Monday 14 August 2023

नदियों की रोचक जानकारी~भूगोल

▪️. भागीरथी नाम से गंगा को कहां बुलाया जाता है ?
►-गंगोत्री के पास ( यह हिमानी गंगा का उद्गम स्थल है )

▪️. गंगोत्री कहां स्थित है और इसकी ऊंचाई कितनी है ?
►-उत्तराखंड के उत्तरकाशी जिले में 3900 किमी की ऊंचाई पर गोमुख के निकट गंगोत्री हिमानी गंगा का उद्गम स्त्रोत है ।

▪️. अलकनंदा का उद्गम स्त्रोत क्या है ?
►-बद्रीनाथ के ऊपर सतोपंथ हिमानी (अलकापुरी हिमनद)

▪️. गंगा नदी को गंगा कहकर कहां से बुलाया जाता है ?
►-देवप्रयाग के बाद । जहां अलकनंदा और भागीरथी आपस में मिलती है । और
हरिद्वार के निकट मैदानी भाग में पहुंचती है ।

▪️. गंगा को पद्मा नाम से कहां पुकारा जाता है ?
►-बांग्लादेश

▪️ सिंधु भारत में किस राज्य से होकर बहती है ?
►-जम्मू-कश्मीर

▪️. भारत और पाकिस्तान के बीच संधि जलसंधि कब हुआ था ?
►-1960 ई. (भारत इस नदी का 20 प्रतिशत पानी ही इस्तेमाल कर सकता है)

▪️. नदियां ➨और उनके उदगम स्थल ➨संगम/मुहाना?
►-सिंधु ➨ सानोख्याबाब हिमनद (तिब्बत के मानसरोवर झील के पास)➨अरब सागर
गंगा ➨ गंगोत्री ➨ बंगाल की खाड़ी

▪️-यमुना ➨ यमुनोत्री हिमानी (बंदरपूंछ के पश्चिमी ढाल पर स्थित) ➨ प्रयाग (इलाहाबाद)

▪️-चंबल ➨ जाना पाव पहाड़ी (मध्यप्रदेश के मऊ के नजदीक) ➨ इटावा (उ.प्र)

▪️-सतलज ➨ राकस ताल (मानसरोवर झील के नजदीक) ➨ चिनाब नदी

▪️-रावी ➨ कांगड़ा जिले में रोहतांग दर्रे के नजदीक ➨ चिनाब नदी

▪️-झेलम ➨ शेषनाग झील {बेरीनाग(कश्मीर) के नजदीक} ➨ चिनाब नदी

▪️-व्यास ➨ व्यास कुंड (रोहतांग दर्रा) ➨ कपूरथला (सतलज नदी)

▪️-कोसी ➨ गोसाईथान चोटी के उत्तर में ➨ गंगा नदी (कारागोला के दक्षिण-पश्चिम में)

▪️-गंडक ➨ नेपाल ➨ गंगा (पटना के नजदीक)

▪️-रामगंगा ➨ नैनीताल के नजदीक हिमालय श्रेणी का दक्षिणी भाग ➨ कन्नौज के निकट गंगा नदी

▪️ शारदा (काली गंगा) ➨ कुमायूं हिमालय ➨ घाघरा नदी (बहराम घाट के निकट)

▪️-घाघरा या करनाली या कौरियाला ➨ नेपाल में तकलाकोट से ➨ गंगा नदी (सारण तथा बलिया जिले की सीमा पर)

▪️-बेतवा या वेत्रवती ➨ विंध्याचल पर्वत (मध्यप्रदेश के रायसेन जिले के कुमारगांव के निकट) ➨ हमीरपुर (यमुना नदी में)

▪️-सोन ➨ अमरकंटक की पहाड़ियां ➨ पटना के नजदीक गंगा नदी में

▪️-ब्रह्मपुत्र ➨ तिब्बत के मानसरोवर झील से ➨ बंगाल खाड़ी

▪️-नर्मदा ➨ अमरकंटक (विध्याचल श्रेणी) ➨ खंभात की खाड़ी

▪️-ताप्ती ➨ मध्यप्रदेश के बैतुल जिले के मुल्ताई के निकट ➨ खंभात की खाड़ी (सूरत के पास)

▪️-महानदी ➨ सिहावा (छत्तीसगढ़ के रायपुर जिले के निकट) ➨ बंगाल की खाड़ी (कटक के निकट)

▪️-क्षिप्रा ➨ काकरी बरडी नामक पहाड़ी (इंदौर) ➨ चंबल नदी

▪️-माही ➨ मध्यप्रदेश के धार जिला के अमझोरा में मेहद झील ➨ खंभात की खाड़ी

▪️लूनी ➨ अजमेर जिले में स्थित नाग पहाड़ (अरावली पर्वत) ➨ कच्छ की रन

▪️हुगली ➨ यह गंगा की शाखा है, जो धुलिया(पं बंगाल) के दक्षिण गंगा से अलग होती है.. ➨ बंगाल की खाड़ी

