संपूर्ण मराठी व्याकरण 30 प्रश्न

1) “जो अत्यंत खर्चिक असतो तो” या शब्दसमूहासाठी दिलेला योग्य शब्द ओळखा.

   1) उधळया    2) कंजूष     
   3) दानशूर    4) चिकट

उत्तर :- 1

2) खालीलपैकी शुध्द शब्द ओळखा.

   1) निर्भत्सना    2) नि:र्भत्सना   
   3) नीभर्त्सना    4) निर्भर्त्सना

उत्तर :- 4

3) आपल्या तोंडावाटे निघणा-या मूलध्वनींना काय म्हटले जाते ?

   1) अक्षर    2) वर्ण     
   3) पद      4) वाक्य

उत्तर :- 2

4) निष्कपट या शब्दाची संधी खालीलपैकी कोणत्या पोटशब्दांनी केली जाते ?

   1) नि: + कपट    2) निष् + कपट   
   3) निष्क + पट    4) न: क + पट

उत्तर :- 1

5) ‘या वयात तुला असे बोलणे शोभत नाही ?’ – या वाक्यातील अधोरेखित शब्दाची जात ओळखा.

   1) भाववाचक नाम    2) विशेष नाम   
   3) धातुसाधित नाम    4) सामान्य नाम

उत्तर :- 3

6) खाली दिलेल्या वाक्यांतून ‘सार्वनामिक विशेषण’ असलेल्या वाक्याचा योग्य पर्याय लिहा.

   1) प्रभाला आता साठावे वर्ष लागले      2) रत्नाला आठवीचा वर्ग शिकविण्यासाठी आला
   3) आक्काला चौदा भाषा येतात      4) तिच्या सर्व साडया म्हणजे भरजरी शालूच आहे

उत्तर :- 4

7) त्या आजारी माणसाला आता थोडे बसवते. या वाक्यातील अधोरेखित शब्द कोणते क्रियापद आहे  ?

   1) प्रायोजक क्रियापद    2) शक्य क्रियापद   
  3) अनियमित क्रियापद    4) गौण क्रियापद

उत्तर :- 2

8) अधोरेखित क्रियाविशेषण अव्ययाचा प्रकार कोणता ?

     वाहन सावकाश चालवावे.
   1) रीतीवाचक    2) निश्चयार्थक   
   3) स्थलवाचक    4) सातत्यदर्शक

उत्तर :- 1

9) शाळेतील विद्यार्थ्यांपैकी रमेश हुशार आहे. (शब्दाची जात ओळखा)

   1) शब्दयोगी अव्यय    2) उभयान्वयी अव्यय 
   3) क्रियाविशेषण अव्यय    4) यापैकी  नाही

उत्तर :- 1

10) ‘चांगला औषधोपचार लाभावा म्हणून तो मुंबईस गेला.’ या वाक्यातील ‘म्हणून’ या अव्ययास काय म्हणतात ?

   1) परिणामबोधक उभयान्वयी अव्यय    2) संकेतबोधक उभयान्वयी अव्यय
   3) उद्देशबोधक उभयान्वयी अव्यय      4) कारणबोधक उभयान्वयी अव्यय

उत्तर :- 3

1) पुढील वाक्यातील कोणत्या भाववाचक नामाचा विशेषनामासारखा उपयोग केला आहे?

      ‘विश्वास परीक्षेत उत्तीर्ण झाला’

   1) उत्तीर्ण    2) परीक्षेत    3) झाला      4) विश्वाय

उत्तर :- 4

2) पुढील वाक्यातील सर्वनाम कोणते ते सांगा.

      ती मुलगी चांगली गाते.

   1) मुलगी    2) ती      3) गाते      4) चांगली

उत्तर :- 2

3) हल्ली सज्जन मित्र मिळणे कठीण झाले आहे. – अधोरेखित शब्दांचे विशेषण प्रकार ओळखा.

   1) साधित विशेषण    2) परिणाम दर्शक विशेषण
   3) नामसाधित विशेषण    4) अविकारी विशेषण

उत्तर :- 3

4) ‘मला आता काम करवते’ या वाक्यातील करवते हे कोणत्या प्रकारचे क्रियापद आहे ?

   1) शक्य क्रियापद  2) प्रयोजक क्रियापद  3) अनियमित क्रियापद  4) साधित क्रियापद

उत्तर :- 1

5) जोडया जुळवा.

