बी.आर. आंबेडकर

६. नीती आयोग आणि आयबीएमने कोणत्या वर्षापर्यंत भारताला टॉप ३ क्वांटम इकॉनॉमी बनवण्यासाठी रोडमॅप जारी केला आहे? – २०४७

७. ९ वी ते १२ वी च्या विद्यार्थ्यांसाठी मुख्यमंत्री भारत दर्शन योजना कोणत्या राज्यात सुरू करण्यात आली आहे? – बिहार

८. भारत आणि कोणत्या देशाने राजस्थानमध्ये हरिमौ शक्ती लष्करी सराव आयोजित केला होता? – मलेशिया

९. भारताने कोणत्या देशासोबत RELOS लॉजिस्टिक्स सपोर्ट करारावर स्वाक्षरी केली आहे? – रशिया

१०. शेतीमध्ये सौरऊर्जेच्या वापरात कोणते राज्य अव्वल स्थानावर आहे? – महाराष्ट्र

११. जेरुसलेम मास्टर्स २०२५ चे विजेतेपद कोणी जिंकले? – अर्जुन एरिगाईसी

कंबाईन परीक्षेच्या दृष्टीन काही महत्त्वपूर्ण नियुक्त्या ☑️

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा : www.yashacharajmarg.com

◈ सोनाली मिश्रा : रेल्वे संरक्षण दलाच्या पहिल्या महिला महासंचालक म्हणून नेमणूक. 

◈ डॉ.अजय कुमार : केंद्रीय लोकसेवा आयोगाच्या अध्यक्षपदी नियुक्त. 

◈ भानू प्रताप शर्मा : वित्तीय सेवा संस्था ब्युरोचे  (FSIB) अध्यक्ष. 

◈ उमा कांजीलाल : इंदिरा गांधी राष्ट्रीय मुक्त विद्यापीठाच्या पहिल्या महिला कुलगुरू म्हणून नेमणूक. 

◈ अभिजात शेठ : राष्ट्रीय वैद्यकीय आयोगाच्या अध्यक्षपदी नेमणूक. 

◈ एस.महेंद्र देव : पंतप्रधानांच्या आर्थिक सल्लागार परिषदेचे अध्यक्ष. 

◈ ॲनालेना बेयरबॉक : संयुक्त राष्ट्र आमसभेच्या पुढील प्रमुख म्हणून निवड. 

◈ डॉ.जेनिफर सिमन्स : सुरिनामच्या पहिल्या महिला राष्ट्राध्यक्ष. 

◈ दीपक बागला : नीती आयोगाच्या अटल इनोवेशन मिशनचे संचालक म्हणून निवड. 

◈ साहिल किनी : रिझर्व्ह बँक इनोव्हेशन हबचे नवीन मुख्य कार्यकारी अधिकारी. 

◈ नितीन गुप्ता : राष्ट्रीय वित्तीय अहवाल प्राधिकरणाचे अध्यक्ष. 

◈ राजेश कुमार : महाराष्ट्राच्या मुख्य सचिवपदी. 

◈ क्रिस्टी कोव्हेंट्री : आंतरराष्ट्रीय ऑलिंपिक समितीच्या पहिल्या महिला आणि पहिल्या आफ्रिकन अध्यक्ष. 

◈ अनुराधा ठाकूर : आर्थिक व्यवहार विभागाच्या पहिल्या महिला सचिव. 

◈ संजोग गुप्ता : आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषदेचे (ICC) मुख्य कार्यकारी अधिकारी. 

◈ सुनील जयवंत कदम : सेबीचे कार्यकारी संचालक म्हणून नियुक्ती. 

◈ केशवन रामचंद्रन : भारतीय रिझर्व्ह बँकेने कार्यकारी संचालक म्हणून नियुक्ती

महत्वाच्या Conference Of The Parties (COP) परिषदा

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा : www.yashacharajmarg.com

🔶 COP म्हणजे काय

➤ Climate Change संदर्भातील UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change) अंतर्गत होणारी सर्वोच्च वार्षिक परिषद

➤ उद्देश : हरितगृह वायू उत्सर्जन कमी करणे, हवामान वित्त, तंत्रज्ञान हस्तांतरण, अनुकूलन व शमन उपाय ठरविणे

🔶 COP 27 – 2022 | शर्म अल शेख, इजिप्त 🇪🇬

➤ विकसनशील देशांसाठी Loss and Damage Fund स्थापन करण्याचा ऐतिहासिक निर्णय

➤ हवामान बदलामुळे होणाऱ्या नुकसानीसाठी आर्थिक भरपाईवर भर

➤ अनुकूलन (Adaptation) बाबींवर विशेष लक्ष

🔶 COP 28 – 2023 | दुबई, संयुक्त अरब अमीरात 🇦🇪

➤ पहिला Global Stocktake पूर्ण – पॅरिस करार अंमलबजावणीचा सामूहिक आढावा

➤ Fossil fuels पासून transition away करण्याची सामूहिक मान्यता

➤ नवीकरणीय ऊर्जेचा वापर तिप्पट करण्याचा जागतिक ठराव

🔶 COP 29 – 2024 | बाकू, अझरबैजान 🇦🇿

➤ Climate Finance हा मुख्य अजेंडा

➤ 2025 नंतरसाठी नवीन वित्तीय उद्दिष्ट (New Collective Quantified Goal – NCQG) ठरवणे

➤ विकसनशील देशांसाठी निधी उपलब्धतेवर चर्चा

🔶 COP 30 – 2025 | बेलेम, ब्राझील 🇧🇷

➤ Amazon Rainforest संरक्षणावर केंद्रित चर्चा

➤ NDCs च्या (Nationally Determined Contributions) अद्ययावतीकरणाचा टप्पा

➤ जैवविविधता व हवामान बदल यांचा समन्वय

🔶 COP 31 – 2026 | अंताल्या, तुर्की 🇹🇷

➤ पॅरिस कराराच्या अंमलबजावणीचे मूल्यमापन

➤ 1.5°C लक्ष्य साध्य करण्यासाठी दीर्घकालीन रोडमॅप

➤ विकसनशील–विकसित देशांमधील जबाबदारी वाटपावर भर

30 नोव्हेंबर 2025 चालू घडामोडी

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा : www.yashacharajmarg.com

१. सीबीएसईने २०२५-२६ या शैक्षणिक सत्रापासून कोणत्या वर्गांसाठी 'कौशल्य शिक्षण' अनिवार्य केले आहे? – इयत्ता ६ ते ८

२. एनसीबीने ड्रग्ज तस्करांविरुद्ध ऑपरेशन क्रिस्टल फोर्ट्रेस कोणासोबत सुरू केले? – दिल्ली पोलिस

३. ७२ व्या वर्षी निधन झालेले अरुणाचलम वेल्लायन कोण होते? – उद्योगपती

४. ल्यूक लिटलर कोणत्या खेळात जगातील सर्वात तरुण क्रमांक १ खेळाडू बनला? – डार्ट्स

५. ३४ व्या वर्षी निधन झालेले हुमेन सागर कोण होते? – ओडिया गायक

६. जगात पहिल्यांदाच गर्भाशयाच्या ग्रीवेचा कर्करोग निर्मूलन दिन कधी साजरा करण्यात आला? – १७ नोव्हेंबर

