चालू घडामोडी :- 30 डिसेंबर 2023

◆ मॅग्नस कार्लसनने 2023 FIDE वर्ल्ड रॅपिड चेस चॅम्पियनशिप जिंकली.

◆ ऑगस्ट 2023 मध्ये, मॅग्नस कार्लसनने भारतीय ग्रँडमास्टर रमेश बाबू प्रग्नानंदाचा पराभव करून FIDE विश्वचषक विजेतेपद जिंकले.

◆ वर्ल्ड रॅपिड चेस चॅम्पियनशिप 2012 पासून सुरू झाली आहे.

◆ मॅग्नस कार्लसनने विक्रमी पाचव्यांदा जागतिक वेगवान बुद्धिबळाचा मुकुट पटकावला.

◆ मॅग्नस कार्लसनने 5 रॅपिड टायटल्स, 6 ब्लिट्झ टायटल्स आणि 5 क्लासिकल टायटल्ससह एकूण 16 वर्ल्ड चॅम्पियनशिप टायटल्स जिंकले आहेत.

◆ ऑलिंपिकवीर कुस्तीपटू खाशाबा जाधव यांचा 15 जानेवारी हा जन्मदिन, दरवर्षी राज्य क्रीडा दिन म्हणून साजरा करणार.

◆ इस्रो 1 जानेवारी 2024 रोजी भारतातील पहिला एक्स-रे पोलरीमीटर उपग्रह प्रक्षेपित करणार आहे.

◆ RBI ने ICICI Pru म्युच्युअल फंडाच्या फेडरल बँक, RBL बँक आणि इक्विटास स्मॉल फायनान्स बँकेतील भागभांडवल खरेदीला मान्यता दिली.

◆ लेफ्टनंट गव्हर्नर मनोज सिन्हा यांच्या अध्यक्षतेखालील प्रशासकीय परिषदेने (AC), जम्मू आणि काश्मीर पंचायती राज कायदा, 1989 मधील महत्त्वपूर्ण बदलांना अलीकडेच मान्यता दिली.

◆ UAE कडून कच्च्या तेलाच्या खरेदीसाठी भारताने प्रथमच रुपयाचे पेमेंट केले.

◆ प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते अयोध्याधाम रेल्वे स्थानक येथून दूरदृश्यप्रणालीद्वारे  'जालना-मुंबई वंदे भारत एक्सप्रेस' चा आज शुभारंभ करण्यात आला.

◆ आयपीएस अधिकारी रश्मी शुक्ला यांची महाराष्ट्राच्या पोलीस महासंचालक म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे.

◆ आयपीएस रश्मी शुक्ला या महाराष्ट्राच्या पहिल्या महिला पोलिस महासंचालक आहेत.

◆ संयुक्त जनता दल पक्षाच्या राष्ट्रीय अध्यक्ष पदी नितीश कुमार यांची निवड झाली आहे.

◆ 67 व्या राष्ट्रीय शालेय बॉक्सिंग स्पर्धा अकोला येथे पार पडल्या आहेत.

◆ 67 व्या राष्ट्रीय शालेय बॉक्सिंग स्पर्धेत महाराष्ट्र राज्याने सर्वाधिक सुवर्ण पदके जिंकली आहेत.

◆ 67 व्या राष्ट्रिय शालेय बॉक्सिंग स्पर्धेत महाराष्ट्र राज्याने सर्वाधिक आठ सुवर्ण पदके जिंकली आहेत.

◆ 67 व्या राष्ट्रीय शालेय बॉक्सिंग स्पर्धेत हरियाणा राज्याने सात सुवर्ण पदके जिंकली आहेत.

◆ आसाम राज्याच्या उल्फा या बंडखोर संघटनेने केंद्र सरकार सोबत शांतता करार केला आहे.

◆ उल्फा या आसाम राज्याच्या बंडखोर संघटनेने अमित शहा यांच्या उपस्थीत केंद्र सरकार सोबत शांतता करार केला आहे.

◆ उल्फा ही संघटना 1979 वर्षापासून स्वायत्त आसाम राज्याची मागणी करीत आहे.

◆ झारखंड राज्यात 50 व्या वर्षी निवृत्ती वेतन मिळणार असल्याची घोषणा तेथील राज्य सरकारने केली आहे.

◆ भारताचे श्रीलंका देशातील उच्चायुक्त म्हणुन संतोष झा यांची नियुक्ती करण्यात आली आहे.

◆ भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी अयोध्या या ठिकाणावरून 2 अमृत भारत आणि 6 वंदे भारत एक्सप्रेस चे उद्घाटन करणार आहेत.

◆ पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते अयोध्या येथुन उद्घाटन करण्यात येणाऱ्या 6 वंदे भारत एक्सप्रेस मध्ये महाराष्ट्र राज्यातील "जालना ते मुंबई" या वंदे भारत एक्सप्रेस चा सामावेश आहे.

◆ केंद्र सरकारने सुकन्या समृध्दी योजनेच्या सध्याच्या व्याजदरात 8 टक्क्या वरून 8.20 टक्के वाढ केली आहे.

◆ महाराष्ट्र राज्याच्या सरकारने मिशन ड्रोन प्रकल्प राबविण्याचा निर्णय घेतला आहे.

◆ महाराष्ट्र शासन पुढील पाच वर्षात मिशन ड्रोन प्रकल्प अंतर्गत 12 जिल्ह्यात ड्रोन केंद्र स्थापन करणार आहे.

