भारत की झीलें महत्वपूर्ण प्रश्नोत्तरी

प्रश्न=01. लोकटक झील कहां है ?
(अ) मणिपुर ✔️
(ब) त्रिपुरा
(स) मेघालय
(द) असम

प्रश्न=02. गोविंद सागर झील कहां स्थित है ?
(अ) पंजाब
(ब) हिमाचल प्रदेश✔️
(स) उत्तर प्रदेश
(द) असम

प्रश्न=03. भारत में विशालतम लैगून निम्न में से कौन सा है?
(अ) चिल्का लैगून
(ब) बम नाथ लैगून
(स) कोलेरू लैगून ✔️
(द) पुलीकट लैगून

प्रश्न=04. कोलेरू झील कहां है?
(अ) उत्तर प्रदेश
(ब) मध्य प्रदेश
(स) आंध्र प्रदेश ✔️
(द) महाराष्ट्र

प्रश्न=05. पुलिकट झील कहां स्थित है ?
(अ) तमिलनाडु ✔️
(ब) मध्य प्रदेश
(स) केरल
(द) उत्तर प्रदेश

प्रश्न:6.पुलीकट हैं एक-?
(अ)खारी झील
(ब)शुष्क झील
(स)लैगून ✔️
(द)क्रेटर झील

प्रश्न: 7. भारत मे सबसे बडी मीठे पानी की प्राकृतिक झील हैं?

(अ)वूलर झील✔️
(ब)चो लामू झील
(स)लोनार झील
(द)डल झील

प्रश्न:-8.एशिया की सबसे बडी मीठे पानी की कृत्रिम झील है?
(अ)उदयपुर, ढेबर झील✔️
(ब)हिमायत सागर,हैदराबाद
(स)कालीवेली ,तमिलनाडु
(द)पुलीकट, तमिलनाडु

9 -भारत में खारे पानी की सबसे बड़ी तटीय झील कौनसी हैं ?
A.चिल्का झील ✔️
B.थोल झील
C.कोडाइकनाल झील
D.साम्भर झील

प्रश्न 10:-वूलर झील भारत के किस राज्य में है ?
A.जम्मू कश्मीर✔️
B.हिमाचल प्रदेश
C.उत्तराखंड
D.आंधप्रदेश

प्रश्न 11:-सात ताल झील कहाँ स्थित है ?
A.राजस्थान
B.उत्तराखंड✔️
C.जम्मू कश्मीर
D.तमिलनाडु

प्रश्न 12:- सबसे बड़ी कृत्रिम झील कौन-सी है ?
A.इंदिरा सागर झील✔️
B.वुलर झील
C.सांभर झील
D.गोविन्द सागर झील

मीठे पानी की सबसे बड़ी झील कौनसी है ?
A.वुलर झील✔️
B.सांभर झील
C.कोडाइकनाल झील
D.चिल्का झील

प्रश्न 14:-खारे पानी की सबसे बड़ी झील कौन-सी है ?
A.सांभर झील✔️
B.चिल्का झील
C.वुलर झील
D.कोडाइकनाल झील

प्रश्न 15: -सांभर झील किस राज्य में है ?
A.हिमाचल प्रदेश
B उत्तराखंड
C.राजस्थान✔️
D.आंधप्रदेश

प्रश्न 16:-कोलेरू झील कहाँ स्थित है ?
A.आंधप्रदेश✔️
B.महाराष्ट्र
C.उत्तराखंड
D.हिमाचल प्रदेश

प्रश्न =17 चोलामु झील स्थित है
a उत्तरी सिक्किम ✔️
B पूर्बी सिक्किम
C उड़ीसा
D कोई नहीं

प्रश्न =18 शालीमार और निशात बाग़ किस झील के किनारे स्थित है?
A डल झील ✔️
B चिलका झील
C लोनार झील
D वुलर झील

प्रश्न =19 ज्वालामुखी उदगार से बनी क्रेटर झील कोनसी है?
A काबरा
B लोनार✔️
C भीमताल
D लोकटक

प्रश्न =20 अद्यार नदी का उदगम कहाँ से होता है!
A चेम्बरमबक्कम झील ✔️
b चंद्राताल
c भीमताल
D काबरा

प् तुल बुल परियोजना किस झील पर है?
A वूलर झील✔️
B कोलेरू झील
C चिलका झील
D भीमताल झील

Indian History Questions

✅फॉरवर्ड ब्लाक का गठन→1 मई 1939 ई.