७. पोर्तुगालमध्ये आयोजित WFDF वर्ल्ड बीच अल्टिमेट चॅम्पियनशिप २०२५ कोणी जिंकली? – भारत

८. खनिज विकासाला चालना देण्यासाठी चुनखडीच्या ब्लॉक्सचा पहिला लिलाव कोणत्या राज्यात/केंद्रशासित प्रदेशात होणार आहे? – जम्मू आणि काश्मीर

९. दरवर्षी कोणत्या दिवशी राष्ट्रीय दूध दिन साजरा केला जातो? – २६ नोव्हेंबर

१०. इंग्लंडचा प्रसिद्ध फुटबॉलपटू डेव्हिड बेकहॅम हा नाईटहूड मिळवणारा पहिला फुटबॉलपटू ठरला आहे? – १७

११. पिलिया मलेनाडू नावाच्या जंपिंग स्पायडरची एक नवीन प्रजाती कोणत्या राज्यात सापडली? – कर्नाटक

१२. कोणत्या देशाचे माजी उपराष्ट्रपती डिक चेनी यांचे वयाच्या ८४ व्या वर्षी निधन झाले? – युनायटेड स्टेट्स

१३. जगात पहिल्यांदाच कोणत्या देशाच्या विमानतळावर वायफाय ७ लाँच करण्यात आले? – ओमान

१४. चंद्रावर पहिल्यांदाच कोणत्या देशाने लहान आयर्न ऑक्साईड क्रिस्टल्स शोधले? – चीन

१५. खालीलपैकी कोणी एटीपी फायनल्स २०२५ चा किताब जिंकला? – जॅनिक सिन्नर

ोव्हेंबर - चालू घडामोडी 🔴

--------------------------------------

01) भारत आणि कोणत्या देशादरम्यानचा संयुक्त लष्करी सराव सूर्यकिरण-XIX पिथोरागड येथे सुरू करण्यात आला आहे ? 

👉  नेपाळ

02) आयसीसी T20 विश्वचषक 2026 साठी ब्रँड अ‍म्बेसेडर म्हणून कोणाची नियुक्ती करण्यात आली आहे ?

👉  रोहित शर्मा

03) कोणत्या राज्यात पोलावरम, मार्कपुरम आणि मदनपल्ले असे तीन नवीन जिल्हे तयार करण्यात आले आहेत ? 

👉  आंध्र प्रदेश

04) 2030 च्या राष्ट्रकुल क्रीडा स्पर्धेचे यजमान म्हणून कोणत्या शहराची अधिकृतपणे निवड करण्यात आली आहे ?

👉  अहमदाबाद

05) बहुचर्चित हेली गुब्बी ज्वालामुखी कोणत्या देशात आहे ? 

👉  इथिओपिया

06) कुमारी कमला यांचे वयाच्या 91व्या वर्षी अमेरिकेत निधन झाले. त्या खालीलपैकी कोणत्या मार्शल आर्ट्स नृत्याशी संबंधित होत्या ? 

👉  भरतनाट्यम

07) कोणत्या राज्यात पाणी सुरक्षा, तंत्रज्ञान, प्रक्रिया आणि शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत देण्यासाठी रायथन्ना मीकोसम नावाचा उपक्रम सुरू करण्यात आला आहे ? 

👉  आंध्र प्रदेश

08) डॉ. वर्गीस कुरियन हे कोणत्या क्रांतीचे जनक होते, ज्यांची 104वी जयंती 26 नोव्हेंबर 2025 रोजी साजरी करण्यात आली ? 

👉  श्वेत क्रांती

09) भारत आणि कोणत्या देशामधील संरक्षण कराराअंतर्गत, हॅमर स्मार्ट शस्त्रे भारतात तयार केली जातील ? 

👉  फ्रान्स

10) जगातील सर्वात बलवान महिला 2025 चा किताब कोणी जिंकला ?

👉  जेमी बुकर

11) 53व्या आंतरराष्ट्रीय एमी पुरस्कारांमध्ये सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्रीचा पुरस्कार कोणाला देण्यात आला ?

👉  अ‍ना मॅक्सवेल मार्टिन

12) कैरो येथे झालेल्या आयएसएसएफ जागतिक रायफल/पिस्तूल अजिंक्यपद 2025 मध्ये भारताने कोणते स्थान मिळवले ? 

👉  तिसरे

━━━━━━━━━━━━━━━━

नोव्हेंबर 2025 चालू घडामोडी

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा : www.yashacharajmarg.com

01) थायलंडमध्ये झालेल्या 74व्या मिस युनिव्हर्स 2025 स्पर्धेचा किताब कोणी जिंकला ? 

उत्तर  👉  फातिमा बॉश

02) भारतातील आशियाई हत्ती आणि मानवी समाज यांच्यातील प्रेम आणि संस्कृती प्रदर्शित करण्यासाठी सांस्कृतिक मंत्रालयाच्या अंतर्गत कोणता प्रकल्प सुरू करण्यात आला ? 

उत्तर  👉  गज लोक

03) ग्रेटर नोएडा येथे झालेल्या वर्ल्ड बॉक्सिंग कप फायनल 2025 मध्ये भारताने किती सुवर्णपदके जिंकली ? 

उत्तर 👉  09

04) इंडिया पोस्टने कोणत्या आयआयटीमध्ये त्यांचे पहिले जनरल झेड-थीम असलेले पोस्ट ऑफिस उघडले आहे ? 

उत्तर  👉  आयआयटी दिल्ली

05) अलीकडेच कोणता देश जगातील तिसरा सर्वात मोठा मानवतावादी देणगीदार बनला आहे ?  

उत्तर  👉  संयुक्त अरब अमिराती

06) प्रादेशिक ओपन डिजिटल हेल्थ समिट २०२५ कुठे आयोजित करण्यात आले होते ? 

उत्तर  👉  नवी दिल्ली

07) खालीलपैकी कोणी भारताच्या पहिल्या क्वांटम सिटीसाठी ब्लूप्रिंटचे अनावरण केले ? 

उत्तर  👉  कर्नाटक

08) अलिकडेच दूरसंचार विभागाचे सचिव कोणाची नियुक्ती करण्यात आली ? 

उत्तर  👉  अमित अग्रवाल

09) सरयू वेलपुला कोणत्या भारतीय महिला ग्रँडमास्टर बनल्या आहेत ? 

उत्तर  👉  26व्या

10) केंद्र सरकारने अलीकडेच भारतीय सिक्युरिटीज अँड एक्सचेंज बोर्ड (SEBI) च्या पूर्णवेळ सदस्य म्हणून कोणाची नियुक्ती केली आहे ? 

उत्तर  👉  संदीप प्रधान

11) 2026 च्या आंतरराष्ट्रीय टेनिस हॉल ऑफ फेम (ITHF) वर्गात कोणाची निवड झाली आहे ? 

