05 April 2022

भारतीय राज्यघटनेतील प्रमुख कलमे


कलम २. – नवीन राज्यांची निर्मिती
कलम ३. – राज्यांचे भूभाग ,सीमा व नावे बदलणे
कलम १४. – कायद्यापुढे समानता
कलम १७. – अस्पृशता पाळणे गुन्हा कलम
१८. – पदव्या संबंधी
कलम २१-अ. – ६-१४ वर्षे वयोगटातील मोफत व सक्तीचे शिक्षण हा मुलभूत अधिकार
कलम २३. – मानवाच्या क्रय-विक्रयास बंदी
कलम ३२. – घटनात्मक उपायाचा अधिकार. कलम ४०. – ग्रामपंचायतीची स्थापना
कलम ४४. – समान नागरी कायदा कलम
४८. – पर्यावरणाचे सौरक्षण कलम
४९. – राष्ट्रीय स्मारकाचे जतन कलम
५०. – न्यायदान व शासन यंत्रणा अलग
कलम ५१. – आंतरराष्ट्रीय शांतता प्रस्थापित करणे कलम ५२. – राष्ट्रपती पदाची निर्मिती
कलम ५३. – राष्ट्रपती भारताचा पहिला नागरिक कलम ५८. – राष्ट्रपती पदाच्या पात्रता
कलम ५९. – राष्ट्रपतीस केंद्र व राज्य शासनाच्या कोणत्याही सदनाचा सभासद राहता येत नाही कलम ६०. – राष्ट्रपतीने घ्यावयाची शपथ
कलम ६१. – राष्ट्रापातीवरील महाभियोग
कलम ६३. – उपराष्ट्रपती पदाची निर्मिती
कलम ६६. – उप्रष्ट्रापतीची निवडणूक किवा पात्रता
कलम ६७. – उप्रष्ट्रापातीवरील महाभियोग
कलम ७१. – मंत्रिमंडळ व पंतप्रधानाचा सल्ला राष्ट्रपतीवर बंधनकारक
कलम ७२. – राष्ट्रपतीचा दयेचा अधिकार
कलम ७४. – पंतप्रधान व मंत्रिमंडळ
कलम ७५. – मंत्रिमंडळ लोकसभेला जबाबदार कलम ७६. – भारताचा महान्यायवादी
कलम ७७. – भारत सरकारचा कारभार राष्ट्रपतीच्या नावे चालेल
कलम ७८. – राष्ट्रपतीने वेळोवेळी मागविलेली माहिती पुरवणे पंतप्रधान यांचे कर्तव्य
कलम ७९ – संसद
कलम ८० – राज्यसभा
कलम ८१. – लोकसभा
कलम ८५. – संसदेचे अधिवेशन
कलम ९७. – लोकसभेच्या अध्यक्ष व उपाध्याक्षाचे वेतन व भत्ते
कलम १००. – राज्यसभेत एखाद्या विधेयकावर समान मते पडल्यास उपराष्ट्रपती निर्णायक मत देऊ शकतो
कलम १०१. – कोणत्याही व्यक्तीला एकाच वेळी संसदेच्या दोन्ही सभागृहाचे सभासद होता येत नाही
कलम १०८. – संसदेचे संयुक्त अधिवेशन राष्ट्रपती बोलावतो
कलम ११०. – अर्थविधेयाकाची व्याख्या
कलम ११२. – वार्षिक अंदाज पत्रक
कलम १२३. – राष्ट्रपतीला वटहुकुम काडण्याचा अधिकार
कलम १२४. – सर्वोच न्यायालय
कलम १२९. – सर्वोच न्यायालय हे अभिलेख न्यायालय असेल.
कलम १४३. – राष्ट्रपती सर्वोच न्यायालयाचा सल्ला घेऊ शकतात
कलम १४८. – नियंत्रक व महालेखा परीक्षक कलम १५३. – राज्यपालाची निवड
कलम १५४. – राज्यपालाच्या मदतीला मुख्यमंत्री व मंत्रिमंडळ
कलम १५७. – राज्यपालाची पात्रता
कलम १६५. – अडव्होकेत जनरल (महाधिवक्ता) कलम १६९. – विधान परिषद निर्मिती व बरखास्ती
कलम १७०. – विधानसभा
कलम १७९. – विधानसभेचा अध्यक्ष व उपाध्याक्षावरील महाभियोग
कलम २०२. – घटक राज्याचे अंदाजपत्रक
कलम २१३. – राज्यापालाचा वटहुकुम काढण्याचा अधिकार
कलम २१४. – उच्च न्यायालय
कलम २३३. – जिल्हा न्यायालय
कलम २४१. – केंद्रशाशित प्रदेशासाठी उच्च न्यायालये
कलम २४८. – संसदेचे शेशाधिकार
कलम २६२. – आंतरराज्यीय पानिवातपा संबंधी कलम २६३. – राज्यापालाचा स्वविवेकाधिकार कलम २८०. – वित्तआयोग
कलम ३१२. – अखिल भारतीय सेवा
कलम ३१५. – केंद्र व राज्य लोकसेवा आयोग कलम ३२४. – निवडणूक आयोग
कलम ३३०. – लोकसभेत अनुसूचित जाती-जमातीसाठी राखीव जागा
कलम ३४३. – केंद्राची कार्यालयीन भाषा
कलम ३५०. – अल्पसंख्यांक आयोगाची निर्मिती कलम ३५२. – राष्ट्रीय आणीबाणी
कलम ३५६. – राज्य आणीबाणी
कलम ३६०. – आर्थिक आणीबाणी
कलम ३६८. – घटनादुरुस्ती
कलम ३७०. – जम्मू-काश्मीर ला खास सवलती कलम ३७१. – वैधानिक विकास मंडळे
कलम ३७३. – प्रतिबंधात्मक स्थानबध.                