✅कांग्रेस सोशलिस्ट पार्टी का गठन→मई 1934 ई.

✅तृतीय गोलमेज सम्मेलन→17 नवंबर 1932 ई.

✅पूना पैक्ट→सितंबर 1932 ई

✅कम्युनल अवार्ड (साम्प्रदायिक पंचाट)→16 अगस्त 1932 ई.

✅द्वितीय गोलमेज सम्मेलन→7 सितंबर 1931 ई.

✅गांधी-इरविन समझौता→8 मार्च 1931 ई.

✅प्रथम गोलमेज आंदोलन→12 नवंबर 1930 ई.

✅सविनय अवज्ञा आंदोलन→6 अप्रैल 1930 ई.

✅नमक सत्याग्रह→12 मार्च 1930 ई. से 5 अप्रैल 1930ई. तक

✅स्वाधीनता दिवस की घोषणा→2 जनवरी 1930 ई.

✅कांग्रेस का लाहौर अधिवेशनदिसंबर -1929 ई.

✅लाहौर पड्यंत्र केस→8 अप्रैल 1929 ई.

✅बारदौली सत्याग्रह→अक्टूबर 1928 ई.

✅नेहरू रिपोर्ट→अगस्त 1928 ई.

✅साइमन कमीशन का भारत आगमन→3 फरवरी 1928 ई.

✅साइमन कमीशन की नियुक्ति→8 नवंबर 1927 ई.

✅हिंदुस्तान रिपब्लिकन एसोसिएशन→अक्टूबर 1924 ई.

✅स्वराज्य पार्टी की स्थापना→1 जनवरी 1923 ई.

✅चौरी-चौरा कांड→5 फरवरी 1922 ई.

✅असहयोग आंदोलन की शुरुआत→1 अगस्त 1920 ई.

✅कांग्रेस का नागपुर अधिवेशन→दिसंबर 1920 ई.

✅हंटर कमिटी की रिपोर्ट प्रकाशित→18 मई 1920 ई.

✅खिलाफत आंदोलन→1919 ई.

✅जालियांवाला बाग हत्याकांड→13 अप्रैल 1919 ई.

✅रौलेट एक्ट→19 मार्च 1919 ई.

✅मांटेग्यू घोषणा→20 अगस्त 1917 ई.

✅लखनऊ पैक्ट→→→दिसंबर 1916 ई.

✅होमरूल आंदोलन-1916 ई.

✅कांग्रेस का बंटवारा→1907 ई.

✅मुस्लिम लीग की स्थापना→1906 ई.

✅बंग-भंग आंदोलन(स्वदेशी आंदोलन)→1905 ई.

✅भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस की स्थापना→1885 ई.

स्वतंत्रता आंदोलन से संबंधित आंदोलन एवं वर्ष....

1. भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस की स्थापना
Ans-1885 ई.

2. बंग-भंग आंदोलन(स्वदेशी आंदोलन)
Ans-1905 ई.

3. मुस्लिम लीग की स्थापना
Ans-1906 ई.

4.कांग्रेस का बंटवारा
Ans-1907 ई.

5. होमरूल आंदोलन
Ans1916 ई.

6. लखनऊ पैक्ट
Ans-दिसंबर 1916 ई.

7. मांटेग्यू घोषणा
Ans-20 अगस्त 1917 ई.

8. रौलेट एक्ट
Ans-19 मार्च 1919 ई.

9. जालियांवाला बाग हत्याकांड
Ans-13 अप्रैल 1919 ई.

10. खिलाफत आंदोलन
Ans-1919 ई.

11. हंटर कमिटी की रिपोर्ट प्रकाशित
Ans-18 मई 1920 ई.

12. कांग्रेस का नागपुर अधिवेशन
Ans-दिसंबर 1920 ई.

13. असहयोग आंदोलन की शुरुआत
Ans-1 अगस्त 1920 ई.

14. चौरी-चौरा कांड
Ans-5 फरवरी 1922 ई.

15. स्वराज्य पार्टी की स्थापना
Ans-1 जनवरी 1923 ई.

16. हिंदुस्तान रिपब्लिकन एसोसिएशन
Ans-अक्टूबर 1924 ई.

17. साइमन कमीशन की नियुक्ति
Ans-8 नवंबर 1927 ई.

18. साइमन कमीशन का भारत आगमन
Ans-3 फरवरी 1928 ई.

19. नेहरू रिपोर्ट
Ans-अगस्त 1928 ई.

20. बारदौली सत्याग्रह
Ans-अक्टूबर 1928 ई.

