29 October 2025

वनस्पतींचे वर्गीकरण


##  मुख्य प्रकार दोन  :

अ) अबीजपत्री (Cryptogamae) 

ब)  बीजपत्री  ( Phanerogame)

--------------=========---------------

अ) अबीजपत्री (Cryptogamae)::

- हे अपुष्प वनस्पती असून यांना बिया येत नाहीत.

-  यांचे तीन विभागात विभाजन करण्यात येते..

1) थॅलोफायटा  ( Thalophyta ) ::

- 'शैवाळाचा विभाग'

- मूळ, खोड, पाने नसतात.

- पाण्यात वाढतात.

* उदाहरण := 

- शैवाळ :: स्पायरोगायरा, कारा, युलोथ्रीक्स,जेलेडीयम, क्लोरेल्ला, कोंड्रस, बट्राकोस्पर्मम.

---------------------------------------------------

2) ब्रायोफायटा ( Bryophyta ) ::

- मुळांऐवजी मुलाभ (Rhuzoid ) असतात. जे वनस्पतींना आधार देतात व अवशोषण करतात.

- उभयचर वनस्पती म्हणून ओळख.

* वर्गीकरण 2 गट ::

i) लिव्हरवार्टस ( हिपॅटेसी )::  

- साधे ब्रायोफायटा

* उदाहरण :: 

रिक्सीया, मर्केन्शीया, पेलीया, लेज्यूनिआ.


ii)माँसेस (मुस्सी ) ::

- प्रगत ब्रायोफायटा

* उदाहरण ::

फ्युनारिया, पॉलीट्रायकम 

--------------------------------------------------

3) टेरिडोफायटा ( Pteridophyta) ::

- अबीजपत्री वर्गातील सर्वात प्रगत व पहिली संवहनी संस्था.

- खरी मुळे, पाने व खोड असलेल्या वनस्पती.

- विकसित वनस्पती

* उदाहरण ::

सिलोटम, इकवीसॅटम, मारसेलिया, नेरीस, ऑडिएन्टम, नेचे, लायकोपोडीअम,

सिलॅजिनेला.

----------------==--------==-----------------

ब) बीजपत्री ( Phanerogamae ) ::

- या बिया येणाऱ्या वनस्पती.

* 2 गटात वर्गीकरण ::


i) अनावृत्तबीजी (Gymnosperms) ::

   - बीयांची निर्मिती होते पण त्या फळामध्ये बंदिस्त नसतात.

- म्हणजे यांना फळे येत नाहीत.

* उदाहरणे ::

पायनस (देवदर), सायकस,पिसिया (ख्रिसमस ट्री ), गिन्कगो बायलोबा.


ii)आवृत्तबीजी वनस्पती ( Angiosperms) :: 

- बिया फळामंध्ये बंदिस्त असतात यांना फळे येतात.

** 2 प्रकार :: 

a) एकबीजपत्री ( monocotyledonous ) ::

- एकाच दलाचे बीज.

* उदाहरणे :: 

कांदा, केळी, बांबू, लसूण, तांदूळ, मका, ज्वारी, गहू.


b) द्विबीजपत्री (Dicotyledonous ) :: 

- दोन दलाचे बीज.

*  उदाहरणे ::

आंबा, पिंपळ, मोहरी,सूर्यफूल, शेंगदाणा.


No comments:

Post a Comment