उत्तर  👉  रॉजर फेडरर

01) नुकतेच नितीश कुमार यांनी कितव्यांदा बिहार राज्याच्या मुख्यमंत्री पदाची शपथ घेतली आहे ?

👉  दहाव्यांदा 

02) वर्ल्ड बॉक्सिंग कप फायनल्स 2025 मध्ये भारताच्या मीनाक्षी हुड्डाने कोणते पदक जिंकले ?

👉  सुवर्णपदक 

03) पॉवर एक्सचेंज इंडिया लिमिटेडचे व्यवस्थापकीय संचालक व मुख्य कार्यकारी अधिकारी म्हणून कोणाची नियुक्ती करण्यात आली ?

👉  विवेक सिंगला 

04) कोणत्या दोन देशाने संयुक्तपणे 'ओमेन' नावाचा ड्रोन विकसित केला आहे ‌?

👉  अमेरिका आणि युएई 

05) सूनापुर बीच व पुरी गोल्डन बीच या दोन समुद्रकिनाऱ्यांना अलीकडेच ब्ल्यू फ्लॅग पुरस्कार मिळाला आहे, हे समुद्रकिनारे कोणत्या राज्यात आहेत ?

👉  ओडिसा 

06) 44व्या भारत आंतरराष्ट्रीय व्यापार मेळाव्याचे आयोजन कोठे करण्यात आले ?

👉  नवी दिल्ली

07) आंतरराष्ट्रीय पर्यटन मार्टची 13वी आवृत्ती कोणत्या राज्यात आयोजित करण्यात आली होती ?

👉  सिक्कीम 

08) दरवर्षी 'जागतिक दूरदर्शन दिवस' कधी साजरा करण्यात येतो ?

👉  21 नोव्हेंबर

01) भारताचे संरक्षण सचिव कोणाची नियुक्ती करण्यात आली आहे ? 

👉  पराग जैन

02) राष्ट्रीय जल पुरस्कार 2024 अंतर्गत कोणत्या राज्याला सर्वोत्तम राज्य म्हणून घोषित करण्यात आले आहे ? 

👉  महाराष्ट्र

03) 44व्या भारत आंतरराष्ट्रीय व्यापार मेळाव्याची सुरुवात कुठे झाली ? 

👉  नवी दिल्ली

04) पहिले मानवी-रेटेड L110 विकास इंजिन ISRO ला कोणी सुपूर्द केले ? 

👉  गोदरेज एरोस्पेस

05) भारताचे पहिले नदी टर्मिनल कोठे सुरू झाले ? 

👉  गुवाहाटी

06) भारत आणि कोणत्या देशादरम्यान गरुड २०२५ लष्करी सराव सुरू झाला ? 

👉  फ्रान्स

07) जगातील पहिले ग्रीन फ्युएल लेव्ही कोणत्या देशाने सुरू केले आहे ? 

👉  सिंगापूर

08) 13व्या आंतरराष्ट्रीय पर्यटन मार्टचे उद्घाटन कोणत्या राज्यात झाले ? 

👉  सिक्कीम

09) 98व्या वर्षी निधन झालेल्या कामिनी कौशल कोण होत्या ? 

👉  अभिनेत्री

10) पुरी आणि सुनापूर हे कोणत्या राज्यातील समुद्रकिनारे आहेत ज्यांना 2025 - 26 साठी प्रतिष्ठित ब्लू फ्लॅग प्रमाणपत्र मिळाले आहे ? 

👉  ओडिशा

काही महत्त्वपूर्ण नियुक्त्या

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा : www.yashacharajmarg.com

🔷 सोनाली मिश्रा – रेल्वे संरक्षण दलाच्या पहिल्या महिला महासंचालक

🔷 डॉ. अजय कुमार – केंद्रीय लोकसेवा आयोग (UPSC) अध्यक्ष

🔷 भानू प्रताप शर्मा – वित्तीय सेवा संस्था ब्युरो (FSIB) अध्यक्ष

🔷 उमा कांजीलाल – IGNOU च्या पहिल्या महिला कुलगुरू

🔷 अभिजात शेठ – राष्ट्रीय वैद्यकीय आयोग (NMC) अध्यक्ष

🔷 एस. महेंद्र देव – पंतप्रधान आर्थिक सल्लागार परिषद अध्यक्ष

🔷 ॲनालेना बेयरबॉक – संयुक्त राष्ट्र महासभेच्या पुढील प्रमुख

🔷 डॉ. जेनिफर सिमन्स – सुरिनामच्या पहिल्या महिला राष्ट्राध्यक्ष

🔷 दीपक बागला – NITI Aayog – Atal Innovation Mission संचालक

🔷 साहिल किनी – Reserve Bank Innovation Hub मुख्य कार्यकारी अधिकारी

🔷 नितीन गुप्ता – राष्ट्रीय वित्तीय अहवाल प्राधिकरण (NFRA) अध्यक्ष

🔷 राजेश कुमार – महाराष्ट्र मुख्य सचिव

🔷 क्रिस्टी कोव्हेंट्री – IOC (International Olympic Committee) च्या पहिल्या महिला आणि पहिल्या आफ्रिकन अध्यक्ष

🔷 अनुराधा ठाकूर – आर्थिक व्यवहार विभागाच्या पहिल्या महिला सचिव

🔷 संजोग गुप्ता – ICC (International Cricket Council) मुख्य कार्यकारी अधिकारी

🔷 सुनील जयवंत कदम – SEBI कार्यकारी संचालक

🔷 केशवन रामचंद्रन – RBI कार्यकारी संचालक

सामान्य ज्ञान 25 प्रश्नउत्तरे

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा : www.yashacharajmarg.com

१) महाराष्ट्रातील पहिली स्त्री शिक्षिका कोण ?
उत्तर -- सावित्रीबाई फुले
---------------------------------------------------
२) ' सावरपाडा एक्सप्रेस ' कोणाला म्हणतात ?
उत्तर -- कविता राऊत ( धावपटू)
---------------------------------------------------
३) महाराष्ट्रातील पहिली महिला डाॅक्टर कोण ?
उत्तर -- आनंदीबाई जोशी
---------------------------------------------------
४) महाराष्ट्रातील भारतरत्न मिळविणारी पहिली महिला कोण ?
उत्तर -- लता मंगेशकर
--------------------------------------------------
५) भारताच्या पहिल्या महिला पंतप्रधान कोण ?
उत्तर -- इंदिरा गांधी
---------------------------------------------------
६) भारताच्या पहिल्या महिला राष्ट्रपती कोण ?
उत्तर -- प्रतिभाताई पाटील
--------------------------------------------------
७) भारताची पहिली महिला अंतराळवीर कोण ?
उत्तर -- कल्पना चावला
--------------------------------------------------
८) भारतरत्न मिळविणारी पहिली भारतीय महिला कोण ?
उत्तर -- इंदिरा गांधी
--------------------------------------------------
९) एव्हरेस्ट शिखर सर करणारी पहिली भारतीय महिला कोण ?
उत्तर -- बचेंद्री पाल
--------------------------------------------------

