30 June 2025

महत्त्वाच्या आयोग🇮🇳


🎯 UPSC (केंद्रीय लोकसेवा आयोग)


👉कलम: 315

👉स्थापना: 1926

👉रचना: 1 अध्यक्ष + 10 सदस्य

👉कार्यकाल: 6/ 65वर्षे 

👉नियुक्ती अधिकारी: राष्ट्रपती

👉 अध्यक्ष: अजय कुमार 


🎯 MPSC (महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग)


👉कलम: 315

👉रचना: 1 अध्यक्ष + 5 सदस्य

👉कार्यकाल: 6/ 62 वर्षे 

👉नियुक्ती अधिकारी: राज्यपाल

👉काढून टाकण्याचा अधिकार: कलम 317( राष्ट्रपती)

👉 अध्यक्ष:रजनीश सेठ 


🎯CEC (मुख्य निवडणूक आयुक्त)


👉कलम: 324

👉स्थापना: 26 जानेवारी 1950

👉रचना: 1 मुख्य निवडणूक आयुक्त + 2 निवडणूक आयुक्त

👉कार्यकाल: 6 / 65 वर्षे 

👉नियुक्ती अधिकारी: राष्ट्रपती

👉ज्ञानेश कुमार


🎯SEC (राज्य निवडणूक आयुक्त)


👉कलम: 243K/ZK

👉रचना: 1 राज्य निवडणूक आयुक्त

👉कार्यकाल: 5 / 65 वर्षे 

👉नियुक्ती अधिकारी: राज्यपाल

👉 दिनेश T वाघमारे 


🎯CAG (महालेखा परीक्षक)


👉कलम: 148

👉स्थापना: 1858

👉रचना: 1 महालेखा परीक्षक

👉कार्यकाल: 6 / 65 वर्षे

👉नियुक्ती अधिकारी: राष्ट्रपती

👉 संजय मूर्ती 


🎯 Lokpal (लोकपाल)


👉कायदा: 2013

👉स्थापना: 2019

👉रचना: 1 अध्यक्ष + 8 सदस्य (4 न्यायिक + 4 गैर-न्यायिक)

👉कार्यकाल: 5/ 70 वर्षे

👉नियुक्ती अधिकारी: राष्ट्रपती

👉 अजय खानविलकर


🎯NHRC (राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोग)


👉कायदा:1993

👉स्थापना: 1993

👉रचना: 1 अध्यक्ष + 12 सदस्य (2 न्यायिक + 3 निलंबित सदस्य + इतर)

👉कार्यकाल: 3/70 वर्षे 

👉नियुक्ती अधिकारी: राष्ट्रपती


🎯SHRC (राज्य मानवाधिकार आयोग)


👉कायदा:  1993

👉स्थापना: विविध राज्यांमध्ये साधारणतः 1994-2001

👉रचना: 1 अध्यक्ष + 2 सदस्य

👉कार्यकाल: 3/ 70 वर्षे

👉नियुक्ती अधिकारी: राज्यपाल

👉काढून टाकण्याचा अधिकार: राज्यपाल

👉 अध्यक्ष : A M बदार 


🎯 CVC (केंद्रीय सतर्कता आयोग)


👉कायदा:2003

👉स्थापना: 1964

👉रचना: 1 केंद्रीय सतर्कता आयुक्त + 2 सतर्कता आयुक्त

👉कार्यकाल: 4/65 वर्षे 

👉नियुक्ती: राष्ट्रपती

👉 अध्यक्ष: प्रवीण कुमार श्रीवास्तव 


🎯CAT (केंद्रीय प्रशासनिक न्यायाधिकरण)


👉स्थापना: 1985

👉रचना: 1 अध्यक्ष + 65 सदस्य

👉कार्यकाल: 5 /65वर्षे 

👉नियुक्ती : राष्ट्रपती

👉 अध्यक्ष :रणजीत मोरे


🎯MAT (राज्य प्रशासनिक न्यायाधिकरण)


👉कायदा:1985

👉स्थापना: 1991

👉रचना: 1 अध्यक्ष + -- सदस्य 

👉कार्यकाल: 5 / 65 वर्षे 

👉नियुक्ती: राष्ट्रपती

👉 अध्यक्ष:M भाटकर 


🎯PCI (प्रेस कौन्सिल ऑफ इंडिया)


👉 कायदा:  1978

👉स्थापना: 1966

👉संरचना: 1 अध्यक्ष + 28 सदस्य

👉कार्यकाल: 3 वर्षे

👉 अध्यक्ष:रंजना देसाई

No comments:

Post a Comment