   अ) नामसाधित क्रियाविशेषणे    i) निजल्यावर, खेळताना
   ब) विशेषणसाधित क्रियाविशेषणे     ii) दररोज, शास्त्रदृष्टया
   क) धातुसाधित क्रियाविशेषणे    iii) सकाळी, प्रथमत:
   ड) समासघटित क्रियाविशेषणे    iv) मोटयाने, सर्वत्र

  अ  ब  क  ड

         1)  iii  iv  i  ii
         2)  iii  i  iv  ii
         3)  iv  ii  iii  i
         4)  i  iii  iv  ii
उत्तर :- 1

6) आम्ही गच्चीवर गेलो आणि चंद्र पाहू लागतो. या वाक्यातील ‘आणि’ हे कोणत्या प्रकारचे अव्यय आहे ?

   1) विकल्पबोध अव्यय    2) समुच्चबोध अव्यय   
   3) न्यूनत्वबोध अव्यय    4) शब्दयोगी अव्यय

उत्तर :- 2

7) खालीलपैकी किती आश्चर्यकारक केवलप्रयोगी अव्यये आहे.

     ऑ, ओहो, अबब, बापरे, अहाहा, अरेच्या

   1) पाच      2) तीन     
   3) सर्व      4) चार

उत्तर :- 3

8) ‘सुधाने निबंध लिहला असेल’ या वाक्याचा काळ ओळखा.

   1) रीती भविष्यकाळ    2) पूर्ण भविष्यकाळ 
   3) अपूर्ण भविष्यकाळ    4) साधा भविष्यकाळ

उत्तर :- 3

9) ‘बछडा’ या शब्दाचा विरुध्दलिंगी शब्द शोधा.

   1) वाघीण    2) बछडी     
   3) भाटी    4) हंसी

उत्तर :- 2

10) करण म्हणजे ...........................

   1) क्रियेचे साधन किंवा वाहन    2) क्रियेचा आरंभ
   3) क्रियेचे स्थान        4) वरील कोणताही पर्याय योग्य नाही

उत्तर :- 1

1) खाली दिलेल्या वाक्यांतून ‘सार्वनामिक विशेषण’ असलेल्या वाक्याचा योग्य पर्याय लिहा.

   1) प्रभाला आता साठावे वर्ष लागले      2) रत्नाला आठवीचा वर्ग शिकविण्यासाठी आला
   3) आक्काला चौदा भाषा येतात      4) तिच्या सर्व साडया म्हणजे भरजरी शालूच आहे

उत्तर :- 4

2) त्या आजारी माणसाला आता थोडे बसवते. या वाक्यातील अधोरेखित शब्द कोणते क्रियापद आहे  ?

   1) प्रायोजक क्रियापद    2) शक्य क्रियापद   
  3) अनियमित क्रियापद    4) गौण क्रियापद

उत्तर :- 2

3) अधोरेखित क्रियाविशेषण अव्ययाचा प्रकार कोणता ?

     वाहन सावकाश चालवावे.
   1) रीतीवाचक    2) निश्चयार्थक   
   3) स्थलवाचक    4) सातत्यदर्शक

उत्तर :- 1

4) शाळेतील विद्यार्थ्यांपैकी रमेश हुशार आहे. (शब्दाची जात ओळखा)

   1) शब्दयोगी अव्यय    2) उभयान्वयी अव्यय 
   3) क्रियाविशेषण अव्यय    4) यापैकी  नाही

उत्तर :- 1

5) ‘चांगला औषधोपचार लाभावा म्हणून तो मुंबईस गेला.’ या वाक्यातील ‘म्हणून’ या अव्ययास काय म्हणतात ?

   1) परिणामबोधक उभयान्वयी अव्यय    2) संकेतबोधक उभयान्वयी अव्यय
   3) उद्देशबोधक उभयान्वयी अव्यय      4) कारणबोधक उभयान्वयी अव्यय

उत्तर :- 3

6) पुढील शब्द कोणत्या शब्दजाती मधील आहे? – ‘वावा’

   1) सर्वनाम      2) शब्दयोगी अव्यय   
   3) उभयान्वयी अव्यय    4) केवलप्रयोगी अव्यय

उत्तर :- 4

7) खालील वाक्याचा काळ ओळखा. – हरीने आंबा खाल्ला.

