13 November 2025

🇮🇳 भारताचे व्हाईसरॉय


१) लॉर्ड कॅनिंग (१८५६-१८६२) 🏛️

➤ १८५७ चा उठाव – शेवटचा गव्हर्नर जनरल व पहिला व्हाईसरॉय

➤ भारतात व्हाईसरॉय प्रणालीची सुरुवात

➤ कलकत्ता, मुंबई, मद्रास उच्च न्यायालयांची स्थापना (१८६१)

➤ इंडियन कौन्सिल ॲक्ट १८६१ अमलात

➤ ईस्ट इंडिया कंपनीचे शासन समाप्त होऊन ब्रिटिश क्राउनकडे सत्ता


२) लॉर्ड मेयो (१८६९-१८७२) 📊

➤ भारतातील पहिली अधिकृत जनगणना (१८७२)

➤ आर्थिक विकेंद्रीकरणाचे जनक

➤ मेयो कॉलेज, अजमेर – राजपूताना सरदारांसाठी

➤ अंडमान भेटीदरम्यान हत्या


३) लॉर्ड लिटन (१८७६-१८८०) ⚔️

➤ दिल्ली दरबार – राणी व्हिक्टोरियाला कैसर-ए-हिंद पदवी

➤ देशी वृत्तपत्र कायदा (Vernacular Press Act, 1878)

➤ सर्वात भीषण दुष्काळ (१८७६-७८)

➤ शस्त्र कायदा (Arms Act, 1878)

➤ आर्थिक काटकसर धोरण


४) लॉर्ड रिपन (1880-1884) 🏛️📘

➤ स्थानिक स्वराज्याचा जनक – १८८२ चा रेजोल्यूशन

➤ हंटर शिक्षण आयोग (१८८२)

➤ इल्बर्ट बिल विवाद (१८८३)

➤ प्रेसवरील निर्बंध हटवले


५) लॉर्ड डफरिन (१८८४-१८८८) 🇮🇳

➤ १८८५ – भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस स्थापना

➤ काँग्रेसविषयी “Dufferin Report”


६) लॉर्ड कर्झन (१८९९-१९०५) 🗺️

➤ बंगालची फाळणी (१९०५)

➤ सहकारी पतपेढी कायदा (1904)

➤ प्राचीन स्मारक संरक्षण कायदा (1904)

➤ इंडियन युनिव्हर्सिटी ॲक्ट (1904)


७) लॉर्ड मिंटो (१९०५-१९१०) 🕌

➤ मोर्ले-मिंटो सुधारणा कायदा १९०९

➤ मुस्लिमांसाठी स्वतंत्र मतदारसंघ

➤ मुस्लिम लीगचे प्रोत्साहन


८) लॉर्ड हार्डिंग (१९१०-१९१६)

➤ बंगालची फाळणी रद्द (१९११)

➤ राजधानी कलकत्ता → दिल्ली

➤ दिल्ली दरबार (१९११)

➤ बॉम्ब हल्ला (क्रांतिकारकांनी)


९) लॉर्ड चेम्सफर्ड (१९१६-१९२१) 📜

➤ मॉंटेग्यू-चेम्सफर्ड सुधारणा १९१९

➤ प्रांतिक द्विगुही शासन

➤ रौलट अ‍क्ट (काळा कायदा), १९१९

➤ जालियनवाला बाग हत्याकांड


१०) लॉर्ड आयर्विन (१९२६-१९३१) 🕊️

➤ सायमन कमिशनविरोधी आंदोलन

➤ पहिली गोलमेज परिषद (१९३०)

➤ गांधी-आयर्विन करार

➤ सविनय कायदेभंग आंदोलन


११) लॉर्ड वेलिंग्टन (१९३१-१९३६)

➤ दुसरी गोलमेज परिषद

➤ रामसे मॅक्डोनाल्डचा जातीय निवाडा

➤ गांधी-आंबेडकर पुणे करार

➤ भारत सरकार कायदा १९३५


१२) लॉर्ड लिनलिथगो (१९३६-१९४४) 🌏

➤ १९३७ प्रांतिक निवडणुका

➤ प्रांतिक सरकारांचे राजीनामे

➤ क्रिप्स मिशन (१९४२)

➤ भारत छोडो आंदोलन (१९४२)


१३) लॉर्ड वेव्हेल (१९४४-१९४७) 🏛️

➤ सिमला परिषद

➤ हंगामी सरकार

➤ त्रिमंत्री (कॅबिनेट) मिशन योजना

➤ संविधान सभेची स्थापना


१४) लॉर्ड माऊंटबॅटन (१९४७-१९४८) 🇮🇳

➤ ३ जून १९४७ – माऊंटबॅटन योजना

➤ भारताचा विभाजन निर्णय

➤ १५ ऑगस्ट १९४७ – भारत स्वातंत्र्य

➤ संस्थानांचे विलिनीकरण प्रोत्साहन


अधिक माहितीसाठी नक्की पहा :  www.yashacharajmarg.com

No comments:

Post a Comment