देशातील पहिला कचरा कॅफे

👉 अंबिकापूर (छत्तीसगड)

👉 हेतू-- शहर प्लॅस्टिकमुक्त करणे

👉 नागरीकांना 1kg प्लॅस्टिक कचऱ्याच्या बदल्यात अन्न पुरविणे

👉 घोषवाक्य-- "More the waste better the taste"

💐  राष्ट्रीय सागरी वारसा संग्रहालय 💐

👉 ठिकाण-- लोथल, गुजरात

👉 लिस्बन, पोर्तुगाल येथील नेव्ही म्युझियम च्या धर्तीवर अंमलबजावणी      

👉केंद्रीय नौकावहन मंत्रालय (सागरमाला  प्रकल्पांतर्गत)

👉 भारत आणि पोर्तुगाल यांच्या सहकार्याने उभारणी

👉मार्च 2019 पंतप्रधान मोदींच्या हस्ते पायाभरणी

👉लोथल-- प्राचीन हडप्पा संस्कृतीतील एक बंदर                                                                                       

शाश्वत विकासाची संकल्पना


आपल्या बुद्धीच्या जोरावर नैसर्गिक साधनसंपत्तीचा वापर करताना माणूस हा निसर्गचक्राचा एक घटक आहे याची जाणीव शाश्वत विकास या संकल्पनेत आहे. पृथ्वीवरील इतर कोणताही सजीव आपल्या गरजेपेक्षा जास्त संसाधनांचा वापर करत नाही. जीवो जीवस्य जीवनम हे निसर्गचक्र आहे. माणसाच्या सतत अधिक काही मिळवण्याच्या इच्छेमुळे तो सतत अधिकाधिक संसाधनांचा वापर करत असतो.

--------------------------------------------------

⭐️  शाश्वत विकास १७ ध्येये ⭐️

१. सर्व प्रकारच्या गरिबीचे निर्मूलन करणे.

 २. भूक संपवणे, अन्न सुरक्षा व सुधारित पोषणआहार उपलब्ध करून देणे आणि शाश्वत शेतीला प्राधान्य देणे.

३. आरोग्यपूर्ण आयुष्य सुनिश्चित करणे व सर्व वयोगटातील नागरिकांचे कल्याण साधणे.

४. सर्वसमावेशक व गुणवत्तापूर्ण शिक्षण उपलब्ध करणे.

५. लिंगभावाधिष्ठित समानता व महिला आणि मुलींचे सक्षमीकरण साधणे.

६. पाण्याची व स्वच्छतेच्या संसाधनाची उपलब्धता सुनिश्चित करणे.

७. सर्वाना अल्पखर्चीक विश्वासार्ह, शाश्वत आणि आधुनिक ऊर्जा साधने उपलब्ध करून देणे.

८. शाश्वत, सर्वसमावेशक आर्थिक वाढ आणि उत्पादक रोजगार उपलब्ध करणे.

९.पायाभूत सोयीसुविधांची निर्मिती करणे, सर्वसमावेशक आणि शाश्वत औद्योगिकीकरण करणे आणि कल्पकतेला वाव देणे.

१०. विविध देशांमधील असमानता दूर करणे.

११. शहरे आणि मानवी वस्त्या, अधिक समावेशक, सुरक्षित, संवेदनशील आणि शाश्वत करणे.

१२. उत्पादन आणि उपभोगाच्या पद्धती शाश्वत रूपात आणणे.

१३. हवामान बदल आणि त्याच्या दुष्परिणामांना रोखण्यासाठी त्वरित उपाययोजना करणे.

