28 November 2019

NSO अहवाल : ग्रामीण भारत अद्याप मुक्त शौचमुक्त नाही

📌आयोजक :-

सांख्यिकी व कार्यक्रम अंमलबजावणी मंत्रालयाच्या (Ministry of Statistics and Programme Implementation) अंतर्गत NSO कडून

📌कालावधी :-

👉जुलै २०१८ ते डिसेंबर २०१८

📌सर्वेक्षणातील भर द्यावयाचे घटक :-

1.पिण्याचे पाणी

2.स्वच्छता आणि गृहनिर्माण स्थिती

📌सर्वेक्षण निरीक्षणे :-

👉एक चतुर्थांश (१/४) घरात शौचालय सुविधेचा अभाव

📌मुख्य उद्दीष्ट्ये :-

👉घरांना उपलब्ध असणाऱ्या सुविधा तसेच घरांच्या आसपासच्या सूक्ष्म वातावरणासह स्वच्छतेविषयी माहिती एकत्रित करणे

👉'२०२४ पर्यंत सर्वांसाठी पिण्याचे पाणी' हे लक्ष्य ठेवून भारत सरकार सध्या काम करत असल्याने सर्वेक्षण अत्यंत महत्त्वपूर्ण

📌ठळक मुद्दे :-

👉जवळपास ४२.९% ग्रामीण भागातील आणि सुमारे ४०.९% शहरी भागातील कुटुंबांकडून अद्याप हँडपंप वापर

👉घरगुती परिसरात पिण्याच्या पाण्याच्या सुविधेबाबत शहरी भागात सुमारे ८०.७% आणि ग्रामीण भागात ५८.२% लोक

👉सुधारित जल संसाधने वापराबाबत ग्रामीण भागातील ९४.५% आणि शहरी भागात ९७.४%

👉सुधारित जल संसाधने मध्ये ट्यूबवेल, संरक्षित स्प्रिंग्स, खाजगी टँकर ट्रक, पाईप वॉटर, हँडपंप, पावसाचे पाणी संकलन आणि बाटलीबंद पाणी यांचा समावेश

📌खुले शौच आणि सद्य स्थिती :-

👉स्वच्छ भारत मिशनने २ ऑक्टोबर २०१९ रोजी भारताला मुक्त शौचमुक्त घोषित

👉सर्वेक्षणानुसार ग्रामीण भागातील ७१.३% आणि शहरी भागातील ९६.२% लोकांमध्ये शौचालय सुविधेचा अभाव

👉सुस्थित गटार व्यवस्था ग्रामीण भागातील ६१.१% आणि शहरी भागातील ९२% कुटुंबांमध्ये आढळ

गॅस पायाभूत सुविधांना गती देण्यासाठी राष्ट्रीय धोरण


पेट्रोलियम आणि नैसर्गिक गॅस नियामक मंडळाकडून (Petroleum and Natural Gas Regulatory board - PNGRB) एक उच्चस्तरीय समिती स्थापन

📌हेतू :-

पाइप केलेल्या नैसर्गिक वायूच्या पायाभूत सुविधांच्या विकासास गती देणे

📌महत्वाचे मुद्दे :-

1) समिती कार्ये -

शहर गॅस वितरणासंदर्भात राष्ट्रीय धोरण आखण्यासाठी कार्य

पाईप गॅस नेटवर्कच्या विकासाच्या मुद्द्यांचा सविस्तर आढावा

धोरण राज्य स्तरावर मान्यता मिळण्यास महत्वाच्या मुद्द्यांकडे लक्ष

इतर क्षेत्रांच्या तुलनेत महत्त्वपूर्ण प्रगती पाहण्यास अडचणी येणारी भौगोलिक क्षेत्रे ओळखणे

राज्य सरकार भूमिका :-

राज्य सरकारद्वारे नोडल ऑफिसरची नेमणूक

जमीन, पर्यावरण, वाहतूक इ.चा समावेशास वेळोवेळी मंजूरी

सवलतीच्या दरात वेळेवर शासकीय वाटप करण्याच्या प्रक्रियेत शहर गॅस वितरण पायाभूत सुविधा तयार करण्यासाठी समावेश

आतापर्यंत प्रगती :-

पेट्रोलियम मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, चांगल्या शहर गॅस वितरणासह भौगोलिक क्षेत्रा संख्येत २०१७ च्या अखेरीस ७८ वरून २०१९ मध्ये २२९ पर्यंत वाढ

कार्टोसॅट-3 उपग्रहाचे यशस्वी प्रक्षेपण

पीएसएलव्ही सी 47 या ध्रुवीय उपग्रह प्रक्षेपकाच्या मदतीने 'कार्टोसॅट-3' या 1625 किलो वजनाच्या उपग्रहाचे इस्त्रोने यशस्वी प्रक्षेपण केले.
- आंध्रप्रदेशच्या श्रीहरिकोटा येथील सतिश धवन स्पेस सेंटर लॉन्च पॅडहून हे प्रक्षेपण करण्यात आलं
- 'कार्टोसॅट-3' उपग्रहासह अमेरिकेतील 13 व्यावसायिक लघु उपग्रह अवकाशात सोडण्यात आले आहेत. 13 लघु उपग्रहांमध्ये 'फ्लोक-4 पी' हे 12 लघु उपग्रह असून, एक 'एमईएसएचबीईडी' हा लघु उपग्रह आहे.
-  'कार्टोसॅट-3' उपग्रह अवकाशात पाच वर्षे कार्यरत राहणार आहे.
----------------------------------------
● उपयोग