▪️-कृष्णा ➨ महाबलेश्वर के निकट पश्चिम पहाड़ ➨ बंगाल की खाड़ी

▪️-गोदावरी ➨ महाराष्ट्र के नासिल जिले त्र्यंबक गांव की एक पहाड़ी ➨ बंगाल की खाड़ी

▪️-कावेरी ➨ ब्रह्मगिरी पहाड़ी (कर्नाटक के कुर्ग जिले में) ➨ बंगाल की खाड़ी

▪️-तुंगभद्रा ➨ गंगामूल चोटी से तुंगा और काडूर से भद्रा (कर्नाटक) ➨ कृष्णा नदी

▪️-साबरमती ➨ जयसमुद्र झील (उदयपुर जिले में अरावली पर्वत पर स्थित) ➨ खंभात की खाड़ी

▪️-सोम ➨ बीछा मेंडा (उदयपुर जिला) ➨ माही नदी (बपेश्वर के निकट)

▪️-पेन्नार ➨ नंदीदुर्ग पहाड़ी (कर्नाटक) ➨ बंगाल की खाड़ी

▪️-पेरियार (यह नदी केरल में बहती है) ➨ परियार झील

▪️-उमियम ➨ उमियम झील (मेघालय)

▪️-बैगाई ➨ कण्डन मणिकन्यूर में मदुरै के निकट (तमिलनाडु) ➨ बंगाल की खाड़ी

▪️-दक्षिणी टोंस ➨ तमसाकुंड जलाशय (कैमर की पहाड़ियों में स्थित) ➨ सिरसा के निकट गंगा में

▪️-आयड़ या बेडच ➨ गोमुंडा पहाड़ी (उदयपुर के उत्तर में) ➨ बनास नदी

Important Trick....

विभिन्न राज्यो के प्रमुख लोक् नृत्य याद करने की ट्रिक

• करेले कि कथा = केरल = कथकली
• पंजे में भांग डालो = पंजाब = भांगड़ा
• राजा तुम घुमो = राजस्थान = घूमर
• असम कि बहु = असम = बिहू
• अरुण क मुखोटा = अरुणाचल = मुखोटा
• गुज़र गई गरीबी = गुजरात
झाड़ू में छाऊ = झारखण्ड = छऊ
• U K में गडा = उत्तराखंड = गढ़वाली
• अंधेरे मे कच्ची पूरी खाई खाई = आंधरा = कचिपTri छतरी मे गाड़ी = छत्तीसगढ़ = गाडी
• हिम्मत कि धमाल = हिमाचल = धमाल
• गोवा कि मंडी = गोवा = मंडी
• बंगले कि काठी = पशिम बंगाल = काठी
• मेघ लाओ = मेघालय = लावणी
• नाग कि चोच = नागालैंड = चोंग
• उड़ी उड़ीं बबा = उड़ीसा = ओड़िसी
• कान( कर्ण) में करो यक्ष ज्ञान = कर्नाटक = यक्ष ज्ञान
• जम्मुरा = जम्मू कश्मीर = राउफ
• तुम मिले भरत = तमिलनाडु = भरतनाट्यम
• उत्तर की रास = उत्तर प्रदेश = रासलीला     

🔴GK Trick : सभा के प्रमुख सदस्य TRICK

Trick –– "राधा के श्याम आ-ज गोकुल के सरदार हैं"

1. राधा –— राधाकृषन
2. के. –— के.एम.मुंशी
3. श्याम. –— श्यामा प्रसाद मुखर्जी
4. आ –— अम्बेडकर
5. ज –— जवाहर लाल नेहरू
6. गोकुल –— गोविन्द वल्लभ पंत
7. के –— के.टी.शाह
8. सरदार –— सरदार वल्लभ भाई पटेल

🔴संयुक्त राष्ट संघ के 5 स्थायी सदस्य याद रखने का आसान तरीका

Trick –– "CAR में FB"

• C = CHINA
• A = AMERICA
• R = RUSIA
• F = FRANCE
• B = BRITISH     

🔴संयुक्त राष्ट्र संघ कि भाषा कौन कौन है?

Trick –– "शाहरुख का फेस"

• S – स्पेनीस
• R – रसीयन
• F – फ्रेच
• A – अरबी
• C – चिनी
• E – English

🔴GK Trick : राज्यों का गठन (क्रमशः)

• आ - आंध्र प्रदेश (1953)
• म - महाराष्ट्र (1960)
• गु - गुजरात (1960)
• ना - नागालैंड (1963)
• ह - हरियाणा (1966)
• ही - हिमाचल प्रदेश (1971)
• मेघ – मेघालय (1972)
• मं - मणिपुर (1972)
• त्र - त्रिपुरा (1972)
• सी - सिक्किम (1975)
• G - गोआ (1987)
• AR - अरुणाचल प्रदेश (1987)
• MI - मिजोरम (1987)
      
🔴GK Trick : Trick To Remember Indian State Through Which Tropic Of Cancer Passes

Trick –– "MiRa’s JCB at GMT"

• Mi - Mizoram
• Ra - Rajasthan
• J - Jharkand
• C - Chattisgarh
• B - Bengal
• G - Gujarat
• M - Madhya Pradesh
• T - Tripura

🔴GK Trick : Trick To Remember Descending Order Of Population Density (2011 Census)

Trick –– "D.C.P , BIHARI k BANGLE"

D = Delhi
C = chandigarh
P = puducherry
B = bihar
BANGLE = west Bangal

🔴प्रमुख कुम्भ स्थल

Trick –– "प्रहरि-नाउ"

1. प्र - प्रयाग
2. हरि - हरिद्वार
3. ना - नासिक
4. उ - उज्जैन

🔴कुछ अानुवांशिक रोग

Trick –– "वही क्लीप वही डॉट"

1. व-----वर्णांधता
2. ही-----हीमोफीलिआ
3. क्ली---क्लीनेफ़ेल्टर
4. प-----पटाउ सिंड्रोम
5. वही---(साइलेंट)
6. डा-----डाउन्स सिंड्रोम
7. ट------टर्नर सिंड्रोम.

🔴GK Trick : थल सेना के क्रमबद्ध पद

Trick –– "जेल मे बिगङी क्युकी कल मेरा कैप्टन लेट था"

1. जे :- जेनरल
2. ल :- लेफ्टीनेट जेनरल
3. मे :- मेजर जेनरल
4. बिगङी:- ब्रिगेडीयर
5. क :- कर्नल
6. ल:- लेफ्टीनेट कर्नल
7. मेरा :- मेजर
8. कैप्टन
9. लेट:- लेफ्टीनट

(थ :- थल सेना के पद है ये सब)

🔴GK Trick : सिक्खों के दस गुरू

Trick –– "नानक अंगदान कर अमर हो राम के पास चले गए लेकिन अर्जुन ने गोविन्द की राय ली और कितनी बहादुरी से खुद गोविन्द बन गए"

1. गुरुनानक
2. गुरुअंगद
3. गुरुअमरदास
4. गुरुरामदास
5. गुरुअर्जुन
6. गुरुहर गोविन्द
7. गुरुहर राय
8. गुरुहर किशन
9. गुरुतेग बहादुर
10. गुरुगोविन्द सिंह

🔴GK Trick : भारत की स्थल सीमा पर पड़ोसी देश

Trick –– "बचपन मेँ MBA किया"

• ब - बंग्लादेश (4,096KM)
• च - चीन (3,917KM)
• प - पाकिस्तान (3,310KM)
• न - नेपाल (1,752KM).
• M - म्यामार (1,458KM)
• B - भूटान (587KM)
• A - अफगानिस्तान (80KM)

🔴GK Trick : बाबर के द्वारा लङे गए प्रमुख युद्ध

Trick –– "पान खा घर चल"

• पान - पानीपत का प्रथम युद्ध
• खा - खानवा का युद्ध
• घर - घाघरा का युद्ध
• चल - चन्देरी का युद्ध

NEW UPDATED IMPORTANT MILITARY EXERCISE



📌 MITRA  SHAKTI
🔷 India + Sri Lanka
🔶 Venue - Pune

📌 SLINEX
🔷 India + Sri Lanka
🔶 Venue - Vishakapatnam

📌 SURYA KIRAN
🔷 India + Nepal
🔶 Venue - Salijhandi, Nepal

📌 HAND IN HAND
🔷 India + China
🔶Venue - Umroi,Meghalaya

📌 ZAIR -AL- BAHR
🔷 India + Qatar
🔶Venue - Doha Qatar

📌 INDRA
🔷 India + Russia
🔶Venue - Babina (Jhansi ) , Pune ,Goa

📌 DUSTLIK
🔷 India + Uzbekistan
🔶 Venue - Uzbekistan

📌 SAMUDRA  SHAKTI
🔷 India + Indonesia
🔶 Venue -  Bay of Bengal

📌 CORPAT
🔷 India + Bangladesh
🔶 Venue - Bay of Bengal

📌 SHINYUU MAITRI
🔷 India + Japan
🔶 Venue - West Bengal

📌 DHARMA GUARDIAN
🔷 India + Japan
🔶 Venue - Vairangte, Mizoram

📌 IMNEX
🔷 India + Myanmar
🔶 Venue - Vishakapatnam

📌 NOMADIC ELEPHANT
🔷India + Mongolia
🔶 Venue - Bakloh, HP

📌 EKUVERIN
🔷 India + Maldives
🔶 Venue - Pune

📌 SAMUDRA LAKSHMANA
🔷India + Malaysia
🔶 Venue - Malaysia

📌 KAZIND
🔷India + Kazakhstan
🔶 Venue - Pithoragarh, UK

📌 SITMEX
🔷 India + Singapore +Thailand
🔶 Venue - Port Blair, Andaman

📌 VINBAX
🔷India + Vietnam
🔶Venue - Hanoi Vietnam

📌 MALABAR
🔷India + USA+ Japan
🔶Venue - Sasebo, Japan

📌 GARUDA
🔷 India + France
🔶 Venue - France

📌 SHAKTI
🔷 India + France
🔶 Venue - Jaipur Rajasthan

📌 VARUNA
🔷 India + France
🔶 Venue  : 19.1 - Goa
🔶 Venue  : 19.2 - Djibouti

📌 TIGER  TRIUMPH
🔷 India + USA
🔶 Venue - Vishakapatnam

📌 VAJRA  PRAHA
🔷 India + USA
🔶 Venue - Seattle, USA

📌 YUDH  ABHAYS
🔷 India + USA
🔶 Venue - Washington DC

📌 BOLD KURUKSHETRA
🔷India + Singapore
🔶 Venue - Jhansi UP

📌 AUSINDEX
🔷India + Australia
🔶Venue - Vishakhapatnam

📌 AL NAGAH
🔷 India + Oman
🔶 Venue - Oman

📌 NASEEM-AL-BAHR
🔷India + Oman
🔶Venue - Goa

📌SAMPRITI
🔷 India + Bangladesh
🔶 Venue - Umroi Meghalaya

📌 AJEYA WARRIOR
🔷 India + UK
🔶 Venue - Salisbury Plains UK

📌 SAHYOG - KAIJI
🔷 India + Japan
🔶 Venue - Chennai TN

📌 BIMSTEC Disaster Management Exercise 2020
🔶 Venue - Odisha

📌 INDRA DHANUSH
🔷 India + UK
🔶 Venue - Hindon Air Force Station Ghaziabad, Uttar Pradesh.

📌 EXERCISE ‘SAREX-2020 '
🔷 Conducts - Indian Coast Guard
🔶 Venue - Goa

📌 PASSES Exercise
🔷 India + Japan
🔶 Venue - Indian Ocean Region

Most important GK questions

✔ ‘जय जवान, जय किसान’ का नारा किसने दिया ?
♦लाल बहादुर शास्त्री

✔ संविधान सभा का स्थाई अध्यक्ष कौन था ?
♦ डॉ. राजेन्द्र प्रसाद

✔ संविधान सभा की प्रारूप समिति के अध्यक्ष कौन थे ?
♦डॉ. भीमराव अंबेडकर

✔  विश्व ‘रेडक्रास दिवस किस तारीख को मनाया जाता है?
♦ 8 मई

✔ ‘सूर्योदय का देश के नाम से कौनसा देश प्रसिद्ध है?
♦ जापान

✔ अन्तर्राष्ट्रीय महिला दिवस किस तिथि को मनाया जाता है?
♦ 8 मार्च

✔ क्षेत्रफल की दृष्टि से भारत में सबसे छोटा राज्य कौन–सा है?
♦ गोवा

✔ ओणम किस राज्य का प्रसिद्ध त्योहार है ?
♦ केरल

✔  दिल्ली भारत की राजधानी कब बनी ?
♦1911

✔ सबसे चमकीला ग्रह कौनसा है ?
♦ शुक्र

✔ भारत का राष्ट्रीय पशु कौनसा है ?
♦ बाघ

✔भारत का राष्ट्रीय पक्षी कौनसा है ?
♦ मोर 

✔ भारत का राष्ट्रीय जलीय जीव कौनसा है ?
♦गंगा डॉलफिन

✔ भारत का राष्ट्रीय फल कौनसा है ?
♦ आम

✔ भारत का राष्ट्रीय फूल कौनसा है ?
♦ कमल

✔ भारत का राष्ट्रीय पेड़ कौनसा है ?
♦ बरगद

✔ भारत का राष्ट्रीय खेल कौनसा है ?
♦ हॉकी

✔ भारत के राष्ट्रीय झंडे की लम्बाई और चौड़ाई में अनुपात कितना होता है ?
♦3:2

✔ भारत का राष्ट्रगान किसने लिखा ?
♦ रवीन्द्रनाथ टैगोर

✔ भारत का राष्ट्रगीत कौनसा है ?
♦ वंदेमातरम्

राष्ट्रीय आंदोलन की महत्वपूर्ण घटनाएं

►1904 ➖ भारतीय विश्वविद्यालय अधिनियम पारित
►1905 ➖ बंगाल का विभाजन
►1906 ➖ मुस्लिम लीग की स्थापना
►1907 ➖ सूरत अधिवेशन, कांग्रेस में फूट
►1909 ➖ मार्ले-मिंटो सुधार
►1911 ➖ ब्रिटिश सम्राट का दिल्ली दरबार
►1916 ➖ होमरूल लीग का निर्माण
►1916 ➖ मुस्लिम लीग-कांग्रेस समझौता (लखनऊ पैक्ट)
►1917 ➖ महात्मा गाँधी द्वारा चंपारण में आंदोलन
►1919 ➖ रौलेट अधिनियम
►1919 ➖ जलियाँवाला बाग हत्याकांड
►1919 ➖ मांटेग्यू-चेम्सफोर्ड सुधार
►1920 ➖ खिलाफत आंदोलन
►1920 ➖ असहयोग आंदोलन
►1922 ➖ चौरी-चौरा कांड
►1927 ➖ साइमन कमीशन की नियुक्ति
►1928 ➖ साइमन कमीशन का भारत आगमन
►1929 ➖ भगतसिंह द्वारा केन्द्रीय असेंबली में बम विस्फोट
►1929 ➖ कांग्रेस द्वारा पूर्ण स्वतंत्रता की माँग

►1930 ➖ सविनय अवज्ञा आंदोलन
►1930 ➖ प्रथम गोलमेज सम्मेलन
►1931 ➖ द्वितीय गोलमेज सम्मेलन
►1932 ➖ तृतीय गोलमेज सम्मेलन
►1932 ➖ सांप्रदायिक निर्वाचक प्रणाली की घोषणा
►1932 ➖ पूना पैक्ट
►1942 ➖ भारत छोड़ो आंदोलन
►1942 ➖ क्रिप्स मिशन का आगमन
►1943 ➖ आजाद हिन्द फौज की स्थापना
►1946 ➖ कैबिनेट मिशन का आगमन
►1946 ➖ भारतीय संविधान सभा का निर्वाचन
►1946 ➖ अंतरिम सरकार की स्थापना
►1947 ➖ भारत के विभाजन की माउंटबेटन योजना
►1947 ➖ भारतीय स्वतंत्रता प्राप्ति

कुछ महान कार्यों से सम्बंधित व्यक्ति🎓

1. ब्रह्मा समाज – राजाराममोहन राय
2. आर्य समाज – स्वामी दयानंद सरस्वती
3. प्रार्थना समाज – आत्माराम पांडुरंग
4. दीन-ए-इलाही, मनसबदारी प्रथा – अकबर
5. भक्ति आंदोलन – रामानुज
6. सिख धर्म – गुरु नानक
7. बौद्ध धर्म – गौतमबुद्ध
8. जैन धर्म – महावीर स्वामी
9. इस्लाम धर्म की स्थापना, हिजरी सम्वत – हजरत मोहम्मद साहब
10. पारसी धर्म के प्रवर्तक – जर्थुष्ट
11. शक सम्वत – कनिष्क
12. मौर्य वंश का संस्थापक – चन्द्रगुप्त मौर्य
13. न्याय दर्शन – गौतम
14. वैशेषिक दर्शन – महर्षि कणाद
15. सांख्य दर्शन – महर्षि कपिल
16. योग दर्शन – महर्षि पतंजली
17. मीमांसा दर्शन – महर्षि जैमिनी
18. रामकृष्ण मिशन – स्वामी विवेकानंद
19. गुप्त वंश का संस्थापक – श्रीगुप्त
20. खालसा पन्थ – गुरु गोविन्द सिंह
21. मुगल साम्राज्य की स्थापना – बाबर
22. विजयनगर साम्राज्य की स्थापना – हरिहर व बुक्का
23. दिल्ली सल्तनत की स्थापना – कुतुबुद्दीन ऐबक
24. सतीप्रथा का अंत – लॉर्ड विलियम बेंटिक
25. आंदोलन : असहयोग,सविनय अवज्ञा, खेडा, चम्पारन, नमक, भारत छोडो – महात्मा गाँधी
26. हरिजन संघ की स्थापना – महात्मा गाँधी
27. आजाद हिंद फ़ौज की स्थापना – रास बिहारी बोस
28. भूदान आंदोलन – आचार्य विनोबा भावे
29. रेड क्रॉस – हेनरी ड्यूनेंट
30. स्वराज पार्टी की स्थापना – पंडित मोतीलाल नेहरु
31. गदर पार्टी की स्थापना – लाला हरदयाल
32. ‘वन्देमातरम्’ के रचियता – बंकिमचन्द्र चटर्जी
33. स्वर्ण मंदिर का निर्माण – गुरु अर्जुन देव

34. बारदोली आंदोलन – वल्लभभाई पटेल
35. पाकिस्तान की स्थापना – मो० अली जिन्ना
36. इंडियन एसोशिएशन की स्थापना – सुरेन्द नाथ बनर्जी
37. ओरुविले आश्रम की स्थापना- अरविन्द घोष
38. रुसी क्रांति के जनक – लेनिन
39. जामा मस्जिद का निर्माण – शाहजहाँ
40. विश्व भारती की स्थापना – रवीन्द्रनाथ टैगोर
41. दास प्रथा का उन्मूलन – अब्राहम लिंकन
42. चिपको आंदोलन – सुंदर लाल बहुगुणा

43. बैकों का राष्ट्रीकरण – इंदिरा गाँधी
44. ऑल इण्डिया वीमेन्स कांफ्रेंस की स्थापना – श्रीमती कमला देवी
45. भारत की कम्युनिस्ट पार्टी की स्थापना – एम०एन० राय
46. नेशनल कांफ्रेंस की स्थापना – शेख अब्दूल्ला
47. संस्कृत व्याकरण के जनक – पाणिनी
48. सिख राज्य की स्थापना – महाराजा रणजीत सिंह
49. भारत की खोज – वास्कोडिगामा

━━━━━━━━━━━━━━━━━

स्वतंत्रता आंदोलन से संबंधित आंदोलन एवं वर्ष....

1. भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस की स्थापना
Ans-1885 ई.
2. बंग-भंग आंदोलन(स्वदेशी आंदोलन)
Ans-1905 ई.
3. मुस्लिम लीग की स्थापना
Ans-1906 ई.
4.कांग्रेस का बंटवारा
Ans-1907 ई.
5. होमरूल आंदोलन
Ans1916 ई.
6. लखनऊ पैक्ट
Ans-दिसंबर 1916 ई.
7. मांटेग्यू घोषणा
Ans-20 अगस्त 1917 ई.
8. रौलेट एक्ट
Ans-19 मार्च 1919 ई.
9. जालियांवाला बाग हत्याकांड
Ans-13 अप्रैल 1919 ई.
10. खिलाफत आंदोलन
Ans-1919 ई.
11. हंटर कमिटी की रिपोर्ट प्रकाशित
Ans-18 मई 1920 ई.
12. कांग्रेस का नागपुर अधिवेशन
Ans-दिसंबर 1920 ई.
13. असहयोग आंदोलन की शुरुआत
Ans-1 अगस्त 1920 ई.
14. चौरी-चौरा कांड
Ans-5 फरवरी 1922 ई.
15. स्वराज्य पार्टी की स्थापना
Ans-1 जनवरी 1923 ई.
16. हिंदुस्तान रिपब्लिकन एसोसिएशन
Ans-अक्टूबर 1924 ई.
17. साइमन कमीशन की नियुक्ति
Ans-8 नवंबर 1927 ई.
18. साइमन कमीशन का भारत आगमन
Ans-3 फरवरी 1928 ई.
19. नेहरू रिपोर्ट
Ans-अगस्त 1928 ई.
20. बारदौली सत्याग्रह
Ans-अक्टूबर 1928 ई.
21. लाहौर पड्यंत्र केस
Ans-8 अप्रैल 1929 ई.
22. कांग्रेस का लाहौर अधिवेशन
Ansदिसंबर 1929 ई.
23. स्वाधीनता दिवस की घोषणा
Ans-2 जनवरी 1930 ई.
24. नमक सत्याग्रह
Ans-12 मार्च 1930 ई. से 5 अप्रैल 1930 ई. तक
25. सविनय अवज्ञा आंदोलन
Ans-6 अप्रैल 1930 ई.
26. प्रथम गोलमेज आंदोलन
Ans-12 नवंबर 1930 ई.
27. गांधी-इरविन समझौता
Ans-8 मार्च 1931 ई.
28.द्वितीय गोलमेज सम्मेलन
Ans-7 सितंबर 1931 ई.
29. कम्युनल अवार्ड (साम्प्रदायिक पंचाट)
Ans-16 अगस्त 1932 ई.
30.पूना पैक्ट
Ans-सितंबर 1932 ई.
31. तृतीय गोलमेज सम्मेलन
Ans-17 नवंबर 1932 ई.
32. कांग्रेस सोशलिस्ट पार्टी का गठन
Ans-मई 1934 ई.
33. फॉरवर्ड ब्लाक का गठन
Ans-1 मई 1939 ई.
34. मुक्ति दिवस
Ans-22 दिसंबर 1939 ई.
35. पाकिस्तान की मांग
Ans-24 मार्च 1940 ई.
36. अगस्त प्रस्ताव
Ans-8 अगस्त 1940 ई.
37. क्रिप्स मिशन का प्रस्ताव
Ans-मार्च 1942 ई.
38. भारत छोड़ो प्रस्ताव
Ans-8 अगस्त 1942 ई.
39. शिमला सम्मेलन
Ans-25 जून 1945 ई.
40. नौसेना का विद्रोह
Ans-19 फरवरी 1946 ई.
41. प्रधानमंत्री एटली की घोषणा
Ans-15 मार्च 1946 ई.
42. कैबिनेट मिशन का आगमन
Ans-24 मार्च 1946 ई.
43. प्रत्यक्ष कार्यवाही दिवस
Ans-16 अगस्त 1946 ई.
44. अंतरिम सरकार की स्थापना
Ans-2 सितंबर 1946 ई.
45. माउंटबेटन योजना
Ans-3 जून 1947 ई.
46. स्वतंत्रता मिली
Ans-15 अगस्त 1947 ई.
प्रश्न:- स्वतंत्र भारत के प्रथम गवर्नर जनरल कौन थे?
उत्तर:- लार्ड माउंटबेटन।
प्रश्न:- भारत के प्रथम वायसराय कौन थे?
उत्तर:- लॉर्ड कैनिंग।
प्रश्न:- भारत की प्रथम महिला राजदूत कौन थी?
उत्तर:- विजयलक्ष्मी पंडित।
प्रश्न:- भारत के प्रथम परमाणु रिएक्टर का क्या नाम है?
उत्तर:- अप्सरा।
प्रश्न:- भारत की प्रथम महिला पायलट कौन थी?
उत्तर:- प्रेमा माथुर।
प्रश्न:- भारतीय वायुसेना की प्रथम महिला पायलट?
उत्तर:- हरिता कौर देओल।
प्रश्न:- भारतीय वायुसेना का प्रथम अधिकारी जिसने परमवीर चक्र प्राप्त किया?
उत्तर:- निर्मलजीत सेंखो।
प्रश्न:- भारत की प्रथम महिला लोकसभा अध्यक्ष?
उत्तर:- मीरा कुमार।
प्रश्न:- भारत के प्रथम साम्यवादी लोकसभा अध्यक्ष कौन थे?
उत्तर:- सोमनाथ चटर्जी।
प्रश्न:- भारत के पहले मुख्य चुनाव आयुक्त कौन थे?
उत्तर:- सुकुमार सेन।
प्रश्न:- भारत के पहले गृह मंत्री कौन थे?
उत्तर:- सरदार वल्लभ भाई पटेल।
प्रश्न:- भारत के पहले रक्षा मंत्री कौन थे?
उत्तर:- सरदार बलदेव सिंह।
प्रश्न:- भारत के पहले वित्त मंत्री कौन थे?
उत्तर:- आर.के. षंमुखम चेट्टी।
प्रश्न:- भारत किए पहले केन्द्रीय शिक्षा मंत्री कौन थे?
उत्तर:- मौलाना अबुल कलाम आजाद।

महाराष्ट्रातील पंचायतराज


👉 आधूनिक महाराष्ट्राचे शिल्पकार वसंतराव नाईक यांच्या अथक , लोककल्याणकारी व पारदर्शक विचारकृतीमधुन जन्मास आलेले पंचायत राज........सध्या संपूर्ण राज्यात चर्चेस आहे.

◆ कोणत्या संस्थांना ‘लोकशाहीचा पाळणा’ म्हणून ओळखतात ?
  - स्थानिक स्वराज्य संस्था

◆ राष्ट्रीय विस्तार कार्यक्रमाची (National Extension Programme) सुरुवात कधी झाली होती ?
  -  2 ऑक्टोबर 1953

◆ बलवंतराय मेहता समितीची केंद्र शासनाने नेमणूक कधी केली ?
  - 16 जानेवारी 1957

◆ बलवंतराय मेहता समितीच्या शिफारशीवर विचार करून त्यावर अहवाल सादर करण्यासाठी राज्य सरकारने कोणत्या समितीची नियुक्ती केली होती ?
  - वसंतराव नाईक समिती

◆ वसंतराव नाईक समिती कधी नेमली गेली होती ?
  - 27 जून 1960

◆  वसंतराव नाईक त्याकाळी कोणत्या पदावर कार्यरत होते ?
  - महसूल मंत्री

◆ वसंतराव नाईक समितीने एकूण किती शिफारसी केल्या होत्या ?
  - 226

◆ वसंतराव नाईक समितीने कोणत्या स्तराला सर्वाधिक महत्त्व देण्याची शिफारस केली होती. त्याचा परिपाक म्हणून महाराष्ट्रातील पंचायतराज व्यवस्था वेगळ्या धाटणीची ठरली ?
  - जिल्हा परिषद

◆ पंचायत राज व्यवस्थेत एकूण किती स्तर आहेत ?
  - तीन (ग्रामपंचायत-पंचायत समिती-जिल्हा परिषद)

◆ महाराष्ट्रात पंचायत राजव्यवस्थेचा प्रारंभ कधी झाला ?
   - 1  मे 1962

◆ ‘महसुली खेड्या’ची व्याख्या कोणत्या कायद्यान्वये करण्यात आली आहे ?
  -  महाराष्ट्र जमीन महसूल अधिनियम,1966