   1) वर्तमानकाळ    2) भूतकाळ   
   3) भविष्यकाळ    4) पूर्ण भूतकाळ

उत्तर :- 2

8) खालीलपैकी कोणत्या शब्दाचा वापर पुल्लिंग व स्त्रीलिंग अशा दोन्ही प्रकारे होतो.

   1) मजा    2) ढेकर     
   3) तंबाखू    4) सर्व

उत्तर :- 4

9) विभक्तीचे मुख्य कारकार्थे किती आहेत  ?

   1) आठ    2) सात     
   3) पाच      4) सहा

उत्तर :- 4

10) “समाजात विषमता असू नये” – या वाक्याचा पुढीलपैकी होकारार्थी पर्याय निवडा.

   1) समाजात समानता नसावी    2) समाजात समानता असावी
   3) समाजात विषमता आहे    4) समाजात विषमता असावी

उत्तर :- 2

संपूर्ण मराठी व्याकरण 10 प्रश्न

1) खालीलपैकी भाववाचक नाम ओळखा.

   1) पाटील    2) सोमवार    3) श्रीमंत      4) पौरुषत्व

उत्तर :- 4

2) ‘हा-ही-हे’, ‘तो-ती-ते’, ही कोणत्या सर्वनामाची उदाहरणे होत ?

   1) सामान्य किंवा अनिश्चित सर्वनामे      2) संबंधी सर्वनामे
   3) प्रश्नार्थक सर्वनामे        4) दर्शक सर्वनामे

उत्तर :- 4

3) अधोरेखित शब्दाचा विशेषणाचा प्रकार ओळखा.

     ‘राम एकवचनी राजा होता.’

   1) नामसाधित क्रियापद      2) प्रयोजक क्रियापद
   3) सर्वनामिक क्रियापद      4) समासघटित विशेषण

उत्तर :- 4

4) अधोरेखित शब्दाचा प्रकार ओळखा.
     मला आता काम करवते.

   1) शक्य क्रियापद    2) भावकर्तृक क्रियापद   
   3) अनियमित क्रियापद    4) साधे क्रियापद

उत्तर :- 1

5) क्रियाविशेषण अव्यये ही :

   अ) क्रियेबद्दल विशेष माहिती सांगतात.    ब) क्रियाविशेषण विकारी असतात.
   क) एका वाक्याची दुस-या वाक्याशी सांगड घालतात.
   1) फक्त अ बरोबर    2) फक्त क बरोबर   
   3) अ आणि ब बरोबर    4) अ आणि क बरोबर

उत्तर :- 3

6) अचूक विधाने निवडा.

   अ) च, ना, पण, मात्र हे शब्द शब्दयोगी अव्यये आहेत.
   ब) च, ना, पण, मात्र हे कैवल्य वाचक शब्दयोगी अव्यये आहेत.

   1) फक्त अ अचूक    2) फक्त ब अचूक   
   3) दोन्ही अचूक      4) दोन्ही चूक

उत्तर :- 3

7) उभयान्वयी अव्ययाचा प्रकार ओळखा. – ‘विजा चमकू लागल्या आणि पावसाला सुरुवात झाली.’

   1) विकल्पबोधक    2) समुच्चयबोधक   
   3) न्युनत्वबोधक      4) परिणामबोधक

उत्तर :- 2

8) चुप, चिंग, गप, गुपचित, बापरे
      वरीलपैकी किती मौनदर्शक अव्यये आहेत.

   1) चार      2) पाच      3) तीन      4) एक

उत्तर :- 1

9) ‘मी निबंध लिहितो’ अपूर्ण भविष्यकाळ करा.

   1) मी निबंध लिहिला    2) मी निबंध लिहित जाईन
   3) मी निबंध लिहित असेन  4) वरील एकही पर्याय योग्य नाही

उत्तर :- 3

10) ‘विव्दान’ या शब्दाचे स्त्रीलिंगी रूप ओळखा.

   1) पंडिता    2) विदुषी      3) हुषार      4) यापैकी काहीही नाही

उत्तर :- 2

Online Test Series

पंजाबमध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या सुरक्षेत मोठी चूक झाल्यानंतर 'ब्लू बुक' प्रसिद्धीच्या झोतात आले.