- कार्टोसॅट-3 भारताचा डोळा असल्याचं सांगितलं जात आहे.
- पृथ्वीची छायाचित्रं काढण्यासाठी, तसंच नकाश निर्मितीसाठी 'कार्टोसॅट-3' उपग्रह उपयुक्त ठरणार आहे.
- या उपग्रहामध्ये हाय रिझोल्युशनची छायाचित्रे घेण्याची क्षमता आहे.
- या उपग्रहाच्या मदतीने मोठ्या प्रमाणात मॅपिंग करणं शक्य होणार आहे. याचा उपयोग नगर नियोजन, पायाभूत सुविधा विकास, किनारपट्टी विकासात होणार आहे.
------------------------------------------
● Polar Satellite Lunch Vehicle C47 [PSLV C47]

- या प्रक्षेपकाचे हे 21 वे उड्डाण आहे.
- पीएसएलव्ही एक्सएल या नव्या प्रक्षेपकात इंधनाचे सहा टप्पे.
- श्रीहरिकोटा येथून होणारे हे 74 वे उड्डाण आहे.

भारतीय राज्यघटना प्रश्नसंच 29/11/2019

अधिक माहितीसाठी नक्की पहा :  www.yashacharajmarg.com


१)  कोणत्या समित्यांमध्ये डॉ. बी. आर. आंबेडकर यांनी सदस्य म्हणून कार्य केले ?

   अ) मूलभूत अधिकार समिती  
   ब) अल्पसंख्यांक उपसमिती   
   क) सल्लागार समिती   
   ड) राज्ये समिती

   1) फक्त अ, ब, क 
  2) फक्त ब, क, ड   
  3) फक्त अ, ब, ड  
  4) फक्त अ, क, ड

  उत्तर :- 1

२)  भारतीय संघराज्य व्यवस्थेला ‘वाटाघाटीचे संघराज्य’ असे कोणी संबोधले आहे ?

   1) के. सी. व्हिअर 
  2) आयव्हर जेनिंग्ज
  3) ग्रॅनव्हिल ऑस्टिन
  4) मॉरिस जोन्स

   उत्तर :- 4

३)  ‘भारत हे संघराज्य आहे’ यास खालीलपैकी कोणते तत्व आधार देत नाही ?

   1) एक राज्यघटना    
   2) व्दिगृही कायदेमंडळ 
   3) राज्यघटनेची सर्वोच्चता  
   4) न्यायालयीन पुनर्विलोकन

   उत्तर :- 1

४) भारतीय राज्यघटनेच्या प्रस्तावनेत कोणत्या संकल्पनेला अग्रक्रम दिला आहे ?

   1) स्वातंत्र्य    
   2) समता     
   3) न्याय   
   4) बंधुभाव

   उत्तर :- 3

५) भारतीय राज्यघटनेच्या उद्देशपत्रीकेमध्ये ‘धर्मनिरपेक्ष’ आणि ‘समाजवादी’ या शब्दांचा समावेश 1976 च्या .............   घटनादुरुस्तीनुसार करण्यात आला.

   1) 44 वी      2) 41 वी   
  3) 42 वी      4) 46 वी

  उत्तर :- 3

६) गव्हर्नमेंट ऑफ इंडिया ॲक्ट – 1935 मधील खालील तरतूदी विचारात घ्या :

   अ) या कायद्याने केवळ मुस्लिमांसाठीच नव्हे तर शीख, भारतीय ख्रिश्चन आणि अँग्लो-इंडियन यांच्यासाठीही स्वतंत्र प्रतिनिधित्व  प्रदान केले.

   ब) शेषाधिकार हे केंद्र शासनाकडे सोपविले होते.

   क) या कायद्याने विधिमंडळाला जबाबदार असलेला ना कोणी सल्लागार अथवा ना कोणती मंत्री परिषद नियुक्त केली गेली.

   1) विधाने अ, ब बरोबर आहेत

    2) विधाने ब, क बरोबर आहेत

   3) विधाने अ, क बरोबर आहेत 

   4) विधाने अ, ब, क बरोबर

   उत्तर :- 3

७) 1947 च्या भारतीय स्वातंत्र्य कायद्याने संविधान सभेच्या स्थानामध्ये बदल झाला. या कायद्याच्या संदर्भात खालीलपैकी कोणते विधान बरोबर नाही ?

   1) सभा पूर्णत: सार्वभौम संस्था बनली. 

2) सभा एक विधिमंडळात्मक संस्थाही झाली.

   3) सभेची एकूण संख्या पूर्वीच्या 1946 मधील नियोजित संख्येपेक्षा वाढली.

   4) मुस्लिम लीग सभासदांनी भारतासाठी असलेल्या संविधान सभेतून माघार घेतली.

उत्तर :- 3

८) संविधान सभेतील मूलभूत हक्क आणि अल्पसंख्याक समितीचे अध्यक्ष कोण होते.

   1) डॉ. बी. आर. आंबेडकर

   2) जे. बी. कृपलानी

   3) सरदार वल्लभभाई पटेल 

  4) जवाहरलाल नेहरू

   उत्तर :- 3

९) .घटना समितीने भारतीय राज्यघटनेत उद्देशपत्रिका ही कल्पना कोणत्या देशाकडून उचलली.