१४. महासागर व समूहांचे संवर्धन करणे तसेच त्यांच्याशी संबंधित संसाधनांचा शाश्वतपणे वापर करणे.

१५.परिस्थितिकीय व्यवस्थांचा (Ecosystem) शाश्वत पद्धतीने वापर करणे. वनाचे शाश्वत व्यवस्थापन, वाळवंटीकरणाशी मुकाबला करणे, जमिनीचा कस कमी होण्याची प्रक्रिया आणि जैवविविधतेची हानी रोखणे.

१६. शांततापूर्ण आणि सर्वसमावेशक समाजव्यवस्थांना प्रोत्साहन देणे. त्यांची शाश्वत विकासाच्या दिशेने वाटचाल निश्चित करणे, सर्वाची न्यायापर्यंत पोहोच स्थापित करण्यासाठी विविध पातळ्यांवर परिणामकारक, उत्तरदायी आणि सर्वसमावेशक संस्था उभ्या करणे.

१७. चिरस्थायी विकासासाठी वैश्विक भागीदारी निर्माण व्हावी यासाठी अंमलबजावणीची साधने विकसित करणे.

__________________________

ब्रिटिश भारत के दौरान ब्रिटिश वायसराय की सूची (1858-1947)

👉 लार्ड कैनिंग ( 1958 - 1964 )

• रानी विक्टोरिया की घोषणा और भारत सरकार अधिनियम 1858 की घोषणा
• व्हाइट विद्रोह
• भारतीय परिषद अधिनियम 1861
• भारतीय दंड संहिता 1860
• वहाबी आन्दोलन का दमन

👉 लार्ड जॉन लॉरेंस (1864-69)

• भूटान युद्ध (1865)
• कलकत्ता, बम्बई में उच्च न्यायालयों और 1865 में मद्रास की स्थापना

👉 लार्ड मेयो (1869-1872)

• भारत के सांख्यिकीय सर्वेक्षण की स्थापना
• कृषि और वाणिज्य विभाग
• राज्य रेलवे
• 1872 में अंडमान में हत्या कर दी गई

👉 लॉर्ड लिटन I (1876-1880)

• रॉयल टाइटल अधिनियम 1876
• महारानी विक्टोरिया द्वारा भारत की महारानी के  खिताब की धारणा
• वर्नाकुलर प्रेस एक्ट
• शस्त्र अधिनियम 1878
• दूसरा अफगान युद्ध (1878-1880)
• 1878 में पहली बार अकाल आयोग की नियुक्ति

👉 लार्ड रिपन (1880-1884)

• पहले फैक्टरी अधिनियम और पहली जनगणना
• 1882 में स्थानीय प्रशाशन
• 1882 में केंद्र की डिवीजन वित्त
• शिक्षा पर हंटर आयोग
• इल्बर्ट बिल विवाद

👉 लार्ड डफरिन (1884-1888)

• बर्मा  युद्ध (1885-1886)
• भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस की स्थापना

👉 लार्ड लैंड्सडाउन (1888-1894)

• 1891 के कारखाना अधिनियम
• इम्पीरियल प्रांतीय और अधीनस्थ में सिविल सेवा की डिवीजन
• 1892 के भारतीय परिषद अधिनियम
• डूरंड आयोग की नियुक्ति और भारत (अब पाकिस्तान) और अफगानिस्तान के बीच डूरंड रेखा की अपनी परिभाषा

👉 लार्ड एल्गिन द्वितीय

• चापेकर द्वारा अंग्रेजों की हत्या

👉 लॉर्ड कर्जन (1899-1905)

• थॉमस रॉली आयोग
• प्राचीन स्मारक संरक्षण अधिनियम 1904 के
• बिहार में पूसा में कृषि अनुसंधान संस्थान की स्थापना
• 1905 में बंगाल के विभाजन

👉 लॉर्ड मिंटो द्वितीय (1905-1910)

• एंटी विभाजन और स्वदेशी आंदोलनों
• सूरत सत्र और कांग्रेस में विभाजन
• मिंटो मॉर्ले सुधारों
• 1906 में ढाका के आगा खान नवाब द्वारा मुस्लिम लीग के फाउंडेशन

👉 लॉर्ड हार्डिंग द्वितीय (1910-1916)

• बंगाल की विभाजन के विलोपन
• दिल्ली के शाही राजधानी स्थानांतरण
• जी के की मौत 1915 में गोखले
• 1915 में हिंदू महासभा के फाउंडेशन

👉 लार्ड चेल्म फ़ोर्ड  (1916 -21)