🔰 जानेवारी 2022 रोजी पंतप्रधान नरेंद्र यांच्या सुरक्षेतील मोठी त्रुटी समोर आली आहे.  गृह मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, पंजाबमधील हुसैनीवाला येथील राष्ट्रीय शहीद स्मारकापासून सुमारे 30 किमी अंतरावर पंतप्रधानांचा ताफा उड्डाणपुलावर पोहोचला तेव्हा काही आंदोलकांनी रस्ता अडवला.  पीएम 15-20 मिनिटे फ्लायओव्हरवर अडकले होते.  पंतप्रधानांच्या सुरक्षेत ही मोठी चूक होती.

🔰मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, निदर्शनांबाबत माहिती होते, तरीही पंजाब पोलिसांनी 'ब्लू बुक' नियमांचे पालन केले नाही.  स्पेशल प्रोटेक्शन ग्रुप (SPG) च्या ब्लू बुकमध्ये पंतप्रधानांच्या सुरक्षेशी संबंधित मार्गदर्शक तत्त्वे देण्यात आली आहेत.

🔴 ब्लू बुक म्हणजे काय? 

🔰 ब्लू बुक हा मार्गदर्शक तत्त्वांचा एक संच आहे, ज्यामध्ये व्हीव्हीआयपीच्या सुरक्षेबाबत पाळल्या जाणाऱ्या नियमांची माहिती लिहिली जाते. 

🔰 सध्या पंतप्रधानांच्या सुरक्षेची जबाबदारी एसपीजीकडे असून एसपीजीच्या ब्लू बुकनुसार पंतप्रधानांच्या सुरक्षेची काळजी घेतली जाते.  या ब्लू बुकमध्ये पीएम सिक्युरिटीमध्ये पाळल्या जाणार्‍या मार्गदर्शक तत्त्वांची संपूर्ण माहिती लिहून त्यानुसार प्रोटोकॉल ठरवला जातो. 

🔰या कारणामुळे पंजाब पोलिसही त्याकडे दुर्लक्ष करत असल्याचा आरोप होत आहे.  पिवळे पुस्तक काय होते?  ब्लू बुक व्यतिरिक्त एक यलो बुक देखील आहे, ज्यामध्ये व्हीआयपींच्या सुरक्षेची माहिती असते.  जसे खासदार आणि मंत्र्यांना कशी सुरक्षा दिली जाईल आणि त्यांच्या सुरक्षेची काय व्यवस्था असेल, हे यलो बुकमध्ये माहिती आहे. 

🔴 SPG म्हणजे काय?

🔰स्पेशल प्रोटेक्शन ग्रुप (SPG) ही देशाची सशस्त्र दल आहे.  भारत सरकारचे हे मंत्रिमंडळ देशाचे पंतप्रधान आणि माजी पंतप्रधानांसह त्यांच्या कुटुंबातील जवळच्या सदस्यांना सुरक्षा प्रदान करते.  लष्कराच्या या युनिटची स्थापना संसदेच्या कायद्याच्या कलम 1 (5) अंतर्गत 1988 मध्ये करण्यात आली. 

🔴 ऐतिहासिक पार्श्वभूमी

🔰 1981 पूर्वी पंतप्रधानांच्या सुरक्षेची जबाबदारी दिल्ली पोलिसांच्या विशेष सुरक्षा दलाकडे होती.  पण 1981 मध्ये पंतप्रधानांच्या सुरक्षेची जबाबदारी इंटेलिजन्स ब्युरोने स्पेशल टास्क फोर्स (Special Task Force STF) कडे सोपवली होती. 

🔰1984 मध्ये माजी पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांच्या हत्येनंतर या विशिष्ट गटाने पंतप्रधानांच्या सुरक्षेची जबाबदारी घ्यावी, असे ठरले होते.  यासाठी गृह मंत्रालयाच्या अंतर्गत बिरबल नाथ समितीची स्थापना करण्यात आली.  या समितीने 1985 मध्ये स्पेशल प्रोटेक्शन युनिट (SPU) स्थापन करण्याची शिफारस केली होती. 

🔰 सन 1988 मध्ये, संसदेचा विशेष संरक्षण गट कायदा, 1988 (विशेष संरक्षण गट कायदा) पारित करण्यात आला आणि SPU चे नाव बदलून SPG करण्यात आले.

'चित्ता' भारतात परत आणण्यासाठी कृती योजना.

🔰 1952 मध्ये नामशेष झाल्यानंतर, केंद्र सरकारने 5 जानेवारी 2022 रोजी 'चित्ता' भारतात परत आणण्यासाठी कृती योजना सुरू केली आहे, ज्या अंतर्गत पुढील पाच वर्षांत सुमारे 50 चित्ते देशात आणले जातील. .

