Thursday 16 March 2023

पंतप्रधान मोदींच्या हस्ते हुबली-धारवाडमध्ये जगातील सर्वात लांब रेल्वे प्लॅटफॉर्मचे अनावरण




🔹पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 11 मार्च 2023 रोजी हुबली-धारवाड येथे जगातील सर्वात लांब रेल्वे प्लॅटफॉर्मचे उद्घाटन केले.


🔸यासह, श्री सिद्धरुद्ध स्वामीजी स्थानकावर जगातील सर्वात लांब रेल्वे प्लॅटफॉर्म असल्याबद्दल शहराने गिनीज बुक ऑफ वर्ल्ड रेकॉर्डमध्ये आपले नाव नोंदवले आहे.


🔹1,507 मीटर लांबीचा प्लॅटफॉर्म सुमारे 20 कोटी रुपये खर्चून बांधण्यात आला आहे.


चालू घडामोडी :- 15 मार्च 2023


◆ रेल्वे आणि दूरसंचार मंत्री अश्विनी वैष्णव यांच्या म्हणण्यानुसार, भारतातील पहिली बुलेट ट्रेन ऑगस्ट 2026 मध्ये सेवा सुरू करण्यात येइल.


◆ रेशीम उत्पादकांसाठी विमा योजना सुरू करणारे उत्तराखंड हे भारतातील पहिले राज्य ठरले आहे.


◆ डेन्मार्कने उत्तर समुद्राच्या 1,800 मीटर खाली कार्बन डाय ऑक्साईड संचयित करण्याच्या प्रकल्पाचे उद्घाटन केले, जो परदेशातून आयात केलेला CO2 दफन करणारा जगातील पहिला देश आहे.


◆ तबलेश पांडे आणि एम. जगन्नाथ यांची जीवन विमा कंपनी (LIC) चे व्यवस्थापकीय संचालक म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे.


◆ अमिताव मुखर्जी यांनी NMDC चे CMD म्हणून अतिरिक्त कार्यभार स्वीकारला आहे.


◆ भारताचा WPI महागाईचा दर फेब्रुवारीमध्ये 3.85 टक्क्यांवर आला आहे.


◆ स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI) ने चालू आर्थिक वर्षात 8. (https://t.me/Vidyarthipoint)25 टक्के कूपन दराने तिसर्‍या बेसल III अनुरूप अतिरिक्त टियर 1 बाँड जारी करून 3,717 कोटी रुपये उभे केले आहेत.


◆ IDFC म्युच्युअल फंडाने स्वतःला बंधन म्युच्युअल फंड असे नाव दिले आहे. (https://t.me/Vidyarthipoint) नावातील बदल 13 मार्चपासून लागू होईल.


◆ CCI ने मेट्रोच्या स्थानिक व्यवसायाच्या रिलायन्सच्या 2850 कोटींच्या खरेदीला मंजुरी दिली.


◆ स्विस कंपनी IQAir ने  (https://t.me/Vidyarthipoint)प्रकाशित केलेल्या ‘ग्लोबल एअर क्वालिटी’ अभ्यासानुसार, 2022 मध्ये भारत जगातील पाचव्या क्रमांकावरून आठव्या क्रमांकावर घसरला आहे.


◆ WHO च्या मते, H3N2 हा सामान्य फ्लूचा एक प्रकार आहे. (https://t.me/Vidyarthipoint) सीझनल इन्फ्लूएंझा हा इन्फ्लूएंझा विषाणूंमुळे होणारा तीव्र श्वसन संसर्ग आहे.


◆ SpaceX ने 40 OneWeb इंटरनेट उपग्रह प्रक्षेपित केले.


◆ भारत-सिंगापूर संयुक्त सराव ‘बोल्ड कुरुक्षेत्र’ जोधपूर येथे संपन्न झाला.


◆ जागतिक ग्राहक हक्क दिन 15 मार्च रोजी साजरा केला जातो.


◆ इस्लामोफोबियाचा सामना करण्यासाठी आंतरराष्ट्रीय दिवस 2023: 15 मार्च


◆ आंतरराष्ट्रीय गणित दिवस किंवा Pi दिवस 15 मार्च रोजी साजरा केला जातो.


━━━━━━━━━━━━━━━━━━━

जगातील सर्वाधिक प्रदूषित शहरांच्या यादीत दिल्ली चौथ्या क्रमांकावर आहे



🔹IQAir ने तयार केलेल्या जागतिक वायु गुणवत्ता अहवालानुसार, 2022 मध्ये PM2.5 पातळीनुसार जगातील 50 सर्वाधिक प्रदूषित शहरांच्या यादीत दिल्ली चौथ्या क्रमांकावर आहे.


🔸दिल्लीची 2022 मध्ये सरासरी PM2.5 पातळी 92.6 μg/m3 होती, 2021 मधील सरासरी 96.4 μg/m3 पेक्षा थोडी कमी.


🔹जगातील सर्वात प्रदूषित शहरांमध्ये लाहोर, त्यानंतर चीनमधील होटन आणि राजस्थानमधील भिवडी हे शहर असल्याचे आढळून आले.

रेल्वे मंत्री श्री. अश्विनी वैष्णव यांच्या मते भारताची बुलेट ट्रेन ऑगस्ट 2026 पर्यंत धावणार आहे.


◆ रेल्वे आणि दूरसंचार मंत्री अश्विनी वैष्णव यांच्या म्हणण्यानुसार, भारतातील पहिली बुलेट ट्रेन ऑगस्ट 2026 मध्ये सेवा सुरू करेल. 


◆ प्रकल्पामुळे अर्थव्यवस्थेला चालना मिळेल कारण या प्रकल्पाला अनेक पुरवठादारांना निर्यात ऑर्डर मिळण्यास सुरुवात झाली आहे. ऑगस्ट 2026 मध्ये पहिली बुलेट ट्रेन सुरू करण्याचा सरकारचा मानस आहे. 


◆ 2027 मध्ये बुलेट ट्रेन मोठ्या विभागात चालवण्याचे उद्दिष्ट आहे.

रेशीम उत्पादकांसाठी विमा योजना सुरू करणारे उत्तराखंड हे भारतातील पहिले राज्य ठरले आहे.



◆ राज्याचे कृषी मंत्री गणेश जोशी म्हणाले की, उत्तराखंडने आपल्या रेशीम उत्पादकांच्या सुरक्षेसाठी देशातील पहिला “रेशम कीत विमा” कार्यक्रम सुरू केला. डेहराडून, हरिद्वार, उधम सिंग नगर आणि नैनिताल या चार जिल्ह्यांतील पाच ब्लॉकमधील 200 रेशीम उत्पादकांनी उत्तराखंडमध्ये सुरू झालेल्या पथदर्शी प्रकल्पाच्या पहिल्या टप्प्यात विमा प्राप्त केला.


◆ या विम्याने त्यांना हवामानातील बदल, पाणी टंचाई आणि इतर धोक्यांपासून संरक्षण दिले.


🔷 𝐈𝐌𝐏 𝐏𝐎𝐈𝐍𝐓𝐒 :- 👇👇


◆ उत्तराखंडची स्थापना :- 9 नोव्हेंबर 2000

◆ उत्तराखंडचे मुख्यमंत्री :- पुष्कर सिंह धामी

◆ उत्तराखंड अधिकृत वृक्ष :- रोडोडेंड्रॉन आर्बोरियम


━━━━━━━━━━━━━━━━━━━

डेन्मार्क, CO2 आयात करणारा आणि समुद्राखाली दफन करणारा पहिला देश आहे.


◆ डेन्मार्कने उत्तर समुद्राच्या 1,800 मीटर खाली कार्बन डाय ऑक्साईड संचयित करण्याच्या प्रकल्पाचे उद्घाटन केले, जो परदेशातून आयात केलेला CO2 दफन करणारा जगातील पहिला देश आहे. 


◆ CO2 स्मशानभूमी, जेथे कार्बनचे वातावरण अधिक तापमानवाढ रोखण्यासाठी इंजेक्शन दिले जाते, ते जुन्या तेलक्षेत्राच्या जागेवर आहे. 


◆ ब्रिटीश रासायनिक कंपनी Ineos आणि जर्मन तेल कंपनी Wintershall Dea यांच्या नेतृत्वाखाली, “Greensand” प्रकल्प 2030 पर्यंत दरवर्षी 8 दशलक्ष टन CO2 साठवण्याची अपेक्षा आहे.


राज्यघटनेची महत्त्वाची परिशिष्टे.

❇️परिशिष्ट क्रमांक - 2 


♦️वतन भत्ते व विशेष अधिकार याबाबतच्या तरतुदी


1)राष्ट्रपती  २. राज्यपाल

३. लोकसभेचा सभापती व उपसभापती

४. राज्यसभेचा अध्यक्ष व उपाध्यक्ष

५. राज्यातील विधानसभांचे सभापती व उपसभापती

६. राज्यातील विधानपरिषदांचे अध्यक्ष व उपाध्यक्ष

७. सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश

८. उच्च न्यायालयांचे न्यायाधीश

९. भारताचा नियंत्रक व महालेखापरीक्षक


❇️ परिशिष्ट क्रमांक - 3 


♦️(शपथ किंवा 

वचननाम्याची प्रारूपे)


१. केंद्रीय मंत्री

२. संसदेच्या निवडणुकीतील उमेदवार

३. संसद सदस्य

४. सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश

५. भारताचा नियंत्रक व महालेखापरीक्षक

६. राज्यातील मंत्री

७ .विधिमंडळांच्या निवडणुकीतील उमेदवार

८. राज्य विधिमंडळ सदस्य

९. उच्च न्यायालयांचे न्यायाधीश.


❇️परिशिष्ट क्र- 8 (भाषा 344 व 351)


♦️घटनेने मान्यता दिलेल्या भाषा. 

सुरुवातीला या भाषा १४ इतक्या होत्या. सध्या या परिशिष्टात २२ भाषा आहेत. त्या पुढीलप्रमाणे आसामी, बंगाली, बोडो, डोगरी (डोगरी), गुजराती, हिंदी, कन्नड, 6. काश्मिरी, कोकणी, मैथिली, मल्याळम, मणिपुरी, मराठी, नेपाळी, ओरिया, पंजाबी, संस्कृत, संथाली, सिंधी, तमिळ, तेलुगु व उर्दू. २१ वी घटनादुरुस्ती अधिनियम, १९६७ अन्वये सिंधी, ७१ वी घटनादुरुस्ती अधिनियम, १९९२ अन्वये कोकणी, मणिपुरी आणि नेपाळी, ९२ वी घटना दुरुस्ती अधिनियम, २००३ अन्वये बोडो, डोग्री, मैथिली व संथाली या भाषांचा समावेश आठव्या परिशिष्टात करण्यात आला. ९६ वी घटनादुरुस्ती अधिनियम,२०११ अन्वये ओरिया भाषास उड़िया असे नाव देण्यात आले


Online Test Series

पोलीस भरती प्रश्नसंच


शोम प्रकाश या पुस्तकाचे पुढीलपैकी लेखक कोणते?

1.   दयानंद सरस्वती

2.   महात्मा फुले

3.   दादासाहेब तरखडकर

4.   ईश्वरचंद विद्यासागर✅✅


आकाशवाणीद्वारे जागतिक पातळीवर संदेश पोहचविला जात असतो.’ या वाक्यातील प्रयोग ओळखा?

1.   सकर्मक कर्तरी

2.   अकर्मक कर्तरी

3.   कर्मणी✅✅

4.   भावे


मुंबई उच्च न्यायालयाची स्थापना कोणत्या वर्षी झाली?

1.   १८६०

2.   १९६२

3.   १८६२✅✅

4.   १९६०


पुढील अधोरेखित शब्दाचा प्रत्यय कोणत्या विभक्तीचा आहे ते सांगा : हा माझा मार्ग एकला.

1.   तृतीया

2.   द्वितीया

3.   षष्ठी✅✅

4.   प्रथमा


पश्चिम-मध्य रेल्वे विभागाचे मुख्यालय खालीलपैकी कोठे आहे?

1.   जबलपूर✅✅

2.   अलाहाबाद

3.   जयपूर

4.   हुब्बळी


चोरभय’ या शब्दातील योग्य समास ओळखा?

1.   द्विगु

2.   अव्ययीभाव

3.   तत्पुरुष✅✅

4.   द्वंद्वसमास


मला ताप आला आहे. मी शाळेत जाणार नाही.

या दोन वाक्यांचे अचूक संयुक्त ओळखा.

1.   मला ताप आला नाही,. मी शाळेत जाणार आहे.

2.   मला ताप आला आणि मी शाळेत जाणार नाही.

3.   मला ताप आला म्हणून मी शाळेत जाणार नाही.✅✅

4.   मी शाळेत जाणार नाही कारण मला ताप आला आहे.


खालीलपैकी कोणते राज्य सार्कचे सदस्य नाही?

1.   भूतान

2.   म्यानमार✅✅

3.   मालदीव

4.   अफगाणिस्तान


उच्चाराच्या दृष्टीने ए, ऐ हे स्वर कोणत्या प्रकारात मोडतात?

1.   कंठौष्य

2.   दंततालव्य

3.   मूर्धन्य✅✅

4.   कंठतालव्य


अनुक्रमे प्रथम व्यंजन संधी, स्वरसंधी, अनुनासिक संधी व विसर्ग संधी असणारा पर्याय निवडा.

1.   प्रत्येक, क्षुत्पीडा, दुरात्मा, वाङमय

2.   क्षुत्पीडा, वाङमय, दुरात्मा, प्रत्येक

3.   क्षुत्पीडा, दुरात्मा, प्रत्येक, वाङमय

4.   क्षुत्पीडा, प्रत्येक, वाङमय, दुरात्मा✅✅


कायद्यापुढे सर्व समान असतील, कायद्याचे संरक्षण सर्वांना समान प्रमाणात मिळेल. असा समानतेचा हक्क भारताच्या संविधानातील कोणत्या कलमाद्वारे प्राप्त झालेला आहे?


1.   कलम 19

2.   कलम 12

3.   कलम 13

4.   कलम 14✅✅


कबुतराप्रमाणे अन्न संचय करुन अल्प काळात त्याचा उपयोग करणे. या शब्दसमूहाबद्दल योग्य शब्द नोव्दा.


1.   संचयस्वामी

2.   अप्पलपोटी

3.   ऐतोबी

4.   कपोतवृत्ती✅✅


अयोग्य जोडी शोधा.


1.   मुकुंदराज - विवेकसिंधू

2.   ज्ञानेश्वर - ज्ञानेश्वरी

3.   म्हाइंभट - भावार्थदीपिका✅✅

4.   भीष्माचार्य - पंचवार्तिका


खालीलपैकी उपसर्गघटीत शब्द ओळखा.


1.   प्रभाकर

2.   कुमारी

3.   अंदाज

4.   आजीव✅✅


हिडनबर्ग’ रेषा पुढीलपैकी कोणत्या देशाशी संबंधित आहे?


1.   यापैकी नाही

2.   भारत-पाकिस्तान

3.   जर्मनी-पोलंड✅✅

4.   जर्मनी-फ्रान्स


एखाद्याला उद्देशून लिहिलेल्या पत्रात कोणत्या सर्वनामाचा वापर कराल?


1.   द्वितीय पुरुषवाचक✅✅

2.   संबंधि सर्वनाम

3.   तृतीय पुरुषवाचक

4.   प्रथम पुरुषवाचक


पुढील शब्दात एकूण किती व्यंजने आहेत : लक्ष्मीकांत


1.   आठ

2.   सात

3.   पाच

4.   सहा✅✅


खालीलपैकी क्षेत्रफळाने सर्वाधिक आकारमानाचे संघराज्य कोणते?


1.   दादरा आणि हवेली नगर

2.   चंडीगड

3.   अंदमान आणि निकोबार✅✅

4.   दिल्ली


इंद्रावती अभयारण्य खालीलपैकी कोणत्या राज्यात आहे?


1.   कर्नाटक

2.   उत्तराखंड

3.   छत्तीसगड✅✅

4.   राजस्थान


आठ पुरभय्ये नऊ चौबे या म्हणीचा अर्थ काय?


1.   रोग एकीकडे, उपाय भलतीकडे

2.   खूप निर्बुद्ध लोकांपेक्षा चार बुद्धीमापन पुरेसे✅✅

3.   प्रत्येक मनुष्य आपल्या क्षमतेनुसार काम करतो

4.   आठ माणसांपेक्षा नऊ चांगले


अशक्यप्राय वाटणारी गोष्ट घडून येणे’ या अर्थाचा वाक्प्रचार कोणता ते ओळखा.


1.   आळशावर गंगा येणे

2.   अस्मान ठेंगणे होणे.

3.   मुसळास अंकुर फुटणे✅✅

4.   साध्य ते असाध्य होणे.


महाराष्ट्र राज्यातील ग्रामपंचायतीमध्ये किती सभासद असू शकतात?


1.   ७ ते १०

2.   ७ ते १७✅✅

3.   १५ ते २०

4.   १० ते १५


या वयात तुला असे बोलणे शोभत नाही.’ या वाक्यातील अधोरेखित शब्दाची जात ओळखा.


1.   भाववाचक नाम

2.   विशेषनाम

3.   धातुसाधितनाम✅✅

4.   सामान्यनाम


भारतीय विद्यापीठ कायदा कधी अस्तित्वात आला?


1.   १९०५

2.   १९०७

3.   १९०४✅✅

4.   १९०६


भारतीय लोकशाहीचे अधिक विकेंद्रीकरण कोणत्या दोन घटनादुरुस्तीने झाले?


1.   42, 43 वी घटनादुरुस्ती

2.   45, 46 वी घटनादुरुस्ती

3.   75, 76 वी घटनादुरुस्ती

4.   73, 74 वी घटनादुरुस्ती✅✅


महाराष्ट्र राज्यातील राज्यसभा सदस्यांची संख्या किती आहे?


1.   २१

2.   १९✅✅

3.   २०

4.   १८


पुढीलपैकी नपुंसकलिंगी शब्द ओळखा.


1.   निसर्ग

2.   चंद्र

3.   मित्र

4.   खड्ग✅✅


‘जगन्नियंता’ या शब्दाची योग्य संधीफोड शोधा.


1.   जगत् + नियंता✅✅

2.   जग् न्नियंता

3.   जगन् + नियंता

4.   जग् + नियंता


जसे विभक्ती प्रत्यय जोडतांना नामाचे सामान्यरूप होते. त्याचप्रमाणे शब्दयोगी अव्यय जोडतांनासुद्धा त्या शब्दाचे सामान्यरूप होते.


1.   पूर्ण वाक्य चूक

2.   पूर्ण वाक्य बरोबर✅✅

3.   उत्तरार्ध बरोबर, पूर्वार्ध चूक

4.   पूर्वार्ध बरोबर, उत्तरार्ध होते.


भारतीय संविधानात कोणत्या परिशिष्टा मध्ये राज्यसभेच्या जागांचे विभाजन आहे?


1.   पाचवे परिशिष्ट

2.   सहावे परिशिष्ट

3.   सातवे परिशिष्ट

4.   चौथे परिशिष्ट✅✅


द्विगृही विधानमंडळ ….. राज्यात आहे.


1.   आसाम

2.   कर्नाटक✅✅

3.   गुजरात

4.   उत्तराखंड 


प्र.1) "महाराष्ट्र मेला तरी राष्ट्र मेले

        मराठ्या विना राष्ट्र गाडा न चाले

        खरा वीर वैरी पराधीन तेचा

        महाराष्ट्र आधार या भारताचा"

या कवितेद्वारे त्यांनी संयुक्त महाराष्ट्र चळवळीत नव चैतन्य आणले ते कोण?

1) संत गाडगेबाबा           2) प्र.के.अत्रे    

3) सेनापती बापट.          4) केशवसुत



प्र.2) ----------------- पासून कामगार दिन प्रतिवर्षी साजरा केला जातो?

 1) 1 मे 1891             2) 1 मे  1886    

 3) 1 मे 1902             4) 1 मे  1881



प्र.3) संयुक्त महाराष्ट्र चळवळीत ------------ यांचा सहभाग होता ?

अ) अमर शेख                ब) श्री गव्हाणकर

क) अण्णाभाऊ साठे       ड) शंकरराव जाधव

पर्यायी उत्तरे:

1) अ आणि ब फक्त         2) ब, क आणि  ड  फक्त 

3) अ, ब आणि  क  फक्त  4) वरील सर्व बरोबर



प्र.4) -------------- यांनी आपल्या मराठा या दैनिकात संयुक्त महाराष्ट्राचा जोरदार पुरस्कार केला तसेच विरोधकांवरही बोचरी व कठोर टीका केली ?   

1) प्र.के.अत्रे              2) श्रीपाद डांगे 

3) एस.एम.जोशी        4) प्रबोधनकार ठाकरे



प्र.5) काँग्रेस जिवंत असेपर्यंत मुंबई महाराष्ट्राला मिळणार नाही असे प्रक्षोभक विधान ------------- या नेत्याने केले ?

1) स.का.पाटील                2) मोरारजी देसाई

3) भाई उद्धवराव पाटील     4) लालजी पेंडसे



प्र.6. संयुक्त महाराष्ट्र आंदोलनातील पहिले‌ हुतात्मा कोण?

1) सीताराम बनाजी पवार    2) गंगाराम विष्णू गुरव 3) मनू कर चांदेकर      4) बाबूराव दे. पाटील



प्र.7) --------------- यांनी जनसत्ताच्या अंकात लढल्याशिवाय संयुक्त महाराष्ट्र होणार नाही या शीर्षकाचा लेख प्रसिद्ध केला?

1) शंकरराव मोरे                    2) केशवराव जेधे 

3) डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.   4) अमृत डांगे



प्र.8) अकोला करार- 1947 बाबत योग्य विधाने ओळखा?

अ) दार कमिशनसमोर महाराष्ट्राची मांडणी करणे.

 ब) वराड -नागपूरमधील जनतेची संयुक्त महाराष्ट्राच्या मागणीबाबत कसलीही शंका नाही हे दर्शवणे.

क) हा करार धनंजयराव गाडगीळ यांच्या योजनेवर आधारित होता.

ड) एका प्रांतात महाविदर्भ व पश्चिम महाराष्ट्र असे दोन प्रांत असावेत.

पर्यायी उत्तरे:

1) अ आणि ब फक्त        2) अ, ब आणि क फक्त 

3) अ, ब आणि ड फक्त    4) वरील सर्व बरोबर



प्र.9) ---------------- रोजी मराठी भाषिकांचे मुंबई राजधानी असणारे महाराष्ट्र राज्य निर्माण करण्यात आले?

1) 1 मे 1961               2) 1 मे 1962 

3) 1 मे 1960               4)  1मे 1956



प्र.10) --------------- यांनी पाच हजार वर्षांनी सुध्दा मुंबई महाराष्ट्राला मिळणार नाही,अशी दर्पोक्ती केली?

1) स.का.पाटील          2) मोरारजी देसाई

3) शंकरराव देव           4) शंकरराव चव्हाण



प्र.11) संयुक्त महाराष्ट्र आंदोलनात 107 हुतात्मे झाले कोल्हापूर येथील------- हे 107 वे हुतात्मे होय?

1) गिरधर लोहार      2) लक्ष्‍मण गावडे

3) बाबुराव पाटील    4) शंकरराव तोरस्कर



प्र.12) स्वतंत्र विदर्भाची मागणी --------------यांनी केली होती? 

1) शेषराव वानखेडे          2) बापूजी आणे

3) डॉ. खेडकर                4) धनंजय गाडगीळ



प्र.13) खालीलपैकी कोणी संयुक्त महाराष्ट्र महामंडळ स्थापन करून मराठी भाषिकांना जागृत करण्याचा प्रयत्न केला?

1) सेनापती बापट           2) शंकरराव देव 

3) बापूजी अणे               4) शंकरराव मोरे



प्र.14) मुंबईसह संयुक्त महाराष्ट्राच्या प्रश्नावर केंद्रीय अर्थ मंत्री पदाचा राजीनामा महाराष्ट्र वरील होणाऱ्या अन्यायाच्या निषेधार्थ ------------- यांनी दिला?

1) डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर   2) मोरारजी देसाई

3) चिंतामणराव देशमुख        4) शंकरराव चव्हाण



प्र.15) 12 मे 1946 रोजी ------------- या ठिकाणी भरलेल्या मराठी साहित्य संमेलनात ग.त्र्यं. माडखोलकर यांच्या अध्यक्षतेखाली संयुक्त महाराष्ट्राच्या मागणीचा ठराव झाला?

1) पुणे     2) औरंगाबाद   3) बेळगाव   4) मुंबई


--------------------------------------------------


✅ उत्तरतालिका:


1-3         2-1        3-3        4-1   


5-2


6-1         7-1        8-4        9-3   


10-1


11-4      12-2      13-1      14-3       


 15-3


राज्यसेवा परीक्षा संदर्भ पुस्तके:-



•मराठी- 

- मराठी व्याकरण- मो. रा. वाळिंबे 

- अनिवार्य मराठी- के सागर प्रकाशन 

- य.च.मु. विद्यापीठाची भाषा विषयक पुस्तके.


•इंग्रजी- 

- इंग्रजी व्याकरण : पाल आणि सुरी 

- Wren and Martin English Grammar 

- अनिवार्य इंग्रजी- के सागर प्रकाशन 

- 10000-Objective-general-English by R.S. Aggarwal & Vikas Aggarwal

- द मास्टर की टू इंग्लिश ग्रामर - सुदेश वेळापुरे


(मराठी-इंग्रजीचा स्कोअर वाढविण्यासाठी हितेशकुमार पटले (EasyPadhai)  (Android Application) उपयुक्त ठरू शकते.


•सामान्य अध्ययन एक – इतिहास व भूगोल 

- आधुनिक भारताचा इतिहास- ग्रोवर आणि बेल्हेकर 

- इंडिया सिन्स इंडिपेंडन्स- बिपीन चंद्र

- Spectrum; A Brief History Of · Modern India 

- आधुनिक भारताचा इतिहास- जयसिंगराव पवार 

- आधुनिक महाराष्ट्राचा इतिहास- डॉ.अनिल कटारे

- आधुनिक भारताचा इतिहास- डॉ.श्रीनिवास सातभाई

- आधुनिक महाराष्ट्राचा इतिहास- प्राचार्य डॉ एस,एस.गाठाळ

- महाराष्ट्रातील समाज सुधारणेचा इतिहास- भिडे-पाटील

- गांधींनंतरचा भारत- रामचंद्र गुहा 

- आधुनिक भारताचा इतिहास- वैद्य सुमन,शांता कोठेकर

- आधुनिक भारत- य ना कदम

- भूगोल(मुख्य परीक्षा)- एच. के. डोईफोडे

- मेगा स्टेट महाराष्ट्र- ए. बी. सवदी 

- कृषी व भूगोल- ए. बी. सवदी 

- भारताचा भूगोल- विठ्ठल घारापुरे 

- दूरसंवेदन- प्रा. कार्लेकर 

- हुसेन/खुल्लर यांची पुस्तके

- जिओग्रॉफी थ्रू मॅप्स- के. सिद्धार्थ


•सामान्य अध्ययन दोन – भारतीय संविधान व भारतीय राजकारण (महाराष्ट्राच्या विशेष संदर्भासह) व कायदा 

- इंडियन पॉलिटी- एम.लक्ष्मीकांत

- स्पेक्ट्रम पॉलिटी फॉर मेन्स.

- इंट्रोडक्‍शन टू इंडियन कॉन्स्टिट्यूशन- डी. डी. बसू

- भारतीय राज्यपद्धत्ती- वि.मा. बाचल 

- महाराष्ट्र शासन आणि राजकारण- बी. बी. पाटील 

- आपले संविधान- सुभाष कश्यप 

- आपली संसद- सुभाष कश्यप 

- भारतीय राज्यव्यवस्था- रंजन कोळंबे

- पंचायतराज- अर्जुन दर्शनकर 

- पंचायतराज- के. सागर 

- पंचायती राज- किशोर लवटे

- महाराष्ट्र प्रशासन व्यवस्था -आर के बंग

- Modern Indian Political thought- B. L. Bhole

- भारतीय राज्यघटना स्वरूप व राजकारण – प्रा. चिं. ग. घांगरेकर


•सामान्य अध्ययन तीन – मानव संसाधन व मानवी हक्क 

- मानवाधिकार- NBT प्रकाश 

- मानवी हक्क तत्व आणि दिशाभूल- उद्धव कांबळे 

- मानवी हक्क- प्रशांत दीक्षित 

- मानवी हक्क प्रश्न आणि उत्तरे- लिआ लेव्हिन 

- भारतीय सामाजिक समस्या व मुद्दे- रामचंद्र गुहा 

- मानवाधिकार आणि मनुष्यबळ- रंजन कोळंबे 

- Wizard-Social Issue


•सामान्य अध्ययन चार – अर्थव्यवस्था व नियोजन,विकासविषयक अर्थशास्त्र आणि कृषी,विज्ञान व तंत्रज्ञान विकास 

- महाराष्ट्र आर्थिक पाहणी अहवाल 

- भारत आर्थिक पाहणी अहवाल 

- आर्थिक संकल्पना- विनायक गोविलकर 

- अर्थशास्त्र- देसाई भालेराव 

- भारतीय अर्थव्यवस्था - रंजन कोळंबे

- चालू आर्थिक घडामोडी- शिंदे व सत्रे

- वाणिज्य व अर्थव्यवस्था घटक- के सागर 

- विज्ञान घटक- स्पेक्ट्रम 

- विज्ञान तंत्रज्ञान- के सागर 

- विज्ञान तंत्रज्ञान- सेठ प्रकाशन 

- स्पर्धा परीक्षा अर्थशास्त्र १ – किरण जी. देसले (दीपस्तंभ प्रकाशन) 

- प्रा. के .एम .भोसले- काटे यांची पुस्तके

- अर्थव्यवस्था विशेषांक- प्रतियोगिता दर्पण


•चालू घडामोडी-

- सकाळ, मटा, लोकसत्ता, द हिंदू, इंडियन एक्सप्रेस ही वृत्तपत्रे 

- परिवर्तनाचा वाटसरू’ पाक्षिक 

-लोकराज्य’, योजना-कुरुक्षेत्र मासिके, 

- महाराष्ट्र वार्षिकी'- युनिक प्रकाशन 

- बळीराम हावळे, दत्ता सांगोलकर,देवा जाधवर व राजेश भराटे यांची पुस्तके कमी कालावधीत रिव्हिजन करण्यास अत्यंत उपयुक्त ठरतात.

- तसेच maharashtra.gov.in, mahanews.nic.in ,pib.nic.in या वेबसाईटही अत्यंत उपयुक्त आहेत.

- फक्त दूरदर्शन व आकाशवाणी वरील वाद संवादाचा फायदा होऊ शकतो.

- शक्य असल्यास आदित्य अॅकॅडमीच्या नोट्स वाचू शकतात.


टीप:- अधिकृत संदर्भ म्हणून NCERT, स्टेट बोर्ड व य.च.मु ची पुस्तके अभ्यासाने अत्यंत गरजेचे आहे.तसेच विविध खाजगी क्लासेसचे स्टेट बोर्ड अभ्यासक्रमावरील पुस्तके व प्लानर व सराव प्रश्नसंच उपयुक्त ठरू शकतात.


( सर्व पुस्तके अभ्यासणे गरजेचे नाही विविध पर्याय म्हणून जास्त पुस्तकांची नावे दिलेली आहेत. आणि तसंही आपल्याला सिल्याबस पूर्ण करायचाय पुस्तकं नाही)

Important Questions

🔹महाराष्ट्राचे एकूण भौगोलिक क्षेत्र किती आहे?


A. 200.60 लाख हेक्टर

B. 207.60 लाख हेक्टर

C. 307.70 लाख हेक्टर✔️✔️

D. 318.60 लाख हेक्टर


🔹कोकण रेल्वेमुळे मुंबई ते कोचीन दरम्यानचे अंतर__________ कि.मी. ने कमी झाले. 


A. 513 ✔️✔️

B. 213

C. 102

D. 302


🔹 खालीलपैकी कोणती नदी गोदावरी खो-याचा भाग नाही ?


A. तेरणा

B. प्रवरा

C. मांजरा

D. भातसा ✔️✔️


🔹___________ गुजरात राज्यातील प्रमुख बंदर आहे.


A. कांडला ✔️✔️

B. कोची

C. मांडवी

D. वरीलपैकी नाही


🔹जागतिक वारसा शिल्पस्थानात _____ या लेणीची नोंद केलेली आहे. 


A. अजंठा लेणी ✔️✔️

B. कार्ले लेणी

C. पितळखोरा लेणी

D. बेडसा लेणी


🔹खालीलपैकी कोणत्या राज्यात तलाव सिंचन जास्त आहे?


A. आंध्र प्रदेश ✔️✔️

B. महाराष्ट्

C. मध्य प्रदेश

D. गुजरात


🔹गोमित, पारधी, भील्ल या अनुसूचित जमाती खालीलपैकी प्रामुख्याने कोणत्या जिल्ह्यात आढळतात?


A. अकोला

B. बुलढाणा

C. धुळे ✔️✔️

D. ठाणे


🔹2011 च्या जनगणनेनुसार अनुसूचित जातीची लोकसंख्या महाराष्ट्रात ________ जिल्ह्यात सर्वाधिक आढळते.


A. नाशिक

B. औरंगाबाद

C. पुणे ✔️✔️

D. सोलापूर


🔹महाराष्ट्राचा प्रमुख जलविभाजक कोणता?


A. सह्याद्रि पर्वत ✔️✔️

B. सातपुडा पर्वत

C. निलगिरी पर्वत

D. अरवली पर्वत


🔹महाराष्ट्रातील पहिली अणुभट्टी _____ नावाने ओळखली जाते.


A. सायरस

B. ध्रुव

C. पूर्णिमा

D. अप्सरा✔️✔️



*1.भारतीय सिविल सेवा का संस्थापक माना जाता है-*

A-सर जॉन शोर

B-लार्ड कार्नवालिस✔️

C-लार्ड डलहौजी

D-लार्ड हेनरी


*2.सती प्रथा को समाप्त करने हेतु कानून बनाया था-*

A-राजा राम मोहन राय

B-लार्ड डलहौजी

C-लार्ड कैनिग

D-लार्ड विलियम बैंटिग✔️


*3.'वेदों की ओर लौटो' का नारा देने वाले कौन थे-*

A-स्वामी विवेकानंद

B-राजा राम मोहन राय

C-दयानंद सरस्वती✔️

D-बाल गंगाधर तिलक


*4.हंटर कमीशन ने किसके विकास पर विशेष जोर दिया था-*

A-स्त्री शिक्षा

B-प्रारंभिक शिक्षा✔️

C-उच्च शिक्षा

D-विश्विद्यालय शिक्षा


*5.भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस के प्रथम मुस्लिम अध्यक्ष थे -*

A-अब्दुल कलाम आजाद 

B-एम. रहीमतुल्ला सयानी

C-हकीम अजमल खाँ

D-बदरुद्दीन तैयब जी✔️


*6. इंडियन वार ऑफ इंडिपेंडेंस पुस्तक के लेखक हैं -*

A-लाला लाजपत राय 

B-चंद्रशेखर आजाद 

C-मौलाना आजाद 

D-वी डी सावरकर✔️


*7.कोलकाता में फोर्ट विलियम कॉलेज की स्थापना की थी-*

A-लॉर्ड विलियम बैटिंग 

B-वारेन हेस्टिंग्स 

C-लॉर्ड वेलेजली✔️

D-लॉर्ड मिंटो


*8. भारत के संसदीय इतिहास में प्रथम बहिर्गमन का नेतृत्व किया किसने किया था-*

A-फिरोजशाह मेहता

B-सुरेंद्रनाथ बनर्जी 

C-मदन मोहन मालवीय✔️

D-फिरोज शाह गांधी


*9.निम्नलिखित में से किसे "ग्रांड ओल्ड मैन ऑफ इंडिया " के नाम से जाना जाता है-*

A-चितरंजन दास 

B-दादाभाई नौरोजी✔️

C-फिरोजशाह मेहता 

D-डब्ल्यू सी बनर्जी


*10. भारत में ब्रिटिश साम्राज्य के दौरान नीचे दिए गए वायसरायों की पदावधि का सही कालानुक्रम है-*

1-लार्ड कर्जन

2-लार्ड चेम्सफोर्ड

3-लार्ड मिण्टो

4-लार्ड इरविन

A-1234

B-1324✔️

C-1423

D-4321


*11. भारत का राष्ट्रीय गान सर्वप्रथम कब गाया गया-*

A-26 जनवरी1950

B-27 सितम्बर1911✔️

C-15 अगस्त1947

D-22 सितम्बर1934


*12. प्रथम अंतरिम सरकार 24 अगस्त 1946 को घोषित की गई थी निम्नलिखित में से कौन उसमें शामिल नहीं था-*

A-ए बी अलेक्जेंडर✔️

B-सी राजगोपालाचारी 

C-जवाहरलाल नेहरू 

D-शफात अहमद खान


*13.स्वतंत्र भारत के प्रथम उपप्रधानमंत्री कौन थे-*

A-लाल बहादुर शास्त्री 

B-गोविंद वल्लभ पंत 

C-वल्लभ भाई पटेल✔️

D-मोरारजी देसाई


*14. 'poverty & un-british rule in India' नामक पुस्तक के लेखक थे-*

A-बाल गंगाधर तिलक

B-जवाहर लाल नेहरू

C-दादा भाई नोंरोजी✔️

D-महात्मा गांधी


*15. भारत में 'पश्चिमी शिक्षा पद्धति का मैग्नाकार्टा' कहा जाता है-*

A-मैकाले की सिफारिशों को

B-1833 का चार्टर एक्ट

C-वुड्स डिस्पेच 1854✔️

D-हंटर कमीशन की रिपोर्ट


पोलीस भरती प्रश्नसंच

 खालीलपैकी भरपूर प्रमाणात ‘अ’ जीवनसत्वे देणारा पदार्थ………

1} सफरचंद

2} गाजर✅✅✅

3} केळी

4} संत्र

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

खालीलपैकी कोणता रोग ‘ड’ जीवनसत्त्वाच्या अभावी?

1} स्कर्व्ही

2} बेरीबेरी

3} मुडदूस✅✅✅

4} राताधळेपण

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

पृथ्वीवरील वातावरणाची उंची सुमारे ……..कि.मी.इतकी आहे.

1} २००

2} ३५०

3} ५००

4} ७५०✅✅✅

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

जेव्हा मनुष्य उपग्रहाद्वारे पृथ्वीभोवती फिरतो,तेव्हा त्याचे वजन……….

1} वाढते

2} कमी होते

3} पूर्वीइतकेच राहते

4} शून्य होते✅✅✅

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

कार्बनचे जास्तीत जास्त शुद्ध स्वरूप……..

1} दगडी कोळसा

2} कोक

3} चारकोल

4} हिरा✅✅✅

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

जनावरांना तोंडाचे आणि पायांचे रोग मुख्यतः ………..मुळे होतात.

1} जीवाणू (bacteria)

2} विषाणू (virus)✅✅✅

3} कवक (fungi)

4} बुरशी

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

लसीकरणाने पुढीलपैकी कोणता विकार नियंत्रित करता येत नाही?

1} देवी

2} मधुमेह✅✅✅

3} पोलिओ

4} डांग्या खोकल

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

……..या किरणांना वस्तुमान नसते.

1} अल्फा

2} ‘क्ष’

3} ग्यामा✅✅✅

4} बीटा

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

खालीलपैकी कोणता रोग  'अ’ जीवनसत्त्वाच्या अभावी होतो?

1} रंगाधळेपण

2} स्कर्व्ही

3} बेरीबेरी

4} यापैकी नाही✅✅✅

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

हिवतापावरील प्रभावी ऑंषध……..

1} पेनेसिलीन

2} प्रायमाक्वीन✅✅✅

3} सल्फोन

4} टेरामायसीन

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

निष्क्रिय वायू हे………..

1} पाण्यामध्ये विरघळतात

2} स्थिर नसतात

3} रासायनिक क्रिया करू न शकणारे✅✅✅

4} रासायनिक क्रियेसाठी जास्त क्रियाशील

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

…….हे मानवनिर्मित मूलद्रव्य आहे.

1} प्लुटोनिअम

2} U -२३५

3} थोरीअम

4} रेडीअम

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

खालीलपैकी कोणते खत रोपांना समतोल आहार पुरवते?

1} युरिया

2} नायट्रेट

3} अमोनिअम सल्फेट

4} कंपोस्ट✅✅✅

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

आतड्यातील जिवाणूमुळे पुढीलपैकी कोणते जीवनसत्त्व तयार होते?

1} ‘ब-१’ जीवनसत्त्व

2} ‘ब-४’ जीवनसत्त्व

3} ‘ड ‘ जीवनसत्त्व

4} ‘के ‘ जीवनसत्त्व✅✅✅

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

जी.एस.आर’ हे उपकरण कशाच्या मापनासाठी वापरतात.

1} मेंदूचे स्पंदन

2} हृदयाचे स्पंदन

3} डोळ्यांची क्षमता✅✅✅

4} हाडांची ठिसूळता

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

किती तीव्रता असलेल्या ध्वनीच्या सततच्या संपर्कामुळे कायमचा बहिरेपणा येऊ शकतो?

1} १०० डी.बी.च्या वर✅✅✅

2} ११० डी.बी.च्या वर

3} १४० डी.बी.च्या वर

4} १६० डी.बी.च्या वर

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

डोळ्याच्या कर्करोगाच्या उपचारासाठी भाभा अणुसंशोधन केंद्राने कोणता प्रकाश स्त्रोत तयार केला?

1} आयोडीन-१२५✅✅✅

2} अल्बम-३०

3} ल्युथिनिअरम-१७७

4} सेसिअम-१३७

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

आधुनिक जैवतंत्रज्ञान …………. पातळीवर कार्य करते.

1} अवअणू

2} अणू

3} रेणू✅✅✅

4} पदार्थ

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

मानव पालेभाज्यांतील सेल्युलोज पचवू शकत नाही,कारण……….हे विकर त्याच्या जठरात नसते.

1} सेल्युलेज✅✅✅

2} पेप्सीन

3} सेल्युलीन

4} सेल्युपेज

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

इमारतीमधील विजेवर चालणाऱ्या पाळण्यातून वर जाताना व्यक्तीचे वजन…

1} कमी होते✅✅✅

2} वाढते

3} सारखेच राहते

4} शून्य होते

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

पदार्थाच्या एका ग्रॅम-मोलमधील रेणूंची संख्या ……… इतकी असते.

1} M

2} N✅✅✅

3} A

4} XB

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

सौरऊर्जा _ स्वरुपात असते.

1} प्रकाश प्रारणांच्या

2} विद्धुत चुंबकीय प्रारणांच्या✅✅✅

3} अल्फा प्रारणांच्या

4} गामा प्रारणांच्या

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

अहरित वनस्पती ____ असतात.

1} स्वयंपोषी

2}  परपोषी✅✅✅

3} मांसाहारी

4} अभक्ष

📖📖📖📖📖📖📖📖📖


किण्वन हा _ चा प्रकार आहे.

1} ऑक्सिश्वसन

2} विनॉक्सिश्वसन✅✅✅

3} प्रकाशसंश्लेषण

4} ज्वलन

📖📖📖📖📖📖📖📖📖


प्रकाश संश्लेषनात ___ प्रकाशउर्जा ग्रहण केली जाती.

1} हरितद्रव्यामुळे✅✅✅

2} झथोफिलमुळे

3} कॅरोटीनमुळे

4} मग्नेशिंअममुळ

संयुक्त गट - ब/क परीक्षा


1) विद्युतचुंबकीय लहरींची पुढीलपैकी कोणती उदाहरणे आहेत ?
अ. दूरदर्शन लहरी

ब. अतिनील किरणे

क. क्ष-किरणे

ड. सूर्यप्रकाश किरणे

 A. अ, ब आणि क

 B. अ, क आणि ड

 C. अ, ब आणि ड

 D. अ, ब, क आणि ड. ✍️


________________________

2) अभ्रक कपड्यांच्या इस्त्रीत वापरळा जातो. यासंदर्भात पुढील दोन विधानांपैकी कोणते योग्य आहे ?

अ. अभ्रक विजेचा सुवाहक आहे.

ब. अभ्रक उष्णतेचा सुवाहक आहे.

 A. फक्त अ

 B. फक्त ब✍️

 C. दोन्ही अ आणि ब

 D. दोन्ही नाहीत.

________________________

3) पुढील दोन विधानांपैकी कोणते अयोग्य आहे ?

अ. अणु अंक म्हणजे अणु केंद्रकातील एकूण प्रोटॉन्सची संख्या.

ब. अणु वस्तुमान म्हणजे अणु केंद्रकातील एकूण प्रोटॉन्स व न्यूट्रॉन्सची संख्या

 A. फक्त अ

 B. फक्त ब

 C. दोन्ही अ आणि ब

 D. दोन्ही नाहीत.✍️

________________________

4) एका मिनिटात मूत्रपिंडातून किती रक्त वाहते ?

 A. 1 लीटर✍️

 B. 0.75 लीटर

 C. 0.50 लीटर

 D. 0.25 लीटर.

________________________

5) 'बंडल ऑफ हिज़' (His) जे जाळे

 A. संपुर्ण हृदयात पसरलेल्या मज्जातंतू चे असते

 B. संपुर्ण हृदयात पसरलेल्या स्नायूतंतू चे असते

 C. फक्त हृदयातील जवनिका (वेंट्रिकल) मध्ये पसरलेल्या स्नायूतंतूचे असते✍️

 D. हृदयातील जवनिका मध्ये पसरलेल्या मज्जातंतू चे असते.

________________________

6) जस अशी रासायनिक अभिक्रिया होत रहाते वेळेनुसार तिचा वेग ____ .

 A. मंदावतो✍️

 B. वाढतो

 C. बदलत नाही

 D. खूप वेगाने वाढतो.

________________________

7) नैसर्गिक रबर हा एक _____ चा पॉलिमर आहे.

 A. प्रोपीन

 B. आइसोप्रीन✍️

 C. फॉर्माल्डिहाइड

 D. फिनॉल.

________________________

8) खालीलपैकी कोणता पिष्ठमय पदार्थ डायसँकैराइड आहे ?

 A. ग्लुकोज

 B. फ्रक्टोज

 C. सुक्रोज✍️

 D. सेल्युलोज.

____________________

किरणोत्सर्ग आणि आरोग्य


▪️ आण्विक चाचण्या, देशांमधील युद्धे आणि अणुप्रकल्‍पांतील अपघात यांमुळे त्या परिसरातील पर्यावरणाचा ऱ्हास होतो.

 

🔶युरेनिअम - २३५

🔶सट्रॉन्शिअम - ९०

🔶आयोडीन -  १३१

 🔶सझिअम - १३७ 


▪️ही किरणोत्सर्गी प्रदूषके वेगवेगळ्या 

प्रक्रियांमुळे वातावरणात सोडली जातात.

 

▪️ मानवी ऊतीमध्ये रेडिओनुक्लाइड्स जमा झाल्यामुळे कर्करोग व जनुकीय बदल होतात. 


▪️ यामुळे विकृत अवयवांसह  

अधू बाळे जन्मास येतात.

तलाठी विशेष


🏀 *भारतातील  पहिली रेल्वे लाइन?Answer- ठाणे ते मुंबई (१८५३)*


🏀 *भारतातील  पहिले तारायंत्र?Answer- कलकत्ता आणि डायमंड हार्बर (१८५३)*


🏀 *भारतातील  पहिली सूत गिरणी?Answer- मुंबई (१८५४)*


🏀 *भारतातील  पहिले स्वातंत्र्य युद्ध?Answer- इ.स. १८५७*


🏀 *भारतातील  पहिले जलविद्युत यंत्र?Answer- दार्जिलिंग (१८९७-९८)*


🏀 *भारतातील  पहिले आकाशवाणी केंद्र?Answer- मुंबई (१९२७)*


🏀 *भारतातील  पहिला बोलपट?Answer- आलमआरा (१९३१)*


🏀 *भारतातील  पहिली पंचवार्षिक योजना?Answer- १९५१*


🏀 *भारतातील  पहिल्या सार्वत्रिक निवडणुका?Answer- १९५२*


🏀 *भारतातील  पहिली परमाणु चाचणी?Answer- पोखरण, राजस्थान*


🏀 *भारतातील  पहिले क्षेपणास्त्र?Answer- (पृथ्वी १९८८)*


🏀 *भारतातील  पहिला उपग्रह?Answer- आर्यभट्ट (१९७५)*


🏀 *भारतातील पहिली अणुभट्टी?Answer- अप्सरा तुर्भे मुंबई* *(१९५६)*


🏀 *भारतातील  पहिला तेल शुद्धिकरण कारखाना?Answer- दिग्बोई (१९०१)*


🏀 *भारतातील  पहिला आधुनिक पोलाद कारखाना?Answer- दुल्टी (१८८७)*


🏀 *भारतातील सर्वप्रथम घटना :*🏀 


🏀 *पहिली रेल्वे लाइन- ठाणे ते मुंबई (१८५३)*


🏀 *पहिले तारायंत्र- कलकत्ता आणि डायमंड हार्बर (१८५३)*

 

 🏀 *पहिले पोस्टाचे तिकीट* *१*

 *ऑक्टोबर १८५४* 


🏀 *पहिली सूत गिरणी- मुंबई (१८५४)* 


🏀 *पहिले स्वातंत्र्य युद्ध- इ.स. १८५७*


🏀 *पहिले जलविद्युत यंत्र- दार्जिलिंग (१८९७-९८)*

 

🏀 *पहिला आकाशवाणी केंद्र- मुंबई (१९२७)*

 

*पहिला बोलपट- आलमआरा (१९३१)*

 

🏀 *पहिली पंचवार्षिक योजना- १९५१*


🏀 *पहिल्या सार्वत्रिक निवडणुका- १९५२*

 

🏀 *पहिली परमाणु चाचणी- पोखरण, राजस्थान*

 

🏀 *पहिले क्षेपणास्त्र- (पृथ्वी १९८८)*

 

🏀 *पहिला उपग्रह- आर्यभट्ट (१९७५)*

 

🏀 *भारतातील पहिली अणुभट्टी- अप्सरा तुर्भे मुंबई (१९५६)*

 

🏀 *पहिला तेल शुद्धिकरण कारखाना- दिग्बोई (१९०१)*

 

🏀 *पहिला आधुनिक पोलाद कारखाना- दुल्टी (१८८७)*


🏀 *भारतातील पहिले :* 🏀

 

🏀 *भारताचा पहिला गव्हर्नर जनरल- वॉरन हेस्टिंग्ज*

 

🏀 *पहिला व्हाइसरॉय- लॉर्ड कॅनिंग स्वतंत्र भारताचे*

 

🏀 *पहिले गव्हर्नर जनरल- लॉर्ड माऊंट बॅटन*

 

🏀 *राष्ट्रीय सभेचे पहिले अध्यक्ष- व्योमेशचंद्र बॅनर्जी*

 

🏀 *पहिले राष्ट्रपती- डॉ. राजेंद्र प्रसाद*

 

🏀 *पहिले पंतप्रधान- पं. जवाहरलाल नेहरू*

 

🏀 *पहिले कायदामंत्री- डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर*

 

🏀 *पहिले वर्तमानपत्र- दि बेंगॉल गॅजेट (२१ जानेवारी १७८१)*

 

🏀 *स्वतंत्र भारताचे पहिले सेनाप्रमुख- फिल्ड मार्शल करिअप्पा*

 

🏀 *पहिला भारतीय आयसीएस अधिकारी- सत्येंद्रनाथ टागोर*

 

🏀 *भारताचे पहिले फिल्ड मार्शल- जनरल माणेकशा (१९७२)*

 

🏀 *इंग्लंडला भेट देणारा पहिला भारतीय- राजा राममोहन राय*


🏀 *सर्वात लहान राज्य- गोवा (क्षेत्रफळ)*


🏀 *सर्वात लहान लोकसंख्येचे राज्य- सिक्कीम*


🏀 *सर्वात कमी लोकसंख्येची घनता - अरुणाचल प्रदेश.*


🏀 *भारतातील सर्वात उंचशिखरकोणते ?Answer- कांचनगंगा*


🏀 *भारतातील सर्वात उंचपुतळाकोणते ?Answer- बुद्ध पुतळा, हुसेनसागर (हैदराबाद)*


🏀 *भारतातील सर्वात उंचमिनारकोणते ?Answer- कुतूबमिनार (दिल्ली) २९० फूट*


  🏀 *सर्वात उंचवृक्षकोणते ?Answer- देवदार*


🏀  *भारतातील सर्वात मोठेसरोवर?Answer वुलर सरोवर (काश्मीर)*


🏀 *भारतातील सर्वात मोठा जिल्हा?Answer- लडाख (जम्मू- काश्मीर)*


 🏀 *भारतातील सर्वात मोठा मानवनिर्मित कालवा?Answer- इंदिरा गांधी कालवा (राजस्थान)*


🏀 *भारतातील सर्वात मोठे राज्य (क्षेत्रफळ)?Answer- राजस्थान*


🏀 *भारतातील सर्वात जास्त लोकसंख्या असलेले राज्य?Answer- उत्तर प्रदेश*


🏀 *भारतातील सर्वात मोठे धरण?Answer- भाक्रा (७४० फूट)*


🏀  *भारतातील सर्वात मोठा धबधबा?Answer- गिरसप्पा (कर्नाटक)*


🏀 *भारतातील सर्वात मोठे वाळवंट?Answer- थर (राजस्थान)*


🏀 *भारतातील सर्वात मोठा प्लॅटफॉर्म?Answer- खरगपूर (प. बंगाल)*


 🏀 *भारतातील सर्वात मोठे क्रीडांगण?Answer- प्रगती मैदान (दिल्ली)*


 🏀 *भारतातील सर्वात मोठी मस्जिद?Answer- जामा मशीद*


🏀 *भारतातील  सर्वाधिक वनक्षेत्रे असलेले राज्य?Answer- मध्य प्रदेश*


🏀 *भारतातील सर्वात उंच दरवाजा?Answer- बुलंद दरवाजा*


🏀 *भारतातील सर्वात मोठे गुरुद्वारा?Answer- सुवर्ण मंदिर (अमृतसर)*


🏀 *भारतात सर्वात जास्त पाऊस कोठे पडतो?* *Answer- मावसिनराम (मेघालयं)

प्रश्न व उत्तरे

(1) कान्हा पार्क कोणत्या राज्यात आहे? 

👉मध्यप्रदेश. 


(2)गुलाबी क्रांती चा  संबंध कशाशी आहे 

👉झिंगा उत्पादन 


(3) दूध उत्पादन मध्ये कोणता देश अग्रेसर आहे 

👉भारत 


(4)दिल्ली हे पुस्तक कोणी लिहले 

👉खशवंत सिंह


(5)श्रीनगर ची स्थापना कोणी केली 

👉अशोक


(6)भगतसिंग राजगुरू व सुखदेव यांना फाशी कधी देण्यात आली 👉23 मार्च 1931


(7) भारताचे प्रथम रक्षा मंत्री कोण होते 👉बलदेव सिंह


(8)वायू सेना अकॅडेमी 

👉हद्राबाद


(9)थल सेना अकॅडेमी 

👉दहरादून


(10)इंडियन नेव्हल अकॅडेमी 

👉कोचीन


(11)सापांचा देश 

👉बराझील


(12)हिरे आणि सोन्या चा देश 

👉दक्षिण आफ्रिका


(13)हुसैन सागर सरोवर कोठे आहे 

👉आध्रप्रदेश


(14)शिवपुरी नॅशनल पार्क 

👉मध्यप्रदेश


(15) फॅशन कि नगरी 

👉परिस


(16) भारताची पहिली अनुभटी अप्सरा केंव्हा सुरु करण्यात आली

👉1956


(17)सत्यार्थ प्रकाश चे लेखक 

👉सवामी दयानंद


(18)केवलादेव नॅशनल पार्क 

👉भरतपूर राजस्थान


(19)दुधवा नॅशनल पार्क   

👉उत्तरप्रदेश


(20)राजाजी नॅशनल पार्क 

👉उत्तराखंड


(21) महाराष्ट्रातील पहिला सोने शुद्धीकरण कारखाना 

👉शिरपूर


(22)सर्वाधिक शहरी लोकसंख्या 

👉महाराष्ट्र


(23)जयपूर फूट चे जनक 

👉डॉ प्रमोद सेठीं


(24)एन्डोसल्फान हे काय आहे 

👉किडनाशक


(25)पंचायतराज ही मूळ संकल्पना कोणाची 

👉मा. गांधी


(26)जैतापुर अणुविदुत प्रकल्प प्रस्तावित 

👉रत्नागिरी


(27)संत जनाबाई  समाधी 

👉गगाखेड


(28)  पुरंदर चा किल्ला कोणी लढवला 

👉मरारजी देशपांडे


(29) हॅलेचा धूमकेतू किती वर्षांनी दिसतो 

👉76


(30) अर्नाळा किल्ला 

👉रायगड


(31) उठी उठी गोपाळा गीताचे लेखक 

👉होनाजी बाळा


(32)शांतता कोर्ट चालू आहे. हे नाटक कोणी लिहिले 

👉विजय तेंडुलकर


(33) उस्मानाबाद जिल्हाचे क्षेत्रफळ 

7569 चौ. किमी


(34) उस्मानाबाद विधानसभा मतदार संघ 

👉4


(35) उस्मानाबाद जिल्हातील राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक 

👉 NH 9

      NH 204

      NH  211


(36) अरवली पर्वतातील सर्वात उंच शिखर 

👉 गरुशिखर


(37) सुभाषचंद्र बोस यांच्या वडिलांचे  नाव 

👉जानकीनाथ बोस


(38) सोयाबीन उत्पादन मध्ये अग्रेसर राज्य 

👉 मध्यप्रदेश


(40))नालंदा विश्वविद्यालय ची स्थापना 

👉 कमारगुप्त


(41)  CRPF ची स्थापना 

       👉1939 नवी दिल्ली


(42)  NCC ची स्थापना 

👉   1948  नवी दिल्ली


(43) NSG  ची स्थापना 

👉  1984  नवी दिल्ली


(44)  BSF ची स्थापना 

👉  1965 नवी दिल्ली


(45)  ITBP ची स्थापना 

👉    1962  नवी दिल्ली


प्रमुख देश व गुप्तहेर संघटना


(46) इंडीया 👉RAW

Research and analysis wing


(47) पाकिस्तान 👉 ISI

Inter service intelligence


(48) बांग्लादेश 👉NSI 

National security intelligence


(49) अमेरिका 👉CIA

Central intelligence agency


(50) इराण 👉 साबाक 

सामान्य विज्ञान इयत्ता 8 वी शॉर्ट नोट्स :



सूर्य हा एक तारा असून त्या भोवती पृथ्वीसहित आठ ग्रह फिरतात.

 चंद्र हा पृथ्वीचा नैसर्गिक उपग्रह आहे.
 प्रत्येक दिवशी चंद्रोदय आदल्या दिवसापेक्षा सुमारे ५० मिनिटे उशिरा होतो.
 चंद्राला पृथ्वीभोवती एक परिभ्रमण करण्यास २७.३ दिवस लागतात.
 एका अमावस्येपासुन दुसर्‍या आमवस्येपर्यंतचा काळ २९.५ दिवसांचा असतो.

 एकूण ८८ तारकासमूह मानले जातात. त्यातील ३७ तारकासमूह उत्तर खगोलीय तर ५१ तारकासमूह दक्षिण खगोलीय आहेत.

 प्राचीन भारतीय खगोल अभ्यासकांनी २७ नक्षत्रांची कल्पना केली आहे.

 प्लूटो आणि त्याच्यासारख्या इतर खगोलीय वस्तूंना आता बटुग्रह म्हणून ओळखतात.

 बुधाचा परिभ्रमणकाळ फक्त ८८ दिवस तर नेपच्यूनचा सुमारे १४६ वर्षे इतका मोठा असतो.
  बुध हा सूर्याचा सगळ्यात जवळचा आणि सगळ्यात लहान ग्रह आहे.
 पृथ्वीच्या सर्वात जवळचा ग्रह म्हणजे शुक्र. त्याला पहाटतारा म्हणतात.

 पृथ्वीच्या कक्षेत असलेल्या बुध आणि शुक्र यांना अंतर्ग्रह, तर कक्षेबाहेरील ग्रहांना बाह्यग्रह म्हणतात.
 मंगळ हा पहिला बाह्यग्रह आहे.

  सूर्यमालेतील सर्वात मोठा ग्रह म्हणजे गुरु
 गुरूला एकूण ६३ उपग्रह आहेत.
 शनि या ग्रहाची घनता पाण्यापेक्षा कमी आहे.

 शुक्राप्रमाणे युरेनस देखील पूर्वेकडून पश्चिमेकडे स्वत: भोवती परिवलन करतो.

 धूमकेतूचे पुच्छ सूर्याच्या विरुद्ध बाजूने असते.
 हॅले हा धूमकेतू ७६ वर्षानी दिसतो. आता २०६० मध्ये दिसेल.

 भारताचा पहिला उपग्रह आर्यभट्ट १९ एप्रिल १९७५ रोजी सोडण्यात आला.
 त्यानंतर इन्सॅट, आय.आर.एस., कल्पना - १, एज्युसॅट, भास्कर, इ. उपग्रह आपण अवकाशात सोडले आहेत.
 ‘इस्त्रो’ या संस्थेमार्फत आतापर्यंत २१ उपग्रह सोडण्यात आले.

 GMRT म्हणजे जयंट मिटेरवेव्ह रेडिओ टेलिस्कोप.
टाटा इन्सिट्यूट ऑफ फंडामेंटल रिसर्च (TIFR) ने ती खोडद येथे बसविली.

 आंतरराष्ट्रीय व्यापारामुळे धोक्यात आलेल्या वनस्पती व अन्य वन्य प्राणी यांच्या संरक्षणासाठीचा करार १९७५ पासून अंमलात आला आहे.

जैवविविधतेच्या संरक्षणासाठी ब्राझील रिओ-द-जनिरो येथे झालेल्या १९९२ च्या वसुंधरा परिषदेत जैववैविध्य करारावर सह्या करण्यात आल्या.

  ५ मार्च १८७२ रोजी जॉर्ज वेस्टिंग हाऊस या संशोधकाने रेल्वेसाठी एअर ब्रेक प्रथम वापरले.

 चुंबकाकडे लोह, निकेल, कोबाल्ट या धातूंचे तुकडे आकर्षित होतात.

 मोकळ्या टांगलेल्या स्थितीमध्ये दक्षिणोत्तर स्थिर राहणे, हे चुंबकाचे वैशिष्ट आहे.

 इलेक्ट्रॉन, प्रोटॉन, न्युट्रॉन हे अनुतील मूलकण आहेत.
 अणूच्या केंद्रकात प्रोटॉन आणि न्युट्रॉन असतात. अणूच्या केंद्रकाभोवती इलेक्ट्रॉन परिभ्रमण करतात.
  प्रोटॉन धनप्रभारीत, इलेक्ट्रॉन ऋण प्रभारीत तर न्युट्रॉनवर कोणताच प्रभार नसतो.
 अणुक्रमांक (Z) म्हणजेच अणुतील इलेक्ट्रॉन किंवा प्रोटॉनची संख्या.
 अनुवस्तुमानांक म्हणजे अणुतील प्रोटॉन आणि न्युट्रॉन यांच्या संख्याची बेरीज.
  मूलद्रव्याच्या संस्थानिकात अणुक्रमांक सारखाच असून अणूवस्तुमानांक भिन्न असतो.
 मूलद्रव्याच्या इतर मूलद्रव्यांशी संयोग पावण्याचा क्षमतेला संयुजा म्हणतात.

 विषाणूंभोवती प्रथिनांचे आवरण असते.
 जीवणूंमध्ये केंद्रकाऐवजी मुक्त गुणसुत्रे असतात.
 स्टॅफिलोकोकस जीवाणू खधापदार्थावर वाढताना एण्टेरोटॉक्झिन नावाचे विषारी रसायन तयार करतात.
 पेनिसिलीन नावाचे प्रतिजैविक पेनिसिलिअमपासून बनले आहे.

 साथीचे रोग- कॉलरा, विषमज्वर, इन्फ्लुएंझा, हगवण, डोळे येणे, इ.
 संसर्गजन्य रोग – क्षय, इन्फ्लुएंझा, इ
 संपर्कजन्य रोग – खरूज, इसब, गजकर्ण, इ.

 पिसळलेला कुत्रा, माकड, मांजर किंवा ससा यांच्या चावल्यामुळे रेंबीज होतो.

 रोबर्ट कॉक याने क्षय रोगाचे जिवाणू शोधून काढले.

 WHO तर्फे क्षयरोग निर्मुलन कार्यक्रम राबविला जातो. त्यासाठी DOT केंद्र  काढली आहेत. (Directly Observed Treatment)
 मनुष्यप्राणी ‘व्हीब्रिओ कॉलरा’ या कॉलर्‍याचा जिवाणू वाहक आहे.

 लसीकरण – बीसीजी, त्रिगुणी पोलिओ, गोवर, व्दिगुणी, धनुर्वात, कविळ-ब.
 त्रिगुणी लस घटसर्प, धनुर्वात व डांग्या खोकला या रोगांस प्रतिबंध करते.   
_____________________________________

यशाचा राजमार्ग प्रश्नसंच

  १.  भारतात १९७४ मध्ये सर्वप्रथम दगडी कोळशाचे उत्पादन कोठे घेण्यात आले ?


१. राणीगंज व विरभूम✅

२. झरिया व खेत्री

३. ब्राम्हणी व देवगढ 

४. बोकारो व राजमहाल


२. स्वयंपाकाच्या गँसचे (एल.पी.जी) प्रमुख घटक कोणते ?


१. मिथेन व आयसो मिथेन

२. ईथेन व आयसो ईथेन 

३. ब्युटेन व आयसो ब्युटेन ✅

४. प्रोपेन व आयसो प्रोपेन


३.  अमेरिकेच्या जपानवरील दुस-या बाँम्बहल्याबाबत शहर,  बाँम्ब, विमान व त्याच्या पायलटचे नाव अनुक्रमे काय होते ?


१. हिरोशिमा, लिटिल बाँय, बाँकस्कार, चार्लस स्विनी

२. नागासाकी, फँट मँन, इनोला गे, पाँल तिब्बेट्स

३. हिरोशिमा, लिटिल बाँय, इनोला गे, पाँल तिब्बेट्स

४. नागासाकी, फँट मँन, बाँकस्कार, चार्लस स्विनी ✅


५.  जोड्या लावा :

अ. हेन्री बेक्केरेल।     १. पहिल्या अणु चाचणीचा जनक


ब. आँटो हाँन।         २. पहिल्या अणुभट्टीची बांधणी


क. एन्रिको फर्मी।     ३. किरणोत्सारितेचा शोध


ड. ओपेनहायमर।     ४. केंद्रकीय विखंडनाचा शोध


१. अ-३, ब-४, क-२, ड-१ ✅

२. अ-३, ब-२, क-४, ड-१

३. अ-१, ब-४, क-२, ड-३

४. अ-१, ब-२, क-४, ड-३


६.  भारतात विकसित झालेले 'तेजस' हे काय आहे ?


१. पायदळ लढाऊ विमान 

२. हलके लढाऊ विमान ✅

३. वैमानिकरहित लक्ष्य विमान 

४. जेट ट्रेनर


७.  राष्ट्रीय सुरक्षा व रणनितीबद्दल प्रशिक्षण देणारी देशातील एकमेव संस्था कोणती ?


१. नँशनल डिफेन्स काँलेज, न्यू दिल्ली✅

२. नँशनल डिफेन्स अँकँडमी, खडकवासला पुणे

३. राष्ट्रीय इंडियन मिलिटरी काँलेज, डेहराडून

४. इंडियन मिलिटरी अँकँडेमी, डेहराडून



८.  जगातील पहिला इलेक्ट्रानिक संगणक कोणी तयार केला ?


१. हरमन होलोरिथ

२. हाँवर्ड एकेन✅

३. थिओडोर मँमन

४. के.आर. पोर्टर


९.  भारतात इंटरनेट सेवा खाजगी व्यक्तींना उपलब्ध करून देण्यास सुरूवात केव्हा पासून झाली ?


१. १५ आँगस्ट १९९३

२. १५ आँगस्ट १९९५✅

३. १५ आँगस्ट १९९७

४. १५ आँगस्ट १९९९


१०.  योग्य विधान निवडा :


१. इंटरनेट हे जगातील संगणकाच्या जाळ्यांचे जाळे आहे.

२. इंटरनेटचे कोठेही मुख्यालय नाही.

३. इंटरनेटचे मध्यवर्ती व्यवस्थापन संयुक्त राष्ट्रसंघामार्फत चालविले जाते.✅

४. इंटरनेटचे भविष्यकालिन कोणतेही धोरण नाही.


११.  जोड्या लावा :


अ. विक्रम साराभाई स्पेस सेंटर।           १. बँगलोर


ब. इस्रो सँटलाईट सेंटर।         २. अहमदाबाद


क. सतिष धवन स्पेस सेंटर।               ३. थुंबा 


ड. स्पेस अँप्लिकेशन सेंटर।             ४. श्रीहरीकोटा


१. अ-३, ब-२, क-३, ड-१

२. अ-२, ब-१, क-३, ड-४

३. अ-३, ब-१, क-४, ड-२✅ 

४. अ-२, ब-३, क-४, ड-१



१२.  पुणे येथील सी-डँक या संस्थेने सुपर काँम्प्युटरचा शिक्षण, संशोधन, व्यापार, इ.क्षेत्रात वापर जनसुलभ व्हावा यासाठी निर्माण केलेल्या  भारताच्या पहिल्या कमी किमतीच्या सुपर काँम्प्युटरचे नाव काय आहे ?


१. परम आनंद

२. परम अनंत✅

३. परम सुलभ 

४. परम तेज


१३.  १९३३ मध्ये स्थापन झालेल्या इंडियन नँशनल एअरवेज ने भारतात सर्वप्रथम हवाई सेवा कोणत्या दोन शहरांदरम्यान सुरू केली ?


१. कलकत्ता - हावडा

२. मुंबई - दिल्ली

३. कराची - लाहोर✅

४. मुंबई - ठाणे


१४.  पुणे येथील 'आयुका' या संस्थेमध्ये कोणत्या विषयांवरील संशोधन केले जाते ?

अ. अँस्ट्राँनाँमी।       ब. अँस्ट्राँलाँजी।          क. अँस्ट्रोफिजिक्स


१. अ आणि ब

२. ब आणि क

३. अ आणि क✅

४. अ, ब, आणि क


१५.  'मिसाईल वुमेन' (missile women) म्हणून कोणास ओळखले जाते ?


 उत्तर : श्रीमती टेसी थाँमस यांना missile woman तसेच 'अग्निपूत्री' म्हणून ओळखले जाते. 

त्या अग्नि-४ या क्षेपणास्त्राच्या प्रकल्प संचालक म्हणून कार्यरत होत्या. त्याची पहिली चाचणी १५ नोव्हेंबर २०११ रोजी ओडिशा किना-याजवळील व्हिलर बेटावरून घेण्यात आली.

संगणक-महत्वपूर्ण प्रश्नोत्तरे


१) तात्पुरता प्रोग्राम साठवून ठेवावयाचा असल्यास कोणत्या मेमरीचे उपयोग होतो  ?

अ) RAM      √                            

ब) ROM

क) CD                                 

ड) DVD


२) इंटरनेटवरील हवी असणारी माहिती कमी वेळेत पुरविणारे सर्च टूल कोणते ?

अ)  सर्च इंजिन                             

ब) डिक्शनरी

क) डिरेक्टरी           √             

 ड) वेब डिरेक्टरी


३) व्यक्तिगत संगणकाच्या ज्या सर्किट बोर्ड वर अनेक चिप्स बसविलेले असतात त्याला काय म्हटले जाते

 अ)  मायक्रोप्रोसेसर                                    

ब) सिस्टीम बोर्ड

क)   डॉटर बोर्ड                                             

ड) मदर बोर्ड।     √


४). ALU चे योग्य विस्तारित रूप खालीलपैकी कोणते?

अ) American Logic Unit                    

ब) Alternate Local Unit

क) Alternating Logic Unit                      

ड) Arithmetic Logic Unit    √


५). HTML हे खालील पैकी कोणती लँग्वेज आहे ?

अ) मार्कअप लैंग्वेज          √     

ब) मशीन लैंग्वेज

क) नॉन प्रोसिजरल                                    

ड) कमर्शियल लँग्वेज


६). जेव्हा आपल्या ई-मेल अकाउंट वर मागितले नसलेल्या आणि मिळालेल्या ई-मेल येतात , तेव्हा  त्याला काय म्हणतात ?

अ) स्पॅम         √     

 ब) सेंट

क)लर्क                    

 ड)यापैकी नाही


७). खालीलपैकी कोणते साधन डेटाचे अधिक वेगाने वहन करते?

अ) ट्विस्टड वायर                                         

ब) को एक्सेल केबल

क) मोबाईल                                          

ड) फायबर ऑप्टिक केबल     √


८). ज्या सॉफ्टवेअरद्वारे वेबसाईट मध्ये प्रवेश करून माहिती पाहता येते त्यास खालीलपैकी काय म्हणतात?

अ)  सर्वर                                        

ब) ब्राउजर    √

क)  इंटरनेट                                  

ड) डब्ल्यूडब्ल्यूडब्ल्यू


९). खालीलपैकी कोणते साधन डेटाच्या वहणाचे नियंत्रण करते ?

अ)  मोडेम                                            

ब) राउटर    √

क) हब                                              

ड) स्वीच


१०) माहिती पाठवण्यापूर्वी तिचे तुकड्यात रूपांतर करण्यात येते अशा तुकड्यास खालीलपैकी काय म्हणतात?

अ)  पॅकेट        √                          

ब) बीट

क) बाईट                                       

ड) निबल


पोलीस भरती प्रश्नसंच

 महाराष्ट्राचे आरोग्य विज्ञान विद्यापीठ कोठे आहे?

उत्तर--नाशिक💐✅


 महाराष्ट्राच्या उत्तर सीमेला कोणत्या पर्वताची रांग आहे? 

उत्तर----सातपुडा💐✅


महाराष्ट्रात चुंनखडीचे साठे कोणत्या जिल्ह्यात आहेत?

उत्तर--यवतमाळ💐✅


 महाराष्ट्र राज्यातील सर्वात लांबीचा महामार्ग कोणता ? 

उत्तर---national highway 6 💐✅


स्वातंत्र्य वीर सावरकरांचे जन्मस्थान कोणते? 

उत्तर- भगुर (जी नाशिक )💐✅

 

महाराष्ट्रातील शिखांची दक्षिण काशी कोणती? 

उत्तर--नांदेड💐✅

 

छत्रपती शाहू महाराजांनी गुळाची बाजारपेठ कोणत्या जिल्ह्यात स्थापन केली? 

उत्तर---कोल्हापूर येथे 1895 ला💐✅


महाराष्ट्रातील कापसाची प्रसिद्ध बाजारपेठ कोठे आहे? 

उत्तर--अमरावती💐✅

 

पुणे जिल्ह्यातील कोणते शहर बटाट्याच्या व्यापारासाठी प्रसिद्ध आहे? 

उत्तर--जुन्नर💐✅


पंढरपूर शहर कोणत्या नदीच्या काठी आहे? 

उत्तर---भीमा💐✅


 महाराष्ट्रातील पहिला सहकारी साखरकारखाना कोठे स्थापन करण्यात आला होता?

उत्तर---प्रवरानगर(जी अहमदनगर )💐✅


 महाराष्ट्रातील जिल्हयांची संख्या ---

>>>36💐✅


महाराष्ट्रातील कोणत्या नदीला दक्षिण भारताची गंगा म्हणतात ?

उत्तर ---- गोदावरी💐✅


महाराष्ट्रातील सर्वात लांब नदी कोणती? 

उत्तर---गोदावरी💐✅


महाराष्ट्रातील सर्वाधिक आवर्षंनग्रस्त जिल्हा कोणता?

उत्तर---अहमदनगर💐✅


संत गाडगेबाबाचे नाव दिलेले विद्यापीठ कोठे आहे ?

उत्तर---अमरावती💐✅

 

भारतातील पहिले पक्षी अभयअरण्य कोठे स्थापन करण्यात आले? उत्तर

--कर्नाळा जिल्हा रायगड💐✅

 

यशवंतरावांच्या समाधी स्थळास कोणते नाव देण्यात आले?

उत्तर---प्रीतिसंगम💐✅

 

राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराजांची समाधी कोठे आहे? 

उत्तर---मोझरी (जी. अमरावती.)💐✅

 

महाराष्ट्राची भाग्यलक्ष्मी कोणत्या प्रकल्पास म्हणतात? 

उत्तर--कोयना प्रकल्प💐✅


 महाराष्ट्रातील मातीचे धरण ? 

उत्तर--गांगपूर जिल्हा नाशिक💐✅


 महाराष्ट्रातील कोणत्या शहरास बावन्न दरवाज्यांचे शहर म्हणून ओळखले जाते? 

उत्तर--औरंगाबाद💐✅


 लोणार सरोवर कोणत्या जिल्ह्यात आहे? 

उत्तर---बुलढाणा💐✅


(०१)  राष्ट्रीय ग्राहक दिन केव्हा साजरा केला जातो ?

उत्तर- २४ डिसेंबर.


(०२)  सायकलचा शोध कोणी लावला ?

उत्तर- मॅकमिलन.


(०३)  'कुरल' या तामिळ महाकाव्याचे मराठीत भाषांतर कोणी केले ?

उत्तर- पांडूरंग सदाशिव साने.


(०४)  भारताने आॅलिम्पिक स्पर्धेत प्रथम कधी भाग घेतला ?

उत्तर- १९२० मध्ये.


(०५)  डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी पहिले विद्यार्थ्यांसाठी मोफत वसतीगृह कोठे सुरू केले ?

उत्तर- सोलापूर.


(०६)  भारताचा राष्ट्रीय वृक्ष कोणता आहे ?

उत्तर- वड.


(०७)  विजेच्या दिव्याचा शोध कोणी लावला ?

उत्तर- थाॅमस अल्वा एडिसन.


(०८)  कोणती आंतरराष्ट्रीय टेनिस खेळ स्पर्धा हिरव्या गवताच्या मैदानात खेळली जाते ?

उत्तर- विंबलडन.


(०९)  डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी प्रथम महाड चवदार तळ्याचा सत्याग्रह केव्हा केला ?

उत्तर- २० मार्च १९२७.


(१०) साखरेचे रासायनिक रेणूसूत्र काय आहे ?

उत्तर- C₁₂H₂₂O₁₁ 


(११)  भारतीय चित्रपटसृष्टीचे जनक कोणास म्हणतात ?

उत्तर- दादासाहेब फाळके.


(१२)  डिझेल इंजिनचा शोध कोणी लावला ?

उत्तर- रूडाल्फ डिझेल.


(१३)  'फटका' या काव्यप्रकाराचे जनक कोणास म्हणतात ?

उत्तर- अनंत भवानीबाबा घोलप/ अनंत फंदी


(१४)  व्हाॅलिबाॅल खेळातील बाॅलचे वजन किती ग्रॅम असते ?

उत्तर- २७० ते २८० ग्रॅम.


(१५)  डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी समाज समता संघ केव्हा स्थापन केला ?

उत्तर- ४ सप्टेंबर १९२७.


(१६)  महाराष्ट्र राज्याची सांस्कृतिक राजधानी कोणती ?

उत्तर- पुणे.


(१७)  वाफेच्या इंजिनचा शोध कोणी लावला ?

उत्तर- जेम्स वॅट.


(१८)  'एकच प्याला' या प्रसिद्ध विडंबन नाटकाचे लेखक कोण आहे ?

उत्तर- राम गणेश गडकरी.


(१९)  डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर यांची मुंबई विद्यापीठाच्या निवड समितिवर निवड केव्हा झाली ?

उत्तर- ८ जुलै १९३०.


(२०) ग्लुकोजचे रेणुसूत्र काय आहे ?

उत्तर- C₆H₁₂O₆ 


(२१)  राष्ट्रध्वजातील केशरी रंग कशाचे प्रतिक आहे ?

उत्तर- त्याग आणि शौर्य.


(२२)  टेलिफोनचा शोध कोणी लावला ?

उत्तर- अलेक्झांडर ग्रॅहम बेल.


(२३)  ना. धों.महानोर यांना कोणत्या टोपण नावाने ओळखले जाते ?

उत्तर- रानकवी.


(२४)  अर्जून पुरस्कार कधी दिला जातो ?

उत्तर- २९ आॅगस्ट.


(२५)  डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या पत्नी रमामाई यांचे महापरिनिर्वाण केव्हा झाले ?

उत्तर- २७ मे १९३५.


(२६)  न्यूझीलंडचा राष्ट्रीय पक्षी कोणता आहे ?

उत्तर- किवी.


(२७)  ग्रामोफोनचा शोध कोणी लावला ?

उत्तर- थाॅमस अल्वा एडिसन.


(२८)  मुकुंदराजाचा हा मराठीतील पहिला ग्रंथ,असे एक मत आहे ?

उत्तर- विवेकसिंधू.


(२९)  'सनी डेज' हे पुस्तक कोणाचे आहे ?

उत्तर- सुनील गावस्कर.


(३०) डाॅ.,बाबासाहेब आंबेडकर यांनी आचार्य अत्रे यांच्या कोणत्या चित्रपटाचे उद्घाटन केले ?

उत्तर- महात्मा फुले.


(३१)  अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्षांचे शासकीय निवासस्थान कोणते आहे ?

उत्तर- व्हाइट हाऊस.


(३२)  अंधासाठीच्या लिपीचा शोध कोणी लावला ?

उत्तर- ब्रेल लुईस.


(३३)  ९२ व्या अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाचे अध्यक्ष कोण होते ?*

उत्तर- अरूणा ढेरे.


(३४)  'गोल्डन गर्ल' हे पुस्तक कोणाचे आहे ?

उत्तर- पी. टी. उषा.


(३५)  डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी पुणे गोखले अर्थशास्त्र संस्थेत कोणत्या विषयावर भाषण केले ?

उत्तर- फेडरेशन व्हर्सेस फ्रिडम.


(३६) मराठीतील पहिली ज्ञात ऐतिहासिक कादंबरी कोणती ?

उत्तर- मोचनगड, गुंजीकर यांची 


(३७)  महाराष्ट्रातील विधानसभेचे पहिले अध्यक्ष कोण होते ?

उत्तर- सयाजीराव लक्ष्मण सीलप


(३८)  देशातील पहिला स्वच्छ निर्मल जिल्हा कोणता ?

उत्तर- कोल्हापूर.


(३९)  श्यामची आई या चित्रपटाचे निर्माते  ?

उत्तर- प्र.के.अत्रे 


(४०)  डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर यांना भारतरत्न पुरस्कार कोणत्या वर्षी मिळाला ?

उत्तर- 1990 


(४१)  तामिळनाडू आणि कर्नाटकमध्ये कोणत्या नदीच्या पाण्यावरून वाद आहे ?

उत्तर- कावेरी नदी.


(४२)  पेनिसिलीनचा शोध कोणी लावला ?

उत्तर- अलेक्झांडर फ्लेमिंग.


(४३)  आधुनिक मराठी कवितेचे जनक म्हणून कोणास ओळखले जाते ?

उत्तर- कृष्णाजी केशव दामले.


(४४)  अमेरिकेचा कार्ल लुईस कोणत्या खेळाशी संबंधित आहे ?

उत्तर- अॅथेलेटिक्स.


(४५)  डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी मनुस्मृती दहन केव्हा केली ?

उत्तर- २५ डिसेंबर १९२७.

 

(४६)  सात टेकड्याचे शहर कोणते आहे ?

उत्तर- रोम.


(४७)  डायनामाइटचा शोध कोणी लावला ?

उत्तर- आल्फ्रेड नोबेल.


(४८)  आधुनिक मराठी कांदबरीचे जनक कोणास म्हटले जाते ?

उत्तर- ह. ना. आपटे.


(४९)  'प्लेईंग टू विन' हे पुस्तक कोणाचे आहे ?

उत्तर- सायना नेहवाल.


(५०)  डाॅ.,बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या कोणत्या संस्थेचे ब्रीद वाक्य 'शिका,संघटित व्हा,संघर्ष करा.' हे होते ?

उत्तर- बहिष्कृत हितकारिणी सभा.

पहिली पंचवार्षिक योजना

👉 कालावधी: इ.स. १९५१ - इ.स. १९५६

👉 अध्यक्ष: पं.जवाहरलाल नेहरु.

👉 अग्रक्रम: कृषी 


पहिल्या योजना काळात सार्वजनिक क्षेत्रात २०६९ कोटी रु. खर्च करण्याचे ठरविले , तरी प्रत्यक्षात मात्र १९६० कोटी रु. दुसऱ्या महायुद्धाचे झालेले परिणाम व नुकत्याच झालेल्या फाळणीमुळे मोठ्या प्रमाणावर अन्नधान्याची टंचाई निर्माण झाली 


प्रकल्प : 👉

👉 १. दामोदर खोरे विकास योजना (झारखंड-पश्चिम बंगाल) 

👉 २. भाक्रा-नानगल प्रकल्प (सतलज नदीवर,हिमाचल प्रदेश-पंजाब) 

👉 ३. कोसी प्रकल्प (कोसी नदी बिहार) 👉 ४. हिराकूड योजना (महानदीवर ओरिसा) 

👉 ५. सिंद्री (झारखंड) खत कारखाना 

👉 ६. चित्तरंजन (पश्चिम बंगाल) येथे रेल्वे इंजिनचा कारखाना. 

👉 ७. पेरांबुर (तामिळनाडू) येथे रेल्वे डब्यांचा कारखाना. 

👉 ८. HMT- बँगलोर ९. हिंदुस्थान एंटीबायोटिक 


 👉 महत्वपूर्ण घटना : 

👉 १. औद्योगिक विकास व नियमन अधिनियम १९५१ लागू.

उष्णता



उष्णता हा ऊर्जेचा एक प्रकार असून कोणत्याही प्रकारच्या ऊर्जेचे रूपांतर करुन ती मिळविता येते.

थंडीच्या दिवसात आपण हातावर हात घासतो. या प्रकियेत यांत्रिक ऊर्जेचे रूपांतर उष्णता उर्जेत होते.

जेव्हा आपण गिझरचे बटण चालू करतो तेव्हा विधुत ऊर्जेचे रूपांतर उष्णता उर्जेत होते. या उलट जेव्हा पाणी तापविले जाते तेव्हा पाण्याचे रूपांतर वाफेत होते.

वाफेच्या इंजिनामध्ये वाफेचे रूपांतर यांत्रिक उर्जेत होते व वाफेच्या इंजिनाच्या सहाय्याने रेल्वे धावते.

पाण्याचे असंगत आचरण=>

सामान्यपणे द्रव मर्यादित तापमानापर्यंत तापविल्यास त्याचे प्रसरण होते व थंड केल्यास त्याचे आकुंचन होते.

परंतु पाण्याचे तापमान 4℃ पेक्षा कमी झाले असता पाणी वैशिष्ट्यपूर्ण व अपवादात्मक आचरण दाखवते.

0℃ तापमानाचे पाणी तापविले असता सुरूवातीस 4℃ तापमान होईलपर्यंत त्याचे प्रसरणाऐवजी आकुंचन होते.

4℃ या तापमानास पाण्याचे आकारमान न्युनतम होते आणि 4℃ च्या पुढे तापमान गेल्यास पाण्याचे आकारमान वाढत जाते.

पाण्याचे 0℃पासून 4℃ पर्यंत पाण्याचे तापमान वाढविल्यास त्याचे आकारमान वाढण्याऐवजी कमी होते.

4℃ या तापमानास पाण्याचे आकारमान न्यूनतम (Minimum) असते. म्हणून पाण्याची घनता 4℃ ला उच्चतम (Maximum) असते.

पाण्याचे असंगत आचरण होपच्या उपकरणाच्या सहाय्याने दाखविता येते.

बर्फ पाण्यावर तरंगते याचाच अर्थ त्याची घनता 0℃ तापमानाच्या पाण्यापेक्षा कमी आहे असा होतो.

थंड प्रदेशामध्ये हिवाळ्यात वातावरणाचे तापमान 0℃  पेक्षाही कमी होऊ शकते. तापमान कमी होत जाते तसतसे तळी आणि तलावातील पाणी आकुंचन पावू लागते. त्याची घनता वाढते. ते तळाकडे जाऊ लागते. ही क्रिया संपूर्ण पाण्याचे तापमान 4℃होईपर्यंत चालू राहते.

तापमान 4℃ पेक्षा कमी होऊ लागल्यानंतर ते आकुंचन पावण्याऐवजी प्रसरण पावू लागते.

सराव प्रश्न



[प्र.१] 'नेटिव्ह इंप्रूव्मेंट सोसायटी'ची स्थापना कोणी केली?

अ] बाबा पदमनजी

ब] ना. म. जोशी

क] बाळशास्त्री जांभेकर

ड] गोपाळ हरी देशमुख


उत्तर

क] बाळशास्त्री जांभेकर 

-------------------

[प्र.२] 'लक्ष्मीज्ञान' हा ग्रंथ कोणी लिहिला?

अ] गोपाळ कृष्ण गोखले

ब] आचार्य अत्रे

क] गोपाळ हरी देशमुख

ड] साने गुरुजी


उत्तर

क] गोपाळ हरी देशमुख 

-------------------

[प्र.३] १९२१ च्या राष्ट्रीय सभेच्या अहमदाबाद अधिवेशनाचे अध्यक्ष चित्तरंजन दास हे तुरुंगात असल्यामुळे त्यांच्या ऐवजी ______________ यांनी प्रभारी अध्यक्षपद भूषवीले.

अ] मौलाना महमद अली

ब] हाकीम अजमल खान

क] बॅ. हसन इमाम

ड] मदन मोहन मालवीय


उत्तर

ब] हाकीम अजमल खान 

{हाकीम अजमल खान हे चित्तरंजन दास यांचे जवळचे मित्र होते. १९२२ च्या गया अधिवेशनाचे अध्यक्षपद चित्तरंजन दास यानी भूषवीले.} 

-------------------

[प्र.४] 'देशप्रेमाने ओथम्बलेला हिमालायासारखा उत्तुंग महापुरुष' असे वासुदेव बळवंत फडके यांचे वर्णन कोणत्या वृत्तपत्राने केले?

अ] केसरी

ब] मराठा

क] अमृतबझार पत्रिका

ड] तरुण मराठा


उत्तर

क] अमृतबझार पत्रिका 

{१८७९ साली फडकेंच्या आटकेनंतर हा लेख छापून आला होता.} 

-------------------

[प्र.५] २३ मार्च १९१८ रोजी मुंबई येथे भरविण्यात आलेल्या 'अस्पृश्यता निवारक परिषदेचे' अध्यक्ष कोण होते?

अ] शाहू महाराज

ब] वि. रा. शिंदे

क] सयाजीराव गायकवाड

ड] बाबासाहेब आंबेडकर


उत्तर

क] सयाजीराव गायकवाड 

{अस्पृश्यता निवारणाची पहिली परिषद.} 

-------------------

[प्र.६] १९४१ साली ___________ यांच्या अध्यक्षतेखाली मुंबई येथे 'संयुक्त महाराष्ट्र सभा' स्थापन झाली.

अ] रामराव देशमुख

ब] टी. जे. केदार

क] शंकरराव देव

ड] स. का. पाटील


उत्तर

अ] रामराव देशमुख 

रामराव देशमुख-१९४१-संयुक्त महाराष्ट्र सभा 

टी. जे. केदार-१९४२-महाराष्ट्र एकीकरण परिषद 

शंकरराव देव-१९४६-संयुक्त महाराष्ट्र समिती[बेळगाव] 

-------------------

[प्र.७] १ मे १९६० रोजी महाराष्ट्र राज्याची स्थापना झाली त्यात ____ प्रमुख विभाग व ______ जिल्हे होते.

अ] ४ प्रमुख विभाग व २४ जिल्हे

ब] ४ प्रमुख विभाग व २६ जिल्हे

क] ५ प्रमुख विभाग व २४ जिल्हे

ड] ५ प्रमुख विभाग व २६ जिल्हे


उत्तर

ब] ४ प्रमुख विभाग व २६ जिल्हे 

{विभाग- मुंबई , पुणे , नागपूर, औरंगाबाद} 

{जिल्हे २६ होते. नंतर ९ जिल्ह्यांचे विभाजन होऊन आता ३५ जिल्हे आहेत.} 

-------------------

 [प्र.८] ११ डिसेंबर १९४६ रोजी दिल्ली येथे झालेल्या घटना समितीच्या बैठकीत _ _ _ _ _ _ यांची संविधान समितीचे कायमस्वरूपी उपाध्यक्ष म्हणून निवड झाली.

अ] पंडित नेहरू

ब] वल्लभभाई पटेल

क] जे. बी. क्रपलनी

ड] एच. सी. मुखर्जी


उत्तर

ड] एच. सी. मुखर्जी 

{त्याआधी फ्रँक अँथोनी हे हंगामी उपाध्यक्ष होते} 

-------------------

[प्र.९] घटना समितीच्या झेंडा समितीचे अध्यक्ष कोण होते?

अ] पंडित नेहरू

ब] जे. बी. क्रपलनी

क] वल्लभभाई पटेल

ड] डॉ. राजेन्द्रप्रसाद


उत्तर

ब] जे. बी. क्रपलनी 

-------------------

[प्र.१०] ९२वी घटना दुरुस्ती कोणत्या परिशिष्टाशी संबधित आहे?

अ] सातव्या

ब] आठव्या

क] नवव्या

ड] दहाव्या


उत्तर

ब] आठव्या 

{९२वी घटना दुरुस्ती(२००३)- बोडो, डोंगरी, मैथिली, संथाळी या चार भाषांचा आठव्या परिशिष्टामध्ये समावेश करण्यात आला.}

विठ्ठल रामजी शिंदे :



जन्म - 23 एप्रिल 1873, जामखिंडी, कर्नाटक.
मृत्यू - 2 जानेवारी 1944.
1932 - 33: बडोदा संस्थानचे सयाजीराव गायकवाड परितोषिक.
'महाराष्ट्राचे अपेक्षित मानकरी' गं. बा. सरदार.
'निष्काम कर्मयोगी', भाई माधवराव बागल.
जनतेकडून 'महर्षी' ही पदवी.
अस्पृश्यता निर्मूलनाचा प्रश्र्न राष्ट्रीय एकात्मतेशी जोडला.
संस्थात्मक योगदान :

1905 - मुंबई येथे तरुण अस्तिकांचा संघ स्थापन.
18 ऑक्टोबर 1906 - डिप्रेस्ड क्लास मिशनची मुंबई येथे स्थापना. पहिले अध्यक्ष - न्या. चंदावकर.
1910 - जेजूरी येथे मुरळी प्रतिबंधक चळवळ.
द्याराम गिड्डमल यांच्या सहकार्याने 'सेवा सदन' ही संस्था.
अनाथाश्रम - रावजी भोसले यांच्या सहकार्याने पंढरपूर येथे देवदासी प्रथा व व्यसनमुक्ति कार्य.
ब्राहय समाजाच्या प्रसारासाठी ब्राहय पोस्टल मिशनची स्थापना.
23 मार्च 1918 - अस्पृश्यता निवारक संघ.
1918 - मराठा समाजात जागृतिंनिर्माण करण्यासाठी मराठा राष्ट्रीय संघाची स्थापना.
1920 - पुण्यातील दुष्काळ पीडितांसाठी दुष्काळ आपत्ती निवारण संस्था.
1937 - स्त्रियांसाठी अहिल्याश्रम.
1923 - तरुण ब्रहयो संघ.
1937 - बहुजन पक्षाची स्थापना.
स्त्रियांसाठी आर्यमहिला समाज, कौटुंबिक उपासना मंडळ.
वृद्धंनसाठि संगत सभा.
लेखन :

प्रार्थना समाजाच्या सुबोध पत्रिकेत लेखन.
1903 - प्रार्थना समाजाच्या सदस्यांसाठी उपासना हे साप्ताहिक.
1903 - अ‍ॅमस्टारडॅम येथे जागतिक धर्म परिषदेत 'हिंदुस्थानातील उदारधर्म' हा निबंध वाचला.
Thiestic Directory जागतिक उदार धर्माची माहिती सांगणारा धार्मिक ग्रंथ लिहाला.
Untouchable India,
History Of Partha,
भारतीय अस्पृश्यतेचा प्रश्न
माझ्या आठवणी व अनुभव हे आत्मचरित्र .
वैशिष्ट्ये :

शिमग्याच्या सणातील बीभत्स प्रकारांना आळा बसावा म्हणून जनजागृती मोहीम.
अस्पृश्यानसाठी रूपी फंड हा उप्रकार.
1904 - मुंबई धर्म परिषद.
1905 - अहमदनगर जवळ भिंगार येथे अस्पृश्योध्दाराची शपथ.
1918 - मुंबई येथे अखिल भारतीय अस्पृश्यता निवारण परिषद भरविली. अध्यक्ष सायाजीराव गायकवाड.
1924 - वायकोम सत्याग्रह (त्रावनकोर), अस्पृश्य सत्याग्रहात सहभाग.
1935 - बडोदा मराठी साहित्य संमेलनात तत्वज्ञान व समाजशास्त्र शाखेचे अध्यक्ष.
स्त्रियांच्या सर्वांगीण प्रगतीसाठी जपान मधील विद्या पिठाच्या धर्तीवर भारतात महिला विद्यापीठे व्हावीत, असे मत.
शाहू महाराजांनी क्षात्र जगतगुरुपदी मराठा व्यक्ति नेमल्याबद्दल निषेध केला.

इतिहास प्रसिद्ध वक्तव्ये

◾️” वसाहत स्वराज्याची मागणी म्हणजे चांदोबाची मागणी ” – भारतमंत्री मोर्ले



◾️‘सूक्ष्म अल्पसंख्यांक वर्ग’ असे कॉंग्रेसचे वर्णन – लॉर्ड डफरीन



◾️“हिंदी लोक हिंदुस्थानात जगतील परंतु आम्हाला हिंदुस्थानावर जगायचे आहे” – भारतमंत्री बर्कनहेड


◾️सवामी दयानंदाच्या आर्य समाजाचे ”लढऊ हिंदू धर्म”असे वर्णन- भगिनी निवेदिता



◾️राजा राममोहन राय यांच्या सतीविरोधी लढ्याबद्दल ‘मानवतावादी आणि मानवजातीचा सेवक’ असी प्रशांश – बेंथम



◾️“मुर्शिदाबाद हे शहर लंडन शहराइतकेच धनसंपन्न होते” – लॉर्ड क्लाइव्ह



◾️“प्रत्येक वर्षाला कॉंग्रेसचे होणारे तीन दिवसाचे अधिवेशन म्हणजे एक प्रकारचा तमाशाच आहे.” अश्विनीकुमार दत्त.



◾️” भुंकत राहणारे परंतु चावा घेण्यास कचरणारे श्वान किंवा दात नसलेला कागदी वाघ.” असे कॉंग्रेसचे वर्णन – अश्विनीकुमार दत्त.



◾️” कॉंग्रेस हि एक महान रोगाने पछाडलेली संघटना आहे” – अरविंद घोष



◾️” आम्ही आमच्या जोरावर भारताला जिंकून घेतले आहे आणि स्वतःच्या जोरावर तो आमच्या ताब्यात ठेऊ ” – लॉर्ड एल्गिन



◾️” टिळकांना कारावासाची शिक्षा दिल्याबद्दल संपूर्ण राष्ट्र रडत आहे “- सुरेंद्रनाथ बनर्जी



◾️” बंगालच्या विभाजनाची घोषणा आमच्यावर बॉम्ब गोळ्याप्रमाणे कोसळली. बंगालची फाळणी म्हणजे आमच्या अस्मितेला हेतुपुरस्पर सरकारने दिलेला धका आहे.” – सुरेंद्रनाथ बनर्जी



◾️” कोणतेही हक्क आपणास भिक मागून मिळत नसतात ते तीव्र आंदोलन करून राज्यकर्त्यांकडून हिसकून घेतले पाहिजेत.” – लाला लजपतराय



◾️‘कर्झनची तुलना औरंगजेबशी’ – गोखले

‘ रॅडची(Rand) तुलना अफजलखानाशी ‘ – लोकमान्य टिळक


◾️” आम्हाला न्याय हवा आहे भिक नको” – दादाभाई नौरोजी



◾️“बिपिनचंद्र पाल व अरविंद घोष हे बंगालचे नेते कॉंग्रेसला पुढे खेचण्याचा प्रयत्न करीत होते तर फिरोजशाह मेहता व दिनशा वाच्छा कॉंग्रसला मागे खेचत होते.”- आचार्य जावडेकर



◾️“लखनौच्या करारातूनच पाकिस्तानच्या मागणीची पायाभरणी झाली” – डॉ. मुजुमदार



◾️” कोणत्याही परिणामांचा थोडाही विचार न केलेला करार म्हणजे लखनौ करार.”

 – गारेट ब्रिटीश इतिहासकार.



◾️” अनी बेझंट यांना स्थानबद्ध करून सरकारने अनेक बेझंट निर्माण केले आहेत.” – लॉर्ड मॉनटेग्यु



◾️करांतीकारकांना ‘वाट चुकलेले तरुण’ असे अनी बेझंट यांनी संबोधले.



◾️“गांधीजी राष्ट्रीय आंदोलन मोठ्या जोमाने सुरु करतात, काही काळ या आंदोलनाचे नेतृत्व कुशल रीतीने सांभाळतात; परंतु शेवटी आंदोलन यशस्वी होत असतानाच आपल्या ध्येयाचा विचार न करता ते मधूनच पळ काढतात.” – चित्तरंजन दास.



◾️” एका वर्षात देशाला स्वातंत्र्य मिळवून देण्याची घोषणा करणे म्हणजे एखाद्या लहान मुलाने बोलण्यासारखे आहे.” – सुभाषचंद्र बोस यांची गांधीजींवर टीका.



◾️“देवाने माझे उर्वरित आयुष्य वि. दा. सावरकरांना द्यावे” – वि. रा. शिंदे



◾️“हे स्वराज्यही नव्हे आणि त्याचा पायही नव्हे” टिळकांची मॉटेग्यू चेम्सफोर्ड कायद्यावरील टीका.



◾️“भारतीय विणकरांना मरणाची अवकळा प्राप्त झाली आहे. व्यापार उद्योगाच्या संपूर्ण इतिहासात असे उदाहरण सापडणार नाही. 

भारतीय विणकरांची अस्थींमुळे जणू भारतीय मैदानी प्रदेशाला एकप्रकारची स्मशानकळा आली आहे.” विल्यम बेंटिक



◾️इग्लंडकडे जाणाऱ्या भारतीय संपत्तीचे वर्णन ” लक्ष्मी विलायतेला चालली.” लोकहितवादी


◾️असहकार चळवळ तहकूब केल्याच्या घटनेचे ‘नॅशनल कॅलॅमिटी’ वर्णन सुभाषचंद्र बोस यांनी केले.


◾️सभाषचंद्र बोस यांनी दांडी यात्रेची तुलना नेपोलियनने एल्बाहून परतल्यावर पॅरिसकडे केलेल्या संचालनाशी केली.


◾️“जर ब्रिटीशांनी स्वराज्याचा हक्क फक्त मुस्लिमांना दिला तरी माझा त्यास विरोध नाही, फक्त राजपुतांना दिला तरी माझा त्यास विरोध नाही किंवा हिंदुमधील कनिष्ठ वर्गालाच फक्त स्वराज्य बहाल केले तरी त्यासाही माझा प्रत्यवाह नाही” – लोकमान्य टिळक



◾️खान अब्दुल गफार खान यांचे वर्णन “हिंदूंच्या प्रभावाखाली असणारे आणि लढाऊ पाठांनांच्या खच्चीकरणाचे प्रमुख” असे वर्णन – महम्मद आली जिना



◾️1857 चा उठाव हा कामगार सैनिकांचा भांडवलशाही विरुद्ध व जमिंदरांविरूद्धचा उठाव होता – कार्ल मार्क्स

Latest post

महाराष्ट्राचा भूगोल

दख्खनवरील पठारे ------------------------------------------------------------ ----------------------- अ.क्र. पठार. जिल्हा. ------------------...