• गांधीजी की वापसी
• होम रूल लीग
• लखनऊ सत्र और 1916 में कांग्रेस के पुनर्मिलन
• बी। जी। तिलक  के प्रयासों से 1916 में  लखनऊ संधिमोंटेग का अगस्त घोषणा
• एस.एन. बनर्जी द्वारा भारतीय लिबरल संघ के गठन
• जलिांया वाला  बाग नरसंहार (13 अप्रैल 1919)
• खिलाफत आंदोलन (1919-1920)
• बिहार के लेफ्टिनेंट गवर्नर के रूप में सर एस. पी. सिन्हा  की नियुक्ति (प्रथम भारतीय)

👉 लार्ड रीडिंग (1921-1926)

• चौरी-चौरा की घटना (5 वीं फ़र, 1922)
• दिसं, 1922 में सी. आर. दस  मोतीलाल नेहरू ने स्वराज पार्टी का गठन
• राष्ट्रीय स्वयं सेवक संघ (आरएसएस) के.बी.हेडगवार द्वारा की फाउंडेशन (1925)
• रोलेट एक्ट का निरसन
• भारत और इंग्लैंड में एक साथ परीक्षाओं का आयोजन
• भारतीय सेना के अधिकारी के कैडर के भारतीयकरण की शुरुआत।

👉 लॉर्ड इरविन (1926-1931)

• साइमन कमीशन और उसके बायकाट
• हरकोर्ट बटलर भारतीय राज्यों आयोग (1927)
• नेहरू रिपोर्ट और मुस्लिम लीग हिंदू महासभा आदि द्वारा अपनी अस्वीकृति
• दीपावली घोषणा
• लाहौर सत्र (1929)
• पूर्ण स्वराज की  घोषणा
• सविनय अवज्ञा आंदोलन और दांडी मार्च का शुभारंभ
• पहले गोलमेज कांग्रेस
• गांधी इरविन पैक्ट

👉 लार्ड विलिंग्डन (1931-1936)

• दूसरे और तीसरे गोलमेज सम्मेलन
• सांप्रदायिक पुरस्कार (1932) रामसे मैक डोनाल्ड द्वारा
• गांधी और अम्बेडकर के बीच पूना पैक्ट • (1932)
• सरकार भारत अधिनियम 1935 की
• आचार्य नरेन्द्र देव और जय प्रकाश नारायण से समाजवादी पार्टी के फाउंडेशन (1934)

👉 लॉर्ड लिनलिथगो (1936-1943)

• कांग्रेस मंत्रालयों का गठन
• कांग्रेस के अध्यक्ष जहाज से सुभाष चंद्र बोस का इस्तीफा
• फॉरवर्ड ब्लॉक का गठन
• और लिनलिथगो द्वारा
• अगस्त प्रस्ताव को कांग्रेस द्वारा अपनी अस्वीकृति
• मुस्लिम लीग द्वारा  उद्धार दिन (1939)
• क्रिप्स मिशन
• भारत छोड़ो आंदोलन

👉 लार्ड वावेल (1943-1947)

• सी.राजगोपालाचारी द्वारा सी.आर.फार्मूला
• वावेल योजना और शिमला सम्मेलन
• आईएनए परीक्षण
• नौसेना विद्रोह (1946)
• कैबिनेट मिशन (लॉरेंस, क्रिप्स और सिकंदर)
• अंतरिम सरकार और सीधी कार्रवाई दिवस के शुभारंभ का गठन

👉 लार्ड माउंटबेटन (1947)

• भारत और स्वतंत्रता का विभाजन .

42वी घटनादुरुस्ती 1976

या घटनादुरुस्तीला लघु राज्यघटना म्हणून ओळखले जाते.

1)  प्रस्तावनेमध्ये समाजवादी, धर्मनिरपेक्ष, अखंडता या तीन नवीन शब्दांचा समावेश केला.

2) नागरिकांसाठी मूलभूत कर्तव्ये हा नवीन भाग कलम ५१ (अ) मध्ये समाविष्ट केला.

3) राष्ट्रपतीने मंत्रिमंडळाच्या सल्ल्यानेच कारभार करण्याचे बंधनकारक केले.

4) प्रशासकीय न्यायासन आणि इतर विषयांसाठी न्यायासनाची तरतूद

5) 1971 च्या जनगणनेच्या आधारावर २००१ पर्यंत लोकसभा आणि विधानसभेच्या जागांची निश्चिती

6) घटनादुरुस्त्या ह्या न्यायालयीन पुनर्विलोकनाच्या कक्षेबाहेर ठेवल्या.

7) न्यायालयीन पुनर्विलोकन आणि सर्वोच्च व उच्च न्यायालयाचा आदेश, अधिकार क्षेत्राचा संकोच केला.

8) लोकसभा आणि विधानसभा यांचा कार्यकाळ 5 वरून 6 वर्षे करण्यात आला.