🔰  कृती आराखड्यानुसार, पहिल्या वर्षात सर्व 'चित्ता' नामिबिया किंवा दक्षिण आफ्रिकेतून आणले जातील.  जगातील सर्वात वेगाने धावणारा प्राणी, चित्ता, नोव्हेंबर 2021 मध्ये मध्य प्रदेशात पुन्हा आणण्याची योजना होती, परंतु महामारीमुळे ही योजना यशस्वी होऊ शकली नाही. 

🔰 1952 साली भारतातून चित्ता नामशेष झाला हे विशेष.  देशातील चित्ता नामशेष होण्यामागे दोन विशिष्ट कारणे होती.  पहिला- चित्ता प्राण्यांच्या शिकारीसाठी पाळीव केला जातो आणि दुसरे म्हणजे, चित्ता बंदिवासात असताना त्यांची पैदास होत नाही. 

🔰 वाघ आणि सिंहांपेक्षा वेगवान आणि कमी हिंसक असल्यामुळे ते ठेवणे सोपे होते.  तत्कालीन राजे आणि जमीनदार यांनी शिकारीसाठी याचा वापर केला होता.

चिनी यानाकडून चंद्रावरील पाण्याचा थेट पुरावा

🔰चंद्राच्या पृष्ठभागावर पाणी होते, याचा पहिला प्रत्यक्ष पुरावा चीनच्या चँग-५ यानास आढळला आहे. यातून पृथ्वीचा हा उपग्रह शुष्क कसा बनला, हे समजून घेणे शक्य होणार आहे.

🔰याबाबतचा अभ्यास शनिवारी सायन्स अ‍ॅडव्हान्सेस या नियतकालिकात प्रसिद्ध झाला आहे. त्यानुसार चीनचे हे चांद्रयान चंद्रावर ज्या ठिकाणी उतरले, तेथील पृष्ठभागावरील मातीमध्ये १२० पीपीएमपेक्षा कमी पाणी आहे. हे प्रमाण एक टन मातीमध्ये १२० ग्रॅम पाणी इतके आहे. त्याचप्रमाणे तेथील हलक्या सच्छिद्र खडकामध्ये १८० पीपीएमपेक्षा कमी पाणी दिसून आले आहे.

🔰पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरील माती आणि खडकांच्या तुलनेत चंद्राचा पृष्ठभाग फारच शुष्क आहे.  चंद्राच्या पृष्ठभागावरील पाण्याचे अस्तित्व हे दूरवरून निरीक्षणातून निश्चित करण्यात आले असले तरी, या यानाने आता चांद्रभूमीवरील खडक आणि मातीमध्ये पाणी असल्याच्या खुणा शोधून काढल्या आहेत. या यानावरील एका साधनाद्वारे पृष्ठभागावरील माती आणि खडकांची स्पेक्ट्रल रिफ्लेक्टन्स तपासणी करून त्याच वेळी पाण्याचे अस्तित्व शोधून काढले. हे प्रथमच घडले आहे.

🔰काही विशिष्ट काळात चंद्राच्या बाह्य आवरणातील पाणीसाठे हे वाफेच्या स्वरूपात उडून गेल्याने चांद्रभूमी ही कोरडी होत गेली असावी, असे या अभ्यासातून पुढे येत आहे.

भारतातील चलनवाढीची कारणे

◾️तुटीचे अंदाजपत्रक सरकारने सादर करणे

◾️ही तूट भरून काढण्यासाठी रिर्झव्ह बँकेला नोटा छापण्याचा आदेश दिला जातो

◾️ परदेशात काम करणारे भारतीय नातेवाईकांना पैसे पाठवतात.

◾️ ज्या भारतीयांचे परदेशात उद्योग असतात, ते झालेला नफा भारतात पाठवतात.

◾️ परदेशी भांडवलदार भारतात गुंतवणूक करतात ही गुंतवणूक चलनात दाखल होते.

◾️ काही देशांत भारतीय चलनाच्या नकली नोटा छापून भारतीय अर्थव्यवस्थेत घुसवल्या जातात.

◾️ या कारणांनी चलनवाढ होते व त्याचा प्रत्यक्ष परिणाम म्हणून भाववाढ होते.