◆ महाराष्ट्र सरकारने राज्यातील 116 बाजार समित्यांमध्ये राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज शेतकरी भवन बांधण्याचा निर्णय घेतला आहे.

◆ कमांडर डोंग जुन यांची चीन या देशाच्या संरक्षण मंत्री पदी नियुक्ती करण्यात आली आहे.

◆ Why Bharat Matters या पुस्तकाचे लेखक एस.जयशंकर हे आहेत.

◆ SLIM ही चंद्रयान मिशन मोहीम जपान या देशाची आहे.

◆ भारतीय नौदल शिवाजी महाराजांच्या आरमाराचा प्रतिबिंब असलेल्या नवीन गणवेश 01 जानेवारी 2024 पासून स्वीकारणार आहेत.

━━

31 December 2023 Current Affairs in Marathi

📘National

▪️स्वच्छ ऊर्जा आणि हवामान बदलाचा सामना करण्यासाठी उत्तर प्रदेशचे मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांनी अधिकाऱ्यांना हरित हायड्रोजन धोरण-2023 धोरण लागू करण्याचे निर्देश दिले आहेत.

▪️तांदळाच्या वाढत्या महागाईला तोंड देण्यासाठी, भारत सरकारने भारत ब्रँड नावाने स्वस्त दरात तांदूळ विकण्याचा निर्णय घेतला आहे.

▪️नागरिकांच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी तेलंगणा सरकारने प्रजा पालन कार्यक्रम सुरू केला आहे.

▪️आरोग्य मंत्रालयाने जारी केलेल्या डेटावरून आयुष्मान भारत योजनेच्या यशामध्ये महिलांचे महत्त्वपूर्ण योगदान दिसून येते, एकूण आयुष्मान कार्डांपैकी सुमारे 49% महिलांनी कार्डस बनवले आहेत.

▪️माजी क्रिकेटपटू अंबाती रायडू यांनी वायएस जगन मोहन रेड्डी यांच्या युवाजन श्रमिका रायथू काँग्रेस पार्टी (YSRCP) पक्षात प्रवेश केला आहे.

📔Economics

▪️भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) ने ICICI बँक, HDFC बँक, स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI) या बँकाना देशांतर्गत प्रणालीगत महत्त्वाच्या बँका (D-SIBs -Domestic Systemically Important Banks) म्हणून जाहीर केले आहे.

📕Technology

▪️इस्रो 1 जानेवारी 2024 रोजी भारताचा पहिला एक्स-रे पोलरीमीटर उपग्रह प्रक्षेपित करणार आहे.

▪️इस्रोने आखलेल्या भारताच्या या मोहिमेला XPoSat मिशन नाव देण्यात आले आहे.

▪️सीएनएन बिझनेसच्या ‘सीईओ ऑफ द इयर’ म्हणून सत्या नडेला यांची निवड झाली आहे.

📗Sports

2024 च्या खेलो इंडिया युथ गेम्समध्ये प्रथमच स्क्वॅश खेळाचा समावेश करण्यात आला आहे.

📒 Awards

अलीकडेच IPS अधिकारी ‘नीना सिंह’ यांची CISF च्या पहिल्या महिला महासंचालकपदी नियुक्ती करण्यात आली आहे.

📙Other

नुकतेच जर्मनचे प्रसिद्ध राजकारणी वुल्फगँग शॅकेबल यांचे 81 व्या वर्षी निधन झाले.

चालू घडामोडी :- 29 डिसेंबर 2023

◆ अयोध्या रेल्वे स्टेशन चे नाव बदलून "अयोध्या धाम" नाव देण्यात आले आहे.

◆ केंद्रीय अद्योगिक सुरक्षा दलाच्या महासंचालक पदी नियुक्ती होणाऱ्या नीना सिंह या पहिल्या महिला आहेत.

◆ देशातील एकूण विदेशी गुंतवणूकीत महाराष्ट्र राज्याचा वाटा 30 टक्के आहे.

◆ प्रसिध्द तमिळ अभिनेते आणि नेते विजयकांत यांचे निधन झाले. ते DMDK राजकीय पक्षाचे संस्थापक अध्यक्ष होते.

◆ युएई ची राजधानी अबुधाबी येथे बांधण्यात आलेल्या स्वामीनारायण यांच्या मंदिराचे उद्घाटन नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते करण्यात येणार आहे.

◆ इस्रो कृष्णविवर चा अभ्यास करण्यासाठी एक्स्पो SAT मोहीमीचे प्रक्षेपण करणार आहे.

◆ इंडो तिबेट पोलीस दलाच्या प्रमुख पदी राहुल रसगोत्रा यांची नियुक्ती करण्यात आली आहे.

◆ 27 वा राष्ट्रीय युवा महोत्सव-2024 नाशिक येथे होणार आहे.

◆ प्रबीर मजुमदार यांचे निधन झाले. ते फुटबॉल खेळाशी संबंधित होते.

◆ देशातील पहिला मध महोत्सव-2024 महाराष्ट्र राज्यात आयोजित करण्यात येणार आहे.

◆ कोटक महिंद्रा बँकेच्या अध्यक्षपदी CS राजन यांची निवड झाली आहे.

◆ 2018 ते 2022 या काळातल्या आकडेवारीनुसार जगभरातल्या शस्त्रास्त्र निर्यातीत सर्वात मोठा वाटा(40%) अमेरिकेचा आहे.