9) मार्गदर्शक तत्वांची अंमलबजावणी करण्यासाठी केलेल्या कायद्यांमुळे काही मूलभूत हक्कांचे उल्लंघन होते. या आधारावर न्यायालये त्यांना अवैध घोषित करू शकत नाही.

10) देश विघातक कारवायांना हाताळण्यासाठी कायदे करण्याचा अधिकार संसदेला देण्यात आला आणि अशा कायद्यांचे मूलभूत हक्कांवर देखील श्रेष्ठत्व असेल.

11) तीन नवीन मार्गदर्शक तत्वांची भर घालण्यात अली. उदा. समान न्याय आणि मोफत कायदेशीर मदत; उद्योगांच्या व्यवस्थापनामध्ये कामगारांचा सहभाग आणि पर्यावरण, जंगले व प्राण्यांचे संरक्षण

12) भारताच्या कोणत्याही भागामध्ये राष्ट्रीय आणीबाणीची घोषणा करणे सुकर केले.

13) घटक राज्यातील राष्ट्रपती राजवटीचा एकवेळ (सलग) कालावधी ६ महिन्यांवरून १ वर्ष करण्यात आला.

14) कायदा आणि सुव्यवस्थेची स्थिती हाताळण्यासाठी कोणत्याही राज्यात सशस्त्र सैनिक दलांची तैनाती करण्याचे अधिकार केंद्राला दिले.

15) राज्यसूचीतील ५ विषय समवर्तीसूची मध्ये स्थानांतरित केले. उदा. शिक्षण, जंगले, जंगली प्राणी आणि पक्षांचे संरक्षण, वजन आणि मापे आणि न्यायाचे प्रशासन, सर्वोच्च आणि उच्च न्यायालये वगळता इतर सर्व न्यायालयांची स्थापना आणि संरचना इत्यादी

16) संसद आणि राज्य विधिमंडळातील गणपूर्तीची आवश्यकता रद्द केली.

17) संसदेचे सदस्य आणि तिच्या समित्यांचे हक्क आणि विशेषाधिकार वेळोवेळी निश्चित करण्याचे अधिकार संसदेला दिले.

18) अखिल भारतीय न्यायिक सेवेच्या निर्मितीसाठी तरतूद

19) चौकशीनंतर दुसऱ्या टप्प्यावर आपली बाजू मांडण्याचा सनदी सेवकांचा हक्क काढून घेत शिस्तभंगाच्या कारवाईची कार्यपध्द्त संक्षिप्त केली.

जागतिक हिमोफिलिया दिन: 17 एप्रिल🎯

🎯जागतिक हिमोफिलिया महासंघ (WFH) यांच्या नेतृत्वात रक्तस्त्राव विकाराने ग्रसित समुदायाद्वारे 17 एप्रिल 2020 रोजी जागतिक हिमोफिलिया दिन साजरा केला जातो.

🎯उद्दीष्ट: शरीराच्या काही भागांमधून किंवा नाकपूड्यामधून अचानकपणे रक्तस्त्राव होण्याच्या विविध विकारांविषयी जागृती पसरवणे हे या दिवसाचे आहे.

🎯2020 या वर्षाची संकल्पना: यंदा हा दिन ‘गेट+इनवॉल्व्ड व्हर्चूयली अँड स्टे सेफ’ या संकल्पनेखाली पाळण्यात आला. 

◾️पार्श्वभूमी

🎯फ्रँक शॅनाबेल यांच्या जयंतीनिमित्त जागतिक हिमोफिलिया दिन पाळतात. फ्रँक शॅनाबेल हे एक उद्योगपती होते, जे गंभीर हिमोफिलिया घेऊन जन्मले होते.

🎯जागतिक हिमोफिलिया महासंघ (WFH) याची स्थापना 1963 साली फ्रँक शॅनाबेल यांनी केली होती. संस्थेचे मुख्यालय मॉन्ट्रियल (कॅनडा) येथे आहे.

🎯जागतिक हिमोफिलिया महासंघ (WFH) कडून रक्तस्त्रावाचा विकार असलेल्या लोकांचे निदान आणि उपचार पद्धती मोठ्या प्रमाणात सुधारण्यासाठी ग्लोबल अलायन्स फॉर प्रोग्रेस (DAP) कार्यक्रम तयार करण्यात आला आहे.

◾️हिमोफिलिया आजार

🎯हिमोफिलिया हा अनुवांशिक आजार आहे. हा आजार अनुवांशिकरित्या पालकांकडुन त्यांच्या मुलांना होतो. गुणसुत्रांतल्या दोषांमुळे हा आजार होत असुन आईकडुन मुलाला किंवा मुलाला गर्भावस्थेपासुन होण्याची शक्यता असते.

🎯हिमोफिलियाचे दोन प्रकार आहेत - हिमोफिलिया A (क्लोटिंग फॅक्टर 8 याच्या कमतरतेमुळे दर 5000 पुरुषांपैकी एकाला होतो) आणि हिमोफिलिया B (क्लोटिंग फॅक्टर 9 याच्या कमतरतेमुळे दर 30000 पुरुषांपैकी एकाला होतो).

🎯क्लोटिंग फॅक्टरच्या कमतरतेमुळे जखम झाल्यानंतर रक्त गोठण्याची प्रक्रिया मंद असते आणि अधिक काळ उस्फुर्तपणे रक्तस्त्राव होतो.

अर्थमंत्रीचा जागतिक बँक आणि जागतिक नाणेनिधीच्या विकास समितीच्या बैठकीत सहभाग


- 17 एप्रिल 2020 रोजी केंद्रीय अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी व्हिडीओ कॉन्फरन्सच्या माध्यमातून जागतिक बँक आणि आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (IMF) नियामक मंडळाच्या मंत्रीस्तरीय विकास समितीच्या 101 व्या पूर्ण सत्रात सहभाग घेतला.

- या बैठकीत मुख्यतः कोविड-19 च्या आप्तकालीन परिस्थितीत, जागतिक बँकेचा प्रतिसाद, आणि कोविड19 कर्जविषयक निर्णय, आंतरराष्ट्रीय विकास संघटनेच्या सदस्य देशांना मदत करण्यासाठीचे आंतरराष्ट्रीय निर्णय यावर प्रामुख्याने चर्चा झाली.

▪️भारत सरकारने उचलेली पाऊले

- केंद्र सरकारने, समाजातील दुर्बल घटकांना मोफत आरोग्य सुविधांसह, 23 अब्ज डॉलर्सचे पैकेज घोषित केले आहे. यात आरोग्य कर्मचाऱ्यांना मोफत विमा, रोख रक्कम हस्तांतरण, मोफत अन्नधान्य आणि गैस वितरण, आणि बाधित कर्मचाऱ्‍यांना सामाजिक सुरक्षा अशा उपाययोजनांचा समावेश आहे.

- या अचानक आलेल्या आर्थिक संकटाचा मुकाबला करण्यासाठी, कंपन्यांना, विशेषतः लघू आणि मध्यम उद्योगांना मदत करण्यासाठी,सरकारने, प्राप्तीकर, जीएसटी, अबकारी, वित्तीय सेवा आणि कॉर्पोरेट व्यवहार अशा सर्व ठिकाणी कायदेशीर आणि नियामक बाबींमध्ये सवलती जाहीर केल्या आहेत.

▪️जागतिक बँक

- जागतिक बॅंक (World Bank) ही एक आंतरराष्ट्रीय वित्त व पतपुरवठा संस्था आहे. संस्थेची स्थापना 1944 साली झाली. अमेरिकेची राजधानी वॉशिंग्टन डी.सी येथे जागतिक बॅंकेचे मुख्यालय आहे.

- संस्थेच्या स्थापनेसाठी ब्रेटन वुडस् सिस्टम समितीच्या जागतिक आर्थिक नियंत्रण शिफारशीं वापरण्यात आल्या होत्या. विकसनशील देश व अविकसित देश यांना विकासासाठी कर्जपुरवठा करणारी संस्था असे याचे स्वरूप आहे.

▪️आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (IMF)

- ब्रेटोन वूड्स परिषदेत जागतिक बँकेसोबत आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (International Monetary Fund –IMF) या वित्तीय संस्थेची स्थापना 27 डिसेंबर 1945 रोजी झाली आणि प्रत्यक्ष कामकाज 1 मार्च 1947 रोजी सुरू झाले. त्याचे वॉशिंग्टन डी.सी. (अमेरिका) येथे मुख्यालय आहे.

- देय करावयाची शिल्लक रक्कम भरण्यास येणार्‍या अडचणी आणि आंतरराष्ट्रीय वित्तीय संकटात व्यवस्थापनाविषयीच्या बाबींमध्ये ही बँक आपली भूमिका बजावते.