भारतीय लष्करातील जवानांचा गणवेश बदलणार; जाणून घ्या कसा असणार नवा गणवेश

🔰भारतीय लष्करातील जवानांचा गणवेश बदलणार आहे. १५ जानेवारी रोजी, आर्मी डे परेड दरम्यान, सैनिकांसाठी नवीन लढाऊ गणवेशाचा पहिला देखावा प्रदर्शित केला जाईल. मेक इन इंडियाच्या अनुषंगाने सैनिकांच्या गणवेशाची निर्मिती भारतीय लष्कर आणि नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ फॅशन टेक्नॉलॉजी (NIFT) यांनी संयुक्तपणे केली आहे.

🔰डिजिटल नमुन्यांवर आधारित डिझाइन हे सैनिक तैनात असलेल्या विविध भूप्रदेशांना लक्षात घेऊन तयार केले गेले आहे. सैनिकांना या गणवेशात आरामदायी वाटेल, याची काळजी घेण्यात आली आहे.

🔰याचं उत्तर आहे नाही. सैनिकांच्या गणवेशासाठी नवीन डिझाइन केलेले कापड खुल्या बाजारात उपलब्ध होणार नाही आणि ते अधिकारी आणि सैनिकांना त्यांच्या युनिटमधील तुकड्यांमध्ये दिले जातील. दरम्यान, तब्बल १३ लाख भारतीय सैन्याची कापड पुरवण्याची गरज पूर्ण करण्यासाठी खासगी आणि सार्वजनिक क्षेत्रातील दोन्ही कंपन्यांना खुली निविदा जारी करण्याची सरकराची योजना आहे. या कंपन्या या नवीन बॅटल ड्रेस युनिफॉर्म्स (BDU) पुरवठा करतील.

संपूर्ण ‘आयपीएल’ महाराष्ट्रात

🔰एकीकडे राज्यासह देशभरातील करोना रुग्णांची संख्या दिवसेंदिवस वाढत असताना भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळ (बीसीसीआय) इंडियन प्रीमियर लीगचा (आयपीएल) १५वा हंगाम पूर्णपणे महाराष्ट्रात आयोजित करण्यासाठी प्रयत्नशील आहे, अशी माहिती विश्वसनीय सूत्रांनी दिली.

🔰करोनाचा प्रादुर्भाव वाढत असून राज्यात अनेक ठिकाणी कठोर निर्बंध लागू करण्यात आले आहेत. मात्र एका इंग्रजी संकेतस्थळाने दिलेल्या वृत्तानुसार महाराष्ट्रात संपूर्ण ‘आयपीएल’ खेळवण्यास राष्ट्रवादी काँग्रेसचे अध्यक्ष आणि ‘बीसीसीआय’चे माजी अध्यक्ष शरद पवार यांनी हिरवा कंदील दर्शवला आहे.

🔰काही दिवसांपूर्वी ‘बीसीसीआय’चे हंगामी मुख्य कार्यकारी अधिकारी हेमंग अमिन, मुंबई क्रिकेट असोसिएशनचे (एमसीए) अध्यक्ष विजय पाटील आणि शरद पवार यांची यासंबंधी चर्चा झाली. लवकरच ही मंडळी महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री उद्धव ठाकरे यांची भेट घेऊन त्यांची सदर स्पर्धेच्या आयोजनासाठी परवानगी घेतील, असे समजते.

🔰मुंबईतील वानखेडे आणि ब्रेबॉर्न, नवी मुंबईतील डी. वाय. पाटील आणि पुण्यातील महाराष्ट्र क्रिकेट असोसिएशन अशा एकूण चार स्टेडियममध्ये ‘आयपीएल’चे सामने खेळवता येऊ शकतात. प्रेक्षकांना या स्पर्धेसाठी परवानगी नसेल. मुंबईसह पुण्यात जैव-सुरक्षा परीघ तयार करण्याची उत्तम सुविधा उपलब्ध असून खेळाडूंना विमान प्रवासही टाळता येईल. त्यामुळे फेब्रुवारीत खेळाडूंची लिलावप्रक्रिया झाल्यावर ‘बीसीसीआय’ ठिकाणांसंबंधी अंतिम निर्णय घेण्याचे अपेक्षित आहे.