१०) भारताच्या पहिल्या महिला लोकसभा सभापती कोण ?
उत्तर -- मीरा कुमार
--------------------------------------------------
११) भारताच्या पहिल्या महिला आय. पी. एस. अधिकारी कोण ?
उत्तर -- किरण बेदी
-------------------------------------------------
१२) भारतीय सर्वोच्च न्यायालयाच्या पहिल्या महिला न्यायाधीश कोण ?
उत्तर -- मीरासाहेब फातेमा बीबी
--------------------------------------------------
१३) भारताच्या पहिल्या महिला वैमानिक कोण ?
उत्तर -- प्रेमा माथूर
--------------------------------------------------
१४) ' भारताची सुवर्णकन्या ' कोणाला म्हणतात ?
उत्तर -- पी. टी. उषा
--------------------------------------------------
१५) अंजली भागवत ही कोणत्या क्रीडाप्रकारासाठी प्रसिद्ध आहे ?
उत्तर -- नेमबाजी
--------------------------------------------------
१६) पहिली भारतीय विश्वसुंदरी कोण ?
उत्तर -- सुश्मिता सेन
--------------------------------------------------
१७)भारतातील पहिली नोबेल पारितोषिक विजेती महिला कोण ?
उत्तर -- मदर तेरेसा
--------------------------------------------------
१८) ' सायना नेहवाल ' ही खेळाडू कोणत्या खेळाशी संबंधित आहेत ?
उत्तर -- बॅडमिंटन
-------------------------------------------------
१९) ' सानिया मिर्झा ' कोणत्या खेळाशी निगडीत आहे ?
उत्तर -- लाॅन टेनिस
-------------------------------------------------
२०) ' मेरी काॅम ' कोणत्या खेळाशी संबंधित आहे ?
उत्तर -- बाॅक्सिंग
---------------------------------------------------

२१) ' पूर्णिमा महतो ' हे कोणत्या खेळाशी संबंधित आहेत ?
उत्तर -- तिरंदाजी
---------------------------------------------------
२२) ' आरती साहा ' कोणत्या खेळाशी संबंधित आहेत ?
उत्तर -- जलतरण
---------------------------------------------------
२३) ' रोहिणी खाडिलकर ' कोणत्या खेळाशी संबंधित आहेत ?
उत्तर -- बुध्दिबळ
---------------------------------------------------
२४) ' कर्नामा मल्लेश्वरी ' ही कोणत्या खेळाशी संबंधित आहेत ?
उत्तर -- वेट लिफ्टिंग
---------------------------------------------------
२५) ' कोसबाडच्या टेकडीवरून ' हे आत्मवृत कोणाचे आहे ?
उत्तर -- अनुताई वाघ

राष्ट्रीय सामाजिक सहाय्यता कार्यक्रम (NSAP)

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा : www.yashacharajmarg.com

➤ राष्ट्रीय सामाजिक सहाय्यता कार्यक्रम (NSAP) 15 ऑगस्ट 1995 रोजी सुरू झाला.

➤ हा कार्यक्रम भारतातील सर्वात गरीब व असुरक्षित नागरिकांना अधिकार-आधारित सामाजिक सुरक्षा देण्याचा संकल्प आहे.

➤ अंमलबजावणी — ग्रामीण विकास मंत्रालय

➤ योजना — पूर्णपणे केंद्र पुरस्कृत, ग्रामीण व शहरी दोन्ही भागांमध्ये लागू.

🔹️उद्दिष्टे 🎯

➤ मूलभूत सामाजिक सुरक्षा व उत्पन्न संरक्षण

▪️ गरीब रेषेखालील वृद्ध, विधवा, दिव्यांग व्यक्ती व कुटुंबप्रमुख मृत झालेल्या कुटुंबांचे संरक्षण.

➤ समावेशक वाढ प्रोत्साहन

▪️ ‘No one left behind’ या तत्त्वानुसार सामाजिक संरक्षण सर्वांपर्यंत पोहोचवणे.

➤ धोरण निर्देशक तत्वांची अंमलबजावणी

▪️ कलम 41, 42, 47 अंतर्गत सामाजिक सहाय्याची राज्याची जबाबदारी प्रत्यक्षात आणणे.

➤ प्रमाण

▪️ सध्या 3.09 कोटी लाभार्थी — जगातील सर्वात मोठ्या सामाजिक सुरक्षा कार्यक्रमांपैकी एक.

🔸️NSAP अंतर्गत पाच उप-योजना 🧩

🔹️इंदिरा गांधी राष्ट्रीय वृद्धापकाळ पेन्शन योजना (IGNOAPS) 👴

➤ 60–79 वर्षे: ₹200/महिना (केंद्र)

➤ 80+ वर्षे: ₹500/महिना (केंद्र)

➤ राज्य पुरवणी (टॉप-अप): ₹50 ते ₹5700/महिना

➤ सरासरी एकूण पेन्शन: सुमारे ₹1100 (अनेक राज्यांमध्ये)

🔹️इंदिरा गांधी राष्ट्रीय विधवा पेन्शन योजना (IGNWPS) 👩‍🦳

➤ 40–79 वर्षांच्या विधवा: ₹300/महिना (केंद्र)

➤ 80+ वर्षे: ₹500/महिना (केंद्र)

🔹️इंदिरा गांधी राष्ट्रीय दिव्यांग पेन्शन योजना (IGNDPS) ♿️

➤ 18–79 वर्षे, गंभीर/बहुविकलांग: ₹300/महिना

➤ 80+ वर्षे: ₹500/महिना

🔹️राष्ट्रीय कुटुंब लाभ योजना (NFBS) ⚰️

➤ BPL कुटुंबातील 18–59 वर्षांच्या कुटुंबप्रमुखाच्या मृत्यूवर

➤ ₹20,000 एकरकमी सहाय्य

🔹️अन्नपूर्णा योजना 🌾

➤ IGNOAPS साठी पात्र पण पेन्शन न मिळणारे वृद्ध

➤ 10 किलो अन्नधान्य/महिना – मोफत

🔹️महत्त्व व सामाजिक-आर्थिक परिणाम 🌍

➤ उत्पन्न सुरक्षा

▪️ 3.09 कोटी लाभार्थ्यांना नियमित आर्थिक आधार

➤ डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर (DBT)

▪️ वेळेवर, पारदर्शक आणि भ्रष्टाचारमुक्त पेमेंट

➤ आर्थिक समावेशन

▪️ लाभार्थ्यांचे बँक खात्यांशी एकत्रीकरण

➤ SDGs मध्ये योगदान

▪️ SDG 1 – No Poverty

▪️ SDG 2 – Zero Hunger

▪️ SDG 10 – Reduced Inequality

🔹️आव्हाने ⚠️

➤ केंद्राकडील पेन्शन रक्कम अत्यल्प

▪️ महागाईनुसार वाढ होत नाही

➤ दस्तऐवजांचा अभाव

▪️ अनेक विधवा व दिव्यांग लाभार्थी ओळख प्रक्रियेतून वंचित

➤ राज्यांच्या टॉप-अपवर अवलंबित्व

▪️ राज्यागणिक पेन्शनमध्ये मोठी तफावत

🔹️निष्कर्ष 🔍

➤ NSAP हा आर्थिक सुरक्षा (पेन्शन), अन्न सुरक्षा (अन्नपूर्णा) आणि डिजिटल शासन (DBT + Aadhaar + PFMS) यांचा परस्परपूरक संगम आहे.