-  तसेच जागतिक आर्थिक सहयोग वाढविणे, आर्थिक स्थिरता सुरक्षित करणे, आंतरराष्ट्रीय व्यापार सुलभ करणे, उच्च रोजगार आणि दीर्घकालीन आर्थिक वाढीला चालना देणे आणि दारिद्र्य कमी करणे यादृष्टीने ही बँक कार्य करते.
---------------------------------------------------

महाराष्ट्रातील पहिले

महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री 

➡️यशवंतराव चव्हाण

महाराष्ट्रातील पहिली महानगरपालिका

➡️मुंबई

महाराष्ट्रातील पहिले आकाशवाणी केंद्र 

➡️मुंबई (1927)

महाराष्ट्रातील पहिले दूरदर्शन केंद्र

➡️मुंबई (2 ऑक्टोबर 1972)

महाराष्ट्रातील पहिले मातीचे धरण

➡️गंगापूर (गोदावरी नदीवर -जि.नाशिक)

महाराष्ट्रातील पहिले पक्षी अभयारण्य

➡️कर्नाळा (रायगड)

महाराष्ट्रातील पहिले जलविद्युत केंद्र 

➡️खोपोली (रायगड)

महाराष्ट्रातील पहिला अनुविद्युत प्रकल्प

➡️तारापुर

महाराष्ट्रातील पहिले विद्यापीठ 

➡️मुंबई (1957)

महाराष्ट्रातील पहिले कृषि विद्यापीठ

➡️राहुरी (1968 जि. अहमदनगर)

महाराष्ट्रातील पहिला सहकारी साखर कारखाना

➡️प्रवरानगर (1950 जि. अहमदनगर)

महाराष्ट्रातील पहिली सहकारी सूत गिरणी 

➡️कोल्हापूर जिल्हा विणकर सहकारी संस्था इचलकरंजी

महाराष्ट्रातील पहिला पवनविद्युत प्रकल्प जमसांडे 

➡️देवगड (जि. सिंधुदुर्ग)

महाराष्ट्रातील पहिले उपग्रह दळणवळण केंद्र 

➡️आर्वी (पुणे)

महाराष्ट्रातील पहिला लोह पोलाद प्रकल्प 

➡️चंद्रपुर

महाराष्ट्रातील मराठी भाषेतील पहिले साप्ताहिक 

➡️दर्पण (1832)

महाराष्ट्रातील मराठी भाषेतील पहिले मासिक

➡️दिग्दर्शन (1840)

महाराष्ट्रातील मराठी भाषेतील पहिले दैनिक वर्तमानपत्र 

➡️ज्ञानप्रकाश (1904)

महाराष्ट्रातील पहिली मुलींची शाळा

➡️पुणे (1848)

महाराष्ट्रातील पहिली सैनिकी शाळा 

➡️सातारा (1961)

महाराष्ट्रातील पहिली कापड गिरणी 

➡️मुंबई (1854)

महाराष्ट्रचे पहिले पंचतारांकित हॉटेल

➡️ताजमहाल, मुंबई

एव्हरेस्ट शिखर सर करणारा पहिला महाराष्ट्रीयन व्यक्ति

➡️श्री. सुरेन्द्र चव्हाण

भारतरत्न मिळवणारे पहिले महाराष्ट्रीयन व्यक्ति 

➡️महर्षि धोंडो केशव कर्वे

रॅमन मॅगसेसे पुरस्कार मिळवणारे पहिले महाराष्ट्रीयन व्यक्ति

➡️आचार्य विनोबा भावे

महाराष्टाचे पहिले रँग्लर

➡️रघुनाथ पुरुषोत्तम परांजपे

महाराष्ट्रातील पहिल्या महिल्या डॉक्टर 

➡️आनंदीबाई जोशी

महाराष्ट्रातील पूर्ण विद्युतीकरण झालेला पहिला जिल्हा

➡️वर्धा जिल्हा

अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाचे पहिले अध्यक्ष 

➡️न्यायमूर्ती महादेव रानडे

महाराष्ट्रातील पहिली रेल्वे ( वाफेचे इंजिन ) 

➡️मुंबई ते ठाणे (16 एप्रिल1853 )

महाराष्ट्रातील पहिली रेल्वे (विजेवरील) 

➡️मुंबई ते कुर्ला (1925)

महाराष्ट्रातील पहिली महिला रेल्वे इंजिन चालक 

➡️सुरेखा भोसले (सातारा)

महाराष्ट्रातील पहिला  संपूर्ण साक्षर जिल्हा

➡️सिंधुदुर्ग

अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाच्या पहिल्या महिला अध्यक्षा

➡️कुसुमावती देशपांडे

महाराष्ट्राचे पहिले माहिती आयुक्त 

➡️डॉ. सुरेश जोशी

महाराष्ट्रातील कृत्रिम पावसाचा पहिला प्रयोग 

➡️वडूज

ऑस्कर नामांकनासाठी पाठविण्यात आलेला पहिला मराठी चित्रपट

➡️श्वास (2004)