नेदरलँड, चिलीसारख्या देशांपेक्षाही मराठवाडय़ातील प्राणवायू क्षमता अधिक

🔰पहिल्या आणि दुसऱ्या लाटेत प्राणवायूचा तुटवडय़ाचे चित्र होते पण आता मराठवाडय़ात प्राणवायू निर्मितीचे समान लोकसंख्या असणाऱ्या नेदरलँड, बेल्जियम, चिली, कझाकीस्थान या देशापेक्षाही अधिक आहे. पहिल्या लाटेत ८० मे. टन प्राणवायू लागला. तेव्हा साठवण क्षमता खूप कमी होती. दुसऱ्या लाटेत २२० मे. टन प्राणवायू लागला. तेव्हाही २५० मेट्रीक टनाची क्षमता होती. आता तिसऱ्या लाटेपूर्वी प्राणवायू साठवणूक व निर्मितीची क्षमता  ८४५ मे टन एवढी असून ती १ हजार २९६ पर्यंत वाढेल असे सांगण्यात येत आहे.

🔰ही सारी यंत्रणा उभी करण्यासाठी विभागीय आयुक्त सुनील केंद्रेकर खास पुढाकार घेत आठ जिल्हाधिकाऱ्यांना कामाला लावले. साखर कारखान्यासह, स्टील उद्योगात तसेच वीज निर्मिती प्रकल्पातही प्राणवायू प्रकल्प उभे करण्यात आले. किनवटसारख्या आदिवासी व दुर्गम भागात आता प्राणवायू साठवणुकीची क्षमता उभी करण्यात प्रशासनाला यश आले आहे.

🔰करोनाची पहिली लाट आली होती तेव्हा पीपीई किटपासून ते औषधांचीही कमतरता होती. दुसऱ्या लाटेत प्राणवायूसाठी होणारी धावपळ तर महाराष्ट्रात सर्वानी पाहिली. त्यानंतर प्राणवायू प्रकल्प कुठे आणि कसे सुरू करता येतील याचे दौरे सुरू करण्यात आले. स्वत: विभागीय आयुक्तांनी अनेक ठिकाणी भेटी दिल्या. काही वेळा युद्धजन्यस्थितीसारखी कामे करुन घेण्यात आली. मराठवाडय़ाची लोकसंख्या साधारणत: दोन कोटी आहे. एवढीच लोकसंख्या असणाऱ्या अन्य देशात किती प्राणवायू साठवणूक याचा अंदाजही मराठवाडय़ातील अधिकारी घेत होते. 

🔰मराठवाडय़ातील शेवटच्या टोकांच्या गावात प्राणवायू पोहचविण्यासाठी नांदेड व परभणी जिल्हाधिकाऱ्यांना बऱ्याच खटपटी कराव्या लागल्या होत्या. हैदराबाद व कर्नाटकातूनही प्राणवायूचे टँकर मागवावे लागले होते. तेव्हापासून प्राणवायू साठवणूक क्षमता व निर्मिती वाढविण्यावर जोर दिला जात होता.

🔰मराठवाडय़ातील शहराच्या आकारानुसार गरज ओळखून प्राणवायू प्रकल्प उभारण्यात आले आहेत. आता त्यात पुरेसा प्राणवायूही साठवणूक करण्यात आला आहे. तिसरी लाट आली तर प्राणवायूची गरज असणाऱ्या रुग्णांसाठी पुन्हा धावपळ करावी लागण्याची शक्यता कमी असल्याचा दावा केला जात आहे.

कळसुबाई बियाणे संवर्धन समितीचा राष्ट्रीय पुरस्काराने गौरव.

कृषी मंत्रालय भारत सरकार संचलित ‘प्रोटेक्शन ऑफ प्लांट्स व्हरायटिज अँड फार्मर्स राइट्स अथॉरिटी’ मार्फत पिकांच्या स्थानिक वाण संवर्धन आणि शाश्वात वापर यासाठी दिला जाणारा राष्ट्रीय ‘जीनोम सेव्हियर कम्युनिटी’ पुरस्कार या वर्षी तालुक्यातील कळसुबाई परिसर बियाणे संवर्धन समितीला मिळाला आहे. दहा लाख रुपयांचा हा पुरस्कार आहे.

🔰नवी दिल्ली येथील भारतीय कृषी अनुसंधान येथील मुख्यालयात ११ नोव्हेंबर रोजी भारताचे कृषिमंत्री नरेंद्र सिंह तोमर यांच्या हस्ते हा पुरस्कार प्रदान करण्यात आला. संस्थेचे अध्यक्ष लक्ष्मण डगळे, तसेच बीज माता पद्माश्री राहीबाई पोपेरे, अन्नमाता ममताबाई भांगरे, बायफ संस्थेचे विषय तज्ज्ञ डॉक्टर विठ्ठल कौठाळे, जैव विविधता तज्ज्ञ संजय पाटील, विभाग प्रमुख जितीन साठे, प्रकल्प समन्वयक योगेश नवले यांनी  हा पुरस्कार व स्वीकारला.

