स्वतंत्र मजूर पक्ष (Independent Labour Party)

◆ संस्थापक व स्थापना

● संस्थापक : डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर

● स्थापना वर्ष : 15 ऑगस्ट 1936

● स्थापना स्थळ : मुंबई प्रांत

◆ उद्देश

● श्रमिक, शेतकरी, शेतमजूर व दलित वर्गाला सामाजिक, आर्थिक व राजकीय न्याय मिळवून देणे

◆ कार्य व लढे

● भूमिहीन शेतमजुरांना जमीन मिळवून देण्यासाठी संघर्ष

● कामगारांसाठी चांगले कायदे व सुविधा यासाठी आंदोलन

● ट्रेड डिस्प्युट बिलविरोधात आंदोलन

● 7 नोव्हेंबर 1938 रोजी लाक्षणिक संप

◆ निवडणूक यश

● 1936 च्या प्रांतीय निवडणुकीत 17 पैकी 15 जागा जिंकल्या

● विधानसभेत प्रभावी भूमिका बजावली

◆ विधिमंडळातील भूमिका (1937–1939)

● विविध विधेयके मांडली

● कामगार व शेतकरी हिताचे मुद्दे प्रभावीपणे उपस्थित

◆ जाहीरनामा

● पक्षाचा जाहीरनामा प्रथम ‘टाइम्स ऑफ इंडिया’ या दैनिकात प्रकाशित

◆ पुढील रूपांतरण

● 1942 मध्ये स्वतंत्र मजूर पक्षाचे शेड्युल्ड कास्ट्स फेडरेशनमध्ये रूपांतर

◆ ऐतिहासिक महत्त्व

● दलित व कामगार वर्गाला स्वतंत्र राजकीय व्यासपीठ

● जातीय भेदभाव व शोषणाविरुद्ध संघटित लढा