   1) आयर्लंड 
   2) यु. के.  
   3) यु. एस्. ए. 
   4) ऑस्ट्रेलिया

उत्तर :- 3

१०) 42 व्या घटनादुरुस्तीनंतर भारताचे केलेले वर्णन असे :

     1) सार्वभौम समाजवादी प्रजासत्ताक गणराज्य  

     2) सार्वभौम समाजवादी धर्मनिरपेक्ष प्रजासत्ताक गणराज्य

     3) सार्वभौम प्रजासत्ताक गणराज्य 

     4) प्रजासत्ताक गणराज्य

    उत्तर :- 2

११)  कोणत्या राजकीय पक्षाचे सभेत केवळ एक उमेदवार निवडून आले होते ?

   अ) कृषक प्रजा पक्ष  

  ब) शेडयूलड् कास्टस् फेडरेशन

  क) कम्युनिस्ट पक्ष 

  ड) अपक्ष

   1) फक्त अ, क, ड   
   2) फक्त ब, क, ड  
   3) फक्त अ, ब, ड  
   4) फक्त अ, ब, क

    उत्तर :- 4

१२) खालील विधाने विचारात घ्या :
   अ) भारतीय संविधान समितीची पहिली बैठक 9 ते 23 डिसेंबर 1946 रोजी नवी दिल्ली येथे पार पडली.

   ब) सरदार हुकूम सिंग, के.टी. शाह, महावीर त्यागी हे भारतीय घटना समितीतील बिगर काँग्रेस पक्षाचे सदस्य होते.

   क) संविधान सभेच्या पहिल्या बैठकीस मुस्लीम लीगचे सर्व सदस्य हजर होते.

         वरीलपैकी कोणते / ती विधान  / ने बरोबर आहे / त ?

   1) अ आणि ब    
   2) ब आणि क  
   3) अ आणि क  
   4) अ, ब आणि क

   उत्तर :- 1

१३)  सर्वोच्च न्यायालयाने काही  वैशिष्टयांना संविधानाची पायाभूत वैशिष्टये म्हणून मान्यता दिलेली आहे. पुढीलपैकी कोणत्या  वैशिष्टयांचा त्यात समावेश होतो ते सांगा ?

   अ) समतेचे तत्व    
   ब) न्यायालयीन पुनर्विलोकन 
   क) संघराज्य    
   ड) सार्वभौमत्व

   1) अ, ब, क, ड  
   2) ब, क, ड   
   3) अ, ब, क   
   4) अ, ड, क

    उत्तर :- 1

१४). भारताच्या संघराज्यात्मक पध्दतीबाबत खालीलपैकी कोणते विधान बरोबर नाही ?

   1) राज्यघटनेत ‘संघराज्य’ हा शब्दप्रयोग कोठेही केलेला नाही.

   2) संघराज्यातून फुटून बाहेर पडण्याचा अधिकार राज्यांना नाही.

   3) अखिल भारतीय सेवा संघराज्य तत्वाचा भंग करतात.

   4) राज्यपालाच्या नेमणूकीची पध्दत भारताने अमेरिकन पध्दती प्रमाणे स्वीकारली आहे.

उत्तर :- 4

१५) भारतात खालीलपैकी कोणत्या तरतुदी या संघराज्य पध्दतीच्या विरोधी आहेत ?

   अ) राज्ये अविनाशी नाहीत.  

   ब) आणीबाणी तरतूदी

   क) अखिल भारतीय सेवा  

   ड) राज्यघटनेचे सर्वश्रेष्ठत्व   

   इ) राष्ट्रपतीव्दारे राज्यांचा विधेयकावर नकाराधिकार

   1) अ, ब, क, ड  
   2) ब, क, ड, इ 
   3) अ, ब, क, इ  
   4) ब, क, इ

   उत्तर :- 3

2 केंद्रशासित प्रदेश - दिव-दमण व दादरा-नगर हवेलीचे विलनीकरण - लोकसभेत विधेयक

केंद्रीय गृहराज्यमंत्री जी.किशन रेड्डी यांच्याद्वारे लोकसभेत विधेयक

दिव-दमण आणि दादरा नगर हवेली दोन्ही केंद्रशासित प्रदेश 35 किमीच्या अंतरावर

दोन्हीसाठी सध्या स्वतंत्र सचिवालय आहेत.

दमण-दिव आणि दादरा-नगर हवेली दोन्हीचे भारतात विलनिकरण - 1961 साली

संपूर्ण मराठी व्याकरण 10 प्रश्न


1) विरुध्दार्थी अर्थ लिहा. – ‘अग्रज’

   1) वंशज    2) पूर्वज      3) मनोज      4) अनुज

उत्तर :- 4

2) रिकाम्या जागी योग्य म्हण लिहा.
     काय नाही आजच्या वर्तमानपत्रात ? लेख, अग्रलेख, वृत्तांत आणि सारे काही. तरी कशाचा प्रभाव मात्र नाही. यालाच म्हणतात,
     ‘......................’

   1) बडा घर अन् पोकळ वासा        2) एक ना धड भाराभार चिंध्या
   3) गाढवापुढे वाचली गीता कालचा गोंधळ बरा होता    4) मियाँ मूठभर दाढी हातभर

उत्तर :- 2

3) ‘अल्लाची गाय’ या वाक्प्रचाराचा योग्य अर्थ सांगा.