➤ वृद्ध, विधवा, दिव्यांग व गरीब कुटुंबांना वेळीच, सन्मानपूर्वक आणि लक्षित सामाजिक सुरक्षा प्रदान करण्यात याची महत्त्वपूर्ण भूमिका आहे.

नोव्हेंबर 2025 चालू घडामोडी

01) FIDE शतरंज विश्वचषक 2025 उद्घाटन कोणत्या ठिकाणी करण्यात आले ?

👉  गोवा

02) भारतातील पहिले ‘Women’s Wellness on Wheels’ वाहन कोणत्या राज्यात सुरू होणार आहे ?

👉 तमिळनाडू

03) युनेस्को आणि भारताने कोणत्या देशात ‘TVET Initiative’ सुरू केली आहे ?

👉 दक्षिण सूडान

04) जागतिक विद्यार्थी दिन कधी साजरा केला जातो ?

👉 17 नोव्हेंबर 

05) "सहकारी कुंभ 2025" चे उद्घाटन कोणी केले ?

👉 अमित शाह

06)18व्या अर्बन मोबिलिटी इंडिया परिषदेत ‘सर्वोत्तम सार्वजनिक परिवहन प्रणाली’ पुरस्कार कोणत्या शहराला मिळाला ?

👉 चेन्नई

07) भारताच्या सहकार्याने बांधलेले ‘हनीमाधू विमानतळ’ कोणत्या देशात उद्घाटन करण्यात आले ?

👉 मालदीव

08) 'मालाबार-2025' या बहुराष्ट्रीय नौदल सरावात भारताचे प्रतिनिधित्व कोणते जहाज करणार आहे ?

👉 INS सह्याद्री

09) सी-डॉट आणि आयआयटी गांधीनगर यांनी कोणत्या क्षेत्रासाठी उत्कृष्टता केंद्र स्थापन करण्यासाठी भागीदारी केली ?

👉 सायबर सुरक्षा व दूरसंचार

10) 2026 एशियाई युवा तिरंदाजी स्पर्धेची मेजबानी कोणता देश करणार आहे ?

👉 यूएइ

11) AU Small Finance Bank ने महिलांसाठी कोणती नवी योजना सुरू केली आहे ?

👉 M Circle

12) जनजातीय - केंद्रित जीनोम अनुक्रमण परियोजना सुरू करणारे भारतातील पहिले राज्य कोणते ?

👉 गुजरात

13) बीएसएफच्या कोणत्या ट्रॅकर डॉगला राष्ट्रीय वीरता पुरस्कार देण्यात आला ?

👉 बबीता

14) 10 नोव्हेंबर 2025 रोजी भारतात कोणत्या ठिकाणी स्फोटक भीषण घटनेत 08 पेक्षा जास्त नागरिकांचा मृत्यू झाला आहे ?

👉 दिल्ली

 

15) राष्ट्रीय संरक्षण प्रबोधिनीचे (NDA) प्रमुख म्हणून कोणाची नियुक्ती झाली ?

👉 "अनिल जग्गी"

16) 2025 च्या सर्वात आनंदी शहरांच्या यादीत भारतातील सर्वात आनंदी शहर कोणते ठरले आहे ?

👉 मुंबई

 

17) भारताचा 90वा ग्रँडमास्टर कोण ठरला ?

👉  इलामपार्थी ए. आर.

18) “वॉटरशेड फेस्टिव्हल” या विषयावर दोन दिवसांची राष्ट्रीय परिषद कुठे आयोजित झाली ?

👉 गुंटूर (आंध्र प्रदेश)

 

19) नोव्हाक जोकोविच या टेनिस खेळाडूने त्याच्या कारकीर्दीतील कितवा ATP टूर-लेव्हल किताब जिंकला ?

👉 101 वा

20) कोणत्या देशात 300 वर्षे जुना "कार्तिक नृत्य महोत्सव" आयोजीत करण्यात आला आहे  ?

👉 नेपाळ

 

21) दरवर्षी राष्ट्रीय शिक्षण दिवस कधी साजरा करण्यात येतो ?

👉 11 नोव्हेंबर

  

22) अलीकडेच प्रक्षेपित करण्यात आलेल्या, स्पेस किड्स इंडियाने विकसित केलेल्या भारतातील पहिल्या इलेक्ट्रिक रॉकेटचे नाव काय आहे ?

👉 वायुपुत्र

23) नुकतेच कोणत्या देशाने 16 वर्षाखालील मुलांना सोशल मीडिया वापरावर बंदी घालणारा देश कोणता ?

👉 ऑस्ट्रेलिया

24) हिंदुस्थान शिपयार्ड लिमिटेडला कोणता दर्जा प्रदान करण्यात आला ?

👉  मिनी रत्न श्रेणी-I

25) हरित हायड्रोजन परिषद 11-12 नोव्हेंबर दरम्यान कुठे झाली ?

👉  श्रीलंका

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा : www.yashacharajmarg.com

बहुआयामी दारिद्र्य निर्देशांक (Global Multidimensional Poverty Index – MPI)

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा :  www.yashacharajmarg.com

1) मूलभूत माहिती

➤ जाहीर करणाऱ्या संस्था : UNDP व OPHI

➤ सुरुवात : २०१०

➤ उद्देश : उत्पन्नापलीकडे जाऊन दारिद्र्याचे बहुआयामी स्वरूप मोजणे

2) आयाम व निर्देशांक

➤ एकूण ३ आयाम व १० निर्देशांक

▪️आरोग्य

➤ पोषण

➤ बाल मर्त्यता

▪️शिक्षण

➤ पूर्ण केलेली शालेय वर्षे

➤ शाळेतील हजेरी

▪️जीवनमान (Standard of Living)

➤ स्वयंपाक इंधन

➤ स्वच्छता

➤ पिण्याचे पाणी

➤ निवासाची गुणवत्ता

➤ वीज

➤ संपत्ती

3) MPI स्कोअरचे वर्गीकरण

➤ 1% – 20% : No to Less Poverty

➤ 20% – 33.33% : असुरक्षित (Vulnerable)

➤ 33.33% – 50% : बहुआयामी गरीब

➤ 50% पेक्षा जास्त : तीव्र बहुआयामी गरीब

चालू घडामोडी संबंधित महत्वाच्या योजना व उपक्रमांची यादी

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा :  www.yashacharajmarg.com