स्थानिक वाण संवर्धन करण्यासाठी राजीव गांधी विज्ञान आणि तंत्रज्ञान आयोग महाराष्ट्र शासन यांच्या माध्यमांतून गेली आठ वर्ष तालुक्यात कार्यक्रम सुरू आहे. त्याचबरोबर शबरी आदिवासी महामंडळ नाशिक यांचे आर्थिक सहकार्याने हा उपक्रम राबवला जात आहे.

🔰अकोले तालुक्यात ‘बायफ’ संस्थेच्या माध्यमाने सुरू असलेल्या स्थानिक जैवविविधता संवर्धन वृद्धी व प्रसार उपक्रमांतर्गत स्थापन करण्यात आलेल्या कळसुबाई परिसर स्थानिक बियाणे संवर्धन सामाजिक संस्थेमार्फत येथील जैवविविधता अबाधित राखून तिचे संवर्धन करण्यावर भर दिला जात आहे. वातावरण बदल आणि पोषण सुरक्षा यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरणाऱ्या सुमारे ११४ वाणांचे संवर्धन संस्थेने केले आहे.

❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣

सर्वाधिक कुपोषित मुले महाराष्ट्रात - बिहार, गुजरातमधील स्थितीही चिंताजनक.

देशातील ३३ लाख मुले ही कुपोषित असून त्यातील निम्मी मुले अती कुपोषित गटात असून त्यांचे प्रमाण महाराष्ट्र, बिहार, गुजरात या राज्यांत अधिक आहे, अशी माहिती महिला व बालकल्याण मंत्रालयाने  माहिती अधिकाराअंतर्गत उत्तरात दिली आहे.

🔰देशातील सर्वाधिक कुपोषित मुले महाराष्ट्रात असून ही  संख्या ६.१६ लाख आहे. त्यात मध्यम   कुपोषित मुले १.५७ लाख,  तर जास्त कुपोषित मुलांची संख्या ४.७५ लाख आहे.

दुसऱ्या क्रमांकावर बिहार असून तेथे ४.७५ लाख कुपोषित मुले आहेत. त्यात  ३ लाख २३ हजार ७४१ मुले मध्यम कुपोषित तर १ लाख ५२ हजार ०८३ मुले जास्त कुपोषित आहेत.

🔰गुजरातमध्ये कुपोषित मुलांचे प्रमाण ३.२० लाख असून त्यातील १.५५ लाख मध्यम कुपोषित तर १.६५ लाख जास्त कुपोषित आहेत.

❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣

२०७० पर्यंत शून्य कर्बउत्सर्जनाचे लक्ष्य.

भारत २०७० पर्यंत शून्य कर्बउत्सर्जनाचे लक्ष्य गाठेल, अशी ग्वाही पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी ग्लासगो येथील संयुक्त राष्ट्रांच्या ‘सीओपी-२६’ या जागतिक हवामान परिषदेत सोमवारी दिली. भारत आपली गैर-जीवाश्म ऊर्जा क्षमता ५०० गिगावॅटपर्यंत वाढवेल आणि २०३० पर्यंत अक्षय ऊर्जेद्वारे आपली ५० टक्के ऊर्जेची गरज पूर्ण करेल, असा विश्वास मोदी यांनी जागतिक नेत्यांना आश्वस्त करताना व्यक्त केला.

🔰पुढील पिढीला जागरूक करण्यासाठी हवामान बदलाबाबतच्या धोरणांचा समावेश शालेय अभ्यासक्रमात करण्याची गरजही मोदी यांनी व्यक्त केली.

‘सीओपी-२६’ परिषदेत सहभागी जागतिक नेत्यांपुढे पंतप्रधान मोदी यांनी भाषण केले. ते म्हणाले, आपल्याला परिस्थितीनुसार बदल हा विकास धोरणांचा आणि योजनांचा मुख्य भाग बनवावा लागेल. भारतात, नल से जल, क्लीन इंडिया मिशन आणि उज्ज्वला योजनांनी नागरिकांना फायदा झालाच, परंतु त्यांचे जीवनमानही उंचावले.

❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣❣