*💥 विषय : मराठी*
*1) अयोग्य जोडी निवडा. ?*
अ) विरोधीदर्शक - उंहू
ब) शोकदर्शक - अगाई
क) मौनदर्शक - गुपचित
1) अ
2) ब
3) क
4) *यापैकी नाही ☑*
*2) ‘मी पुस्तक वाचत असे’ या वाक्यातील काळ ओळखा. ?*
1) *रीती भूतकाळ ☑*
2) रीती वर्तमानकाळ
3) पूर्ण वर्तमानकाळ
4) साधा वर्तमानकाळ
*3) ‘कवी’ या पुल्लिंगी नामाचे स्त्रीलिंगी रूप लिहा. ?*
1) कविता
2) *कवयित्री ☑*
3) कवित्री
4) कवियित्री
*4) पुढीलपैकी कोणत्या शब्दाचे वचन हे एकवचनासारखेच राहते. ?*
अ) कागद
ब) आज्ञा
क) उंदीर
ड) विद्या
1) ब, क, ड
2) *अ, ब, क, ड ☑*
3) अ, क, ड
4) अ, ब, ड
*5) ‘मुलांना’ या शब्दाचे सामान्यरूप काय होईल ?*
1) मुला
2) *मुलां ☑*
3) मुलींना
4) मुलाला
*6) ‘दास’ या शब्दाचे स्त्रीलिंगी रूप ओळखा. ?*
1) दाशी
2) *दासी ☑*
3) माळीण
4) मादी
*7) पुढीलपैकी अनेकवचनी नाम ओळखा.?*
अ) शहारे
ब) हाल
क) केळे
ड) रताळे
1) *अ आणि ब ☑*
2) अ आणि ड
3) अ, क आणि ड
4) फक्त ड
*8) ‘कुत्रा’ या नामाचे सामान्यरूप काय होईल ?*
1) *कुत्र्या ☑*
2) कुत्री
3) कुत्रे
4) कुत्रि
*9) मराठीत एकूण किती विभक्ती मानल्या आहेत ?*
1) सात
2) नऊ
3) *आठ ☑*
4) दहा
*10) विध्यर्थी वाक्य कोणते ते ओळखा. ?*
1) जर ढग दाटले तर पाऊस पडेल
2) *पाऊस पडेल ☑*
3) पाऊस पडला असता तर बरे झाले असते
4) पाऊस पडण्याची शक्यता आहे का ?
⭕️ संपूर्ण मराठी व्याकरण 10 प्रश्न ⭕️
1) ‘नेआण’ या शब्दाचा समास ओळखा.
1) व्दंव्द समास 2) बहुव्रीही समास
3) समाहार समास 4) इतरेतर व्दंव्द समास
उत्तर :- 4
2) ‘खलबत्ता’ हा शब्द पुढीलपैकी कोणत्या भाषेतून मराठीत आला ?
1) गुजराती 2) हिंदी
3) पोर्तुगीज 4) कानडी
उत्तर :- 4
3) ‘एकाक्ष’ – या शब्दास समानार्थी शब्द सांगा.
1) कावळा 2) एकाग्र
3) कमळ 4) एकलक्ष
उत्तर :- 1
4) वृध्द – या शब्दाचा विरुध्दार्थी शब्द ओळखा.
1) म्हातारा 2) तरुण
3) बुध्दिमान 4) कपी
उत्तर :- 2
5) ‘खाई त्याला खवखवे’ या म्हणीला पर्यायी म्हण सुचवा.
1) कोल्हा काकडीला राजी 2) चोराच्या मनात चांदणे
3) बुडत्याचा पाय खोलात 4) यापैकी कोणतेही नाही
उत्तर :- 2
6) ‘तळहातावरील फोडाप्रमाणे जपणे’ म्हणजे............................
1) काळजी घेणे 2) फोडाला जपणे
3) चिंताग्रस्त होणे 4) चिंतातुर होणे
उत्तर :- 1
7) कपटी व कृष्णकारस्थाने करणारा मनुष्य – या शब्दसमुहासाठी दिलेला योग्य शब्द ओळखा.
1) शकुनीमामा 2) शत्रू
3) आपशत्रू 4) हितशत्रू
उत्तर :- 1
8) खालीलपैकी कोणता शब्द शुध्दलेखन नियमांनुसार अचूक आहे ?
1) ऊच्चै:श्रवा 2) उच्चे:श्रवा
3) उच्चैश्रवा 4) उच्चैश्रावा
उत्तर :- 2
9) रिकाम्या जागी अचुक पर्याय लिहा. मराठी भाषेत एकूण ........................... वर्ण आहेत.
1) 48 2) 12
3) 02 4) 34
उत्तर :- 1
10) ‘निष्पाप’ या शब्दाची संधी ओळखा.
1) निष् + पाप 2) नि: + पाप
3) निष + पाप 4) निष्प: + आप
उत्तर :- 2
______________________________
काही महत्त्वाच्या म्हणी
1 कंबरेचं सोडलं, डोक्याला बांधलं.
अर्थ:
लाजलज्जा पार सोडून देणे.
2 कठीण समय येता कोण कामास येतो?
अर्थ:
आपल्या अडचणींच्या वेळी कोणीही उपयोगी पडत नाही.
3 कडू कारले तुपात तळले, साखरेत घोळले, तरी कडू ते कडूच.
अर्थ:
माणसाचा मुळ गुणधर्म कितीही प्रयत्न केला तरी बदलत नाही.
4 कधी खावे तुपाशी, कधी राहावे उपाशी.
अर्थ:
सांसारिक स्थिती नेहमीच सारखी नसते.
5 कर नाही त्याला डर कशाला?
अर्थ:
ज्याने वाईट कृत्य केले नाही त्याला भीती बाळगण्याचे कारण नाही.
6 कधी गाडीवर नाव, कधी नावेवर गाडी.
अर्थ:
सर्वांचे दिवस येतात, तीच ती स्थिती कधीच राहत नाही.
7 करंगळी सुजली म्हणजे डोंगरा एवढी होईल का?
अर्थ:
जी गोष्ट लहान असते, ती कितीही प्रयत्न केला तरी अमर्याद मोठी होऊ शकत नाही
8 करणी कसायची, बोलणी मानभावची.
अर्थ:
बोलणे गोड गोड, आचरण मात्र निष्ठूर.
9 करायला गेले गणपती अन् झाला मारुती.
अर्थ:
जे करायचे ते समजून उमजून नीटपणे करावे. नाहीतर त्यातून भलतेच घडते.
10 करायला गेलो एक अन् झाले एक.
अर्थ:
करायचे एक आणि झाले भलतेच.
11 करावे तसे भरावे.
अर्थ:
जसे चांगले वाईट करावे तसे त्याचे चांगले वाईट परिणाम भोगावे.
12 करीन ती पूर्व दिशा.
अर्थ:
एखादी अधिकारी व्यक्ती सांगेल ते सारे इतरांनी निमूटपणे मान्य करणे.
13 कर्कशेला कलह गोड, पद्मिनीला प्रीती गोड.
अर्थ:
दुष्ट स्त्रीला कलह करणे आवडते तर गुणवंतीला प्रेम आवडते.
14 कवडी कवडी माया जोडी.
अर्थ:
काटकसरीने वागून थोडी थोडी बचत केल्यास बरीच मोठी रक्कम शिल्लक पडते.
15 कवड्याचे दान वाटले, गावात नगारे वाजले.
अर्थ:
करणे थोडे पण गवगवाच फार.
16 कसायाला गाय धार्जिणी.
अर्थ:
भांडखोर व नीतिमत्ता नसलेल्या गुंड माणसापुढे गरीब माणसे नसतात.
17 काकडीची चोरी, फाशीची शिक्षा.
अर्थ:
अपराध खूप लहान पण शिक्षा मात्र फार मोठी.
18 काखेत कळसा अन् गावाला वळसा.