21. लाहौर पड्यंत्र केस
Ans-8 अप्रैल 1929 ई.

22. कांग्रेस का लाहौर अधिवेशन
Ansदिसंबर 1929 ई.

23. स्वाधीनता दिवस की घोषणा
Ans-2 जनवरी 1930 ई.

24. नमक सत्याग्रह
Ans-12 मार्च 1930 ई. से 5 अप्रैल 1930 ई. तक

25. सविनय अवज्ञा आंदोलन
Ans-6 अप्रैल 1930 ई.

26. प्रथम गोलमेज आंदोलन
Ans-12 नवंबर 1930 ई.

27. गांधी-इरविन समझौता
Ans-8 मार्च 1931 ई.

28.द्वितीय गोलमेज सम्मेलन
Ans-7 सितंबर 1931 ई.

29. कम्युनल अवार्ड (साम्प्रदायिक पंचाट)
Ans-16 अगस्त 1932 ई.

30.पूना पैक्ट
Ans-सितंबर 1932 ई.

31. तृतीय गोलमेज सम्मेलन
Ans-17 नवंबर 1932 ई.

32. कांग्रेस सोशलिस्ट पार्टी का गठन
Ans-मई 1934 ई.

33. फॉरवर्ड ब्लाक का गठन
Ans-1 मई 1939 ई.

34. मुक्ति दिवस
Ans-22 दिसंबर 1939 ई.

35. पाकिस्तान की मांग
Ans-24 मार्च 1940 ई.

36. अगस्त प्रस्ताव
Ans-8 अगस्त 1940 ई.

37. क्रिप्स मिशन का प्रस्ताव
Ans-मार्च 1942 ई.

38. भारत छोड़ो प्रस्ताव
Ans-8 अगस्त 1942 ई.

39. शिमला सम्मेलन
Ans-25 जून 1945 ई.

40. नौसेना का विद्रोह
Ans-19 फरवरी 1946 ई.

41. प्रधानमंत्री एटली की घोषणा
Ans-15 मार्च 1946 ई.

42. कैबिनेट मिशन का आगमन
Ans-24 मार्च 1946 ई.

43. प्रत्यक्ष कार्यवाही दिवस
Ans-16 अगस्त 1946 ई.

44. अंतरिम सरकार की स्थापना
Ans-2 सितंबर 1946 ई.

45. माउंटबेटन योजना
Ans-3 जून 1947 ई.

46. स्वतंत्रता मिली
Ans-15 अगस्त 1947 ई.

प्रश्न:- स्वतंत्र भारत के प्रथम गवर्नर जनरल कौन थे?
उत्तर:- लार्ड माउंटबेटन।

प्रश्न:- भारत के प्रथम वायसराय कौन थे?
उत्तर:- लॉर्ड कैनिंग।

प्रश्न:- भारत की प्रथम महिला राजदूत कौन थी?
उत्तर:- विजयलक्ष्मी पंडित।

प्रश्न:- भारत के प्रथम परमाणु रिएक्टर का क्या नाम है?
उत्तर:- अप्सरा।
प्रश्न:- भारत की प्रथम महिला पायलट कौन थी?
उत्तर:- प्रेमा माथुर।

प्रश्न:- भारतीय वायुसेना की प्रथम महिला पायलट?
उत्तर:- हरिता कौर देओल।

प्रश्न:- भारतीय वायुसेना का प्रथम अधिकारी जिसने परमवीर चक्र प्राप्त किया?
उत्तर:- निर्मलजीत सेंखो।

प्रश्न:- भारत की प्रथम महिला लोकसभा अध्यक्ष?
उत्तर:- मीरा कुमार।

प्रश्न:- भारत के प्रथम साम्यवादी लोकसभा अध्यक्ष कौन थे?
उत्तर:- सोमनाथ चटर्जी।

प्रश्न:- भारत के पहले मुख्य चुनाव आयुक्त कौन थे?
उत्तर:- सुकुमार सेन।

प्रश्न:- भारत के पहले गृह मंत्री कौन थे?
उत्तर:- सरदार वल्लभ भाई पटेल।

प्रश्न:- भारत के पहले रक्षा मंत्री कौन थे?
उत्तर:- सरदार बलदेव सिंह।

प्रश्न:- भारत के पहले वित्त मंत्री कौन थे?
उत्तर:- आर.के. षंमुखम चेट्टी।

प्रश्न:- भारत किए पहले केन्द्रीय शिक्षा मंत्री कौन थे?
उत्तर:- मौलाना अबुल कलाम आजाद।

मानवी शरीर प्राथमिक माहिती

1 मानवी डोके वजन: - 1400 ग्रॅम असते.