   1) अतिशय धूर्त      2) अतिशय श्रीमंत   
   3) अतिशय गरीब    4) अतिशय भाग्यवान

उत्तर :- 3

4) ‘हालअपेष्टा सहन करण्याचा गुण’ या शब्दसमूहाबद्दल समूहदर्शक शब्द कोणता ?
   1) स्थितप्रज्ञता    2) हिंमत     
   3) तितिक्षा    4) शौर्य

उत्तर :- 3

5) खालीलपैकी शुध्द  शब्द कोणते ?

   1) चिंचा, खिंड, टिंब    2) चींच, खींड, टिंब   
   3) चिंच, खिंड, टिंब    4) चींच, खींड, टींब

उत्तर :- 3

6) मराठी वर्णमालेत एकूण किती वर्ण महाप्राण मानले जातात?

   1) 48      2) 14      3) 34      4) 12

उत्तर :- 2

7) ‘तट्टीका’ या संधीचा विग्रह करा.

   1) तत: +  टीका    2) त् + ट् + ई + का 
   3) तत् + टीका    4) त्रा + टीका

उत्तर :- 3

8) योग्य विधाने निवडा.

   अ) मूळ शब्दाला व्याकरणात प्रकृती असे म्हणतात.
   ब) प्रकृतीला प्रत्यय लागून जे रूप तयार होते त्याला विकृती असे म्हणतात.

   1) फक्त ब योग्य    2) फक्त अ योग्य   
   3) दोन्ही अयोग्य  4) दोन्ही योग्य

उत्तर :- 4

9) ‘गर्जेल तो करीत काय’ या वाक्याचे संबंधी सर्वनाम (अध्याह्यत) ओळखा.

   1) गर्जेल    2) तो      3) जो      4) काय

उत्तर :- 3

10) खालील वाक्यातील अधोरेखित शब्दांचा विशेषण प्रकार ओळखा.

      तिला बनारसी साडी शोभून दिसते.
   1) नामसाधित विशेषण    2) सार्वजनिक विशेषण
   3) समासघटित विशेषण    4) संबंध विशेषण

उत्तर :- 1

टाटा स्टील बुद्धिबळ स्पर्धा : आनंदकडून निराशा; कार्लसन विजेता

टाटा स्टील आंतरराष्ट्रीय बुद्धिबळ स्पर्धेतील मंगळवारी झालेल्या अतिजलद (ब्लिट्झ) प्रकाराच्या नऊ लढतींपैकी अखेरच्या पाच लढतींमध्ये फक्त एक गुण कमावणाऱ्या भारताच्या विश्वनाथन आनंदला प्रतिष्ठेच्या ग्रँड चेस टूर स्पर्धेसाठी पात्र होण्यात अपयश आले.

मॅग्नस कार्लसनने मात्र वर्चस्वपूर्ण कामगिरीच्या बळावर एकूण विक्रमी २७ गुणांसह जेतेपदावर नाव कोरले. वर्षांच्या पूर्वार्धात अबिदजान (आयव्हरी कोस्ट) येथे झालेल्या स्पर्धेत कार्लसनने २६.५ गुण मिळवले होते. तो विक्रम कार्लसनने मोडीत काढला. अमेरिकेच्या हिकारू नाकामुराने २३ गुणांसह दुसरे स्थान मिळवले, तर वेस्ली सो (अमेरिका) आणि अनिश गिरी (नेदरलँड्स) या दोघांनी प्रत्येकी १८.५ गुणांसह तिसरे स्थान पटकावले.

भारताच्या आनंदला १६ गुणांसह सातव्या स्थानावर समाधान मानावे लागले, तर पी. हरिकृष्णा आणि विदित गुजराथी यांना प्रत्येकी १४.५ गुणांसह आठवे स्थान मिळाले. आनंदला पात्रतेसाठी दीड गुण कमी पडले. लंडन येथे होणाऱ्या ग्रँड चेस टूर स्पर्धेसाठी कार्लसन, डिंग लिरेन, अरोनिय, मॅक्झिमे व्हॅचिएर-लॅग्रॅव्ह पात्र ठरले आहेत.

जाणून घ्या - भारतातील केंद्रशासित प्रदेश

⭐️ केंद्रशासित प्रदेश म्हणजे काय ? : भारतात 28 राज्यांसह 9 केंद्रशासित प्रदेश आहेत. हे प्रदेश कोणत्याही राज्याचा भाग नसून त्यांचे प्रशासन थेट केंद्र सरकारद्वारे केले जाते. भारताचे राष्ट्रपती प्रत्येक केंद्रशासित प्रदेशासाठी प्रचालकाची नेमणूक करतात.

▪ अंदमान आणि निकोबार
▪ चंदीगड
▪ दमण आणि दीव
▪ दादरा आणि नगर हवेली
▪ दिल्ली राष्ट्रीय राजधानी प्रदेश
▪ पुडुचेरी
▪ लक्षद्वीप
▪ जम्मू-काश्मीर
▪ लडाख

📚 विज्ञान :- विविध एकके आणि त्यांचा वापर

💁‍♂ विज्ञान तसेच इतर शास्त्रशाखांमध्ये अनेक गोष्टींचे मापन करण्यासाठी वेगवेगळी एकक पद्धती वापरली जाते, त्याविषयी जाणून घेऊयात...

