◾️ इथिओपियाचे पंतप्रधान अॅबी अहमद यांना यंदाचा नोबेल शांतता पुरस्कार जाहीर करण्यात आला आहे.
◾️एरिट्रियाबरोबर केलेल्या शांती करारासाठी त्यांना हा पुरस्कार देण्यात आला आहे.
◾️त्यांच्या पुढाकारामुळे गेल्यावर्षी एरिट्रियासोबत झालेल्या शांतताकरारामुळे 20 वर्षांपासूनचा लष्करी तिढा सुटला आहे.
◾️१९९८ ते २००० दरम्यान झालेल्या सीमायुद्धापासून या तिढ्याला सुरुवात झाली होती.
◾️📌शांततेच्या नोबेल पुरस्कारांचं हे १०० वं वर्षं ❗️असून ओस्लोमध्ये याची घोषणा करण्यात आली.
◾️याच शांतता पुरस्कारासाठी तरूण पर्यावरण कार्यकर्ती ग्रेटा थुनबर्गच्या नावाचीही शिफारस करण्यात आल्याची चर्चा होती.
◾️अत्यंत प्रतिष्ठेच्या या पुरस्कारासाठी यावर्षी एकूण ३०१ नावं सुचवण्यात आली होती. यामध्ये २२३ व्यक्ती आणि ७८ संस्थांचा समावेश होता.
◾️नोबेलच्या शिफारसीसाठीच्या नियमांनुसार शिफारस करण्यात आलेल्या व्यक्तींच्या नावांची यादी पुढची ५० वर्षं प्रसिद्ध केली जात नाही.
कोण आहेत अॅबी अहमद?
◾️43 वर्षांचे अॅबी अहमद हे एप्रिल २००८मध्ये इथिओपियाचे पंतप्रधान झाले.
◾️त्यानंतर त्यांनी देशात मोठ्या प्रमाणावर उदारीकरण केलं. तोपर्यंत इथिओपियामध्ये मोठ्या प्रमाणावर निर्बंध होते.
◾️तुरुंगामध्ये डांबून ठेवण्यात आलेल्या हजारो विरोधकांची - कार्यकर्त्यांची त्यांनी मुक्तता केली आणि हद्दपार करण्यात आलेल्यांना घरी परतण्याची परवानगीही दिली.
◾️सगळ्यांत महत्त्वाचं म्हणजे इथिओपियाचा शेजारी देश असणाऱ्या एरिट्रियासोबत शांतता करार करत त्यांनी दोन दशकांचा संघर्ष संपुष्टात आणला.
नोबेल पुरस्कार
📌 भौतिकशास्त्र,
📌 रसायनशास्त्र,
📌 वैद्यकशास्त्र,
📌 साहित्य आणि
📌 शांतता या
क्षेत्रातल्या कामगिरीसाठी नोबेल पुरस्कार देण्यात येतात.
📌 या पुरस्कारांमध्ये स्वीडनच्या सेंट्रल बँकेने १९६८मध्ये अर्थशास्त्राच्या पुरस्काराची भर टाकली. पण याला नोबेल पुरस्कार म्हटलं जात नाही
◾️आधीच्या १२ महिन्यांमध्ये ज्यांनी मानवजातीसाठी अतिशय महत्त्वाचं काम केलेलं आहे, अशांचा सन्मान या पुरस्काराने करण्यात येतो.
◾️१९०१ मध्ये 📌पहिल्यांदा नोबेल पुरस्कार देण्यात आले.
याआधीचे प्रसिद्ध विजेते
📌अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष बराक ओबामा यांना २००९मध्ये शांततेसाठीचं नोबेल देण्यात आलं.
📌 जिमी कार्टर (२००२),
📌 मलाला युसुफजाई (संयुक्तपणे २०१४मध्ये)मुलींच्या शिक्षणासाठी चळवळ उभारणारी कार्यकर्ती,
📌युरोपियन युनियन (२०१२),
📌कोफी अन्नान (२००१मध्ये संयुक्तपणे) युनायटेड नेशन्स आणि त्यांचे सरचिटणीस आणि
📌मदर टेरेसा (१९७९) यांचा या पुरस्काराने सन्मान करण्यात आला आहे.
◾️लेखक आणि विचारवंत जीन - पॉल सार्त्र यांनी १९६४मध्ये हा पुरस्कार नाकारला होता.
◾️तर व्हिएतनामचे राजकारणी ल ड्युक थो यांनी १९७३मध्ये पुरस्कार नाकारला.
◾️तर इतर चार जणांवर त्यांच्या देशांनी हा पुरस्कार नाकारण्याची जबरदस्ती केली.
◾️२०१६मध्ये साहित्यासाठीचा नोबेल पुरस्कार गायक बॉब डिलन यांना देण्यात आला होता.