2 सामान्य रक्तदाब: - 120/80 मि. मी.

3 शरीरातील सर्वात मोठे स्नायू: - न्यूरॉन

4 रक्तामध्ये एकूण रक्त: - 5 ते 6 लिटर

5 सर्वात लहान हाड: - स्थिती (कान हाड)

6 सर्वात मोठी हाड: -फिमर / थाई बोन

7 लाल रक्तपेशींचे आयुष्यः - 120 दिवस.

8 पांढरे रक्त पेशी: 5000 ते 10000 प्रति सें.मी. सेमी

9. पांढऱ्या रक्त पेशींचे आयुष्यः - 2 ते 5 दिवस.

10 रक्तातील प्लेटलेटचे माउंटः -2 लाख ते 4 मिलियन क्यूबिक सेंटीमीटर

11. सामान्य हृदयगती: - 72 ते 75 मिनिटे प्रति मिनिट

12. पल्स दर (नाडीचा दर): - 72 प्रति मिनिट.

13 सर्वात मोठी अंतःस्रावी ग्रंथी: - थायरॉईड ग्रंथी.

14 सर्वात मोठे स्नायू - ग्लुटियस मायक्मीस

15 एकूण सेल प्रकारांची संख्या - 63 9

16 प्रौढांमध्ये दातांची संख्या - 32

17 मुलांमध्ये दातांची संख्या - 20 दात ते दुध.

18. सर्वात पातळ त्वचा - पापणी..... ✍️

चालू घडामोडी प्रश्नसंच

'पायली एक्सप्रेस' म्हणून यास ओळखले जाते.
A- शायनी अब्राहम
B- पी. टी. उषा
C- ज्योतिर्मयी सिकदर
D- के.एम.बीनामोल
ANS--B

भारताच्या राष्ट्रध्वजामध्ये केसरी रंग____चे द्योतक आहे.
A- वीरता
B- त्याग
C- शांती
D- समृद्धी
ANS--B

चूनखडीचे रासायनिक नाव_
A- कॅल्सियम कार्बोनेट
B- मॅग्नेशियम क्लोराइड
C- सोडीयम क्लोराइड
D- सोडियम सल्फाइड
ANS--A

संयुक्त राष्ट्र संघ महासभेची प्रथम महिला अध्यक्ष _
A- ऍनी बेसेन्ट
B- विजया लक्ष्मी पंडित
C- सरोजनी नायडू
D- इंदिरा गांधी
ANS--B

भारतामध्ये _राज्यात सर्वाधिक वर्तमान पत्र प्रकाशित होतात.
A- महाराष्ट्र
B- मध्य प्रदेश
C- उत्तर प्रदेश
D- पश्चिम बंगाल
ANS--C

प्राण्यांचे वैज्ञानिक नाव लिहिण्यासाठी _भाषेचा वापर होतो.
A- इंग्रजी
B- फ्रेंच
C- लॅटिन
D- डच
ANS--B

पृथ्वीच्या जवळ ____ग्रह आहे.
A- शुक्र
B- मंगळ
C- गुरु
D- बुध
ANS--A

एका वर्षात लोकसभेचे कमीतकमी _अधिवेशन झाले पाहिजे.
A- एकवेळेस
B- दोन वेळेस
C- तीन वेळेस
D- चार वेळेस
ANS--B

विजयवाड़ा शहर____नदीच्या किनाऱ्यावर आहे.
A- कावेरी
B- कृष्णा
C- महानदी
D- ताप्ती
ANS--B

____ स्मारकचे बांधकाम सन १५९१ मध्ये मुहम्मद कुली कुतुब शाह द्वारे झाले होते.
A- गोल गुमट
B- हवा महल
C- चारमीनार
D- बुलंद दरवाजा
ANS--C

संदीप सिंह खेळाशी संबंधित आहे.
A- फुटबॉल
B- हॉकी
C- क्रिकेट
D- टेनिस
ANS--B

अपारंपरिक उर्जा धोरण जाहीर करणारे पहिले राज्य
A- हिमाचल प्रदेश
B- सिक्कीम
C- महाराष्ट्र
D- केरळ
ANS--C

'जागतिक टपाल दिन' _रोजी साजरा केला जातो.
A- ११ नोव्हेंबर
B- ९ ऑक्टोबर
C- १० ऑक्टोबर
D- १० नोव्हेंबर
ANS--B