▪ प्रकाशवर्ष : तारे व ग्रह यांच्यातील अंतर मोजण्याचे एकक
▪ नॉट : सागरी जहाजांची गती मोजण्याचे एकक
▪ बार : वायुदाब मोजण्याचे एकक
▪ फॅदम : समुद्राची खोली मोजण्याचे एकक
▪ कॅलरी : उष्णता मोजण्याचे एकक
▪ हँड : घोड्याची उंची मोजण्याचे एकक
▪ अँगस्ट्रॉंम : प्रकाश लहरींची लांबी मोजण्याचे एकक
▪ मायक्रोन : लांबीचे वैज्ञानिक एकक
▪ पौंड : वजन मोजण्याचे एकक
▪ अॅम्पीअर : विद्युत प्रवाह मोजण्याचे एकक

झटपट 10 चालुघडामोडी प्रश्न उत्तरे 27/11/2019


1) ‘ग्लोबल टेररिझम इंडेक्स’ कोणत्या संस्थेच्या वतीने जाहीर करण्यात आला आहे?
उत्तर : इंस्टीट्यूट फॉर इकनॉमिक्स अँड पीस

2) ‘जागतिक तत्वज्ञान दिन’ कधी साजरा केला जातो?
उत्तर : नोव्हेंबर महिन्याचा तिसरा गुरुवार

3) यावर्षी ‘इंडिया फॉर ह्युमॅनिटी - जयपूर फूट’ कार्यक्रम कोठे आयोजित करण्यात आला?
उत्तर : संयुक्त राज्ये अमेरिका

4) "अरुंधती सुवर्ण योजना" कोणत्या राज्यसरकारद्वारे लागू केली जाणार आहे?
उत्तर : आसाम सरकार

5) भारतीय वैद्यकीय संशोधन परिषदेनी कोणत्या व्यक्तीला जीवनगौरव पुरस्काराने सन्मानित केले?
उत्तर : किरण मजुमदार-शॉ

6) नॅशनल इंटेलिजेंस ग्रिड प्रकल्प कधीपासून कार्यरत केला जाणार आहे?
उत्तर : 31 डिसेंबर 2020

7) राष्ट्रीय सोवा रिग्पा संस्था (NISR) याची स्थापना कोठे होणार आहे?
उत्तर : लडाख

8) ‘मिस्टर युनिव्हर्स 2019’ हा किताब कोणी जिंकला?
उत्तर : चित्रेश नतेसन

9) "डेस्टिनेशन नॉर्थ ईस्ट" महोत्सवाचे उद्घाटन कुठे झाले?
उत्तर : वाराणसी

10) ऑक्सफोर्ड डिक्शनरीने कोणत्या शब्दाची 'वर्ड ऑफ द इयर' म्हणून निवड केली?
उत्तर : Climate Emergency

27/11/2019 महत्त्वाच्या घडामोडी वाचून काढा

यापुढे माजी पंतप्रधान व त्यांच्या परिवाराला मिळणार 5 वर्षे SPG सुरक्षा व्यवस्था; केंद्र सरकारचे संसदेत बिल

▪ दिल्ली पोलिसांनी दहशतवादी हल्ल्याचा मोठा कट उधळला; अटक केलेल्या 3 आरोपींचे आयसिसशी संबंध असल्याची शक्यता

▪ प्रदूषणामुळे दिल्लीची अवस्था नरकापेक्षा वाईट; केंद्र व दिल्ली सरकारला सर्वोच्च न्यायालयाने कडक शब्दांत सुनावले.

▪ सिंचन घोटाळ्यांच्या 32 पैकी 9 प्रकरणाची चौकशी बंद करण्याचे एसीबी अप्पर महासंचालक बिपीन कुमार सिंह यांचे आदेश

▪ देवेंद्र फडणवीस यांनी स्वीकारला मुख्यमंत्री पदाचा पदभार; यानंतर मुख्यमंत्री वैद्यकीय सहायता निधीच्या धनादेशावर केली पहिली स्वाक्षरी

▪ आमच्या 162 आमदारांची हॉटेल ग्रँड हयातमध्ये आजच परेड; परेड पाहण्यासाठी संजय राऊतांचे राज्यपालांना ट्विटरवरून आवाहन

▪ फेडरल बँकेत नोकरीसाठी रोबोट घेणार इंटरव्ह्यू ; फेडरिक्रूट नावाच्या रोबोची घेतली जाणार मदत

▪ बॅडमिंटनपटू साईना नेहवालची आगामी प्रीमियर बॅडमिंटन लीगच्या पाचव्या मोसमातून माघार; ट्विटव्दारे जाहीर केला निर्णय

▪ अभिनेत्री कंगना रानौत उतरणार चित्रपट निर्मिती क्षेत्रात; राम मंदिर मुद्यावर 'अपराजित अयोध्या' नामक चित्रपट बनवणार

▪ महाराष्ट्र राज्यातील सत्तापेच कायम; आज सर्वोच्च न्यायालयात होणाऱ्या निर्णयाकडे राजकीय पक्षांसह सर्व देशाचे लक्ष

▪ संविधान दिनानिमित्त राष्ट्रपती कोविंद संसदेला करणार संबोधित; विरोधी पक्षांचा कार्यक्रमावर बहिष्कार, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांच्या पुतळ्याजवळ करणार आंदोलन

▪ 27 नोव्हेंबर रोजी ISRO रचणार इतिहास; सत्तावीस मिनिटांमध्ये लॉन्च करणार 14 उपग्रह

▪ नाराजी नाट्यानंतर राज्यसभेतील मार्शलचा ड्रेसकोड बदलला, आता दिसणार जोधपुरी सुटात

▪ महाराष्ट्र सरकारने मंजूर केलेल्या पत्रकार संरक्षण कायद्याला राष्ट्रपती रामनाथ कोविंद यांनी दिली मान्यता

▪ नेव्हीसील प्रकरण योग्य प्रकारे न हाताळल्याने अमेरिकेचे संरक्षण मंत्री मार्क एस्पर यांनी नौदल प्रमुख रिचर्ड स्पेन्सर यांना पदावरून हटवले

▪ अत्याधुनिक पद्धतीच्या गावठाण मोजणीचा एक कोटी 20 लाख घरमालकांना फायदा : राज्यातील 38 हजार 700 खेडय़ांमध्ये मोजणी

▪ One Plus कंपनीला भारतात 5 वर्ष पुर्ण; वनप्लस च्या दोन फोनवर मिळवा तब्बल 3 ते 5 हजार रुपयांपर्यंतची आकर्षक सूट

▪ डे-नाईट कसोटीच्या चौथ्या व पाचव्या दिवसाच्या तिकिटांचे पैसे बंगाल क्रिकेट संघटना (कॅब) चाहत्यांना परत करणार

▪ 14 वर्षांनंतर 'बंटी और बबली'चा येणार सीक्वल, मुख्य भूमिकेत अभिषेक बच्चनऐवजी दिसणार सैफ अली खान

‘नोमुरा खाद्य असुरक्षितता निर्देशांक’मध्ये भारत 44 व्या क्रमांकावर

नोमुरा ग्लोबल मार्केट रिसर्च या संस्थेनी ‘नोमुरा खाद्य असुरक्षितता निर्देशांक’ (NFVI) प्रसिद्ध केला आहे. खाद्यपदार्थाच्या किंमतींमध्ये होणार्‍या मोठ्या प्रमाणातल्या बदलांच्या आधारावर हा निर्देशांक तयार करण्यात आला आहे. शीर्ष स्थान म्हणजे सुपरिस्थिती तर तळाशी म्हणजे वाईट परिस्थिती आहे.

दरडोई देशाची GDP; कुटुंबाच्या वापरामध्ये अन्नाचा वाटा; आणि खाद्याची निव्वळ आयात या तीन घटकांवर हा निर्देशांक तयार करण्यात आला आहे.

दरडोई सकल राष्ट्रीय उत्पन्न (GDP) कमी असेल, वापरामध्ये अन्नाचा वाटा अधिक असेल आणि खाद्यपदार्थांची निव्वळ आयात सर्वोच्च असल्यास देशातल्या खाद्यपदार्थाच्या किंमतीत वाढ होण्याची शक्यता असते.

🌼👌ठळक बाबी👇👇

🔸110 देशांमध्ये भारत 44 व्या स्थानी आहे.

🔸येत्या काही महिन्यांमध्ये जगातल्या 50 देशांमध्ये खाद्यपदार्थाच्या किंमतीत वाढ होण्याची शक्यता आहे, बहुधा उदयोन्मुख देशांमध्ये ही परिस्थिती येऊ शकते. या 50 देशांची एकत्रित लोकसंख्या जगातली जवळजवळ 60 टक्के आहे.

🔸खाद्यपदार्थाच्या किमतींमध्ये वाढ झाल्यामुळे ऑक्टोबर 2019 मध्ये भारताची किरकोळ महागाई 16 महिन्यांच्या उच्चांकावर गेली, जी 4.6 टक्के होती. खाद्यपदार्थाच्या महागाईचा दर सुमारे 8 टक्क्यांनी वाढला आहे, जो सरसरीच्या दुप्पट आहे. डाळी (महागाई दर 12%) आणि भाज्या (महागाई दर 26%) आणि मासे व मांस (महागाई दर 10%) अश्या आवश्यक वस्तूंच्या किमती वाढल्या.

🔸हवामानाचे आघात (कमी पुरवठा), कच्च्या तेलाचे वाढलेले दर (वाहतुकीचे खर्च वाढला) आणि अमेरिकन डॉलरच्या मुल्यामधली घसरण (कमी आयात) हे असुरक्षिततेमागील तीन संभाव्य कारक दिसून आली आहेत.

13 सूक्ष्म उपग्रहांसहित भारताच्या ‘कार्टोसॅट-3’चे प्रक्षेपण यशस्वी

दिनांक 27 नोव्हेंबर 2019 रोजी भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेनी 1625 किलो वजनाच्या ‘कार्टोसॅट-3’ उपग्रहाचे प्रक्षेपण करून इतिहास रचला आहे.

PSLV C-47 या ध्रुवीय उपग्रह प्रक्षेपकाच्या मदतीने उपग्रहाचे प्रक्षेपण करण्यात आले. हे 102 वे उड्डाण आहे.

“कार्टोसॅट” ही भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेनी (ISRO) पृथ्वीच्या निरीक्षणासाठी बनविलेल्या उपग्रहांची मालिका आहे. ‘कार्टोसॅट-3’ हे कार्टोसॅट मालिकेतले सातवे उपग्रह आहे.

पृथ्वीची छायाचित्रे काढण्यासाठी, तसेच नकाशा निर्मितीसाठी ‘कार्टोसॅट-3’ उपग्रहाचा उपयोग होणार आहे.

उपग्रह अंतराळात पाच वर्षे कार्यरत राहणार आहे. उपग्रहामध्ये हाय-रिझोल्युशनची छायाचित्रे घेण्याची क्षमता आहे. याचा उपयोग नगर नियोजन, पायाभूत सुविधा विकास, किनारपट्टी विकासात होणार आहे.

मलेशियामधल्या शेवटच्या सुमात्रीयन गेंड्याचा मृत्यू झाला

अलीकडेच मलेशिया या देशातल्या शेवटच्या सुमात्रीयन गेंड्याचा मृत्यू झाला असून आता या देशात ही प्रजाती अस्तित्वात नाही.

शेवटच्या गेंड्याचे नाव ‘इमान’ असे होते, ती एक मादा होती. तिचा 23 नोव्हेंबर 2019 रोजी आजाराने मृत्यू झाला.

सुमात्रीयन गेंडा ही गेंड्याची आकाराने सर्वात छोटी असलेली प्रजाती आहे.

ही केसाळ आणि दोन शिंगी गेंड्याची प्रजाती शेवटची असून एका अंदाजानुसार जगात केवळ 80 गेंडे शिल्लक आहेत.

आंतरराष्ट्रीय निसर्ग संवर्धन संघ (International Union for Conservation of Nature -IUCN) या संस्थेनी सुमात्रीयन गेंड्याच्या प्रजातीला नामशेष असे दर्शवत त्याला त्याच्या ‘रेड लिस्ट’ मध्ये ठेवलेले आहे.

27 November 2019

संपूर्ण मराठी व्याकरण 10 प्रश्न


1) खालीलपैकी कोणती दोन नामे तिन्ही लिंगामध्ये आढळते.

   अ) हरीण      ब) पोर      क) नेत्र      ड) मूल
   1) अ आणि ब      2) क आणि ड   
   3) ब आणि ड      4) अ आणि क

उत्तर :- 3

2) पर्यायी उत्तरांत ‘चतुर्थी विभक्तीचे अपादन कारकार्थ’ असलेले वाक्य कोणते ?

   1) मी नदीच्या काठाने गेलो    2) तो घरातून बाहेर पडला
   3) तू रामाला पुस्तक दे      4) तो दिवसाचा चालतो

उत्तर :- 3

3) तू जबाबदारीने काम केले नाहीस – पुढील पर्यायातून होकारार्थी वाक्य निवडा.

   1) तू जबाबदारीने काम करतोस    2) तू बेजबाबदाराने काम केलेस
   3) तू जबाबदारी ओळखली नाहीस    4) तू जबाबदारीने काम करणारा आहेस

उत्तर :- 2

4) ‘माझ्या नणंदेच्या सासूने तिला उभ्या वर्षात एकदाही माहेरी पाठविली नाही’ या वाक्यातील विधेय ओळखा.

   1) नणंद      2) उभ्या वर्षात एकदाही माहेरी
   3) पाठविली नाही    4) सासूने

उत्तर :- 3

5) कर्मणीप्रयोगात कर्ता
........................... विभक्तीत असतो.

   1) तृतीया    2) प्रथमा     
   3) चतुर्थी    4) पंचमी  

उत्तर :- 1

6) ‘गडी गायरानात गुरे घेऊन गेला आहे.’ वरील अधोरेखित शब्द कोणत्या प्रकारात येतो?

   1) सामासिक शब्द    2) अभ्यस्त शब्द   
   3) तत्सम शब्द      4) तद्भव शब्द

उत्तर :- 1

7) योग्य विरामचिन्हे दिलेले वाक्य ओळखा..

   1) सोड, मला ! तो जोराने ओरडला      2) ‘सोड मला’, तो जोराने ओरडला
   3) “सोड मला !” तो जोराने ओरडला    4) “सोड मला”, तो जोराने ओरडला

उत्तर :- 2

8) देशी शब्द शोधा.

   1) धडधड    2) धोंडा     
   3) धाक    4) धोरण

उत्तर :- 2

9) ‘अभिधा शक्तीचे’ उदाहरण असलेले वाक्य पर्यायी उत्तरांतील कोणते आहे ?

   1) काय गाढव आहे !        2) मला फार भूक लागली
   3) शेजारच्या गावी आम्ही नदीवरून जातो    4) ‘मुलांनो, आता दिवे लागणीची वेळ झाली.’

उत्तर :- 2

10) ‘अचूक’ या शब्दाला समानार्थी पर्यायी शब्द शोधा.
   1) अगम्य    2) नेमका     
   3) अचानक    4) नीट

उत्तर :- 2

चालू घडामोडी प्रश्नसंच 27/11/2019

📍 कोणती महिला पायलट भारतीय नौदलाची प्रथम महिला पायलट बनली आहेत?

(A) भावना कांत
(B) अवनी चतुर्वेदी
(C) मोहना सिंग
(D) लेफ्टनंट शिवांगी✅✅

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

📍 ऑक्सफोर्ड डिक्शनरीने कोणत्या शब्दाची 'वर्ड ऑफ द इयर' म्हणून निवड केली?

(A) Climate Emergency✅✅
(B) Climate Resilient
(C) Climate Activist
(D) Action for Environment

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

📍 राष्ट्रीय नमुना सर्वेक्षण (NSS) याच्या 76 व्या फेरीतून केलेल्या सर्वेक्षणानुसार, ग्रामीण भागात ____ घरांमध्ये स्नानगृह आहे.

(A) 54 टक्के
(B) 45.1 टक्के
(C) 46 टक्के
(D) 50.3 टक्के✅✅

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

📍 कोणता राज्य क्रिकेट संघ त्याच्या प्रथम श्रेणी क्रिकेट खेळाडूंसाठी करार पद्धतिची घोषणा करणारा पहिला राज्य क्रिकेट संघ ठरला?

(A) उत्तरप्रदेश
(B) कर्नाटक
(C) महाराष्ट्र
(D) उत्तराखंड✅✅

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

📍 ____ वी राज्यपाल आणि उपराज्यपालांची परिषद दिल्लीत राष्ट्रपती भवनात संपन्न झाली.

(A) 49
(B) 50✅✅
(C) 45
(D) 51

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

📍 अखिल भारतीय आयुर्वेद संस्था (AIIA) याने आधुनिक औषधीसोबत आयुर्वेद तत्त्वांना एकात्मिक करण्यासाठी _____ सोबत सामंजस्य करार केला.

(A) कॉर्नेल विद्यापीठ
(B) हार्वर्ड विद्यापीठ
(C) वेस्टर्न युनिव्हर्सिटी ऑफ कॅनबेरा
(D) वेस्टर्न सिडनी युनिव्हर्सिटी✅✅

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

📍 ___ वी ‘डिफेन्स पेंशनर्स अदालत’ याचे उद्घाटन संरक्षणमंत्री राजनाथ सिंग यांच्या हस्ते झाले.

(A) 170
(B) 172✅✅
(C) 169
(D) 173

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

📍 भारतीय रिझर्व्ह बँकेच्या माहितीनुसार, ___ एवढा भारताचा परकीय चलन साठा आहे.

(A) 448.249 अब्ज डॉलर
(B) 450 अब्ज डॉलर
(C) 480.969 अब्ज डॉलर
(D) 400.5 अब्ज डॉलर

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

संपूर्ण मराठी व्याकरण 10 प्रश्न

1) ‘चंद्रोदय’ या जोडशब्दात एकत्र येणारे स्वर व संधी बनलेला वर्ण ओळखा.

   1) आ + उ = ओ    2) द्र + ओ = द्रो    
   3) अ + उ = ओ      4) र + ओ = रो

उत्तर :- 3

2) नामाच्या उपप्रकारांपैकी फक्त ......................... अनेकवचन होते.

   1) विशेषनामाचेच    2) धर्मवाचक नामाचेच  
   3) भाववाचक नामाचेच    4) सामान्य नामाचेच

उत्तर :- 4

3) खालील वाक्यातील सर्वनामाचा प्रकार ओळखा. – हा माझा वर्गबंधू आहे.

   1) दर्शक सर्वनाम    2) संबंधी सर्वनाम    
   3) आत्मवाचक सर्वनाम    4) पुरुषवाचक सर्वनाम

उत्तर :- 1

4) ‘कडक ऊन पडले आहे’ अधोरेखित शब्दाचा विशेषण प्रकार ओळखा.

   1) धातुसाधित      2) संख्यावाचक    
   3) गुणवाचक      4) सार्वनामिक

उत्तर :- 3

5) ‘मला दोन मैल चालवते.’ या वाक्यातील क्रियापदाचा प्रकार कोणता ?

   1) प्रयोजक क्रियापद    2) संयुक्त क्रियापद    
   3) शक्य क्रियापद    4) अनियमित क्रियापद

उत्तर :- 3 

6) भजन करा सावकाश | तुला झालासे कळस. यांतील सावकाश हे .......................... अव्यय आहे.

   1) गतिदर्शक क्रियाविशेषण    2) स्थितीदर्शक क्रियाविशेषण
   3) रीतिवाचक क्रियाविशेषण    4) कालवाचक क्रियाविशेषण

उत्तर :- 3

7) योग्य विधाने निवडा.

   अ) काही शब्दयोगी अव्यये विभक्ती प्रत्यययाची कामे करतात.
   ब) व ती लागण्यापूर्वी त्याचे बहुधा सामान्यरूप होते.

   1) अ योग्य    2) ब योग्य    3) दोन्ही योग्य    4) दोन्ही अयोग्य

उत्तर :- 3

8) खालील उभयान्वयी अव्यये व त्यांचे उपप्रकार यांच्या जोडया जुळवा.

  अव्यये      उपप्रकार

         अ) स्वरूपदर्शक    I) म्हणून
         ब) समुच्चय बोधक    II) पण
         क) उद्देश दर्शक    III) आणि
         ड) न्यूनत्वबोधक    IV) म्हणजे

    अ  ब  क  ड

           1)  IV  III  I  II
           2)  III  I  IV  II
           3)  II  IV  III  I
           4)  IV  II  I  III

उत्तर :- 1

9) खालीलपैकी किती तिरस्कारदर्शक अव्यये आहेत.

     इश्श, छत, छी, शीड, हुड, छे
   1) पाच      2) सर्व      3) चार      4) तीन

उत्तर :- 1

10) पुढीलपैकी अपूर्ण वर्तमानकाळाचे उदाहरण कोणते ?

   1) मी निबंध लिहिला आहे      2) मी निबंध लिहीत आहे
   3) मी निबंध लिहीत असतो    4) मी निबंध लिहितो

उत्तर :- 2