◆ अमेरिकेतून निर्यात होणाऱ्या शस्त्रास्त्रांचे सर्वात मोठे खरेदीदार आहेत सौदी अरेबिया आणि जपान.

◆ इंडो-तिबेट सीमा पोलिस दलाचे प्रमुख अनिश दयाल सिंह यांची केंद्रीय राखीव पोलिस दलाच्या (सीआरपीएफ) महासंचालकपदी नियुक्ती झाली.

◆ IPS अधिकारी नीना सिंह यांची CISF च्या महासंचालकपदी नियुक्ती केली आहे.

◆ नीना सिंग या राजस्थान केडरमधील पहिल्या महिला IPS अधिकारी आहेत.

◆ उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी महाराष्ट्र परकीय गुंतवणुकीत नंबर एक राज्य असल्याचा दावा केला आहे.

◆ राज्यात एप्रिल 2022 ते सप्टेंबर 2023 या काळात 01 लाख 83 हजार 924 कोटी रुपयांची परकीय गुंतवणूक आली असून, परदेशी गुंतवणूकदारांची सर्वाधिक पसंती ही महाराष्ट्राला आहे.

◆ केंद्र सरकारचा मोठा निर्णय; मुस्लिम लीग जम्मू-काश्मीर संघटनेवर UAPA अंतर्गत बंदी.

◆ अयोध्या विमानतळ आता 'महर्षी वाल्मिकी' नावाने ओळखले जाणार आहे.

◆ भारत आणि रशिया यांनी कुडनकुलम अणु प्रकल्प युनिट्ससाठी करार केला.

◆ RBI ने परकीय चलन सेवा वाढवण्यासाठी फॉरेक्स करस्पॉन्डंट स्कीमचे अनावरण केले.

◆ भारतीय कुस्तीपटू पूजा धांडा या आंतरराष्ट्रीय पुरस्काराने सुशोभित झालेली ऍथलीट हिला नॅशनल अँटी-डोपिंग एजन्सी (NADA) ने तीन ठिकाणी अयशस्वी झाल्यामुळे एका वर्षासाठी निलंबित केले आहे.

◆ चॅट जीपीटी च्या धर्तीवर देशात भारत जीपीटी तंत्रज्ञान विकसित करण्यात येत आहे.

◆ राष्ट्रीय विधी सेवा प्राधिकरण च्या कार्यकारी अध्यक्ष पदी संजीव खन्ना यांची नियुक्ती झाली आहे.

━━━━━

Daily चालू घडामोडी

प्रश्न – अलीकडेच FY23 NREGS मध्ये महिलांचा सहभाग किती वाढला आहे?
उत्तर – ५९%

प्रश्न – अलीकडे 1500 हून अधिक लोकांनी तबला वाजवून गिनीज वर्ल्ड रेकॉर्ड कुठे केला?
उत्तर - ग्वाल्हेर

प्रश्न – अलीकडेच, भारताने कोणत्या देशाकडून खरेदी केलेल्या कच्च्या तेलासाठी रुपयात पैसे दिले आहेत?
उत्तर - UAE

प्रश्न – नुकताच आंतरराष्ट्रीय महामारी तयारी दिन कधी साजरा करण्यात आला?
उत्तर - 27 डिसेंबर

प्रश्न – अलीकडेच कोणत्या राज्याने 2023 मध्ये 40 लाख कोटी रुपयांपेक्षा जास्त गुंतवणूक केली?
उत्तर - उत्तर प्रदेश

प्रश्न – अलीकडे कोणत्या राज्यात ADB ने पर्यटन पुनरुज्जीवित करण्यासाठी 100 दशलक्ष डॉलर्सचे कर्ज दिले आहे?
उत्तर - त्रिपुरा

प्रश्न – नुकत्याच सापडलेल्या बॅक्टेरियाचे नाव काय ठेवले आहे?
उत्तर - रवींद्रनाथ टागोर

प्रश्न – मोबाईल कंपनी टेक्नोने अलीकडेच ब्रँड अॅम्बेसेडर म्हणून कोणाची नियुक्ती केली आहे?
उत्तर - दीपिका पदुकोण

प्रश्न – अलीकडे कोणता देश जगातील सर्वात मोठा अणु प्रकल्प पुन्हा सुरू करण्याच्या मार्गावर आहे?
उत्तर - जपान

Important information

1) ✅️ हाडांची संख्या  =  206

2) ✅️ स्नायूंची संख्या  = 639

3) ✅️ मूत्रपिंडांची संख्या =  2

4) ✅️ दुधाच्या दातांची संख्या = 20

5) ✅️  फासांची संख्या  = 24 (12 जोड्या)

6) ✅️ हार्ट चेंबर क्रमांक  = 4

7) ✅️  मोठी धमनी   = महाधमनी

8) ✅️ सामान्य रक्तदाब = 120/80 मिमीएचजी

9) ✅️ रक्त पीएच =  7.4

10)✅️  पाठीच्या स्तंभात कशेरुकाची संख्या  = 33

11) ✅️ मान मध्ये कशेरुकांची संख्या = 7

12) ✅️ मध्यम कानात हाडांची संख्या =6

13) ✅️ चेहर्यावरील हाडांची संख्या = 14

14) ✅️ कवटीतील हाडांची संख्या =  22

15) ✅️ छातीत हाडांची संख्या =  25

16) ✅️ हात मध्ये हाडांची संख्या = 6

17) ✅️ मानवी हातातील स्नायूंची संख्या =  72

18) ✅️ हृदयातील पंपांची संख्या = 2

19) ✅️  सर्वात मोठा अवयव = त्वचा

20) ✅️ सर्वात मोठी ग्रंथी =  यकृत

21) ✅️ सर्वात मोठा सेल  = मादी अंडाशय

22) ✅️  सर्वात लहान सेल = शुक्राणू

23) ✅️ सर्वात लहान हाड =  मध्यवर्ती कान

24) ✅️  प्रथम प्रत्यारोपण केलेले अवयव  = मूत्रपिंड

25) ✅️ लहान आतड्याची सरासरी लांबी =  7 मी

26) ✅️  मोठ्या आतड्याची सरासरी लांबी  = 1.5 मी

27) ✅️  नवजात बाळाचे सरासरी वजन =  3 किलो

28 )✅️  एका मिनिटात नाडी दर  = 72 वेळा

29) ✅️शरीराचे सामान्य तापमान = 37 से ° (98.4 फ °)

30 ) ✅️ रक्ताची सरासरी मात्रा  = 4 ते 5 लिटर

31) ✅️ लाइफटाइम लाल रक्तपेशी  =  १२० दिवस

32) ✅️ लाइफटाइम पांढऱ्या रक्त पेशी =  10 ते 15 दिवस

33 ) ✅️ गरोदरपण =  280 दिवस (40 आठवडे)

34) ✅️  मानवी पायात हाडांची संख्या =  33

35) ✅️ प्रत्येक मनगटात हाडांची संख्या  =  8

36) ✅️  हातात हाडांची संख्या =  27

37) ✅️ सर्वात मोठी अंतःस्रावी ग्रंथी  =  थायरॉईड

38 ) ✅️  सर्वात मोठे लिम्फॅटिक अवयव =  प्लीहा

26 डिसेंबर 2023 चालू घडामोडी

Q.1 अलीकडेच, ग्रामीण विकास मंत्रालयाने स्वयं-सहायता गटांची पोहोच वाढवण्यासाठी कोणाशी करार केला आहे?
उत्तर - जिओ मार्ट

Q.2 नुकताच टागोर साहित्य पुरस्कार कोणाला मिळाला आहे?
उत्तर - सुकृता पॉल

Q.3 UNESCO ने नुकताच रामबाग गेट आणि रामपार्ट यांना कुठे पुरस्कार दिला आहे?
उत्तर - अमृतसर

Q.4 नुकत्याच जाहीर झालेल्या LEADS रँकिंगमध्ये कोण अव्वल आहे?
उत्तर - तामिळनाडू

Q.5 अलीकडेच प्रतिष्ठित FIH पुरस्कार कोणी जिंकले आहेत?
उत्तर - सविता पुनिया

Q.6 नुकत्याच प्रसिद्ध झालेल्या स्किल्स रिपोर्ट 2024 नुसार, भारतात काम करण्यासाठी सर्वात पसंतीचे राज्य कोणते बनले आहे?
उत्तर - केरळ

Q.7 दोन दिवसीय आदिवासी केंद्रित कार्यक्रम इत्यादी व्याख्यानांचे उद्घाटन नुकतेच कोणी केले?
उत्तर - अर्जुन मुंडा

Q.8 अलीकडे T2 कोणत्या विमानतळाला जागतिक स्तरावर सर्वात सुंदर विमानतळ म्हणून ओळखले गेले आहे?
उत्तर - बेंगळुरू विमानतळ

Q.9 अलीकडील WHO अहवालानुसार, कोणत्या देशात 10 लाखांहून अधिक मुले कुपोषणाचा सामना करत आहेत?
उत्तर - अफगाणिस्तान

Q.10 VGGS 2024 प्री समिट सेमिनार ऑन केमिकल्स नुकताच कुठे आयोजित केला जाईल?
उत्तर - गुजरात

Q.11 भारतीय नौदलाने अलीकडे कोणत्या जलक्षेत्रात स्वदेशी मार्गदर्शित क्षेपणास्त्र तैनात केले आहे?
उत्तर - एडनचे आखात

Q.12 अलीकडेच कोणत्या राज्याच्या मुख्यमंत्र्यांनी आठवीच्या वर्गातील विद्यार्थ्यांना टॅबचे वाटप सुरू केले?
उत्तर - आंध्र प्रदेश

Q.13 जागतिक बँकेने अलीकडेच कोणत्या राज्यात $300 दशलक्ष कार्यक्रम मंजूर केला आहे?
उत्तर - तामिळनाडू

Q.14 अलीकडेच, 2024 मध्ये भारताच्या प्रजासत्ताक दिनाच्या सोहळ्यासाठी कोणत्या देशाच्या राष्ट्रपतींना आमंत्रित करण्यात आले होते?
उत्तर - फ्रान्स

चालू घडामोडी :- 26 डिसेंबर 2023

◆ ओडिशातील सिमिलीपाल व्याघ्र प्रकल्प हा भारतातील एकमेव व्याघ्र प्रकल्प आहे जिथे देशातील सर्व काळे किंवा 'मेलेनिस्टिक' वाघ आहेत.[जगातील 75% वाघ भारतात]

◆ NTPC कांती ला "औद्योगिक पाणी वापर कार्यक्षमता" श्रेणी अंतर्गत FICCI जल पुरस्कार 2023 च्या 11 व्या आवृत्तीने सन्मानित करण्यात आले आहे.

◆ तिबेटी अध्यात्मिक नेते दलाई लामा यांनी बिहारमधील बोधगया येथे तीन दिवसीय आंतरराष्ट्रीय संघ मंच 2023 चे उद्घाटन केले.

◆ Razorpay आणि Cashfree ला रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाकडून पेमेंट ॲग्रीगेटर (PAs) म्हणून काम करण्यासाठी अंतिम अधिकृतता प्राप्त झाली आहे.

◆ दुसऱ्या राज्यातील प्रमाणपत्र असल्याने एखाद्याला केंद्रीय विद्यालयात आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटक (ईडब्ल्यूएस) कोट्यातून प्रवेश नाकारला जाऊ शकत नाही, असे दिल्ली उच्च न्यायालयाने स्पष्ट केले आहे.

◆ सर्वाधिक बेरोजगारी असलेल्या दहा देशांत दक्षिण आफ्रिका पहिल्या क्रमांकांवर असून यामध्ये भारत सातव्या क्रमांकावर आहे.

◆ FDI बाबत महाराष्ट्र देशात पहिल्या क्रमांकावर असून कर्नाटक व गुजरात अनुक्रमे दुसऱ्या व तिसऱ्या स्थानी आहेत.

◆ जपानच्या कोयासन विद्यापीठाकडून फडणवीसांना मानद डॉक्टरेट प्रदान केली असून संध्याकाळी मुंबई विद्यापीठाच्या दिक्षांत सभागृहात हा सोहळा पार पडला.

◆ जपानच्या कोयासन विद्यापीठाने 120 वर्षांच्या इतिहासात प्रथमच मानद डॉक्टरेट बहाल करण्याचा निर्णय घेतला आहे.

◆ तानसेन संगीत समारोह दरवर्षी डिसेंबर महिन्यात ग्वाल्हेर येथे साजरा केला जातो.

◆ राष्ट्रपती द्रोपद्री मूर्मू यांच्या हस्ते क्रॉम्प्टन ग्रीव्हज या कंपनीला ऊर्जा संवर्धन पुरस्कार 2023 प्रदान करण्यात आला आहे.

◆ 85 व्या वरिष्ठ राष्ट्रीय बॅडमिंटन स्पर्धेचे विजेतेपद चिराग सेन याने पटकावले असून हि स्पर्धा गुवाहटी येथे पार पडली.

◆ वीर बाल दिवस 26 डिसेंबर रोजी साजरा करण्यात येतो.

◆ 100 व्या अखिल भारतीय मराठी नाट्य संमेलनाचा प्रारंभ तंजावर, तामिळनाडू येथून होणार असून याचे अध्यक्ष डॉ. जब्बार पटेल आहेत.

◆ BBC sport personality of the years 2023 साठी "मैरी ईअर्स" ची निवड करण्यात आली आहे.

◆ जगातील सर्वाधिक सुरक्षित शहर ठरलेल्या अबुधाबी शहराचा सुरक्षा निर्देशांक 88.8 आहे.

◆ जगातील सर्वात सुरक्षित 50 शहराच्या यादीत भारतातील कर्नाटक राज्यातील मंगळूरु शहराचा सामावेश आहे.

◆ जगभरातील सर्वात सुरक्षित 50 शहराच्या यादीत पहिल्या 5 पैकी युएई देशातील 4 शहराचा सामावेश आहे.

◆ ग्वाल्हेर या ठिकाणच्या तानसेन महोत्सवात 1600 तबला वादकानी एकाच वेळी तबला वादनाच्या विक्रमाची नोंद गिनीज बुकमध्ये झाली आहे.

◆ UN ने 2024 हे वर्ष उंटाचे आंतरराष्ट्रीय वर्ष म्हणून घोषित केले तर 2023 आंतरराष्ट्रीय बाजरीचे वर्ष म्हणून घोषित केलेले आहे.

━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━

महाराष्ट्रातील पंचायत राज....!!

आधूनिक महाराष्ट्राचे शिल्पकार वसंतराव नाईक यांच्या अथक , लोककल्याणकारी व पारदर्शक विचारकृतीमधुन जन्मास आलेले पंचायत राज........सध्या संपूर्ण राज्यात चर्चेस आहे.

🌸1. कोणत्या संस्थांना ‘लोकशाहीचा पाळणा’ म्हणून ओळखतात ?

==> स्थानिक स्वराज्य संस्था

🌸2.  राष्ट्रीय विस्तार कार्यक्रमाची (National Extension Programme) सुरुवात कधी झाली होती ?

==> 2 ऑक्टोबर 1953

🌸3. बलवंतराय मेहता समितीची केंद्र शासनाने नेमणूक कधी केली ?

==> 16 जानेवारी 1957

🌸4. बलवंतराय मेहता समितीच्या शिफारशीवर विचार करून त्यावर अहवाल सादर करण्यासाठी राज्य सरकारने कोणत्या समितीची नियुक्ती केली होती ?

==> वसंतराव नाईक समिती

🌸5. वसंतराव नाईक समिती कधी नेमली गेली होती ?

==> 27 जून 1960

🌸6.  वसंतराव नाईक त्याकाळी कोणत्या पदावर कार्यरत होते ?

==> महसूल मंत्री

🌸7.  वसंतराव नाईक समितीने एकूण किती शिफारसी केल्या होत्या ?

==>226

🌸8. वसंतराव नाईक समितीने कोणत्या स्तराला सर्वाधिक महत्त्व देण्याची शिफारस केली होती. त्याचा परिपाक म्हणून महाराष्ट्रातील पंचायतराज व्यवस्था वेगळ्या धाटणीची ठरली ?

==> जिल्हा परिषद

🌸9. पंचायत राज व्यवस्थेत एकूण किती स्तर आहेत ?

==> तीन (ग्रामपंचायत-पंचायत समिती-जिल्हा परिषद)

🌸10. महाराष्ट्रात पंचायत राजव्यवस्थेचा प्रारंभ कधी झाला ?

==>  1  मे 1962

🌸11. ‘महसुली खेड्या’ची व्याख्या कोणत्या कायद्यान्वये करण्यात आली आहे ?

==> महाराष्ट्र जमीन महसूल अधिनियम,1966

🌸12. महाराष्ट्रात ग्रामपंचायतींची सदस्य संख्या किती असते ?

==> 7 ते 17

🌸13.  ग्रामपंचायतींची सदस्य संख्या किती असावी हे राज्यशासनाच्या वतीने कोण ठरविते ?

==>जिल्हाधिकारी

🌸14. ग्रामपंचायतींचे आरक्षण ठरविण्याचा अधिकार कोणाला आहे  ?

==> जिल्हाधिकारी

🌸15. ग्रामपंचायतीचा कार्यकाळ किती असतो ?

==> 5 वर्षे

🌸16. ग्रामपंचायतीचा कार्यकाळ  कधी पासून मोजला जातो ?

==> पहिल्या सभेपासून

🌸17. ग्रामपंचायतीच्या पहिल्या बैठकीचे अध्यक्ष/पीठासन अधिकारी कोण असतात?

==> तहसीलदार

🌸18. सरपंच/उपसरपंच यांच्या निवडणूकीबाबतच्या वादावर अंतिम निर्णय कोण घेते ?

==> विभागीय आयुक्त

🌸19. उपसरपंच आणि इतर ग्रामपंचायत सदस्य आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?

==> सरपंच

🌸20. सरपंच आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?

=पंचायत समिती सभापती

🌸21. पुरुष सरपंच/उप-सरपंच यांच्यावरील अविश्वास ठराव पारित होण्यासाठी किती बहुमताची आवश्यकता असते ?

==> दोन तृतीयांश (2/3)

🌸22. महिला सरपंच/उप-सरपंच यांच्यावरील अविश्वास ठराव पारित होण्यासाठी किती बहुमताची आवश्यकता असते ?

==> तीन चतुर्थांश (3/4)

🌸23. पंचायत समिती उप-सभापती आणि इतर पंचायत समिती  सदस्य आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?

==> पंचायत समिती सभापती

🌸24. पंचायत समिती सभापती आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?

==> जिल्हा परिषद अध्यक्ष

🌸25. जिल्हा परिषद सदस्य आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?

==> संबंधित विषय समिती सभापती

🌸26. जिल्हा परिषद उपाध्यक्ष आणि विषय समितींचे सभापती आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?

==> जिल्हा परिषद अध्यक्ष

🌸27. जिल्हा परिषद अध्यक्ष आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?

==> विभागीय आयुक्त

🌸28. कोण ग्रामपंचायतीचा सचिव असतो मात्र ग्रामपंचायतीचा नोकर नसतो ?

==> ग्रामसेवक

🌸29. ग्रामसेवक कोणाचा नोकर असतो ?

==> जिल्हा परिषदेचा

🌸30.  ग्रामसेवकाचे वेतन कशातून दिले जाते ?

==> जिल्हा परिषदेच्या जिल्हानिधी तून

🌸31. ग्रामीण भागात ‘बालविवाह प्रतिबंधक अधिकारी’ म्हणून कोण कार्य पाहतो ?

==> ग्रामसेवक

🌸32. ग्रामसेवक प्रशिक्षण केंद्र कोठे आहेत ?

==> शिंदेवाही (चंद्रपूर) आणि मांजरी (पुणे)

🌸33. ग्रामपंचायतीचे कर निश्चित करण्याचा अधिकार कोणाला आहे ?

==> राज्यशासनाला

🌸34.  सरपंच समितीचा पदसिध्द सचिव म्हणून कोण काम पाहते ?

==> विस्तार अधिकारी

🌸35.  गटविकास  अधिकारी कोणत्या खात्याचा अधिकारी आहे  ?

==> ग्रामविकास खाते

🌸36. जिल्हा नियोजन मंडळाचे अध्यक्ष कोण असतात ?

==> जिल्ह्याचे पालकमंत्री

🌸37. जिल्हा नियोजन मंडळाचे सचिव कोण असतात ?

==> जिल्हाधिकारी

🌸38. जिल्हा परिषदेच्या एकूण किती समित्या असतात ?

==> दहा (स्थायी+9 विषय समित्या)

🌸39. जिल्हा परिषदेच्या  समित्या  कोणत्या आहेत ?

==> स्थायी, कृषी,समाजकल्याण, शिक्षण, बांधकाम, वित्त, आरोग्य, पशुसंवर्धन व दुग्धविकास, महिला व बालकल्याण, जलसंधारण व पेयजल पुरवठा

🌸40. जिल्हा परिषदेच्या स्थायी समितेचे पदसिध्द अध्यक्ष  कोण असतात ?

==> जिल्हा परिषद अध्यक्ष

🌸41.महाराष्ट्र पंचायत राजचे जनक कोण आहे.?

==> वसंतराव नाईक

ग्रामसेवक / सचिव.

🧩निवड :

🅾जिल्हा निवडमंडळाकडून केली जाते.

🧩नेमणूक :

🅾 मुख्य कार्यकारी अधिकारी

🧩नजीकचे नियंत्रण :

🅾गट विकास अधिकारी

🧩कर्मचारी :

🅾ग्रामविकास खात्याचा वर्ग-3 चा

🧩कामे :

1. ग्रामपंचायतीचा सचिव म्हणून काम करतो.

2. ग्रामपंचायतीचे दफ्तर सांभाळणे

3. कर्मचार्‍यांवर नियंत्रण ठेवणे.

4. ग्रामपंचायतीचा अहवाल पंचायत समिती व जिल्हा परिषदेला देणे.

5. व्हिलेज फंड सांभाळणे.

6. ग्रामसभेचा सचिव म्हणून काम पाहणे.

7. ग्रामपंचातीच्याबैठकांना हजर राहणे व इतिबृत्तांत लिहणे.

8. गाव पातळीवर बाल विवाह प्रतिबंधक अधिकारी म्हणून काम करणे.

9. जन्म-मृत्यूची नोंद करणे.

🧩ग्रामपंचातीची कामे व विषय :

1. कृषी

2. समाज कल्याण

3. जलसिंचन

4. ग्राम संरक्षण

5. इमारत व दळणवळण

6. सार्वजनिक आरोग्य व दळणवळण सेवा

7. सामान्य प्रशासन

🧩ग्रामसभा :

🅾 मुंबई ग्रामपंचायत अधिनियम 1958 नुसार निर्मिती करण्यात आली आहे.

🧩बैठक :

🅾आर्थिक वर्षात (26 जानेवारी, 15 ऑगस्ट, 2 ऑक्टोंबर)

🧩सभासद :

🅾गावातील सर्व प्रौढ मतदार यांचा समावेश होता.

🧩अध्यक्ष :

🅾सरपंच नसेल तर उपसरपंच

🧩ग्रामसेवकाची गणपूर्ती :

🅾एकूण मतदारांच्या 15% सभासद किंवा एकूण100 व्यक्तींपैकी जी संख्या कमी असेल.

🦋 🦋 🦋 🦋 🦋 🦋 🦋 🦋 🦋 🦋

ग्रामीण प्रशासन प्रश्न व उत्तरे.

1)पंचायत समितीची पहिली बैठक कोण बोलवतो??

1)सभापती

2)विस्तार अधिकारी

3)राज्य शासन

4)जिल्हा अधिकारी✅

2)सरपंच समितीचा सचिव कोण असतो?

1)सरपंच

2)उपसरपंच

3)विस्तार अधिकारी

4)ग्रामसेवक ✅

3)वित्त आयोगाची मुदत किती वर्षाची असते??

1)3

2)4

3)5 ✅

4)6

4)महाराष्ट्रात जिल्हापरिषद केव्हा स्थापन करण्यात आली?

1)1958

2)1968

3)1962✅

4)1661

5)ग्रामपंचायतीचा प्रशासकीय अधिकारी कोण असतो???

1)सरपंच

2)गटविकास अधिकारी

3)ग्रामसेवक ✅

4)उपसरपंच

6)GST चे दर किती प्रकारचे असतात?

1)2

2)4

3)5 ✅

4)6

7)ग्रामपंचायतीमध्ये कमीत कमी किती सभासद संख्या असते??

1)5

2)11

3)9

4)7✅

8)राजा केळकर हे प्रसिद्ध संग्रहालय कोठे आहे??

1)नांदेड

2)पिंपरी

3)पुणे ✅

4)नाशिक

9)झिरो माईल  स्थान कोणत्या शहरात आहे??

1)मुंबई

2)पुणे

3)नागपूर✅

4)नाशिक

10) सातारा आणि सांगली ता दोन जिल्ह्यांत ------हे मसाल्याचे पीक जास्त होते???

1)मिरची

2)हळद ✅

3)धणे

4)लसुण

चालू घडामोडी :- 25 डिसेंबर 2023

◆ भारताचे माजी केंद्रीय कृषि मंत्री डॉ. पंजाबराव देशमुख यांच्या जयंती निमित्त केंद्र सरकार 125 रुपयांचे नाणे काढणार आहे.

◆ इंग्लिश प्रीमिअर लीग फुटबॉल स्पर्धेत रेफ्रीची भूमिका बजावणारी रेबेका वेल्च ही पहिली महिला ठरली आहे.

◆ केंद्रीय शिक्षण मंत्रालयाच्या आकडेवारीनुसार गेल्या 5 वर्षात देशात 140 खाजगी विद्यापीठाची स्थापना झाली असून गुजरात राज्यात सर्वाधिक 28 खाजगी विद्यापीठ आहेत.

◆ केंद्रीय शिक्षण मंत्रालयाच्या आकडेवारीनुसार महाराष्ट्र राज्यात एकूण 15 खाजगी विद्यापीठे आहेत.

◆ महाराष्ट्र सरकारने राज्यात दिव्यांग विद्यापीठ स्थापन करण्यासाठी डॉ. मुरलीधर चांदेकर यांच्या अध्यक्षतेखाली समिती स्थापन केली आहे.

◆ चेन्नई बुद्धिबळ ग्रँडमास्टर्स स्पर्धा 2023 चे विजेतेपद डी. गुकेश याने पटकावले आहे.

◆ ओपेक या संघटनेतून अंगोला देश बाहेर पडला आहे.

◆ 2024 मध्ये तामिळनाडू मध्ये होणारी खलो इंडिया युथ स्पर्धा सहाव्या क्रमांकाची असणार आहे.

◆ कवयित्री सुकृता पॉल कुमार यांना 'मीठ आणि मिरपूड' साठी रवींद्रनाथ टागोर साहित्य पुरस्कार जाहीर.

◆ वस्त्रोद्योग मंत्रालयाने जूट शेतकऱ्यांसाठी 'पाट-मित्रो ॲपचे अनावरण केले.

◆ प्रोफेसर मविता लाडगे यांना रसायनशास्त्र शिक्षणातील उत्कृष्टतेसाठी नायहोम पुरस्कार प्रदान करण्यात आला.

◆ पूनम खेत्रपाल सिंग यांना 'नॅशनल ऑर्डर ऑफ मेरिट गोल्ड मेडल ने सन्मानित.

◆ 2022 आणि 2023 चे SASTRA - रामानुजन पुरस्कार बर्कले येथील कॅलिफोर्निया विद्यापीठाशी संलग्न असलेल्या युनकिंग तांग आणि रुईीझयांग झांग या गणितज्ञांना प्रदान करण्यात आले.

◆ नौदलाच्या 'इंफाळ' या स्टील्थ गाईडेड क्षेपणास्त्र विनाशिकेचा संरक्षणमंत्री राजनाथ सिंह यांच्या उपस्थितीत नेव्हल डॉकयार्ड येथे  मंगळवारी मुंबईमध्ये लोकार्पण सोहळा होणार आहे.

◆ इंफाळ ही स्वदेशी बनावटीची सर्वात मोठ्या विनाशिकेपैकी ही एक असून विशाखापट्टणम श्रेणीच्या विनाशिकेतील तिसरी आहे.

◆ इंफाळची बांधणी मुंबईच्या माझगाव डॉक लिमिटेड येथे झाली आहे.

◆ महिला व बालविकास मंत्री अदिती तटकरे यांनी आपल्या दालनातील पाटीवर वडिलांच्या नावाआधी आईचे नाव लिहिले आहे.

◆ मुलाला आपल्या आईचे आडनाव लावण्याचा अधिकार आहे, त्याबाबत त्या मुलाचे वडील सक्ती करू शकत नाहीत, असा महत्त्वपूर्ण निर्णय दिल्ली उच्च न्यायालयाने दिलेला आहे.

◆ 25 डिसेंबर हा माजी पंतप्रधान अटल बिहारी वाजपेयी यांचा जन्मदिन आहे. त्यांच्या देदीप्यमान नेतृत्वाचा सन्मान करण्यासाठी भारतात हा दिवस 'सुशासन दिन' म्हणून पाळण्याचे ठरविण्यात आले.

◆ 2014 साली भारतीय जनता पक्षाद्वारे दरवर्षी भारतात 25 डिसेंबरला सुशासन दिवसाच्या रूपात साजरा करण्याची घोषणा केली गेली होती.

◆ 2023 सालचे साहित्य अकादमी पुरस्कार 9 कविता संग्रह, 6 कादंबऱ्या, 5 लघुकथा, 3 निबंध आणि 1साहित्यिक अभ्यासाला मिळाले आहेत.

━

23 डिसेंबर 2023 चालू घडामोडी

Q.1) भारतीय कुस्ती महासंघाचे अध्यक्ष पदी कोणाची निवड झाली आहे?
✅ संजय सिंग
 
Q.2) 2023 चा मराठी भाषेसाठीचा साहित्य अकादमी पुरस्कार कोणाला जाहीर झाला आहे?
✅ कृष्णात खोत
  
Q.3) नुकतेच कोणत्या भारतीय क्रिकेटपटूला अर्जुन पुरस्कार 2023 जाहीर झालेला आहे?
✅ मोहम्मद शमी
  
Q.4) अलीकडेच भारतीय सशस्त्र दलांना कोणत्या देशाने “Golden Owl” देऊन सन्मानित केले?
✅ श्रीलंका

Q.5) रॉयल सोसायटी ऑफ केमिस्ट्रीद्वारे निओहोम पुरस्कार-2023 कोणाला प्रदान करण्यात आला?
✅ सविता लाडेज
 
Q.6) अलीकडेच कोणाला भूतानच्या प्रतिष्ठित नॅशनल ऑर्डर ऑफ मेरिट गोल्ड मेडलने सन्मानित करण्यात आले?
✅ डॉ. पूनम खेत्रपाल सिंग
 
Q.7) अलीकडेच कोणत्या राज्याने शालेय दप्तरांचे ओझे 50 टक्क्याने कमी करण्याची घोषणा केली आहे?
✅ कर्नाटक

Q.8) अलीकडेच वायुसेने अस्र शक्ती-2023 चा सराव कोणत्या राज्यात आयोजित केला होता?
✅ आंध्र प्रदेश
 
Q.9) संयुक्त राष्ट्रांनी 2024 हे वर्ष काय म्हणून घोषित केले आहे?
✅ कॅमेलीडर्सचे आंतरराष्ट्रीय वर्ष

Q.10) राष्ट्रीय गणित दिवस दरवर्षी केंव्हा साजरा करण्यात येत असतो?
✅ 22 डिसेंबर