देशातील  केंद्रावरून पहिली FM सेवा सुरु झाली.
A- हैद्राबाद
B- दिल्ली
C- मुंबई
D- मद्रास
ANS--D

भारतातील पहिली 4G सेवा  राज्यात सुरु झाली.
A- महाराष्ट्र
B- पश्चिम बंगाल
C- दिल्ली
D- आंध्र प्रदेश
ANS--B

भारतामध्ये _राज्यामध्ये सर्वाधिक रेल्वे लाईन आहे.
A- उत्तर प्रदेश
B- महाराष्ट्र
C- बिहार
D- मध्य प्रदेश
ANS--A

हळद या बहुगुणी भारतीय वनस्पतीचे बौद्धिक संपदा हक्क भारतीयांच्या रक्षण करण्यासाठी म्हणून या शास्त्रज्ञाने आंतरराष्ट्रीय लढा दिला.
A- एम.एस.स्वामिनाथन
B- अनिल काकोडकर
C- रघुनाथ माशेलकर
D- वसंत गोवारीकर
ANS--C

भारतातील सर्वात कमी पाऊस पडणारा ठिकाण__
A- लेह
B- बीकानेर
C- जैसलमेर
D- चेरापूंजी
ANS--A

"शाह अब्दुल अजीज" पदकचा संबंध_देशाशी आहे.
A- मलेशिया
B- बांग्लादेश
C- पाकिस्तान
D- सौदी अरब
ANS--D

_हा सर्वात प्राचीन वेद आहे.
A- ऋग्वेद
B- यजुर्वेद
C- सामवेद
D- अथर्ववेद
ANS--A

१६ एप्रिल २००२ रोजी भारताची पहिली 'जनशताब्दी एक्सप्रेस' मार्गावर चालली होती.
A- हावड़ा- पटना
B- मूंबई- मडगाव
C- निजामुद्दीन- कोटा
D- हावड़ा- भुवनेश्वर
ANS--B

प्रशांत महासागर आणि अटलांटिक महासागरला जोडणारा कालवा___
A- स्वेज
B- पनामा
C- किल
D- यापैकी नाही
ANS--B

प्र. अलीकडेच कोणत्या राज्य सरकारने शहरी शेतीसाठी एक मेगा मोहीम सुरू करण्याची घोषणा केली आहे?
उत्तर :- दिल्ली सरकार

प्र. 'कौशल्य मातृत्व योजना' कोणत्या सरकारने सुरू केली आहे?
उत्तर :- छत्तीसगड

प्र. WHO ग्लोबल सेंटर फॉर ट्रेडिशनल मेडिसिनची स्थापना अलीकडे कुठे केली जाईल?
उत्तर :- जामनगर

प्र. अलीकडेच कोणत्या राज्य सरकारने मातृशक्ती उद्यमिता योजना जाहीर केली आहे?
उत्तर :- हरियाणा

प्र. नुकताच जगभरात धुम्रपान निषेध दिवस कधी साजरा करण्यात आला?
उत्तर :- ९ मार्च

प्र. अलीकडेच कोणत्या ऑलिम्पिक चॅम्पियनने पोल व्हॉल्टमध्ये नवीन विश्वविक्रम केला आहे?
उत्तर :- आर्मंड गुस्ताव्ह डुप्लँटिस

प्र. इटलीमध्ये नुकत्याच झालेल्या ग्रँडिस्की कॅटोलिका इंटरनॅशनल ओपनमध्ये कोणाला विजेता घोषित करण्यात आले?
उत्तर :- एस एल नारायणन

प्र. अलीकडेच यूएस इंटरनॅशनल वुमन ऑफ करेज पुरस्कार 2022 साठी कोणाची निवड झाली आहे?
उत्तर :- रिजवाना हसन

प्र. अलीकडेच कोणत्या राज्याच्या मंत्रिमंडळाने गुवाहाटी महानगरपालिकेच्या निवडणुकीत कागदी मतपत्रिकांच्या जागी इलेक्ट्रॉनिक मतदान यंत्राचा प्रस्ताव मंजूर केला आहे?
उत्तर :- आसाम

प्र. अलीकडेच कोणाला इंडियन एअर फोर्स अकादमी (IAFA) चे कमांडंट बनवण्यात आले आहे?
उत्तर :- बी चंद्रशेखर

भारतीय इतिहासाशी संबंधित महत्त्वाचे प्रश्न आणि उत्तरे

प्रश्न 1. विजयनगर साम्राज्यात लष्करी विभाग कोणत्या नावाने ओळखला जात होता?
उत्तर - गैरवर्तन
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
प्रश्न 2. विजयनगर साम्राज्याचे अवशेष कोठे सापडले?
उत्तर - हम्पी मध्ये
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
प्रश्न 3. विजयनगर साम्राज्याची स्थापना केव्हा व कोणी केली?
उत्तर - 1336 मध्ये, हरिहर आणि बुक्का यांनी
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
प्रश्न 4. विजयनगर साम्राज्याचे आर्थिक वैशिष्ट्य काय होते?
उत्तर - जमीन महसूल
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
प्रश्न 5. विजयनगर साम्राज्याचा सर्वात प्रभावशाली शासक कोण होता?
उत्तर - राजा कृष्ण देवराया
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
प्रश्न 6. विजयनगर साम्राज्याचा पहिला राजवंश संगम म्हणून का ओळखला जातो?
उत्तर – हरिहर आणि बुक्का यांच्या वडिलांचे नाव संगम होते.
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
प्रश्न 7. विजयनगर साम्राज्याचे कोणते ठिकाण रगांच्या निर्मितीसाठी प्रसिद्ध होते?
उत्तर - कालिकत
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
प्रश्न 8. विजयनगरचा कोणता शासक आंध्र पितामह म्हणून ओळखला जातो?
उत्तर - राजा कृष्णदेवराया
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
प्रश्न 9. विजयनगरच्या चलनाचे नाव काय होते?
उत्तर - पॅगोडा
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
प्रश्न 10. विजयनगर कोणत्या नदीच्या काठावर वसलेले आहे?
उत्तर - तुंगभद्रा नदी

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

समानार्थी शब्द

🌸 ब्रम्हदेव - ब्रम्हा,चतुरानन,विरंची,कमलासन,विधी,विधाता,प्रजापती,कंज

🌸 दत्त  - दत्तात्रेय, अत्रिसूत,अत्रिनंदन,दत्तदिगंबर

🌸 रावण - दशमुख, दशवदन,दशानन,लंकाधिपती,लंकेश्वर,असुरेश्वर

🌸 राक्षस - असुर,दानव,दैत्य

🌸 श्रीराम - रामराजा,रामचंद्र,राघव,रघुपती, दाशरथी, कौसल्यानंदन,सितापती,जानकीवर

🌸 गणेश - वक्रतुंड,एकदंत,कृष्णपिंगाक्ष,गजवक्र लंबोदर, विकट, विघ्नराजेंद्र,विनायक,भालचंद्र,गणपती,गजानन, हेरंब,धरणीधर, चिंतामणी,लक्षप्रद,निधी,गजमुख,गजवदन,मोरेश्वर, मोरया,महागणपती, गौरीसुत, शिवसुत, गिरिजात्मक,मयुरेश्वर, बल्लाळेश्वर, सिद्धिविनायक, गणाधिपती, गणराय

🌸 पार्वती - उमा,कात्यायनी,गौरी,श्वरी,हेमवती,रुद्राणी, काली,चामुंडा,भवानी,शिवानी,शिवांगी,दुर्गा,सती,कन्याकुमारी,कालिका,हेमा,अंबा, अंबिका,अंबाबाई, अंबाभवानी, जगदंबा,कालिका,कालीमाता,शांतादुर्गा,जगत-जननी, महदंबा, शक्ती,महादेवी,देवी,गिरीजा,शैलजा,महेश्वरी

महाराष्ट्रातील १५ कर्तृत्ववान महिला

१. दुर्गाबाई कामत:-  भारतीय चित्रपट क्षेत्रातील पहिल्या अभिनेत्री. दुर्गाबाई कामत यांनी दादासाहेब फाळके यांच्या ‘मोहिनी भस्मासूर’ (१९१३) या चित्रपटात पार्वतीचे काम केले होते. त्यांची कन्या कमलाबाई कामत (विवाहोत्तर- कमलाबाई गोखले) यांनी या चित्रपटात नायिकेची भूमिका केली होती.

२. डॉ. अबन मिस्त्री:- देशातील पहिल्या महिला तबला वादक.

३. सुरेखा यादव:- पहिल्या महिला
रेल्वे चालक.

४. भाग्यश्री ठिपसे:- पाच वेळा भारतीय महिला बुद्धिबळ स्पर्धेच्या विजेत्या.

५. हर्षिणी कण्हेकर:- पहिल्या महिला अग्निशामक अधिकारी.

६. शिला डावरे:- पहिल्या महिला ऑटोरिक्षा चालक.

७. आमदार डॉ. भारती लव्हेकर:- देशात पहिली सॅनिटरी नॅपकिन बँक सुरू केली.

८. अरुणाराजे पाटील:- भारतीय चित्रपटसृष्टीतील पहिल्या तंत्रज्ञ

९. डायना एडलजी:- महिला क्रिकेट एकदिवसीय संघाच्या पहिल्या कप्तान.

१०. स्नेहा कामत:- देशातील पहिली वाहन चालन प्रशिक्षण संस्था स्थापन केली.

११. रजनी पंडित:- देशातील पहिल्या नोंदणीकृत महिला खासगी गुप्तहेर.

१२. स्वाती पिरामल:- असोसिएटेड चेंबर ऑफ कॉमर्स अँड इंडस्ट्रिज ऑफ इंडियाच्या पहिल्या महिला अध्यक्षा.

१३. डॉ. इंदिरा हिंदुजा:- देशातील पहिल्या टेस्टटय़ूब बेबीची प्रसूती करणाऱ्या स्त्रीरोगतज्ज्ञ.

१४. उपासना मकाती:- अंधांसाठी देशातील पहिले जीवनशैलीविषयक मासिक ब्रेल लिपीत प्रकाशित केले.

१५. तारा आनंद:- डिजिटल आर्टद्वारे भारतातील महिला योध्यांचा परिचय करून दिला.

घटने मध्ये उल्लेख नसलेल्या बाबी

🔶धर्मनिरपेक्ष शब्दाचा उल्लेख प्रास्ताविक सोडून इतरत्र नाही

🔶समाजवादी शब्द केवळ प्रस्ताविकेत आढळतो घटनेत इतरत्र नाही

🔶घटनेत समाजवादी शब्द चा अर्थ स्पष्ट केलेले नाही

🔶घटनेच्या सुरुवातीनंतर नागरिकत्व संपादन समाप्ती बाबत स्थायी तरतुदी दिल्या नाहीत

🔶घटनेत अस्पृश्यता या शब्दच अर्थ स्पष्ट केलेला नाही

🔶घटनेत कोठेही अल्पसंख्याक शब्दचा अर्थ स्पष्ट केलेला नाही

🔶घटनेत मार्गदर्शक तत्वाचे वर्गीकरण करण्यात आलेले नाही

🔶घटनेत घटनाभंग या शब्दाचा अर्थ स्पष्ट केलेलं नाही

🔶संसदीय विधेयकावर निर्णय घेण्याबाबत राष्ट्रपती वर कोणतेही कालमर्यादा घातली नाही

🔶उपराष्ट्रपतीला पदावरून दूर करण्याची कारणे घटनेत सांगितली नाहीत

🔶पंतप्रधानचा कालावधी घटनेनं निश्चित केलेला नाही

🔶संसदीय शासनव्यवस्थाच्या तत्वाचे वर्णन करणयात आलेले नाही

🔶घटनेत मंत्रिमंडळ च्या रचनेची तरतूद नाही

🔶कॅबिनेट शब्दाचा उल्लेख मूळ घटनेत न्हवता

🔶कॅबिनेट समित्यांचा घटनेत उल्लेख नाही

🔶महान्यायवादी चा कालावधी घटनेत नाही व पदावरून दूर करण्याची पद्धत पण दिली नाही

🔶राज्यसभा सदस्यचा पदावधी घटनेत निश्चित करण्यात आलेला नाही

🔶घटनेत सदस्यांच्या पेन्शन ची तरतुद नाही

🔶घटनेत लोकसभा अध्यक्ष पदासाठी पात्रता सांगण्यात आलेली नाही

🔶व्हीप्स चा घटनेत उल्लेख नाही

🔶CAG चा पदावधी घटनेत निश्चित करण्यात आलेला नाही

🔶सर्वोच्च न्यायालयाच्या न्यायाधीशचा पदावधी निश्चित केलेला नाही

🔶न्यायालय अवमान ची व्याख्या घटनेत केली नाही

🔶घटनेत कुठेही न्यायिक पुनर्विलोकन या शब्द चा उल्लेख नाही

🔶उच्च न्यायालय न्यायाधीश च्या संख्या बाबत उल्लेख नाही

🔶न्यायाधीश पदावधी निश्चित केलेला नाही

🔶उच्च न्यायालयचा न्यायाधीश होण्यासाठी किमान वयाची पात्रता ठेवली नाही

🔶घटनेत मुख्यमंत्रीच्या निवडीसाठी व नियुक्तीसाठी कोणतेही विशेष पद्धत सांगण्यात आलेली नाही

🔶महाधिवक्ता पदाचा कालावधी पद्धत आधार याची तरतूद घटनेत नाही

केशवानंद भारती खटला :- संपुर्ण नक्की वाचा...

🔘 राज्यशास्त्र Imp घटक

🔸केशवानंद भारती विरुद्ध केरळ राज्य (१९७३) या खटल्यात स्वातंत्र्यानंतर लगेचच सरकार आणि न्यायसंस्था यांच्यात, सरकारी धोरण आणि त्याचे घटनात्मक कायदेशीर स्पष्टीकरण याविषयी संघर्ष झाला.

🔸घटनेची चौकट आणि संसदेचे कायदे करण्याचे अधिकार या विषयातली मतभिन्नता हे या संघर्षाचे प्रमुख कारण होते.

🔸राज्यघटना ही सरकारी समाज सुधारणेच्या धोरणातील मोठा अडथळा आहे, असे चित्र सरकारतर्फे रंगवले गेले.

🔸संसदेचे कायदे करण्याचे अधिकार अमर्याद आहेत, का राज्यघटनेचा त्यावर अंकुश आहे?

🔸या विषयावर शंकरी प्रसाद विरुद्ध भारत सरकार (१९५२) सज्जन सिंग विरुद्ध राजस्थान सरकार (१९५२) आणि गोरखनाथ विरुद्ध पंजाब सरकार (१९६७) हे महत्त्वाचे खटले लढले गेले.

🔸गोरखनाथ खटल्यामध्ये सर्वोच्च न्यायालयाने निर्णय दिला, की घटनेतील मूलभूत अधिकारांना (Fundamental Rights) बाधा येणारा कुठलाही कायदा किंवा घटनादुरुस्ती करावयाचा अधिकार संसदेला नाही.

🔸या पार्श्वभूमीवर १९६३ मध्ये केरळ जमीन सुधारणा कायद्याला केशवानंद भारती खटल्यामध्ये आव्हान दिले गेले.

🔸या खटल्यासाठी १३ न्यायाधीशांचे खंडपीठ स्थापन केले गेले.

🔸 सर्वोच्च न्यायालयाच्या इतिहासातील हे सर्वांत मोठे खंडपीठ होते. या खंडपीठाने ८०० पानी निकालपत्रात* महत्त्वपूर्ण निर्णय दिला, की
' संसदेला घटनेच्या गाभ्याला धक्का लावता येणार नाही'.

🔸संसदेला घटनादुरुस्ती करावयाचा पूर्ण अधिकार आहे; परंतु या अधिकारात संसद घटनेचे मूलभूत स्वरूप बदलू शकत नाही. याचा अर्थ असा, की घटनादुरुस्ती अधिकारामध्ये घटनेचे मूळ स्वरूप बदलणे अंतर्भूत नाही.

🔸 सर्वोच्च न्यायालय राज्यघटनेचे संरक्षक आणि विश्‍लेषक असल्यामुळे घटनादुरुस्ती किंवा कायदा राज्यघटनेच्या मूलभूत स्वरूपाला बाधक आहे किंवा नाही हा निर्णय सर्वोच्च न्यायालयाने स्वत-कडे ठेवला. म्हणजेच राज्यघटनेचा काही भाग भविष्यकाळातल्या सर्व संसद सदस्यांना बंधनकारक आहे असं स्पष्ट केलं.

🔸या बंधनकारक भागाची व्याख्या सर्वोच्च न्यायालयाने स्पष्ट केली नाही; परंतु सर्वोच्च न्यायालयानं नंतर इंदिरा गांधी विरुद्ध राजनारायण (१९७५), मिनर्वा मिल विरुद्ध भारत सरकार (१९८०), आय. आर. कोहेली विरुद्ध तमिळनाडू सरकार (२००७) या खटल्यांमध्ये राज्यघटनेच्या मूलभूत स्वरूप संकल्पनेवर शिक्कामोर्तब केलं.

🔸केशवानंद भारती खटल्यानं सर्वोच्च न्यायालयाने आपले राज्यघटनेच्या विश्‍लेषणाचे अंतिम अधिकार अबाधित ठेवून देशामध्ये लोकशाहीला धोका पोचणार नाही याची जनतेला खात्री दिली. म्हणूनच या निर्णयाला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे.