Thursday 16 February 2023

आजार

 🦠  विषाणूमुळे होणारे आजार ➖ 

👉 कावीळ, इन्फ्लुएंझा, गोवर, डेंग्यू, रेबिज, जापनीज मेंदूज्वर, एड्स, अतिसार, चिकुनगुन्या, सर्दी, देवी, कांजण्या, गालफुगी, जर्मन गोवर.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

🪳  जीवाणूमुळे होणारे आजार ➖

👉 हगवण, घटसर्प, डांग्या, खोकला, प्लेग, लेप्टोस्पायरोसिस, धनुर्वात, विषमज्वर (टायफाईड), मेंदूज्वर, कुष्ठरोग, क्षयरोग.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

🦗 कीटकांद्वारे पसरणारे (डासांमार्फत) आजार ➖

👉 जापनीज मेंदूज्वर, चिकनगुनिया, हत्तीरोग (फायलोरिया),हिवताप (मलेरिया), प्लेग, डेंग्यू.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

🌪 हवेमार्फत पसरणारे आजार ➖

👉 क्षयरोग, न्यूमोनिया, डांग्या खोकला, कुष्ठरोग,गालफुगी (गालगुंड), जर्मन गोवर, इन्फ्ल्युन्झा (फ्ल्यू),सर्दी, पडसे, घटसर्प, ॲथ्रक्स, पोलिओ.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

🦠 कवकांमुळे (Fungus) होणारे आजार ➖ 

👉 रिंगवर्म, मदूरा फूट, ॲथलेट फूट, धोबी ईच, गजकर्ण नायटा, चिखल्या.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

♻️ आनुवंशिक आजार ➖ 

👉 हिमोफिलीया (रक्त न गोठणे), मधुमेह (डायबेटीस), दमा (अस्थमा), रंग आंधळेपणा, अल्बींनिझम.

महाराष्ट्रातील महत्वाचे प्रकल्प


❇️ महाराष्ट्रातील जलविद्युत प्रकल्प :-


◆ खोपोली - रायगड              

◆ भिरा अवजल प्रवाह - रायगड                              

◆ कोयना - सातारा                

◆ तिल्लारी - कोल्हापूर          

◆ पेंच - नागपूर                      

◆ जायकवाडी - औरंगाबाद

━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━


❇️ महाराष्ट्रातील अणुविद्युत प्रकल्प :-

              

◆ तारापुर - ठाणे                    

◆ जैतापुर - रत्नागिरी              

◆ उमरेड - नागपूर(नियोजित)

━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━


❇️ महाराष्ट्रातील पवन विद्युत प्रकल्प :-

                   

◆ जमसांडे - सिंधुदुर्ग             

◆ चाळकेवाडी - सातारा           

◆ ठोसेघर - सातारा               

◆ वनकुसवडे - सातारा           

◆ ब्रह्मनवेल - धुळे                 

◆ शाहजापूर - अहमदनगर

━━━━━━━━━━━━━━━━━━━

UNDP आणि महासागर क्लीनअप यांनी महासागरातील प्लास्टिक प्रदूषण दूर करण्यासाठी सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी केली




🎆🌠युनायटेड नेशन्स डेव्हलपमेंट प्रोग्राम (UNDP) आणि 'द ओशन क्लीनअप' यांनी जगातील महासागर आणि नद्यांमधील प्लास्टिक प्रदूषण दूर करण्यासाठी एकत्र काम करण्यासाठी सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी केली.


🌹❣️महत्त्वाचे मुद्दे:👉


🎀♣️ प्रभावी प्लास्टिक कचरा व्यवस्थापन प्रणाली विकसित करून आणि एकूण प्लास्टिक प्रदूषण कमी करण्याच्या उद्देशाने धोरणे आणि वर्तनातील बदलांना प्रोत्साहन देऊन सागरी परिसंस्थेतील प्लास्टिकची गळती कमी करणे हे भागीदारीचे उद्दिष्ट आहे.


⬛️🪩 हे सागरी प्लास्टिक प्रदूषण कमी करण्यासाठी नद्यांमध्ये इंटरसेप्शन तंत्रज्ञानाच्या अंमलबजावणीला गती देईल.


🎆🏞 प्लास्टिक प्रदूषणामुळे जगातील महासागर तसेच अन्न आणि उत्पन्नासाठी सागरी संसाधनांवर अवलंबून असलेल्या अब्जावधी लोकांच्या आरोग्याला धोका निर्माण होतो.


रिन्यू पॉवर त्याचे नवीन रीब्रँडिंग आणि डीकार्बोनायझेशन फोकस अनावरण करते


🟣🔘ReNew Power ने स्वतःचे ReNew म्हणून रीब्रँड करण्याचा धोरणात्मक निर्णय घेतला आणि शुद्ध प्ले रिन्युएबल स्वतंत्र उर्जा उत्पादकाकडून डीकार्बोनायझेशन सोल्यूशन्सच्या एंड- टू- एंड प्रदात्याकडे संक्रमण करण्यासाठी नवीन ब्रँड ओळख असलेला नवीन कंपनी लोगो सादर केला.


🔴🔹ग्रीन हायड्रोजन, एनर्जी स्टोरेज, कार्बन मार्केट्स आणि सोलर मॅन्युफॅक्चरिंग यांसारख्या आगामी डिकार्बोनायझेशन सोल्यूशन्सच्या विकासाचे नेतृत्व करून एंटरप्राइजेसचे निव्वळ- शून्य संक्रमण उद्दिष्टे पुढे नेण्यासाठी रिन्यू तयार आहे.


☑️⚫️ हरित ऊर्जेतील संक्रमणाला गती देण्यासाठी आणि भारतातील B2B (बिझनेस- टू- बिझनेस) मार्केटच्या विशिष्ट गरजा पूर्ण करण्यासाठी रिन्यू डिजिटल तंत्रज्ञानाचा वापर करत आहे.


👁‍🗨🔵उद्योगाच्या अंदाजानुसार, जसे विद्युतीकरण आणि जीवनमान वाढेल, 2050 पर्यंत जगातील विजेचा वापर कदाचित तिप्पट होईल.


🌀🌟शाश्वत विकास उद्दिष्टे (SDGs) गाठण्यासाठी आणि जागतिक हवामान कृती मजबूत करण्यासाठी डी- कार्बोनायझेशन महत्त्वपूर्ण असेल.

नीति आयोगाचा एसडीजी इंडिया इंडेक्स 2020-21


◆ जून 2021 मध्ये नीति आयोगाने एसडीजी इंडिया इंडेक्स 2020-21 आणि डॅशबोर्ड प्रसिद्ध केला.


◆ अहवालाचे नाव :- "Partnerships in the Decade of Action"

➤ सुरुवात :- 2018

➤ अहवालाची आवृत्ती :- तिसरी

➤ संयुक्त राष्ट्रांच्या सहकार्याने विकसित.


➤ उद्दिष्ट :- डेटा-आधारित मूल्यांकनद्वारे देशाच्या शाश्वत विकास उद्दीष्टांबाबत केलेल्या प्रगतीचे परीक्षण करणे.


◆ उद्दिष्ट्ये साध्य करण्यासाठी राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये स्पर्धात्मक भावना वाढवणे.


◆ उद्दिष्ट क्रमांक 17 च्या गुणात्मक मूल्यांकनासह 2020-21 चा निर्देशांक 16 उद्दिष्टांबाबत 115 निर्देशकांचे मोजमाप करतो.


➤ SDGs बाबत केलेली प्रगती 0 ते 100 या मोजपट्टीवर मोजली जाते आणि त्यानुसार 4 प्रकारांत वर्गीकरण :-

1) Aspirant (0-49), 2) Performer (50-64)

3) Front-Runner (65-99), 4) Achiever (100)


भारत-पाकिस्तान सीमेवर छत्रपती शिवाजी महाराजांचा पुतळा :-



◆ शत्रूंशी लढणाऱ्या जवानांना छत्रपती शिवाजी महाराजांचा आदर्श आणि नैतिक मूल्ये त्यांच्या पुतळ्याकडे पाहून दररोज मिळावीत तसेच शिवरायांचे शौर्य स्मरून शत्रूंसोबत लढण्याचे बळ मिळावे, यासाठी पुणेकर संस्थेच्या वतीने छत्रपती शिवाजी महाराजांचा पुतळा थेट भारत-पाकिस्तानच्या सीमेवर उभारण्यात येणार आहे.


◆ काश्मीरच्या किरण आणि तगधर-टिटवाल खोऱ्यात दोन ठिकाणी नियंत्रण रेषेजवळ छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या पुतळ्याची प्रतिकृती स्थापन करण्यात येणार आहे.


◆ काश्मीर मधील कुपवाडा जिल्ह्याचे जिल्हाधिकारी डॉ. सागर दत्तात्रय डोईफोडे यांच्या पुढाकाराने मूर्ती साकारण्यात येणार आहे.


◆ छत्रपती शिवाजी महाराज अटकेपार स्मारक समितीचे प्रमुख अभयराज शिरोळे आणि आम्ही पुणेकर संस्थेचे अध्यक्ष हेमंत जाधव यांनी या उपक्रमासाठी नियोजन केले आहे.


━━━━━━━━━━━━━━━━━━━

एअर इंडिया 34 अब्ज डॉलर्समध्ये 220 बोईंग विमाने खरेदी करणार आहे.



◆ युनायटेड स्टेट्सचे अध्यक्ष जो बिडेन यांनी बोईंगकडून 220 हून अधिक विमाने खरेदी करण्याच्या एअर इंडियाच्या निर्णयाचे स्वागत केले. 


◆ एअर इंडिया बोईंगकडून USD 34 बिलियनमध्ये तब्बल 220 विमाने खरेदी करेल, आणखी 70 विमाने विकत घेण्याच्या पर्यायासह एकूण व्यवहार मूल्य USD 45.9 अब्ज पर्यंत नेले जाईल.


भारतीय लष्कराला ‘जगातील पहिली’ पूर्णपणे कार्यरत SWARM ड्रोन प्रणाली मिळाली.



◆ न्यूस्पेस रिसर्च, बेंगळुरू-आधारित स्टार्ट-अपने भारतीय सैन्याला SWARM ड्रोन दिले आहेत, त्यामुळे या उच्च-घनतेच्या SWARM ड्रोन्सचे संचालन करणारी लष्कर जगातील पहिली मोठी सशस्त्र सेना बनली आहे. 


◆ ही डिलिव्हरी कदाचित लष्करी ऍप्लिकेशन्ससाठी जगातील पहिले ऑपरेशनल हाय डेन्सिटी स्वॉर्मिंग UAS (मानवरहित एरियल सिस्टीम) इंडक्शन असू शकते, विशेषत: जगभरात ड्रोन संशोधन अद्याप कार्यान्वित होणे बाकी आहे.


रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने दुसरी ग्लोबल हॅकाथॉन “HARBINGER 2023” जाहीर केली.



◆ रिझर्व्ह बँकेने 'समावेशक डिजिटल सेवा' या थीमसह 'हार्बिंगर 2023 - इनोव्हेशन फॉर ट्रान्सफॉर्मेशन' या दुसऱ्या जागतिक हॅकाथॉनची घोषणा केली.

 

◆ हॅकाथॉनसाठी नोंदणी 22 फेब्रुवारी 2023 पासून सुरू होत आहे. यात भारतातील आणि यूएस, यूके, स्वीडन, सिंगापूर, फिलीपिन्स आणि इस्रायलसह इतर 22 देशांमधून 363 प्रस्ताव सादर करण्यात आले होते.

परीक्षेसाठी महत्वाचे


◾️ ग्रामपंचायतीचा प्रशासकीय प्रमुख - ग्रामसेवक



◾️  ग्रामपंचायतीचा वास्तव कार्यकारी प्रमुख - सरपंच



◾️  ग्रामपंचायतीचा सचिव - ग्रामसेवक



◾️  ग्रामसभेचे अध्यक्षस्थान - सरपंच



◾️ सरपंचाच्या अनुपस्थित - उपसरपंच



◾️  पंचायत समितीच्या प्रशासकीय प्रमुख - गटविकास अधिकारी



◾️  पंचायत समितीचा वास्तव कार्यकारी प्रमुख - सभापती



◾️ पंचायत समितीचे सचिव - गटविकास अधिकारी



◾️  पंचायत समितीच्या स्थायी समितीचा पदसिद्ध सचिव - BDO



◾️  सरपंच समितीचे पदसिद्ध अध्यक्ष - पं. समितीचे उपसभापती



◾️  सरपंच समितीचे पदसिद्ध सचिव - विस्तार अधिकारी



◾️  जिल्हा परिषदेचे प्रशासकीय प्रमुख - CEO



◾️  जिल्हा परिषदेचे वास्तू कार्यकारी प्रमुख - जि. प. अध्यक्ष



◾️  जिल्हा परिषदेचे पदसिद्ध सचिव - Dy. CEO



◾️  जि. प. स्थायी समिती पदसिद्ध अध्यक्ष - जि. प. अध्यक्ष



◾️  जि. प. स्थायी समिती पदसिद्ध सचिव - Dy. CEO



◾️  जिल्हा आमसभेचे अध्यक्ष - पालकमंत्री



◾️  जिल्हा आमसभेचे सचिव - जिल्हाधिकारी



◾️  जिल्हा नियोजन व विकास मंडळाचे अध्यक्ष - पालकमंत्री



◾️  जिल्हा नियोजन व विकास मंडळाचे सचिव - जिल्हाधिकारी



◾️  नगरपालिकेचा प्रशासकीय प्रमुख - मुख्याधिकारी



◾️  नगरपालिकेचा वास्तव कार्यकारी प्रमुख - नगराध्यक्ष



◾️  नगरपालिकेचा पदसिद्ध सचिव - मुख्याधिकारी



◾️  महानगरपालिकेचा प्रशासकीय प्रमुख - आयुक्त



◾️  महानगरपालिकेचा वास्तव कार्यकारी प्रमुख - महापौर



◾️  महानगरपालिकेचा सचिव - आयुक्त




चालु घडामोडी :- 15 फेब्रुवारी 2023

♻️ नमामि गंगे मिशन - II 2026 पर्यंत 22,500 कोटीच्या अर्थसंकल्पीय खर्चासह मंजूर. (NGM I - जून 2014 पासून 31 मार्च 2021 पर्यंत 20,000 कोटी)


♻️ NCSM द्वारे राजस्थान मधील कोटा येथे विज्ञान केंद्र आणि तारांगण बांधले जाणार आहे.


♻️ केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांनी हरियाणा पोलिसांना प्रेसिडंटस कलर प्रदान केला.


♻️ रिझर्व्ह बँकेने ‘समावेशक डिजिटल सेवा’ या थीमसह ‘हार्बिंगर 2023 – इनोव्हेशन फॉर ट्रान्सफॉर्मेशन’ या दुसऱ्या जागतिक हॅकाथॉनची घोषणा केली.


♻️ Paytm Payments Banks Limited (PPBL) ने युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस (UPI) LITE लाँच केले आहे.


♻️ एअर इंडिया 34 अब्ज डॉलर्समध्ये 220 बोईंग विमाने खरेदी करणार आहे.


♻️ IIT इंदूरच्या विद्यार्थ्यांना इजिप्तच्या राष्ट्रपतींच्या हस्ते ग्लोबल बेस्ट M-GOV पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.


♻️ भारतीय लष्कराला ‘जगातील पहिली’ पूर्णपणे कार्यरत SWARM ड्रोन प्रणाली मिळाली.


♻️ बेकायदेशीर खाणकाम रोखण्यासाठी कोळसा मंत्रालयाने ‘खानन प्रहारी’ मोबाईल अँप लाँच केले.


♻️ प्रख्यात भारतीय चित्रकार ललिता लाजमी यांचे निधन.


♻️ ज्येष्ठ अभिनेते जावेद खान अमरोही यांचे निधन.


लक्षात ठेवा



🔸१)पृथ्वीपृष्ठालगत असणाऱ्या वातावरणाच्या थरास .... असे म्हणतात.

-तपांबर


🔹२)तापस्तब्धीच्या वर असलेल्या १३ ते ५० कि. मी. जाडीच्या थरात हवेची हालचाल होत नाही.या थरास कोणते नाव आहे?

-स्थितांबर


🔸३)तपांबराच्या वरच्या भागातील सुमारे ३ कि. मी. जाडीच्या थरात तापमान स्थिर असते. या थरास कोणती संज्ञा आहे ?

- तापस्तब्धी


🔹४) स्थितांबर व आयनांबर यांच्या दरम्यान असलेल्या वातावरणाच्या थरास कोणत्या नावाने ओळखले जाते ?

- मध्यांबर


🔸५) मध्यांबराच्या वर असलेल्या ८० ते ५०० कि. मी. जाडीच्या .... या थराचा संदेशवहनासाठी उपयोग होतो.

- आयनांबर


🔸१) वातावरणातील सर्वांत उंचीवरील .... या थरात हायड्रोजनसारखे हलके वायू आढळतात. 

- बाह्यांवर


🔹२) .... या ग्रहाभोवती असलेल्या विरळ वातावरणात हायड्रोजन, हेलिअम नायट्रोजन व मिथेन हे वायू आढळून आले आहेत.

- गुरू


🔸३) .... या ग्रहांभोवती असलेल्या वातावरणाच्या विरळ थरात कार्बन-डाय-ऑक्साइड या वायूचे अस्तित्व आढळून आले आहे.

- मंगळ व शुक्र


🔹४) सूर्यमालेतील ज्ञात ग्रहांपैकी .... हा सूर्यापासून सर्वाधिक अंतरावर असलेला ग्रह होय. 

- नेपच्यून (वरुण)


🔸५) जर्मन शास्त्रज्ञ.... यांनी 'युरेनस' किंवा 'प्रजापती' या ग्रहाचा शोध लावला.

- सर विल्यम हर्शल


🔸१) २९ मार्च, १८५७ रोजी मंगल पांडे या हिंदी शिपायाने मेजर ह्यूसनवर झाडलेल्या पहिल्या गोळीने क्रांतीची ठिणगी पडली. ही घटना कोठे घडली?

- बराकपूरच्या छावणीत


🔹२) 'बराकपूर' हे ठिकाण सध्याच्या .... या राज्यात येते.

- पश्चिम बंगाल


🔸३) १८ एप्रिल, १८५९ रोजी तात्या टोपेंना .... येथे जाहीररीत्या फाशी दिली गेली.

- शिप्री


🔹४) “If the 'Sindhia' joins the Mutiny, I shall have to pack off tomorrow. " हे उद्गार कोणी काढले होते ?

- लॉर्ड कॅनिंग


🔸५) इस्लाम धर्मतत्त्वात गुलामगिरीला थारा नाही हे स्पष्ट करून देश ब्रिटिशांच्या जोखडातून मुक्त करण्याच्या उद्देशाने सुरू करण्यात आलेल्या 'वहाबी' चळवळीचे प्रणेते म्हणजे ....

- सय्यद अहमदवरेलवी


केंद्रीय आरोग्य मंत्रालयाच्या वतीने LHMC येथे 'सायकल फॉर हेल्थ' सायक्लेथॉनचे आयोजन करण्यात आले आहे



🔹केंद्रीय आरोग्य मंत्रालयाने 14 फेब्रुवारी 2023 रोजी नवी दिल्लीतील लेडी हार्डिंग मेडिकल कॉलेजमध्ये 'सायकल फॉर हेल्थ' या सायकलथॉनचे आयोजन केले होते.


🔸नोव्हेंबर 2022 मध्ये सुरू झालेल्या 'स्वस्थ मन, स्वस्थ घर' या वर्षभर चाललेल्या मोहिमेचा एक भाग म्हणून याचे आयोजन करण्यात आले होते ज्याचा उद्देश निरोगी जीवनाविषयी जागरूकता वाढवणे आणि वाढवणे आहे.


🔹या कार्यक्रमात केंद्रीय आरोग्य मंत्री मनसुख मांडविया देखील सहभागी झाले होते.


पीएम श्री योजना राज्यात लागू करण्याचा निर्णय महाराष्ट्र मंत्रिमंडळाने घेतला आहे



🔹महाराष्ट्र मंत्रिमंडळाने 14 फेब्रुवारी 23 रोजी राज्यात प्रधानमंत्री स्कूल फॉर रायझिंग इंडिया (पीएम श्री) लागू करण्याचा निर्णय घेतला आहे.


🔹पहिल्या टप्प्यात 856 शाळा अपग्रेड केल्या जाणार आहेत.


🔸प्रत्येक शाळेला 5 वर्षांसाठी 1 कोटी 88 लाख रुपये दिले जातील.


🔹यासाठी केंद्र आणि राज्याचा वाटा ५ वर्षांसाठी ६०:४० असेल.


🔸या शाळा प्रामुख्याने 6 खांबांवर अपग्रेड केल्या जाणार आहेत.

अनधिकृत खाणकाम रोखण्यासाठी केंद्र सरकारने 'खानन प्रहारी' आणि CMSMS लाँच केले


🔸अनधिकृत कोळसा खाण उपक्रमांची तक्रार करण्यासाठी सरकारने 'खानन प्रहारी' हे मोबाइल अॅप आणि वेब अॅप कोळसा खाण सर्वेक्षण आणि व्यवस्थापन प्रणाली सुरू केली आहे. 


🔹बेकायदेशीर खाणकामाला आळा घालण्यासाठी आणि अंतराळ तंत्रज्ञानाच्या वापरावर सरकारचा ई-गव्हर्नन्स उपक्रम म्हणून पारदर्शक कारवाई करण्यासाठी हे सुरू करण्यात आले.


🔸जानेवारी 2023 पर्यंत, अॅप्सवर 462 प्रकरणे नोंदवली गेली आहेत.


राष्ट्रपतीपदाचे महत्व


🟢भारतीय संसदीय शासन पद्धतीमध्ये लोकसभा, राज्यसभा, आणि राष्ट्रपती मिळून संसद तयार झालेली आहे.

🔵 त्यामुळे राष्ट्रपती हा संसदेचा अविभाज्य घटक म्हणून ओळखला जातो.

⚫️भारतीय घटना कलम 52 मध्ये भारताला एक राष्ट्रपती असेल असा स्पष्ट उल्लेख केले आहे.

🔴राष्ट्रपती भारतीय संविधानामध्ये अतिशय महत्वाचे स्थान आहे.

🟢राष्ट्रपती हे पद देशाचे सर्वात श्रेष्ठ अधिकारपद आहे. 

🔵राष्ट्रपतीचे घटनात्मक स्थान अतिशय उच्च दर्जाचे आहे. 

⚫️घटनेने राष्ट्रपतीला सर्वोच्च पद देऊन त्याला व्यापक प्रमाणावर अधिकार दिले आहे.

🔴राष्ट्रपती हे राष्ट्रप्रमुख असल्याने त्याला अनेक प्रकारची कार्ये पार पडावी लागतात.

🟢 अनेक प्रकारचे अधिकार राष्ट्रपतीला प्राप्त होतात.

🔵भारतीय शासन व्यवस्थेने दोन प्रमुख आहेत एक नामधारी प्रमुख तर एक वास्तविक प्रमुख आहे.

⚫️ राष्ट्रपती हा नामधारी व प्रंतप्रधान हा वास्तविक शासनप्रमुख आहे.

🔴राष्ट्रपती स्वेच्छेने आपल्या अधिकाराच्या जोरावर आणीबाणी जाहीर करू शकतो.

🔵राष्ट्रपती स्वअधिकाराच्या जोरावर गुन्हेगाराला दयरा दाखवून त्याची शिक्षा स्थगित करू शकतो किंवा कमी करू शकतो.




❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣

नकाराधिकार (Veto Power)


आधुनिक राष्ट्रांमध्ये राष्ट्राध्यक्षांना प्राप्त असलेल्या नकाराधिकार यांचे चार प्रकार पडतात...

1) पूर्ण किंवा शुद्ध नकाराधिकार

2) गुणात्मक नकाराधिकार

3) निलंबनात्मक नकाराधिकार

4) पॉकेट नकराधिकर


1) पूर्ण किंवा शुद्ध नकाराधिकार-

याचा अर्थ संसदेने संमत केलेल्या विधेयकाला संमती पूर्णपणे रोखून धरणे असा होतो.


2) गुणात्मक नकाराधिकार-

याचा अर्थ राष्ट्राध्यक्षांनी संसदेकडे पुनर विचारार्थ पाठवलेल्या विधेयकास संसदेने पूर्वीपेक्षा अधिक बहुमताने पारित केल्यास राष्ट्राध्यक्षांना त्यासंबंधी द्यावीच लागेल.


3) निलंबनात्मक नकाराधिकार-

याचा अर्थ राष्ट्राध्यक्षांनी संसदेकडे पुनर्विचार पाठवलेल्या विधेयकास संशोधने पुन्हा साध्या बहुमताने पारित केले तरी राष्ट्राध्यक्षांना त्यास संमती द्यावी लागेल.


4) पॉकेट नकाराधिकार-

याचा अर्थ संसदेने पारित केलेल्या विधेयकावर कोणताही निर्णय न घेता ते तसेच पडून देणे.


👉🏻वरील चार प्रकारांपैकी भारतीय राष्ट्रपतींना गुणात्मक नकाराधिकार उपलब्ध नाही.

(अमेरिकन राष्ट्राध्यक्ष यांना मात्र प्राप्त आहे)

महाराष्ट्राविषयी माहिती


▪️  महाराष्ट्रातील सर्वात उंच पर्वत शिखर- कळसुबाई (1646 मी.) ता. अकोले, जि - अहमदनगर.


▪️महाराष्ट्राला 720 कि.मी. लांबीचा समुद्रकिनारा लाभलेला आहे.


▪️महाराष्ट्राची राजधानी - मुंबई


▪️उपराजधानी - नागपूर.


▪️महाराष्ट्रातील जिल्ह्यांची संख्या - 36


▪️महाराष्ट्राने भारताचा 9.7 टक्के भाग व्यापलेला आहे.


▪️महाराष्ट्राच्या वायव्य भागात गुजरात राज्य व दादरा-नगर हवेलीच्या सीमारेषा आहे.


▪️महाराष्ट्रास लागून मध्य प्रदेश राज्याची सीमा सर्वात लांब आहे.


▪️ महाराष्ट्रात कोकण प्रदेश उत्तरेकडे डहाणूपर्यंत तर दक्षिणेकडे तेरेखोल खाडीपर्यंत आहे.


▪️ विदर्भातील तलाव मालगुजारी नावाने ओळखले जातात.


▪️विदर्भातील गोंदिया जिल्ह्यात मोठय़ा संख्येने तलाव आहे.


▪️महाराष्ट्रात मोठय़ा प्रमाणात मासेमारी रत्नागिरी जिल्ह्यात चालते.


▪️महाराष्ट्रातील तलावांचा जिल्हा गोंदिया आहे, तर शहर ठाणे आहे.


▪️महाराष्ट्राचे पठार बेसॉल्ट या खडकाने बनलेले आहे.


▪️महाराष्ट्रातील पश्चिम घाटाला सह्याद्री म्हणून ओळखतात.


▪️महाराष्ट्रातील मुंबई जिल्हा आकाराने लहान पण लोकसंख्येने मोठा आहे


▪️महाराष्ट्रातील रत्नागिरी जिल्ह्यात पुरुषांपेक्षा स्त्रियांचे प्रमाण अधिक आहे.


▪️महाराष्ट्रात गडचिरोली जिल्ह्यात लोकसंख्येची घनता सर्वात कमी आहे.


▪️महाराष्ट्रातील 100 टक्के साक्षर जिल्हा- सिंधुदुर्ग, तालुका पन्हाळा.


▪️महाराष्ट्रात संपूर्ण विद्युतीकरण झालेला प्रथम जिल्हा- वर्धा.


▪️महाराष्ट्रातील पहिला सहकारी साखर कारखाना प्रवरानगर, जिल्हा नगर.


▪️भारतात सर्वात जास्त कापड गिरण्या महाराष्ट्रात आहे.


▪️भारतात सर्वात जास्त विद्युत निर्मिती महाराष्ट्रात होते.


▪️महाराष्ट्रात चलनी नोटांचा कारखाना नाशिक येथे आहे.


▪️महाराष्ट्रातील सर्वात जास्त अवर्षणग्रस्त जिल्हा अहमदनगर.


▪️भारतातील पहिले पक्षी अभयारण्य कर्नाळा रायगड जिल्ह्यात आहे.


▪️ महाराष्ट्रातील सर्वाधिक पाऊस आंबोली (सिंधुदुर्ग) येथे पडतो.


▪️पंढरपूर शहर भीमा नदीकाठी आहे. महाराष्ट्राची काशी म्हणतात.


▪️गोदावरी नदीला दक्षिण भारताची गंगा म्हणतात.


▪️प्रवरा नदीच्या खोऱ्यात उसाचे पीक मोठय़ा प्रमाणात घेतले जाते.


▪️गरम पाण्याचे झरे ठाणे जिल्ह्यात वज्रेश्वरी येथे आहेत.


▪️जगप्रसिद्ध लोणार सरोवर बुलढाणा जिल्ह्यात आहे.


▪️औरंगाबाद शहर बावन्न दरवाजांचे शहर म्हणून ओळखले जाते.


▪️पुणे जिल्ह्यातील जुन्नर शहर बटाटय़ाच्या व्यापारासाठी प्रसिद्ध आहे.


▪️महाराष्ट्रातील जायकवाडी प्रकल्पाला नाथसागर म्हणतात.


▪️कोयना प्रकल्पावर वीज निर्मिती केली जाते म्हणून महाराष्ट्राची भाग्य लक्ष्मी असे म्हणतात.


▪️कोयना धरणाच्या जलाशयाला शिवाजी सागर म्हणतात.


▪️विदर्भातील नंदनवन असे चिखलदरा थंड हवेच्या ठिकाणाला म्हणतात.


▪️विदर्भातील कॅलिफोर्नियाचा असे वरुड व चांदूरबाजार तालुक्याला म्हणतात. कारण तेथे जास्तीत जास्त संत्रा पिकविला जातो.


▪️महाराष्ट्रातील कापसासाठी प्रसिद्ध बाजारपेठ अमरावती येथे आहे.


▪️विदर्भातील प्रसिद्ध आनंद सागर शेगाव येथे आहे.


▪️संत गजानन महाराजांची समाधी शेगाव जि - बुलढाणा येथे आहे.


▪️ संत गाडगेबाबा विद्यापीठ अमरावती येथे आहे.


▪️राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराजांची समाधी मोझरी, जि - अमरावती येथे आहे.


▪️ संत गाडगेबाबांची समाधी अमरावती येथे आहे.


▪️ब्रह्मदेशाच्या थिबा राजाचा राजवाडा रत्नागिरी येथे आहे.


▪️  यशवंतराव चव्हाण मुक्त विद्यापीठ नाशिक येथे आहे.


▪️ महाराष्ट्र आरोग्य विज्ञान विद्यापीठ नाशिक येथे आहे.


▪️ महाराष्ट्र राज्यात तोफखाना प्रशिक्षण शाळा देवळाली, जि - नाशिक.


▪️पुणे ही पेशव्यांची राजधानी आहे.


▪️कोल्हापूर येथे देशातील गुळाची बाजारपेठ आहे.


▪️आद्य क्रांतीकारक वासुदेव बळवंत फडके यांचा जन्म शिरढोण, जि. रायगड येथे झाला.


▪️ मुंबई शहराला भारताचे पॅरिस असे म्हणतात


▪️यशवंतराव चव्हाणांच्या समाधी स्थळास प्रीतीसंगम असे म्हणतात.


▪️ महाराष्ट्र पोलीस अॅकॅडमी नाशिक येथे आहे.


▪️नॅशनल डिफेन्स अकॅडमी खडकवासला येथे आहे.


▪️महात्मा गांधीजींचा सेवाग्राम आश्रम व विनोबा भावेंचा पवनार आश्रम वर्धा जिल्ह्यात आहे.


▪️शिखांची दक्षिण काशी म्हणून नांदेड शहर प्रसिद्धी आहे.


▪️महाराष्ट्रात नाशिक येथे कुंभमेळा भरतो.


▪️शिवाजी महाराजांचे जन्मस्थान शिवनेरी येथे आहे.


▪️ ज्ञानेश्वरांनी नेवासे या ठिकाणी ज्ञानेश्वरी लिहिली.


▪️तारापूर हे भारतातील पहिले अणुशक्ती केंद्र आहे.


▪️भारतातील पहिला पेट्रोरसायन प्रकल्प तुर्भे या ठिकाणी आहे.


▪️महाराष्ट्रातील सर्वात जास्त महानगरपालिका असलेला जिल्हा ठाणे.


▪️रायगड जिल्ह्यात - कातकरी, ठाणे जिल्ह्यात - वारली, यवतमाळ जिल्ह्यात- कोलाम या आदिवासी जमाती प्रामुख्याने आढळतात.

Latest post

BIS Recruitment 2024

BIS Recruitment : BIS Bharti 2024 भारतीय मानक ब्युरो नवीन नोकरी भरती जाहिरात प्रकाशित झाली आहे. या भरती प्रक्रियेमध्ये एकूण 345 रिक्त असणाऱ्...