चालू घडामोडी (16 डिसेंबर 2025)

 📰 संगीता बरुआ पिशारोटी – PCI च्या पहिल्या महिला अध्यक्ष

ऐतिहासिक निवड: 14 डिसेंबर 2025 रोजी प्रेस क्लब ऑफ इंडिया (PCI) च्या पहिल्या महिला अध्यक्ष म्हणून निवड.

महत्व: 1957 मध्ये स्थापन झालेल्या PCI च्या 68 वर्षांच्या इतिहासातील पहिली महिला अध्यक्ष; भारतीय पत्रकारितेतील महिला नेतृत्वासाठी मैलाचा दगड.

निवडणूक निकाल: 13 डिसेंबर 2025 रोजी झालेल्या निवडणुकांत 21 पैकी 21 जागांवर त्यांच्या गटाचा निर्विवाद विजय.

अनुभव: 2024 मध्ये PCI च्या उपाध्यक्ष.

सन्मान: 2017 – रामनाथ गोएंका उत्कृष्ट पत्रकारिता पुरस्कार.

लेखन: “Assam: The Accord, The Discord” – असम करार व ईशान्य भारतावरील अभ्यासपूर्ण पुस्तक.

2️⃣ 💰 DBS बँक – जागतिक बँकिंगमधील अव्वल कामगिरी

पुरस्कार: Global Bank of the Year 2025.

पुरस्कार देणारे: The Banker मासिक (Financial Times Group).

पुनरावृत्ती: 2018, 2021 नंतर तिसऱ्यांदा हा सन्मान.

स्पर्धा: जगभरातील 294 बँकांचा सहभाग.

ओळख: डिजिटल बँकिंग, नवकल्पना, ग्रीन फायनान्स व आर्थिक स्थैर्य.

पूर्ण नाव: Development Bank of Singapore (DBS).

मुख्यालय: सिंगापूर 🇸🇬.

3️⃣ 🇦🇹 ऑस्ट्रियाचा सामाजिक निर्णय – शाळांमध्ये हेडस्कार्फ बंदी

निर्णय: 14 वर्षांखालील मुलींना सार्वजनिक व खाजगी शाळांमध्ये हेडस्कार्फ (हिजाब) परिधान करण्यास बंदी.

मंजुरी: 11 डिसेंबर 2025 रोजी संसदेत.

अंमलबजावणी: सप्टेंबर 2026 पासून.

उद्देश: मुलींच्या स्वातंत्र्याचे संरक्षण व लिंग समानतेला प्रोत्साहन.

परिस्थिती: युरोपमध्ये धर्मनिरपेक्षता, एकात्मता व धार्मिक प्रतीकांवरील धोरणांवर चर्चा.

पार्श्वभूमी: 2019 मधील तत्सम कायदा नंतर रद्द.

4️⃣ 🗺️ Yellow Line – इस्रायल व गाझामधील नवीन सीमारेषा

नाव: Yellow Line (यलो लाईन) 🟡.

स्थान: इस्रायल 🇮🇱 – गाझा (पॅलेस्टाईन).

स्वरूप: उत्तर–दक्षिण दिशेने जाणारी काल्पनिक विभाजक रेषा.

संदर्भ: ऑक्टोबर 2025 च्या युद्धविराम कराराचा भाग.

घोषणा: 8 डिसेंबर 2025 – इस्रायली लष्करप्रमुख.

महत्व: भू-राजकीय बदल व सुरक्षा (Buffer Zone) व्यवस्थापनाचे प्रतीक.

📌 महत्वाच्या आंतरराष्ट्रीय सीमारेषा (स्पर्धा परीक्षांसाठी)

ड्युरंड लाईन: पाकिस्तान – अफगाणिस्तान

रेडक्लिफ लाईन: भारत – पाकिस्तान

मॅकमोहन लाईन: भारत – चीन

24 वी समांतर रेषा: भारत – पाकिस्तान (1965 युद्धबंदी/कच्छ संदर्भ)

LOC (Line of Control): भारत – पाकिस्तान

LAC (Line of Actual Control): भारत – चीन

38 वी समांतर रेषा: उत्तर कोरिया – दक्षिण कोरिया

MPSC संयुक्त गट ‘ब’ पूर्व परीक्षा २०१७ – Polity PYQ

प्र. १) स्वतंत्र भारतातील पहिले भारतीय गव्हर्नर जनरल कोण?

उत्तर: सी. राजगोपालचारी

प्र. २) अविश्वास प्रस्तावा संदर्भात: (अ) राज्यघटनेत तरतूद नाही. (ब) तो फक्त लोकसभेत होतो.

उत्तर: दोन्ही विधाने बरोबर

प्र. ३) DPSP बाबत— (अ) सामाजिक आर्थिक लोकशाहीसाठी. (ब) न्यायप्रविष्ट नाहीत.

उत्तर: दोन्ही विधाने बरोबर

प्र. ४) राष्ट्रीय विकास परिषदेत कोण असतात?

उत्तर: पंतप्रधान, केंद्रीय कॅबिनेट मंत्री, सर्व राज्यांचे मुख्यमंत्री

प्र. ५) आंतरराष्ट्रीय शांतता व सुरक्षा कुठे नमूद आहे?

उत्तर: DPSP – कलम ५१

प्र. ६) दिल्ली आणि पुदुच्चेरीलाच राज्यसभा जागा असण्याचे योग्य स्पष्टीकरण?

उत्तर: कारण व विधान दोन्ही बरोबर आणि कारण योग्य स्पष्टीकरण

प्र. ७) Attorney General बद्दल चूक विधान कोणते?

उत्तर: ते लोकसभेत मतदान करू शकतात

प्र. ८) आंतरराष्ट्रीय करार लागू करण्यासाठी सर्व राज्यांची संमती आवश्यक आहे का?

उत्तर: नाही

प्र. ९) कलम ३६० कोणत्या आणीबाणीशी संबंधित आहे?

उत्तर: वित्तीय (आर्थिक) आणीबाणी

🏛️ MPSC संयुक्त गट ‘क’ पूर्व परीक्षा २०१८ – Polity PYQ

प्र. १०) कोणत्या पाणी तंट्यात कर्नाटक समाविष्ट नाही?

उत्तर: वंशधारा

प्र. ११) संविधानाचा ‘आत्मा’ कोणते कलम?

उत्तर: कलम ३२

प्र. १२) संविधान सल्लागार म्हणून कोण होते?

उत्तर: सर बी. एन. राव

प्र. १३) मूलभूत कर्तव्ये कोणत्या घटनादुरुस्तीने जोडली?

उत्तर: ४२ वी दुरुस्ती (१९७६)

प्र. १४) Anti-Defection कायदा कोणत्या दुरुस्तीने लागू झाला?

उत्तर: ५२ वी दुरुस्ती (१९८५)

प्र. १५) UPSC/MPSC स्थापनेकरीता कलम कोणते?

उत्तर: कलम ३१५

प्र. १६) मंत्रीपरिषद लोकसभेस सामूहिकरीत्या उत्तरदायी— कोणते कलम?

उत्तर: कलम ७५(३)

प्र. १७) एम. सी. सेटलवाड हे भारताचे पहिले महान्यायवादी होते का?

उत्तर: होय

महाराष्ट्रातील प्रमुख खनिजे: साठे

1)लोहखनिज 

         👉२०%

         👉येत्यापल्ली, गडचिरोली

         👉विदर्भात (टिकोनाईट) कोकणात: जांभा खडकात 

         👉 लोह-पोलाद उद्योग 

2)मँगनीज 

         👉 ४०% 

         👉भंडारा व नागपूर, सिंधुदुर्ग 

         👉 पोलाद उद्योग 

3)बॉक्साईट 

        👉 २१%

        👉संपूर्ण कोकण व कोल्हापूर, सातारा, सांगली  

        👉ॲल्युमिनियम निर्मिती 

4)क्रोमाईट (मौनी) 

        👉 १०% 

        👉 भंडारा व गोंदिया (रत्नागिरी व सिंधुदुर्ग) 

        👉रसायन व धातू उद्योग

5)चुनखडी (राजूऱा) 

        👉 ९% 

        👉 यवतमाळ,चंद्रपूर,गडचिरोली सिमेंट             

        👉 उद्योग; लोह-पोलाद उद्योग 

6) डोलोमाईट 

       👉 १%

       👉 नागपूर, चंद्रपूर, यवतमाळ, रत्नागिरी                                    

       👉 ९०% लोह-पोलाद उद्योग

       👉 १०% खत कारखान्यात 

7) कायनाईट 

       👉 १५%  

       👉 भंडारा ,गोंदिया 

       👉  हिऱ्याना पैलू पाडणे, वीज