1.स्वास्थ्य साथी आरोग्य विमा योजना

➤ राज्य: पश्चिम बंगाल

➤ उद्दिष्ट: सर्व नागरिकांना आरोग्य विमा संरक्षण

2.ऑपरेशन नया सवेरा

➤ राज्य: बिहार

➤ उद्दिष्ट: मानवी तस्करी रोखण्यासाठी बिहार पोलिसांची मोहीम

3.स्वयंशक्ती सहकार योजना आणि नंदिनी सहकार योजना

➤ अंमलबजावणी संस्था: राष्ट्रीय सहकारी विकास निगम (NCDC)

➤ उद्दिष्ट: महिलांसाठी सहकाराच्या माध्यमातून आर्थिक सक्षमीकरण

4.सब्बेटिकल रजा योजना

➤ राज्य: सिक्कीम

➤ उद्दिष्ट: सरकारी कर्मचाऱ्यांना विश्रांती व वैयक्तिक प्रकल्पांसाठी दीर्घकालीन रजा

5.हरमिला आर्मा मॉडेल

➤ राज्य: आसाम

➤ आंतरराष्ट्रीय स्वीकार: कंबोडिया देशाने जैवविविधता संवर्धनासाठी स्वीकारलेले मॉडेल

6.भारतातील पहिले हिंदी माध्यमातील MBBS कॉलेज

➤ राज्य: मध्य प्रदेश

➤ उद्दिष्ट: वैद्यकीय शिक्षणाचे स्थानिक भाषेत माध्यम

7.मुख्यमंत्री समृद्ध पंचायतराज अभियान

➤ राज्य: महाराष्ट्र

➤ उद्दिष्ट: ग्रामपंचायतींच्या आर्थिक व सामाजिक सक्षमीकरणासाठी

बृहद सम्यक दर्शन संग्रहालय व स्मारक स्तूप

➤ स्थान: वैशाली, बिहार

➤ उद्दिष्ट: भगवान बुद्धांच्या सम्यक दर्शन तत्त्वज्ञानावर आधारित सांस्कृतिक व धार्मिक केंद्र

२०१४ नंतर मोदी सरकारच्या प्रमुख योजना

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा :  www.yashacharajmarg.com

🔷 १. आर्थिक समावेशन, बँकिंग आणि विमा क्षेत्र

➤ प्रधानमंत्री जन-धन योजना – २०१४

➤ प्रधानमंत्री जीवन ज्योती विमा योजना – २०१५

➤ प्रधानमंत्री सुरक्षा विमा योजना – २०१५

➤ अटल पेंशन योजना – २०१५

➤ प्रधानमंत्री मुद्रा योजना – २०१५

➤ स्टॅंड-अप इंडिया योजना – २०१६

➤ पीएम स्वनिधी योजना – २०२०

➤ प्रधानमंत्री सूक्ष्म उद्यम विकास योजना – २०१६

➤ प्रधानमंत्री श्रमिक सेतु योजना – २०२१

➤ पीएम गरीब कल्याण योजना – २०२०

➤ डिजिटल पेमेंट मिशन – २०१६

➤ जनसुरक्षा अभियान – २०१७

➤ प्रधानमंत्री वय वंदना योजना – २०१७

➤ प्रधानमंत्री व्यापारी मानधन योजना – २०१९

➤ ई-रुपी डिजिटल पेमेंट प्लॅटफॉर्म – २०२१

🔷 २. ग्रामीण विकास व पायाभूत सुविधा

➤ प्रधानमंत्री ग्राम सडक योजना – II टप्पा – २०१५

➤ प्रधानमंत्री आवास योजना (ग्रामीण) – २०१६

➤ दीनदयाळ उपाध्याय ग्राम ज्योती योजना – २०१५

➤ सौभाग्य योजना (सर्वांसाठी वीज) – २०१७

➤ प्रधानमंत्री कृषी सिंचाई योजना – २०१५

➤ जल जीवन मिशन – २०१९

➤ मिशन अंत्योदय – २०१७

➤ राष्ट्रीय ग्रामीण आजीविका अभियान – 2011

➤ प्रधानमंत्री ग्रामीण डिजिटल साक्षरता अभियान – २०१७

➤ हर घर नल मिशन – २०१९

➤ प्रधानमंत्री ग्रामीण विकास फंड – २०१८

➤ प्रधानमंत्री आदर्श ग्राम योजना – २०१५

➤ उज्ज्वला योजना (ग्रामीण महिलांसाठी गॅस कनेक्शन) – २०१६

➤ प्रधानमंत्री ग्रामीण रोजगार गारंटी सुधार मोहीम – २०१८

🔷 ३. शहरी विकास व गृहनिर्माण

➤ स्मार्ट सिटी मिशन – २०१५

➤ प्रधानमंत्री आवास योजना (शहरी) – २०१५

➤ अटल मिशन फॉर रेजुवनेशन अँड अर्बन ट्रान्सफॉर्मेशन (AMRUT) – २०१५

➤ स्वच्छ भारत अभियान (शहरी) – २०१४

➤ सबका घर योजना – २०१८

➤ शहरी क्लस्टर विकास योजना – २०१७

➤ राष्ट्रीय शहरी आरोग्य अभियान – २०१६

➤ शहरी जीवन उपार्जन मिशन (NULM) – २०१५

➤ ग्रीन सिटी मिशन – २०१९

🔷 ४. कृषी व शेतकरी कल्याण

➤ प्रधानमंत्री फसल विमा योजना – २०१६

➤ प्रधानमंत्री किसान सम्मान निधी योजना – २०१९

➤ प्रधानमंत्री कृषी सिंचाई योजना – २०१५

➤ नॅशनल गोकुल मिशन – २०१४

➤ सॉयल हेल्थ कार्ड योजना – २०१५

➤ कृषक समृद्धी योजना – २०१८

➤ ई-नाम (National Agriculture Market) – २०१६

➤ पीएम किसान मानधन योजना – २०१९

➤ हर खेत को पानी योजना – २०१६

➤ कृषी पायाभूत गुंतवणूक निधी – २०२०

➤ परंपरागत कृषी विकास योजना – २०१५

➤ नीम कोटेड युरिया योजना – २०१५

➤ किसान ड्रोन योजना – २०२२

➤ ग्रीन एनर्जी बायो एथेनॉल मिशन – २०१८

➤ पशुपालन विकास योजना – २०१७

🔷 ५. आरोग्य, पोषण आणि स्वच्छता

➤ आयुष्मान भारत – प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना – २०१८