राष्ट्रपती पदक प्राप्त दुसरा मराठी चित्रपट 

➡️श्वास

राष्ट्रपती पदक प्राप्त पहिला मराठी चित्रपट

➡️श्यामची आई

ऑगस्ट 1942 : अटक झालेले नेते

1) महात्मा गांधी  (2)महादेवभाई

(3) पंडित नेहरू  (4) असफ अली

(5)गोविंद वल्लभपंत  (6)सरदार पटेल

(7)आचार्य कृपलानी  (8)मौलाना आझाद

(9)स का पाटील   (10) शंकरराव देव

(11)युसुफ मेहेरअली (12)अशोक मेहता

(13) सरोजिनी नायडू

(14) शांताबाई वेंगसरकर

🌿🌿🌿🌷🌷🌿🌿🌿🌷🌷🌿🌿🌷

🌺 1942 मध्ये येरवडा तुरुंगात असलेले :🌺

☘  महात्मा गांधी

🌷  सरोजिनी नायडू

☘  महादेवभाई देसाई

🌷  मीराबेन

☘  सुशीला नायर

🌷  प्यारेलाल

जगातील शहरे व नद्या कशास काय म्हणतात आणि जगातील सर्वात मोठे महाराष्ट्राचे इतर राज्यांना भिडणारे जिल्हे

👉  हवाग नदी - पीत नदी, चीनचे दुखाश्रु

👉  गल्फ सागर प्रवाह - समुद्रानंतर्गत नदी

👉  रोम शहर - सात टेकड्यांचे शहर

👉  ऍबर्डीन - ग्रॅनाईट नगरी

👉  वहेनिस शहर - एड्रियाटची राणी

👉 पामीरचे पठार पर्वत - जगाचे ओढे

👉 सिडनी शहर - दक्षिण गोलार्धाची राणी '

👉  बाबेल मॅण्डेबची सामुद्रधुनी - अश्रुंचे द्वार

👉  डट्रॉईट शहर - मोटार गाड्यांचे शहर

👉 अटलांनटीक महासागर - हेरिंग माशांचे तळे

👉 बलग्रेड शहर - श्वेत शहर

👉 शिकागो शहर - उद्यानाचे शहर

👉 जिब्राल्टर - भूमध्यसमुद्राची किल्ली

👉 लहासा शहर - निषिद्ध

👉 नयूयॉर्क शहर - गगनचुंबी इमारतींचे शहर

👉 सटोकहोम शहर - उत्तरेचे व्हेनिस


◆◆जगातील सर्वात मोठे ◆◆

* खंड - आशिया

* विस्तारित देश - रशिया

* लोकसंख्येचा देश - चीन

* द्विपसमूह - इंडोनेशिया

* त्रिभूज प्रदेश - सुंदरबन [ गंगा नदीच्या मुखाजवळ ]

* वाळवंट - सहारा

* महासागर - पॅसिफिक

* द्विपकल्प - अरेबिया

* बेट - ग्रीनलँड

* खंडद्वीप - ऑस्ट्रेलिया

* समुद्र - दक्षिण चिनी समुद्र

* उपसागर - हडसनचा उपसागर

* आखात - मेक्सिकोचे आखात

* नदी व खोरे - अमेझॉनचे खोरे

* पर्वतराजी - हिमालय

* मैदानी प्रदेश - पश्चिम सायबेरिया

* गोड्या पाण्याचे सरोवर - सुपीरिअर

* ज्वालामुखी - मौना लोआ, हवाई बेटे.

* समुद्रभरती - फुंडीचे आखात

* खाऱ्या पाण्याचे सरोवर - कास्पियन समुद्र

* नदी मुख - ऑब नदीचे मुख

* वाळूचे बेट - फ्रेझर आयर्लंड

* लॅगुन - लॅगोआ डॉस पॅटॉस, ब्राझील

* अरण्य - सूचिपर्णी वृक्षांचे अरण्य, रशिया

* सिमेंट क्रॉंक्रीटचे धरण - कोलंबिया नदीवरील ग्रॅन्ड कुली, अमेरिका

* बंदर - न्यूयॉर्क

* विस्तारित शहर - लंडन

* दिवस - २१ जून




महाराष्ट्राचे इतर राज्यांना भिडणारे जिल्हे

कर्नाटक ----नांदेड, लातूर, उस्मानाबाद, सोलापूर, सांगली, कोल्हापूर, सुंधुदुर्ग

गोवा--------सिंधुदुर्ग

मध्येप्रदेश ---गोंदिया, भंडारा, नागपूर, अमरावती, जळगाव, बुलढाणा, धुळे, नंदुरबार

छत्तीसगढ----गडचिरोली, गोंदिया

तेलंगणा -----गडचिरोली, चंद्रपुर, यवतमाळ, नांदेड

गुजरात ------धुळे, नंदुरबार, नाशिक, पालघर