◆ महाराष्ट्रात ग्रामपंचायतींची सदस्य संख्या किती असते ?
  -  7 ते 17

◆ ग्रामपंचायतींची सदस्य संख्या किती असावी हे राज्यशासनाच्या वतीने कोण ठरविते ?
  - जिल्हाधिकारी

◆ ग्रामपंचायतींचे आरक्षण ठरविण्याचा अधिकार कोणाला आहे  ?
  - जिल्हाधिकारी

◆ ग्रामपंचायतीचा कार्यकाळ किती असतो ?
  - 5 वर्षे

◆ ग्रामपंचायतीचा कार्यकाळ  कधी पासून मोजला जातो ?
  - पहिल्या सभेपासून

◆ ग्रामपंचायतीच्या पहिल्या बैठकीचे अध्यक्ष/पीठासन अधिकारी कोण असतात?
  - तहसीलदार

◆ सरपंच/उपसरपंच यांच्या निवडणूकीबाबतच्या वादावर अंतिम निर्णय कोण घेते ?
  - विभागीय आयुक्त

◆ उपसरपंच आणि इतर ग्रामपंचायत सदस्य आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?
  - सरपंच

◆ सरपंच आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?
  - पंचायत समिती सभापती

◆ पुरुष सरपंच/उप-सरपंच यांच्यावरील अविश्वास ठराव पारित होण्यासाठी किती बहुमताची आवश्यकता असते ?
  - दोन तृतीयांश (2/3)

◆ महिला सरपंच/उप-सरपंच यांच्यावरील अविश्वास ठराव पारित होण्यासाठी किती बहुमताची आवश्यकता असते ?
  - तीन चतुर्थांश (3/4)

◆ पंचायत समिती उप-सभापती आणि इतर पंचायत समिती  सदस्य आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?
  - पंचायत समिती सभापती

◆ पंचायत समिती सभापती आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?
  - जिल्हा परिषद अध्यक्ष

◆ जिल्हा परिषद सदस्य आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?
  - संबंधित विषय समिती सभापती

◆ जिल्हा परिषद उपाध्यक्ष आणि विषय समितींचे सभापती आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?
  - जिल्हा परिषद अध्यक्ष

◆ जिल्हा परिषद अध्यक्ष आपला राजीनामा कोणाकडे देतात ?
  - विभागीय आयुक्त

◆ कोण ग्रामपंचायतीचा सचिव असतो मात्र ग्रामपंचायतीचा नोकर नसतो ?
  -  ग्रामसेवक

◆ ग्रामसेवक कोणाचा नोकर असतो ?
   - जिल्हा परिषदेचा

◆ ग्रामसेवकाचे वेतन कशातून दिले जाते ?
  - जिल्हा परिषदेच्या जिल्हानिधी तून

◆ ग्रामीण भागात ‘बालविवाह प्रतिबंधक अधिकारी’ म्हणून कोण कार्य पाहतो ?
  - ग्रामसेवक

◆ ग्रामसेवक प्रशिक्षण केंद्र कोठे आहेत ?
   -  शिंदेवाही (चंद्रपूर) आणि मांजरी (पुणे)

◆ ग्रामपंचायतीचे कर निश्चित करण्याचा अधिकार कोणाला आहे ?
  -  राज्यशासनाला

◆ सरपंच समितीचा पदसिध्द सचिव म्हणून कोण काम पाहते ?
   -  विस्तार अधिकारी

◆ गटविकास  अधिकारी कोणत्या खात्याचा अधिकारी आहे  ?
  - ग्रामविकास खाते

  ◆ जिल्हा नियोजन मंडळाचे अध्यक्ष कोण असतात ?
  - जिल्ह्याचे पालकमंत्री

◆ जिल्हा नियोजन मंडळाचे सचिव कोण असतात ?
  -  जिल्हाधिकारी

◆ जिल्हा परिषदेच्या एकूण किती समित्या असतात ?
  -  दहा (स्थायी+9 विषय समित्या)

◆ जिल्हा परिषदेच्या  समित्या  कोणत्या आहेत ?
  - स्थायी, कृषी,समाजकल्याण, शिक्षण, बांधकाम, वित्त, आरोग्य, पशुसंवर्धन व दुग्धविकास, महिला व बालकल्याण, जलसंधारण व पेयजल पुरवठा

◆ जिल्हा परिषदेच्या स्थायी समितेचे पदसिध्द अध्यक्ष  कोण असतात ?
  -  जिल्हा परिषद अध्यक्ष

◆  महाराष्ट्र पंचायत राजचे जनक कोण आहे.?
  -  वसंतराव नाईक

━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━

Latest post

पठाराची स्थानिक नावे

1) गाविलगडचे पठार – अमरावती 2)  बुलढाण्याचे पठार – बुलढाणा 3) खानापूरचे पठार – सांगली 4) पाचगणीचे पठार – सातारा 5) औंधचे पठार – सातारा ...