अर्थ:
भान नसल्याने जवळच असलेली वस्तू शोधण्यासाठी दूर जाणे.
19 काट्याचा नायटा करणे.
अर्थ:
एखाद्या क्षुल्लक गोष्टीचा भलताच विपर्यास करणे.
20 काठी मारल्याने पाणी दुभंगत नाही.
अर्थ:
खर्या मैत्रीचा भंग आगंतुक कारणांनी होऊ शकत नाही.
__________________________
📍 ‘द क्रॉसफायर ऑफ लव्ह’ ही कादंबरी __ ह्यांनी लिहिली आहे.
(A) धीरेन तिवारी ✅✅
(B) विक्रम सेठ
(C) किरण देसाई
(D) झुम्पा लहरी
📍 कोणत्या राज्य सरकारने सरकारी कर्मचाऱ्यांना पाच दिवसांचा आठवडा लागू करण्याची घोषणा केली?
(A) कर्नाटक
(B) महाराष्ट्र✅✅
(C) केरळ
(D) तामिळनाडू
📍 ___ या दोन शहरांच्या दरम्यान भारताची पहिली आंतर-शहरी इलेक्ट्रिक बस सेवा सुरू करण्यात आली आहे.
(A) कानपूर आणि लखनऊ
(B) मुंबई आणि अहमदाबाद
(C) जयपूर आणि कोटा
(D) मुंबई आणि पुणे✅✅
📍 कोणत्या देशाने त्यांच्या विकसनशील देशांच्या यादीतून भारताला वगळले?
(A) जर्मनी
(B) दक्षिण कोरिया
(C) संयुक्त राज्ये अमेरिका✅✅
(D) जापान
__________________
समानार्थी शब्द
अनाथ = पोरका
अनर्थ = संकट
अपघात = दुर्घटना
अपेक्षाभंग = हिरमोड
अभिवादन = नमस्कार, वंदन, प्रणाम
अभिनंदन = गौरव
अभिमान = गर्व
अभिनेता = नट
अरण्य = वन, जंगल, कानन
अवघड = कठीण
अवचित = एकदम
अवर्षण = दुष्काळ
अविरत = सतत, अखंड
अडचण = समस्या
अभ्यास = सराव
अन्न = आहार, खाद्य
अग्नी = आग
अचल = शांत, स्थिर
अचंबा = आश्चर्य, नवल
अतिथी = पाहुणा
अत्याचार = अन्याय
अपराध = गुन्हा, दोष
अपमान = मानभंग
अपाय = इजा
अश्रू = आसू
अंबर = वस्त्र
अमृत = पीयूष
अहंकार = गर्व
अंक = आकडा
आई = माता, माय, जननी, माउली
आकाश = आभाळ, गगन, नभ, अंबर
आठवण = स्मरण, स्मृती, सय
आठवडा = सप्ताह
आनंद = हर्ष
आजारी = पीडित, रोगी
आयुष्य = जीवन, हयात
आतुरता = उत्सुकता
आरोपी = गुन्हेगार, अपराधी
आश्चर्य = नवल, अचंबा
आसन = बैठक
आदर = मान
आवाज = ध्वनी, रव
आज्ञा = आदेश, हुकूम
आपुलकी = जवळीकता
आपत्ती = संकट
आरसा = दर्पण
आरंभ = सुरवात
आशा = इच्छा
आस = मनीषा
आसक्ती = लोभ
आशीर्वाद = शुभचिंतन
इलाज = उपाय
इशारा = सूचना
इंद्र = सुरेंद्र
इहलोक = मृत्युलोक
ईर्षा = चुरस
उत्सव = समारंभ, सण, सोहळा
उक्ती = वचन
उशीर = विलंब
उणीव = कमतरता
उपवन = बगीचा
उदर = पोट
उदास = खिन्न
उत्कर्ष = भरभराट
उपद्रव = त्रास
उपेक्षा = हेळसांड
ऊर्जा = शक्ती
ॠण = कर्ज
ॠतू = मोसम
एकजूट = एकी, ऐक्य
