| युरोपियन कंपनी | भारतात आगमनाचा वर्ष | प्रमुख स्थळ / केंद्र | उद्दिष्ट |
| ---------------- | --------------------- | ------------------------ | ------------------------------- |
| पोर्तुगीज | 1498 (वास्को-दा-गामा) | कालिकत (कोझिकोड)| व्यापार (मसाल्यांचे) |
| डच (नेदरलँड) | 1605 | पुळवेल्ली (आंध्रप्रदेश) | व्यापार (मसाले, कापूस) |
| ब्रिटिश | 1608 (सुरत) | सुरत (गुजरात) | ईस्ट इंडिया कंपनीद्वारे व्यापार |
| डेन्मार्क | 1616 | त्रांकेबार (तामिळनाडू) | व्यापार |
| फ्रेंच | 1664 | सुरत, पुडुचेरी, चंद्रनगर| व्यापार व राजकीय प्रभाव |
### विस्तृत माहिती:
1. पोर्तुगीज (Portuguese):
* सर्वप्रथम भारतात आलेले युरोपियन.
* 1498 साली वास्को-द-गामा कोझिकोडला पोहोचला.
* गोवा हे त्यांचे मुख्य वसाहती ठिकाण बनले (1510 पासून).
2. डच (Dutch):
* डच ईस्ट इंडिया कंपनी स्थापनेनंतर भारतात आले.
* प्रमुख व्यापार केंद्र: नागपट्टणम, पुळवेल्ली.
* त्यांनी नंतर भारतातील व्यापार बंद करून इंडोनेशियाकडे लक्ष केंद्रित केले.
3. ब्रिटिश (British):
* 1600 मध्ये इंग्लिश ईस्ट इंडिया कंपनी स्थापन.
* सुरत येथे 1608 साली पहिली फॅक्टरी स्थापन.
* पुढे मुंबई, मद्रास, कलकत्ता येथे वसाहती निर्माण केल्या.
4. डेन्मार्क (Danish):
* 1616 मध्ये भारतात प्रवेश.
* त्रांकेबार व सर्पोर या ठिकाणी वसाहती.
* 19व्या शतकात ब्रिटिशांनी त्यांच्या वसाहती खरेदी केल्या.
5. फ्रेंच (French):
* 1664 मध्ये फ्रेंच ईस्ट इंडिया कंपनीची स्थापना.
* पुडुचेरी, चंद्रनगर, माही, कराईकल इ. ठिकाणी वसाहती.
* इंग्रजांशी संघर्ष (कार्नॅटिक युद्धे) – अखेरीस 1763 नंतर प्रभाव कमी.