➤ स्वच्छ भारत मिशन – २०१४

➤ प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना – २०१७

➤ पोषण अभियान – २०१८

➤ मिशन इंद्रधनुष – २०१४

➤ प्रधानमंत्री सुरक्षित मातृत्व अभियान – २०१६

➤ राष्ट्रीय डिजिटल आरोग्य मिशन – २०२०

➤ ई-संजीवनी टेलिमेडिसिन सेवा – २०२०

➤ प्रधानमंत्री आरोग्य सुरक्षा योजना – २०१६

➤ मिशन सक्ती (महिला व बाल सुरक्षा) – २०२१

➤ प्रधानमंत्री औषध योजना – २०१५

➤ आयुष्मान भारत हेल्थ इन्फ्रास्ट्रक्चर मिशन – २०२१

🔷 ६. शिक्षण, कौशल्य व रोजगार

➤ प्रधानमंत्री कौशल विकास योजना – २०१५

➤ राष्ट्रीय शिक्षण धोरण – २०२०

➤ पीएम ई-विद्या कार्यक्रम – २०२०

➤ राष्ट्रीय अप्रेंटिसशिप प्रचार योजना – २०१६

➤ स्टार्टअप इंडिया – २०१६

➤ स्किल इंडिया मिशन – २०१५

➤ डिजिटल इंडिया – २०१५

➤ प्रधानमंत्री युवाशक्ति अभियान – २०२२

➤ शिक्षण संकल्प २०२१ – २०२१

➤ मिशन कर्मयोगी – २०२०

➤ पीएम रोझगार प्रोत्साहन योजना – २०१७

➤ आत्मनिर्भर भारत रोजगार योजना – २०२०

🔷 ७. महिला व बाल विकास

➤ बेटी बचाओ, बेटी पढाओ – २०१५

➤ प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना – २०१७

➤ उज्ज्वला योजना – २०१६

➤ मिशन शक्‍ती – २०२१

➤ महिला ई-हाट – २०१६

➤ स्वाधार गृह योजना – २०१५

➤ वन स्टॉप सेंटर योजना – २०१५

➤ राष्ट्रीय बाल संरक्षण योजना – २०१६

➤ पोषण ट्रॅकर योजना – २०२०

🔷 ८. पर्यावरण, ऊर्जा आणि हवामान

➤ उजाला योजना (एलईडी वितरण) – २०१५

➤ राष्ट्रीय सौर मिशन – २०१५

➤ ग्रीन इंडिया मिशन – २०१६

➤ ऊर्जा संरक्षण अभियान – २०१७

➤ जल शक्ति अभियान – २०१९

➤ राष्ट्रीय स्वच्छ ऊर्जा निधी – २०१५

➤ अमृत सरोवर अभियान – २०२२

➤ हायड्रोजन मिशन इंडिया – २०२१

➤ नॅशनल बायोगॅस मिशन – २०१८

🔷 ९. उद्योग, उद्योजकता आणि तंत्रज्ञान

➤ मेक इन इंडिया – २०१४

➤ डिजिटल इंडिया – २०१५

➤ स्टार्टअप इंडिया – २०१६

➤ आत्मनिर्भर भारत अभियान – २०२०

➤ राष्ट्रीय लॉजिस्टिक्स धोरण – २०२२

➤ सेमीकंडक्टर मिशन – २०२१

➤ उत्पादन प्रोत्साहन योजना (PLI Scheme) – २०२०

➤ भारतमाला परियोजना – २०१७

➤ सागरमाला प्रकल्प – २०१५

➤ GATI SHAKTI राष्ट्रीय मास्टर प्लॅन – २०२१

➤ Make in India 2.0 – २०२१

🔷 १०. सामाजिक सुरक्षा व कल्याण

➤ प्रधानमंत्री गरीब कल्याण योजना – २०२०

➤ प्रधानमंत्री श्रम योगी मानधन योजना – २०१९

➤ राष्ट्रीय सामाजिक सहाय्यता कार्यक्रम – 1995

➤ पीएम ट्रायबल उद्यम मिशन – २०२२

➤ वन धन योजना – २०१८

➤ ई-श्रम पोर्टल – २०२१

➤ दिव्यांगजन सशक्तीकरण योजना – २०१५

➤ राष्ट्रीय वृद्धजन सन्मान योजना – २०१७

➤ अनाथ बाल सहाय योजना – २०२१

🔷 ११. पायाभूत सुविधा व वाहतूक

➤ भारतमाला परियोजना – २०१७

➤ सागरमाला प्रकल्प – २०१५

➤ UDAN योजना – २०१६

➤ स्मार्ट पोर्ट्स इंडिया प्रकल्प – २०१८

➤ राष्ट्रीय महामार्ग ग्रिड योजना – २०१९

➤ रेल्वे इलेक्ट्रिफिकेशन मिशन – २०१८

➤ एक भारत श्रेष्ठ भारत अभियान – २०१५

➤ गती शक्ती योजना – २०२१

➤ प्रधानमंत्री गतिशक्ति राष्ट्रीय मास्टर प्लॅन – २०२१

🔷 १२. डिजिटल प्रशासन आणि पारदर्शक शासन

➤ डिजिटल इंडिया – २०१५

➤ ई-गव्हर्नन्स मिशन मोड प्रकल्प – २०१६

➤ गव्हर्नमेंट ई-मार्केटप्लेस (GeM) – २०१६

➤ मिशन कर्मयोगी – २०२०

➤ ई-ऑफिस प्रकल्प – २०१८

➤ जनसुविधा केंद्र – २०१५

➤ ई-कोर्ट मिशन – २०१७

➤ पीएम गती शक्ती पोर्टल – २०२१

🔷 १३. राष्ट्रीय सुरक्षा आणि सीमाविकास

➤ भारतमाला आणि सीमावर्ती रस्ते योजना – २०१७

➤ राष्ट्रीय संरक्षण उद्योग धोरण – २०१८

➤ राष्ट्रीय सायबर सुरक्षा धोरण – २०२०

➤ डिफेन्स इनोव्हेशन ऑर्गनायझेशन – २०१८

➤ मिशन रक्षा आत्मनिर्भरता – २०२०

🔷 १४. विशेष प्रादेशिक व सामाजिक योजनाः

➤ उत्तर-पूर्व विकास योजना – २०१६

➤ आकांक्षी जिल्हा कार्यक्रम – २०१८

➤ आकांक्षी ब्लॉक कार्यक्रम – २०२३

➤ मिशन अंत्योदय – २०१७

➤ डेस्टिनेशन नॉर्थ-ईस्ट – २०१९

➤ प्रधानमंत्री विकास योजना (PM-VIKAS) – २०२३

➤ मिशन मोड शेड्युल्ड ट्रायब विकास – २०२२

चालू घडामोडी

01) भारताचा पहिला डिजिटल आदिवासी स्वातंत्र्यसेनानी संग्रहालय कोणत्या राज्यात उद्घाटन होणार आहे ?

👉  छत्तीसगड

02) भारताचा 90 वा चेस ग्रँडमास्टर (बुद्धिबळ) कोण ठरला ?

👉  इलमपार्थी. ए. आर

03) भारताने प्रथमच जीआय-टॅग केलेले इंडी आणि पुलियांकुडी लिंबू कोणत्या देशाला निर्यात केले आहेत ? 

👉  इंग्लंड

04)  "05 ट्रिलियन डॉलर्सच्या" बाजारमूल्यापर्यंत पोहोचणारी जगातील पहिली कंपनी कोणती आहे ?

👉 Nvidia (एनव्हिडिया) 

05) 'समृद्धि ग्राम भौतिक सेवा' पायलट प्रकल्प कोणत्या विभागाने सुरू केला ?

👉  दूरसंचार विभाग

06) लखनऊतील नौसेना शौर्य संग्रहालयाचा केंद्रबिंदू कोणते जहाज असेल ?

👉  "INS गोमती"

07) "तिसरा प्रवासी परिचय" महोत्सव कोणत्या शहरात आयोजित करण्यात आला होता ? 

👉  रियाध (सौदी अरेबिया)

08) भारताची पहिली डिफेन्स ईव्ही ‘VEER’ कोणत्या कंपनीने विकसित केली ?

👉  प्रवेग डायनॅमिक्स 

09) 69 व्या शालेय क्रीडा स्पर्धा 2025 चे आयोजन कोठे करण्यात आले होते  ?

👉  इटानगर

 

10) अलीकडेच "उद्भव उत्सव 2025" हा आंतरराष्ट्रीय नृत्य आणि संगीत महोत्सव कोणत्या राज्यात साजरा करण्यात आला ?

👉  मध्यप्रदेश ( ग्वालियर )

 

11) "रवींद्र कोरीसेट्टर" यांची कर्नाटकच्या राज्योत्सव पुरस्कारासाठी निवड झाली आहे. ते कोण आहेत ? 

👉  पुरातत्वशास्त्रज्ञ

 

12) 2025 बॅटमिंटन आशिया चॅम्पियनशिपमध्ये पंधरा वर्षाखालील मुलींच्या एकेरीत सुवर्णपदक कोणी जिंकले ?

👉  सायना मनीमुथू

 

13) भारतातील पहिल्या केबल सस्पेन्शन ग्लास ब्रिजचे नाव काय आहे ?

👉  बजरंग सेतू

 

14) सरदार वल्लभभाई पटेल यांची 150 वी जयंती कधी साजरी करण्यात आली ?

👉  31 ऑक्टोबर

15) आठव्या वेतन आयोगाच्या अध्यक्षपदी मंत्रिमंडळाने कोणाची नियुक्ती केली आहे ?

👉  रंजना प्रकाश देसाई

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा :  www.yashacharajmarg.com

चालू घडामोडी प्रश्नसंच

 01) भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) ची 619 वी केंद्रीय मंडळ बैठक कोणत्या शहरात आयोजित झाली ?

👉  उदयपूर / Udaipur ✅

02) स्टेट बँक ऑफ इंडियाने सुरू केलेल्या वार्षिक कर्मचारी उत्कृष्टता पुरस्काराचे नाव काय आहे ?

👉  SBI Star

03) नैनीताल बँक लिमिटेडमधील आपला बहुसंख्य हिस्सा विकण्याची योजना कोणत्या बँकेने थांबवली आहे ?

👉  बँक ऑफ बडोदा 

04) UPI व्यवहारांची किंमत ₹27.28 लाख कोटींच्या सर्वकालीन उच्चांकावर कोणत्या महिन्यात पोहोचली ?

👉 ऑक्टोबर 2025 

05) National Interoperable Payment Limited (NIPL) ने मलेशियामध्ये UPI पेमेंट सक्षम करण्यासाठी कोणत्या कंपनीशी भागीदारी केली आहे ?

👉  Razorpay Curlec 

06) संरक्षण संशोधन आणि विकास प्रयोगशाळेचे (DRDL) संचालक म्हणून कोणाची नियुक्ती झाली आहे ?

👉  अंकथी राजू 

07) अरुणाचल प्रदेशातील मेचुका येथे झालेल्या त्रिसेवा सैन्य सरावाचे नाव काय आहे ?

👉  पूर्वी प्रचंड प्रहार

08) OpenAI ने क्लाउड कॉम्प्युटिंग इन्फ्रास्ट्रक्चर साठी कोणत्या कंपनीसोबत $38 अब्ज डॉलर्सची भागीदारी केली आहे ?

👉  Amazon Web Services (AWS)

थोरियम-मोल्टन सॉल्ट रिऍक्टरमध्ये थोरियमपासून युरेनियम इंधन रूपांतर करणारा जगातील पहिला देश कोण आहे ?

👉  चीन 

09) अलीकडेच रामसर स्थळ म्हणून घोषित झालेलं Gogabeel Lake कोणत्या भारतीय राज्यात आहे ?

👉  बिहार 

10) “The Loneliness of Sonia and Sunny” या कादंबरीसाठी बुकर पुरस्कार 2025 च्या अंतिम यादीत कोणाचे नाव आले आहे ?

👉  किरण देसाई 

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा :  www.yashacharajmarg.com

काही महत्त्वाच्या नियुक्त्या

◈ सोनाली मिश्रा : रेल्वे संरक्षण दलाच्या पहिल्या महिला महासंचालक म्हणून नेमणूक. 

◈ डॉ.अजय कुमार : केंद्रीय लोकसेवा आयोगाच्या अध्यक्षपदी नियुक्त. 

◈ भानू प्रताप शर्मा : वित्तीय सेवा संस्था ब्युरोचे  (FSIB) अध्यक्ष. 

◈ उमा कांजीलाल : इंदिरा गांधी राष्ट्रीय मुक्त विद्यापीठाच्या पहिल्या महिला कुलगुरू म्हणून नेमणूक. 

◈ अभिजात शेठ : राष्ट्रीय वैद्यकीय आयोगाच्या अध्यक्षपदी नेमणूक. 

◈ एस.महेंद्र देव : पंतप्रधानांच्या आर्थिक सल्लागार परिषदेचे अध्यक्ष. 

◈ ॲनालेना बेयरबॉक : संयुक्त राष्ट्र आमसभेच्या पुढील प्रमुख म्हणून निवड. 

◈ डॉ.जेनिफर सिमन्स : सुरिनामच्या पहिल्या महिला राष्ट्राध्यक्ष. 

◈ दीपक बागला : नीती आयोगाच्या अटल इनोवेशन मिशनचे संचालक म्हणून निवड. 

◈ साहिल किनी : रिझर्व्ह बँक इनोव्हेशन हबचे नवीन मुख्य कार्यकारी अधिकारी. 

◈ नितीन गुप्ता : राष्ट्रीय वित्तीय अहवाल प्राधिकरणाचे अध्यक्ष. 

◈ राजेश कुमार : महाराष्ट्राच्या मुख्य सचिवपदी. 

◈ क्रिस्टी कोव्हेंट्री : आंतरराष्ट्रीय ऑलिंपिक समितीच्या पहिल्या महिला आणि पहिल्या आफ्रिकन अध्यक्ष. 

◈ अनुराधा ठाकूर : आर्थिक व्यवहार विभागाच्या पहिल्या महिला सचिव. 

◈ संजोग गुप्ता : आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषदेचे (ICC) मुख्य कार्यकारी अधिकारी. 

◈ सुनील जयवंत कदम : सेबीचे कार्यकारी संचालक म्हणून नियुक्ती. 

◈ केशवन रामचंद्रन : भारतीय रिझर्व्ह बँकेने कार्यकारी संचालक म्हणून नियुक्ती

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा :  www.yashacharajmarg.com