ऐश्वर्य = वैभव
ऐट = रुबाब, डौल
ओझे = वजन, भार
ओढा = झरा, नाला
ओळख = परिचय
औक्षण = ओवाळणे
अंत = शेवट
अंग = शरीर
अंघोळ = स्नान
अंधार = काळोख, तिमिर
अंगण = आवार
अंगार = निखारा
अंतरिक्ष = अवकाश
कथा = गोष्ट, कहाणी, हकिकत
कठीण = अवघड
कविता = काव्य, पद्य
करमणूक = मनोरंजन
कठोर = निर्दय
कनक = सोने
कटी = कंबर
कमळ = पंकज
कपाळ = ललाट
कष्ट = श्रम, मेहनत
कंजूष = कृपण
काम = कार्य, काज
काठ = किनारा, तीर, तट
काळ = समय, वेळ, अवधी
कान = श्रवण
कावळा = काक
काष्ठ = लाकूड
किल्ला = गड, दुर्ग
किमया = जादू
कार्य = काम
कारागृह = कैदखाना, तुरुंग
कीर्ती = प्रसिद्धी, लौकिक, ख्याती
कुतूहल = उत्सुकता
कुटुंब = परिवार
कुशल = हुशार, तरबेज
कुत्रा = श्वान
कुटी = झोपडी
कुचंबणा = घुसमट
कृपण = कंजूष
कृश = हडकुळा
कोवळीक = कोमलता
कोठार = भांडार
कोळिष्टक = जळमट
खण = कप्पा
खडक = मोठा दगड, पाषाण
खटाटोप = प्रयत्न
खग = पक्षी
खड्ग = तलवार
खरेपणा = न्यायनीती
ख्याती = कीर्ती, प्रसिद्धी, लौकिक
खात्री = विश्वास
खाली जाणे = अधोगती
खिडकी = गवाक्ष
खेडे = गाव, ग्राम
खोड्या = चेष्टा, मस्करी
गरज = आवश्यकता
गवत = तृण
गर्व = अहंकार
गाय = धेनू, गोमाता
गाणे = गीत, गान
गंमत = मौज, मजा
गंध = वास, दरवळ
ग्रंथ = पुस्तक
गाव = ग्राम, खेडे
गुन्हा = अपराध
गुलामी = दास्य
गोड = मधुर
गोणी = पोते
गोष्ट = कहाणी, कथा
गौरव = सन्मान
ग्राहक = गिऱ्हाईक
घर = सदन, गृह, निकेतन, आलय
घरटे = खोपा
घागर = घडा, मडके
घोडा = अश्व, हय, वारू
_________________
1) ‘चाकूमुळे’ यातील ‘मुळे’ हे कोणते अव्यय आहे?
1) उभयान्वयी 2) केवलप्रयोगी
3) क्रियाविशेषण 4) शब्दयोगी
उत्तर :- 4
2) खालील वाक्यातून ‘व्यर्थ उद्गारावाची अव्यय’ असणारे वाक्य शोधा.
1) शाब्बास ! आशुतोष, चांगले यश मिळविलेस ! 2) ओहो ! ती पहा सिध्दी आली !
3) येणार असेल तर येईना बापडा ! 4) अरेच्या ! स्वरूप चांगलाच बोलू लागलाय.
उत्तर :- 3
3) “मी निबंध लिहित असे.” या वाक्यातील काळ ओळखा.
1) रीती भूतकाळ 2) रीती वर्तमानकाळ
3) रीती भविष्यकाळ 4) अपूर्ण भूतकाळ
उत्तर :- 1
4) ‘हेला’ या शब्दाचे स्त्रीलिंग रूप कोणते ?
1) गाय 2) शेळी 3) म्हैस 4) कुत्री
उत्तर :- 3
5) खालील वाक्यातील अधोरेखित शब्दाची कारक – विभक्ती कोणती आहे ?
‘मी शाळेतून आत्ताच घरी आलो.’
1) करण 2) संप्रदान 3) अपादान 4) अधिकारण
उत्तर :- 3
